EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────heyvan və bitkilərin təsviri və vəziyyətini göstərən (izah edən) kitab.Respublikamızda yaşayan və nəsli kəsilməkdə olan nadir bitki vəheyvan növlərini mühafizə etmək məqsədilə qırmızı kitablar tərtibolunmuşdur.QIRMIZI QABARMA – okeana çoxlu miqdarda üzvi maddələrinatılması və pirofit yosunlarn kütləvi çoxalması nəticəsində baş verənekoloji hadisə.QIRMIZI SİYAHI – nadir və ya məhv olmaq təhlükəsi olan bitkivə heyvan növləri.QIROV – ayaz gecələrdə yerin və cisimlərin səthi soyuyaraq mənfitemperatura düşdükdə onların səthinə çökən buz kristalcıqları.QISQACLAR, QULAĞAGİRƏNLƏR (Dermaptera) – həşəratdəstəsi. Bədəni uzunsovdur (uz. 3.5-30 mm). Rəngi sarı-qəhvəyidənqaraya qədərdir. Qarıncığının sonunda bir cüt qısqacı olur. 1200-əqədər, Azərbaycanda 7 növü məlumdur. Gecə həşəratıdır. Gündüzdaşların, ağacqabığının və s. altında gizlənir; bəzən evlərdə,arıpətəklərində yaşayır. Heyvan və bitki qalıqları ilə qidalanır.QIŞ YEMİ – heyvanlara qış dövrü üçün yem ehtiyatı (bitki növləri,bitkinin hissələri, bitki və heyvan qalıqları).QIŞADAVAMLILIQ – bax Soyuğadavamlılıq.QIŞLAQ – mal-qaranın qışladığı ərazi, otlaq sahəsi. Maldarlıq,qoyunçuluq təsərrüfatının meydana çıxması ilə əlaqədar yaranmışdır.Qarabağ, Mil, Muğan, Şirvan və s. ərazilər qoyunçuluğun qədim Q.rısayılır. Soyuqlarla əlaqədar mal-qara 7-8 ay Q-da saxlanılır və artırılır.Q. iqliminin nisbətən mülayim və münasib olması, yem ehtiyatınınbolluğu və örüşlərinin genişliyi ilə fərqlənir.QIŞLAMA (HEYVAN VƏ BİTKİLƏRİN) – canlı orqanizmlərinəlverişsiz qış şəraitini keçirmək üsulları (miqrasiya, diapauza, sakitlikvəziyyəti, yuxu, donub qalma və s.)QIZILBALIQLAR, QIZILBALIQKİMİLƏR (Salmonidae) –siyənəyəbənzərlər dəstəsinin balıq fəsiləsi. Şimal yarımkürəsinin dənizvə şirin sularında yayılmışdır, keçici balıqlardır. Yalnız şirin sularda çoxalır.Q.-ın 9 cinsi var. Xəzər dənizində yaşayan əsl Q. (xəzər qızılbalığı),kumja, qızılxallı balıq (forel) daxildir. Q.-ın böyük vətəkəəhəmiyyəti var; əti və kürüsü çox qiymətlidir. Bəzi növlərinin sayı264