EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────(atmosferi ilə birlikdə) K.-a aid edilir.KOSMOSUN ÇİRKLƏNMƏSİ – kosmosun istifadəsi intensivliyininartması ilə bağlı olan yeni antropogen çirklənmə növü. HazırdaYerətrafı orbitdə 7 min iri obyektlər, o cümlədən 400 fəaliyyətdə olanpeyk mövcuddur, qalan obyektlər – xarab olmuş cihazlar, peyklərin vəuçan cihazların və s. var. Kosmos zibilləri kəsgin artmaqda davam edir.Bir sıra ölkələrdə təhlükəli tullantıları toplamaq üçün «Kosmoszibillikləri”» layihələri hazırlanır.KÖK – yarpaqlı gövdəli bitkilərin (mamırlardan başqa) əsasvegetativ orqanlarından biri: bitkini substrata birləşdirmək, ondan su vəqida maddələrini udmaq, qəbul olunmuş maddələrdən üzvi maddə sintezetmək, onları bitkinin başqa orqanlarına keçirmək və mübadiləprosesinin bəzi məhsullarını ifraz etmək funksiyasını daşıyır. Bəzibitkilərdə K.-ün ehtiyat qida maddələri toplamaq (yerkökü, çuğundur vəs.) və vegetativ çoxalma orqanı (kök pöhrələri) olmaqla əlavə vəzifələridə var.KÖK İFRAZATI – Bitki kökləri ilə torpaq və su mühitinə biolinlərüzvivə mineral maddələrin (amin turşulrı, karbohidratlar, üzvi turşular,fosfatlar, sulfatlar, fermentlər) ifrazatı (ayrılması). Bu maddələr torpağafəal təsir göstərərək mikroorqanizmlərin risozferdən istifadəsinə şəraityaradır və qonşu bitkilərin köklərinə də təsir göstərir.KÖKLÜ SÜXUR – ilk yarandığı yerdə yerləşən bərk süxur. Adətənaşınmış qabığın altında yerləşir, külək eroziyasına məruz qalmır.KÖÇƏRİ QUŞLAR – bu və ya digər rayonlarda ancaq çoxalmavaxtı, yaxud qışda yaşayan quşlar. K.q. yazda gəlir, bala çıxarır, payızdagedir (yuvalayan quşlar) və payızda gəlib yazda gedirlər (qışlayanquşlar). Azərbaycan Respublikasında 160 növ köçəri quş var (100 növüyuvalayan, 60 növü qışlayan). Eyni növdən olan quşlar bir yerdə köçəri,başqa yerdə oturaq ola bilər. Yuvaladığı və qışladığı rayonlar arasındamüvəqqəti görünən quşlar ötüb keçən quşlardır.KÖÇMƏ – orqanizmlərin yem dalınca və ya istirahət etmək üçünqısa müddətə nisbətən uzaq olmayan yerə köçməsi, (məs., qarğalar,dovşanlar, dolaşalar, arıquşular, çəyirtkələr).KÖRFƏZ – okeanın, dənizin və ya gölün quruya doğru soxulmuş,lakin əsas hövzəsi ilə sərbəst su mübadiləsi olan hissəsi.246