EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────KRİNOHALOKSEROFİTLƏR – yarpaqlarındakı vəziciklərvasitəsilə izafi duzlardan azad olan duzadavamlı kserofil bitkilər(dəvəayağı, qışotu və s.).KRİNOHALOFİTLƏR – yarpaqlarda olan xüsusi vəziciklərləorqanizmdən duzun ayırması.KRİOBİOLOGİYA – biologiyanın bölməsi; aşağı temperaturun(soyuğun) canlı orqanizmlərə təsiri ilə məşğul olur.KRİOBİONTLAR (yun. kryos – soyuq, şaxta) – çox soyuq yerlərindaim sakinləri. (qarda və ya buzda).KRİOBOİS – qarın daxilində və ya səthində yaşayan orqanizmlər.KRİOFİLLƏR (yun. xeros - quru) – ərimiş qar sularından əmələgələn gölməçələrdə, buzun, yaxud qarın üzərində və dəniz buzlarındanəmələ gələn sularda yaşayan soyuqsevən heyvanlar. Temperaturalçaldıqca onlar donub buza çevrilir. Kriofil yosunların kütləvi surətdəartması qarın və buzun rənglənməsinə səbəb olur.KRİOFİTLƏR – soyuq (vegetasiya dövründə orta ongünlüktemperatur 0-10°C) və quru yerlərdə yaşamağa uyğunlaşmış bitkilər.Psixrofitlərlə birlikdə tundranın, alp çəmənliklərinin, yüksək dağlıqyerlərindəki çöküntü və qayaların əsas bitki örtüyünü əmələ gətirir.Məs., Pamir, Tyanşan vəTibetin yüksək dağlıq səhralarında bitənyastığaoxşar bitkilər K.-ə aiddir.KRİOFOB – soyuq iqlimi olan yerlərdə yaşamağa alışmayanorqanizm (növ).KRİOGEN PROSES – torpağın mənfi dərəcəyə qədər soyuması,donması və donunun açılması vaxtı baş verən fiziki, fiziki-kimyəvi vəbioloji proseslərin məcmusu: torpağın çat verməsi; torpaq donarkəntorpaq kütləsinin qarışması və torpaq nəmliyinin miqrasiyası; çınqıl vədaş qırıqlarının torpaq kütləsindən çıxarılıb onun səthində paylanmasıvə struktur – oliqonal törəmələrin – çoxkünclü daşlar, tor və s.-ninformalaşması; şaxta-don qabarmaları və s.KRİOKSEROFİTLƏR – soyuq və quru bitmə şəraitinin bitkiləri.KRİOLOGİYA –qar və buz örtüyünü öyrənən elm; ümumibuzşünaslıq.KRİOSFER – Yer kürəsinin atmosfer, hidrosfer və litosfer ilə247