EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────mübadiləsi olmayan populyasiya. Belə populyasiyalara kiçik okeanadalarındakı heyvan növləri, ipək qurdunun laboratoriya populyasiyasıvə s. aiddir.QAPANMIŞ SİKL (ADƏTƏN SUDAN İSTİFADƏ) – suyun eyniistehsal prosesində çirkli suyu buraxmadan istifadəsi. Suyu təkraristifadə etmək məqsədilə soyudulur, təmizlənir və istehsalda istifadəsiüçün ona lazımi keyfiyyətlər qaytarılır. (bərpa edilir).QAR – buludlardan buz kristalları formasında düşən yağıntı. Q.çoxbucaqlı, adətən altıbucaqlı ulduz formasında olur. Q. kristallarınındiametri bir neçə mm-dən 8-10 sm-ə qədər ola bilər. Q. rütubətlihavanın temperaturu 0°-dən aşağı düşdükdə əmələ gəlir.QAR ÖRTÜYÜ – qar yağması nəticəsində yerin səthində əmələgələn qar qatı. Daimi (çoxillik) Q.ö., müvəqqəti Q.ö. olan və Q.öolmayan (tropik və ekvatorial qurşaqlar) ərazilər var. Qar örtüyününsəthi günəş radiasiyasını güclü əks etdirir və havaya soyuducu təsirgöstərir. Q.ö. istini pis keçirdiyindən, qışda torpağı soyumağa qoymurvə payızlıq əkinləri don vurmaqdan mühafizə edir. Əridikdə torpağınrütubəti və çayların suyu artır; bu da kənd təsərrüfatı üçün mühüm amilsayılır. Azərbaycanda Q.ö.-nün orta illik hündürlüyü 20-30 sm-əqədərdir. Q.ö. bəzi çox qarlı qışlarda nəqliyyat və qışlaq maldarlığı üçünxeyli çətinlik yaradır.QAR SƏRHƏDİ (XƏTTİ) – il ərzində düşən bərk yağıntılarınhəmin miqdarda qalma yüksəkliyi. Aşağı qar sərhədi – qar yığınınınbaşlanğıcı müşahidə edilən xətt, yuxarı qar sərhədi – yüksəkliyəqalxdıqca yağıntının azalması ilə əlaqədar buzlaq və qar yağıntısınınitdiyi (olmadığı) hündürlük hesab edilir.QAR SINDIRAN AĞAC – qarın ağırlıq qüvvəsinin təsiri iləgövdəsi və ya təpə hissəsi sınmış ağac.QAR UÇQUNU – bax Uçqun.QAR YIXAN AĞAC – qarın ağırlıq qüvvəsinin təsiri nəticəsindəkökündən qoparılıb yıxılmış ağac.QARA SİYAHI – məhv olub sıradan çıxan bitki və heyvan növləri.(məs. Komandor adasındakı dəniz inəyi)QARA SU – yer səthinə çıxmış yeraltı sular. Başlıca olaraq təbiidrenləşdirmə qabiliyyəti olmayan və ya çox zəif olan yerlərdə müşahidə254