13.07.2015 Views

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────növü vardır. İ-ə qiymətli ərzaq, meyvə, giləmeyvə və yem bitkiləri, çay,qəhvə, tütün, bir çox dərman və ədviyyat bitkiləri, lif, kauçuk, boyaq vəefir yağı verən, eləcə də dekorativ bitkilər daxildir.İKİNCİ DƏRƏCƏLİ QİDA – heyvanların mədəsində həmişə azmiqdarda rast gəlinin qida.İKİYÜZMİLLİK İQTİSADİ ZONA – 1972-ci ildə Beynəlxalqdəniz hüquq konfransında şelf zonasına hüquqi status qəbul olundu. Buzona müvafiq dövlətlər üçün dəniz və okeanın sahilindən başlayaraq200 mil enində suveren ərazi elan olundu. İ.i.z-da dəniz bioməhsulununböyük hissəsi cəmləşir.İQLİM – havanın çoxillik rejimi. Hava şəraitinin bir-birini əvəzedən bütün müxtəlifliklərinin məcmusu. Planetar miqyasda, zonalardaxilində İ. makroiqlim adlanır. Müəyyən coğrafi landşaft üçünxarakterik olub bir və ya bir neçə meteoroloji stansiyanın məlumatı iləsəciyyələndirilə bilən İ.-məhəlli İ. (mezoiqlim də adlanır), kiçiksahələrdə (tarla, yamac, təbii və süni göllər, sahil, şəhər və s.) havanınyer səthinə yaxın təbəqəsinin İ.-nə isə mikroiqlim deyilir. İqlimyaradıcıamillər günəş radiasiyası, hava axınları, ərazinin mövqeyi, səthörtüyünün vəziyyəti və s.-dir. Əsas iqlimyaradıcı proseslər isəatmosferin ümumi dövranı və rütubət dövranıdır. İ.-ə təsir göstərəncoğrafi amillər-coğrafi en dairələri, relyef, dəniz səviyyəsindənhündürlük, quru və su səthinin paylanması, dəniz və okean axınları,bitki və torpaq örtüyünün xarakteri, qar örtüyü və havanın tərkibidir.Azərbaycanın düzənlik hissəsi qismən Aralıq dənizi və qurusubtropik İ. tiplərinə mənsub edilir. Dağlıq ərazinin İ.-i olduqcamüxtəlifdir. Azərbaycan Respublikası ərazisində yarımsəhra və quru çölİ-.indən dağlıq tundra İ-nədək 8 İ.-tipi ayırırlar. İ. haqqındaməlumatların ümumləşdirilməsi və yayılması hidrometeoroloji xidmətimüəssisələri tərəfindən həyata keçirilir.İQLİM AMİLLƏRİ – iqlimin əsas elementləri: günəş radiasiyası(işıq, istilik), atmosfer çöküntüləri və atmosfer təzyiqi, havanınrütubətliyi, torpağın rütubətliyi, havanın sirkulyasiyası (külək), atmosfertəzyiqi. İqlim amilləri biosenozun inkişafı üçün şərait yaradır. İstilik vərütubətin yağıntıları klimatoqramlarda göstərilməsi qəbul olunmuşdur.İQLİM ANOMALİYASI – Yerin hər hansı sahəsi üçün xas olan211

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!