EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────HHAKİM KÜLƏKLƏR – müəyyən ərazidə konkret zaman dövründə(ay, mövsüm, il, illər) küləyin ən çox müşahidə olunan istiqaməti.HALOBİONT (yun. hals – duz) – yüksək duzlu suda və ya şorantorpaqda yaşayan orqanizmlər.HALOBİOS – okean və dənizlərdə məskunlaşan heyvan vəbitkilərin məcmusu.HALOFİLLƏR, OSMOFİLLƏR – yüksək konsentrasiyalı duzlumühit şəraitində çoxalan mikroorqanizmlər.HALOFİTLƏR – Duzlu bitmə şəraitinə, xlorlu və kükürdlü duzlarladoymuş torpaq məhlulundan istifadə etməyə uyğunlaşmış bitkilər.Bunlardan bir hissəsi ətli-şirəli zoğları olan sukkulentlər (duzlaq çoğanı,qaraşoran, bir sıra şorangələr və s.) olub səhra və yarımsəhralarda qruntsuyu səthə yaxın yerləşən şoran torpaqlarda bitir. Digər hissəsisukkulent olmayan bir qədər kseromorfluq əlaməti olan, qrunt suyu birqədər dərində yerləşən sahələrdə bitən bitkilərdir (məs. sirkən bitkisininbəzi növləri), bunlar hüceyrə şirəsində karbohidratlar toplayır. Bəzihalofitlər xüsusi uducu vəziciklərin köməyi ilə artıq duzları ayıraraqhüceyrə şirəsinin osmotik qatılığını tənzim edir (Yulğun, dəvəayağı).Bütün halofitlər torpaq duzluluğunun dərəcəsini göstərən indiqatorlarhesab edilir. Bir çox halofitlər (sirkən növləri, şorangələr, yulğun)yarımsəhra otlaqlarının quraqlığa və duzadavamlı yem bitkiləridir.HALOFOBLAR – yüksək duzlu sulara davam gətirməyən və yalnızsaf və az duzlu sularda məskunlaşan su orqanizmləri.HALOGEN SÜXURLAR – çökmə süxurların əsas tiplərindən biri;geniş yayılmışdır. H.s. asan həll olur və parçalanır; duzlu süxurlar,evaporitlər də adlanır.HALOİDOFİTLƏR – şorakət və şor torpaqlarda bitməyəuyğunlaşan bitkilər (məs. yulğun, duzlaq çoğanı, dəvəayağı, qışotu,xəzər şahsevdisi və s.).HALOKSEROFİTLƏR – duza və quraqlığa davamlı bitkilər.HALOPSAMMON – Dəniz qumu qruntunda məskən salanorqanizmlərin məcmusu. H.-rə ibtidailər, malyuskalar, xərçəngkimilər,186