EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────böyük əməliyyəti var.İNFEKSİYA – xarici mühitin təsirindən patogen mikroorqanizmininsan, yaxud heyvan orqanizminə daxil olması nəticəsində orqanizmdəgedən qarşılıqlı proses. İ-nı törədən amil orqanizmə daxil olduqdamüəyyən orqan və toxumalarda məhdudlaşır. Nəticədə infeksion prosesəmələ gəlir. İnfeksion proses kəskin və xroniki xəstəliklər, yaxudinfeksiya gəzdirmə formasında aşkar ola bilər. Hər bir İ.-nınözünəməxsus yoluxma mexanizmi var; tənəffüs yollarının infeksionxəstəliklərində xəstə öskürdükdə, asqırdıqda və danışdıqda İ. selikdamcıları vasitəsilə ətrafa yayılır və sağlam insana hava ilə yoluxur;səpgili yatalaq, malyariya, taunun bubonlu forması və s. xəstəliklərqansoran cücülər vasitəsilə yayılır; qoturluğun, göbələk və zöhrəvixəstəliklərin törədiciləri isə xəstə ilə bilavasitə təmasda olduqda keçir. İ-nın yoluxma mexanizminin aydınlaşdırılması infeksion xəstəliklərinprofilaktikasının əsasını təşkil edir.İNFİLTRASİYA (lat. in – daxilində və filtratio – süzülmə) – səthi(irriqasiya, suvarma) suların torpağa, dağ süxurlarına süzülməsi vəonların kapilyar, subkapilyar məsamələr və boşluqlarla qrunt suyununsəviyyəsinə doğru hərəkəti.İNFORMASİYA EKOLOGİYASI – tətbiqi ekologiyanın bölməsi;heyvanların ünsiyyətinin (dövranışının) ekoloji aspektlərini öyrənir.İNFRAQIRMIZI RADİASİYA – 770-dən 31 nm diapazonundaşüalanma. Müəyyən dozalarda bir sıra həyat üçün mühüm proseslərə(maddələr mübadiləsi) və müxtəlif sistemlərin (əsəb, idokrin və s.)funksiyasına müsbət təsir göstərir.İ.-r-ın çoxluğu canlı orqanizmlərə mənfi təsir göstərir (dərininyanması, dəri və göz xəstəlikləri və s.-nin əmələ gəlməsinə səbəb olur).İNİSİAL NÖVLƏR, PİONER NÖVLƏR – suksessiyanınbaşlanğıc dövründə böyük rol oynayan bitkilər. Şibyələr, mamırlarinisial rolunu oynaya bilər. Daşlıq və qayalıqlarda tozağacı, şam ağacıda inisial (pioner) bitki sayılır. İ.n. tez bir vaxtda davamlı növlərlə əvəzolunur.İNKİŞAF FAZASI – təbii sistemin inkişafında olan müxtəlifkeyfiyyət-funksional vəziyyəti. Cücü orqanizmləri üçün tam çevrilməhalları belədir: yumurta, sürfə, barama, yetkin cücü; meşə qırılan sahədə218