EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────İNTERAKSİYA – orqanizmlərin biosenozda qarşılıqlı təsiri.İNTERPRETASİYA – (məlumatların, rəqəmlərin) – müəyyəntədqiqat və ya iş əsnasında əldə edilən bütün faktorlarınqiymətləndirilməsi (insan üçün əhəmiyyətliyi nöqteyi nəzərincə).İNTOKSİKASİYA – orqanizmdə (endogen) əmələ gələn, yaxudxaricdən (ekzogen) daxil olan toksik maddələrlə zəhərlənmə. Ekzogentoksinlərə heyvan, bitki mənşəli zəhərlə (bakterial toksin, ilan zəhəri vəs.), sənaye zəhərləri (arsen, benzol, qurğuşun və s.) dərmanlar aiddir.İNTRODUKSİYA, (lat. introductio – giriş) biologiyada – 1)müəyyən bitki növünün və ya sortunun əvvəllər təsadüf edilmədiyiyerdə (ölkədə, vilayətdə) becərilməsi; 2) Heyvanların öz təbii arealındankənarda yayılması. Bu halda İ. termini iqliməuyğunlaşmanın ilkmərhələsinin sinonimi kimi işlədilir.Bitkilərin mənşə mərkəzlərində indiki mədəni bitkilərin seleksiyasıüçün çox qiymətli olan yabanı növləri və qədim formaların genofondutoplanmışdır. İnsanların təsiri ilə bu bitkilər mənşə mərkəzlərindən yenivilayətlərə köçürülmüş, arealı genişləndirilmiş, indiki mədəni bitkilərəmələ gəlmişdir. Bitkilərin İ-sı ilə botanika bağları, botanika vəseleksiya müəssisələri məşğul olur.İNTRODUSENT – Yerin təbii və ya antropogen kompleksinətəsadüfən və ya müəyyən məqsədlə müvəffəqiyyətlə daxil edilənorqanizm (növ).İNTROZONAL BİTKİ ÖRTÜYÜ – bax: azonal bitki örtüyü.İNTRUZİV SÜXURLAR, DƏRİNLİK SÜXURLARI – Yerqabığı dərinliklərində əmələ gələn maqmatik süxurlar; yüksək təzyiqşəraitində və maqmanın soyuma temperaturunu aşağı salan vəmineralların kristallaşmasını təmin edən uçucu komponentlərin aktiviştirakı ilə tədriclə soyuma şəraitində formalaşır. İ.s. batolit, lakkolit,ştok, lopolit və s. yatım formaları əmələ gətirir. Qranit, qabbro, diorit,siyenit və s. İ.s.-a daxildir.İNULİN – Suda həll olan polisaxarid, mürəkkəbçiçəklilərin hüceyrəşirəsində ehtiyat qida maddəsi halındadır, ən çox inulin andız,yerarmudu, zınqrıvotu, zanbaq və s. olur.İONLARIN (H + və OH - ) KONSENTRASİYASI – Bu ionlarıntorpaq məhlulunda nisbəti, şərti olaraq pH-la işarə olunur. Torpağı222