EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────məntəqələri, aeroport, nəqliyyat yolları, otlaqlar və s. üçün tərtib edilir.Xalq təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələrinin işində çətinliklər törədən vəonlara zərər vuran, həmçinin əhalinin təhlükəsizliyini qorxu altına alantəhlükəli hava hadisələri (tsiklon, tufan, duman, çovğun, güclü külək,toz fırtınası, ayaz və s.) də xüsusi H.p.-larına daxildir. H.p. sinoptikmeteorologiyanın məlumatları əsasında tərtib olunur.HAVA REJİMİ – ekosistemdə atmosfer və onun qazlarınınhərəkətli vəziyyəti. H.r. atmosferin çirkləndirilməsi nəticəsində güclüpozula bilər.HAVANIN KONDİSİYALAŞDIRILMASI – Bağlı yerlərdə (binadaxilində, otaqda), nəqliyyat vasitələrində və s.-dəki hava mühitininparametrlərinin (havanın temperaturunun, nisbi nəmliyinin, tərkibinin vətəzyiqinin) adamların səhhəti üçün, bəzi istehsalat prosesləri aparmaq,avadanlıq, məhsul saxlamaq və s. üçün ən əlverişli hədlərininyaradılması və onların avtomatik olaraq saxlanılması. H.k.sistemlərindən yaşayış (cənub rayonlarında), ictimai, mülki, sənayebinalarında, təyyarə salonlarında, qatar, avtomobil və gəmilərdə, elmitədqiqat institutlarında, arxiv, muzey, səhiyyə ocaqları, isti şitilliklər vəs.-də istifadə edilir. H.k. sistemi, əsasən, havanı tozdan təmizləmə,qızdırma, soyutma, qurutma və nəmləşdirmə, habelə onunparametrlərini avtomatik tənzimləmə, idarə və nəzarət vasitələri ilətəchiz edilir. H.k. üçün kondisioner adlı aqreqatlardan istifadə olunur.HAVANIN NƏMLİYİ (rütubətliyi) – Havada su buxarınınmiqdarı; hava və iqlimi müəyyən edən kəmiyyətlərdən biri. H.n. əsasən,1) su buxarının təzyiqi, 2) mütləq rütubət (1 m 3 havada olan subuxarının qramla miqdarı), 3) nisbi rütubət (verilmiş temperaturdahavada olan su buxarının elastikliyinin (təzyiqinin) doymuş buxarınelastikliyinə (təzyiqinə) nisbətinin faizlə miqdarı, 4) şeh nöqtəsi(havanın izobarik soyutduqda su buxarının doyma halına uyğuntemperaturu) ilə ifadə edilir. H.n. hiqrometr və ya psixrometrlə ölçülür.Hava soyuduqda nisbi rütubət artır; temperatur aşağı düşdükdə su buxarıdoymuş hala yaxınlaşır, nisbi rütubət isə 100% olur.HAVANIN SANİTARİYA MÜHAFİZƏSİ, atmosfer havasınınsanitariya mühafizəsi – Atmosfer havasının zərərli tullantılardanqorumağa yönəldilmiş, qanunverici təşkilatı və sanitariya-texniki188