EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────bir növün fərdləri digər növün fərdlərinin həyat fəaliyyətini sıxışdırır(ləngidir).ANTOQONİZM – orqanizmlərin bir-birilə barışmaz, kəskinmübarizəsi, bu zaman növün biri digərinin boy və inkişafını zəiflədir vəya tamamilə dayandırır.ANTROBİOSENOZ (yun. anthropos - insan) – insanın təsərrüfatfəaliyyətinin altında olan biosenoz.ANTROPİK (ANTROPOGEN) AMİLLƏR – təbii mühitə insanfəaliyyətinin təsiri amilləri. A.a. mənfi və müsbət ola bilər.ANTROFİLLƏR – insana yaxınlıqda (təmasda) yaşayan heyvanlar.Məs. ev sərçəsi, ev siçanı və s.ANTROFİTLƏR – insanın düşünülməmiş və ya şüurlu olaraq təsiriilə fitosenozlarda və ya aqrosenozlarda tez-tez rast gəlinən antropofilbitkilər, həm də insan tərəfindən becərilən bitkilər daxildir. Antrofitlərə:1) bu və ya digər dərəcədə insan tərəfindən pozulmuş (otarma biçin,ağacların kəsilməsi nəticəsində) fitosenozlarda və aqrosenozlardainkişaf edən yerli alaq otları: 2) insan tərəfindən təbii bitki örtüyününməhv edildiyi yerdə, məs. herikdə və zibillikdə qısa müddətliprosenozlar yaradan yerli ruderal növlər (rudefitlər). 3) yerli becərilənbitki növləri; 4) pozulmuş fitosenozlara insanın kənardan gətiribdüşünmədən daxil edildiyi növlər; 5) Kənardan gətirilib aqrosenoz kimibecərilən (introduksiya edilən) növlər (aqrofitlər); 6) yabanılaşmışmədəni bitkilər (erqaziofitlər); 7) iqlimləşdirməyə uyğunlaşmayan kənarnövlər (efemerofitlər) aiddir.ANTROPOFOBLAR – hədsiz otarmaya, biçinə və s. tabgətirməyən bitki və heyvanlar.ANTROPODİNAMİK DƏYİŞİLMƏLƏR VƏ YASUKSESSİYALAR – insanın düşünülməmiş (şüursuz olaraq) və ya şüurlusurətdə (hər hansı bir məqsədlə) təsiri ilə biosenozların dəyişilməsi.Bu dəyişilmə endodinamik (məs. təbii çəmənə gübrə verməklə) xarakterdaşıya bilər. (Sukaçev). İnsan tərəfindən aqrosenozların dəyişilməsi ciddi,laborogen, texnogen və rekreasiya dəyişilmələri ilə nisbətən zəif nizamlanır.ANTROPOGEN ÇİRKLƏNMƏ – insanın təsərrüfat fəaliyyətinəticəsində baş verir, o cümlədən təbii çirklənmənin tərkibinə və27