EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────3,5 mln. il bundan əvvəl başlanmışdır. A.s. alt Pleystosen, OrtaPleystosen, Üst Pleystosen və Holosenə bölünür. Azərbaycan ərazisindəA.s. çöküntüləri Samur və Astara çayları arasındakı (Abşeron y.a. daxilolmaqla) bütün Xəzəryanı sahədə, Qobustanda, Kür-Araz düzənliyi vəonu əhatə edən sahələrdə, Bakı arxipelaqında geniş yer tutur.İnsanın əmələ gəlməsi və formalaşması A.s. ilə əlaqədardır.ANTROPOGEN STRES – 1) İnsan fəaliyyətinin təsiri altında (ocümlədən narahat etməsi) heyvanlarda baş verən distres. 2) Həyatmühitinin ümumi fonunun (məs. kəndli üçün şəhər mühiti), başqaadamın yersiz hərəkətinin (kobudluğu, ədəbsizliyi, yemək vaxtı ağzınımarçıldatmaq və s.), bir yerə həddindən çox adamların toplaşmasınıntəsiri altında insanda psixi gərginliyin yaranması.ANTROPOGEN TƏZYİQ (TƏSİR) – insanın, onu əhatə edənətraf mühitə bilavasitə və vasitəli təsiri.ANTROPOGEN YÜK – insanın və onun təsərrüfatının təbiətə vəonun ayrı-ayrı komponentlərinə bilavasitə və vasitəli təsir dərəcəsi.ANTROPOXORİYA – insanın özü bilmədən bitki (antropoxor)toxumunu bir yerdən başqa yerə yayması. Bəzən insanın bilərəkdənyaydığı mədəni bitkilər də A.-ya aid edilir.ANTROPOLOGİYA – insan, onun mənşəyi, təkamülü,morfologiyası, irqi, etnik tərkibi və mühit şəraitinə adaptasiyasınıöyrənən elm.ANTROPOSENOLOGİYA – insan ekologiyasının bir bölməsiolub insan cəmiyyətinin ətraf mühit ilə qarşılıqlı əlaqəsini öyrənir.(adətən dar regional çərçivəsində).ANTROPOSFER – 1) İnsan yaşayan və ya daxil olan yer sferi; 2)Yer sferi və yaxınlıqdakı Kosmosun insan tərəfindən bilavasitə və yavasitəli keçmişdə dəyişdirilmiş və ya yaxın gələcəkdə dəyişdirilə biləcəkhissəsi. 3) biosferin insan tərəfindən dəyişilmiş halda istifadə olunanhissəsi. (coğrafi landşaft qabığı). Neosfer sinonimi kimi də işlədilir.ANŞLAQ (təbiəti mühafizə) – təbiətdə hər hansı bir insanfəaliyyətini qadağan etmək üçün şifahi və ya yazılı elan (ov, mal-qaraotarma,hər hansı bir yerdə gəzməyi qadağan etmə və s.).APOBİOSFER (yun. apo – sız, siz şəkilçisi) – canlı orqanizminqalxa bilmədiyi və biogen maddələrin çox cüzi olduğu atmosferin29