EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────halını xarakterizə edən kəmiyyətlərin təyini üçün üsullar toplusu.HİDROMODUL – suya xüsusi tələbat: müəyyən ərazidə hər hansıbitkinin yetişdirilməsi üçün tələb olunan suvarma (irriqasiya) suları.HİDROMORF TORPAQLAR – Səthə yaxın qrunt suları şəraitindəmezofil və hiqrofil bitki örtüyü ekosistemlərində formalaşan qleyliçəmən,çəmən və qaratorpaq-çəmən torpaqları.HİDROPONİKA (yun. hydor – su, pohos - iş) – bitkilərin sünimühitdə, torpaqsız becərilməsi. Bu zaman bitkinin kök sistemi bərksubstrat (qida əhəmiyyəti olmayan) üzərində, suda, yaxud rütubətlihavada (aeroponika) inkişaf edir. Bitkilər qidanı kökləri əhatə edənqidalı məhluldan alırlar.HİDROPSAMMON – dəniz, çay, göl və su anbarlarının sahilindənəmli qumlarda yaşayan su orqanizmlərinin məcmusu. H.-laranematodlar, malyusklar, həşərat sürfələri və s. aiddir.HİDROSFER – Yerin su təbəqəsi; atmosferlə litosfer arasındayerləşir. Yer səthinin 70,8%-ni təşkil edir. H.-in həcminin təqribən 94%-i dəniz və okeanlar, 4%-i yeraltı sular, 2%-i, əsasən, Arktika, Antraktidavə Qrenlandiyanın buzlaq və qar suları, 04%-i qurunun səth sularıdır(çay, göl, bataqlıq). H. atmosfer, yer qabığı və biosferlə daim qarşılıqlıəlaqədədir.HİDROSFER TƏZYİQ – Su hövzələrində su kütləsinin dibininsəthinə təzyiqi. Təzyiqin dərinlik əmsalı təqribən hər 10 m-ə 1 atm-ə(101325 N/m 2 ) çatır. Dərinliklərdə yaşayan heyvanlar təzyiqin gücünəbu və ya digər dərəcədə adaptasiyaya malikdirlər.HİDROSFERİN ÇİRKLƏNMƏSİ – Hidrosferə müəyyənmiqdarda və qatılıqda çirkləndirici maddələrin daxil olması ilə iri suobyektlərinin (çay, su anbarı, göl, okean, dəniz, qrunt suları) mühitininnormal şəraitinin pozulması.HİDROTEXNİKİ QURĞULAR – təbii su ehtiyatlarından (çay,göl, dəniz, yeraltı sular) istifadə etmək məqsədilə, yaxud suyun (selin)zərərli təsirinə qarşı mübarizə üçün tikilən xüsusi mühəndis qurğuları.HİDROTERMİK ƏMSALLAR – İqlimin nəmlik göstəricisidir.M.İ.Budıkoya (1930) görə Kh=R/Zr; burada K – radiasiya balansı; Z –buxarlanmanın gizli istiliyi və r – yağıntının miqdarı. A.M.Ryabçikova(1972) görə: K=W/R, w – məhsuldar nəmlikdir (ildə mm-lə). Bu əmsal201