EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────əsas funksiyası ayrı-ayrı orqanların, sistemlərin və bütövlükdəorqanizmin fəaliyyətini hormonal tənzim etməsidir. H. həm heyvan,həm də bitki orqanizmlərində sintez olunur. Termin E.Starlinq (1905)tərfindən irəli sürülüb.HÖVZƏ – 1) Səth axını olmayan alçaq sahə (axarsız hövzə). 2)Dəniz dibinin bu və ya digər dərəcədə izometrik formaya malik alçaqsahəsi, çökəklik. 3) Yağıntının yerə hopduğu və yığıldığı sahə. 4) Yerqabığının çökmə örtüyünün əyilmiş iri strukturu. 5) Forması və təşkilolunduğu süxurların xüsusiyyətlərinə əsasən suları özündə toplayanrelyef forması və ya yeraltı struktur (məs. Artezian hövzəsi). 6) Buzlaqvə onun qollarının qidalandığı sahə. 7) Ayrıca çaya və ya çay sisteminəaxan suların əhatə etdiyi yer səthinin bir hissəsi.HUMİD İQLİM (lat. humidus - rütubətli) – rütubətliyi artıq olaniqlim. H.i.-də yağıntının miqdarı buxarlanan və yerə hopan suyunmiqdarından xeyli çox olur və artıq qalan su yer səthində çay şəbəkəsi,yəni çay dərələrinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. H.i. şəraitində çaydərələri və yarğanlar geniş inkişaf etmişdir.HUMİDLİK – torpaqda və ya suda bitgi və heyvan qalıqlarınınhumidləşmə dərəcəsi.HUMİN MADDƏLƏRİ –humusun komponenti, turşu vəqələvilərdə həll olmur, torpağın qeyri üzvi fraksiyaları ilə bərkkompleks əmələ gətirir.HUMUS, ÇÜRÜNTÜ (lat. humus – torpaq, yer) – torpağın bitki vəheyvan qalıqlarının biokimyəvi çevrilməsi nəticəsində əmələ gələn tündrəngli üzvi hissəsi. H.-un tərkibinə humin turşuları (torpağınməhsuldarlığı üçün ən vacib olan) və fulvoturşular daxildir. H.-damikroorqanizmlərin köməyi ilə bitkilərin ala bildiyi əsas qidaelementləri (azot, fosfor, kükürd, karbon və s.) vardır. H. torpağınməhsuldarlığını artırır, onun bioloji aktivliyini yüksəldir.HUMUSLU SU HÖVZƏSİ – tünd qırmızı rəngli su hövzəsi; bitkivə heyvan qalıqlarının mikrobioloji çürüməsi nəticəsində əmələgəlmişdir (tundra və tayqa zonasının bir çox su hövzələri).205