EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────maddələr). Digər iki qrupun maddələrini ali bitkilər ifraz edir, bunlarmikroorqanizmlərin fəaliyyətini boğan fitonsidlər və ali bitkilərininkişafını ləngidən kolinlərdir. Kənd təsərrüfatı bitkilərininbecərilməsində (növbəli əkin, qarışıq əkinlər üçün bitki seçilməsi və s.)A-nı nəzərə almaq lazımdır.ALLERGENTLƏR – ətraf mühitdən orqanizmə daxil olub, ondasəciyyəvi antitel əmələ gətirən maddələr.ALLERGİYA – orqanizmin hər hansı maddəyə qarşı həddən artıqhəssaslığı. Son illərdə ətraf mühitin çirklənməsilə əlaqədar allergiyagenişlənib.ALLOGEN SUKSESSİYA (yun. allos - başqası) – ekzogendəyişilmə, ekzogenez, ekzogenetik suksessiya – fiziki-kimyəvi,geokimyəvi, geoloji, antropogen və s.-nin xaricdən təsiri nəticəsindəqruplaşmanın inkişaf prosesi. Konsepsiya L.Q.Ramenski (1938),V.N.Sukaçev (1942, 1954), V.D.Aleksandrovanın (1964) işləri əsasındaT.A.Rabotnov (1983) tərəfindən geniş işlənib hazırlanmışdır.ALLOXTONLAR – təkamül prosesində müəyyən yerdə əmələgəlib sonralar başqa yerlərə yayılmış orqanizmlər.ALLOPATRİK İZOLYASİYA – bir-birindən sahəcə ayrılanpopulyasiyalar arası izolyasiya, mikrotəkamülün aparıcı mexanizmihesab olunur.ALLOTROF GÖL – biogen mineral və üzvi maddələri, əsasənsutoplayıcı sahədən qəbul edən göl.ALLÜVİ (yun. alluvio - gətirmə) – daimi və müvəqqəti çaylarınçaydaşı, qum, çınqıl, gil və s.-dən ibarət topladığı çöküntülər. A-də bitkivə heyvan qalıqları da olur.ALLÜVİAL OVALIQLAR (VƏ YA DÜZƏNLİKLƏR) – çayçöküntülərindən əmələ gəlmiş düzənliklər. Lombardiya, Qanq, BöyükÇin və Kür-Araz ovalıqları əsas etibarilə allüvial çöküntülərdən əmələgəlmişdir.ALP ZONASI – Dağlıq ölkələrdə hündürlük landşaft zonası olubmeşə və subalp zonalarından yuxarıda yerləşir. A.z.-nın bitki örtüyüalçaq temperatur, qısa vegetasiya dövrü şəraitində əmələ gəldiyi üçüngövdəsi qısa, boyu alçaq və yarpaqları xırda olur. Alp bitki örtüyüAzərbaycanın Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarında yayılıb yüksək22