EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────təsir edən müxtəlif şişkinliklər və çıxıntılardan ibarət uyğunlaşmalarkömək edir. Oxyarpaq, suoxu və s. H.-a aiddir.HİDROXORİYA – meyvə və toxumların su vasitəsilə yayılması.HİDROGEN BOMBASI – böyük dağıdıcı qüvvəyə malik partlayışyaradan bomba: nüvə silahının bir növü. Sintez reaksiyasınınbaşlanması üçün labüd olan on milyonlarla dərəcə istilik bombanındaxilindəki atom atımının partladılması sayəsində alınır.HİDROGEN DƏYİŞİLMƏLƏR – (suksessiyalar) – Ekzodinamikdəyişilmə olub torpağı suyun basması ilə əlaqədar baş verir.HİDROGEN SULFİD (H 2 S) – kəsgin iyə malik olub zülalmaddələrin parçalanması zamanı əmələ gəlir. Neft yataqlarından çıxanqazların, təbii və vulkan qazlarının, mineral bulaqların tərkibində olur.H.s. nefttəmizləmə, təbii və koks qazlarının təmizlənməsi zamanı əlavəməhsul hesab olunur. H.s. çox zəhərlidir, onun havada insan üçün zərərliolmayan az miqdarı (milyon hissədən 0,1 hissəsi) iyinə görə asan təyinolunur. Yüksək dozada isə əksinə, insan tərəfindən qəbul olunmur. H.s.-in miqdarı 250-500 ml/m 3 olduqda ağır zəhərlənmə baş verərəknəfəsalmada iflic vəziyyət, ağciyərlərdə şirəburaxma müşahidə olunur.HİDROGEOLOGİYA – Yeraltı sular haqqında elm: geologiyanınbir sahəsi. Yeraltı suların əmələ gəlməsini, yatım şəraitini, hərəkətqanunlarını, rejimini, ehtiyatını, fiziki və kimyəvi xassələrini, atmosfervə yerüstü sularla qarşılıqlı əlaqəsini öyrənir.HİDROKİMYA – Təbii suların kimyəvi tərkibi və onların ətrafmühitdə gedən kimyəvi, fiziki və bioloji proseslərdən asılı olaraqdəyişilməsinin qanunauyğunluqları haqqında elm.HİDROKİMYƏVİ REJİM – su mühitinin kimyəvixarakteristikasının məcmusu (asılı və həllolan maddələrinkonsentrasiyası və dinamikası, duzluluq, codluq, aktiv reaksiya,oksidləşmə-reduksiya potensialı və b.). H.r. hidrobiontların böyüməsinə,inkişafına, çoxalmasına, su ekosistemlərinin davamlılığına,məhsuldarlığına və s. təsir göstərir. H.r. həmçinin su hövzəsinəantropogen təsir dərəcəsindən, qismən tullanan çirkləndiricilərin həcmivə kimyəvi tərkibindən asılıdır.HİDROQRAFİK ŞƏBƏKƏ – Müəyyən ərazidə çay, göl, su anbarıvə bataqlıqların məcmusu.199