EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────və c.e.d. arasında yerləşən Yerin coğrafi qurşaqları. Havanıntemperaturu daim yüksəkdir. Passat sirkulyasiyası yağıntının az (illik200-mm-ə qədər) və iqlimin isti olmasını təyin edir. Quruda yarımsəhravə səhralar üstünlük təşkil edir, rütubətli tropik meşələr və savannalar damövcuddur. Dünya okeanının suyu yüksək temperatur (20°C-ə qədər)və aşağı duzluluğu, oksigenlə az zəngin, okean həyatı nisbətən kasatolmasilə səciyyələnir.– Ekvator qurşağı – Yerin coğrafi qurşağı, ekvator boyu hər ikitərəfdən 8° ş.e.-dən 11° c.e. arasında yerləşir. Burada temperatur daimyüksək (ortaaylıq 24-27°C), yağıntı bol (adətən illik yağıntı 1500-3000mm, bəzi yerdə 10000 mm-ə qədər), olub il ərzində bərabər paylanır,rütubətlənmə həddən artıqdır. Biogeokimyəvi proseslər kifayət qədərintensiv gedir. Flora və faunanın olduqca zənginliyi və müxtəlifliyi iləseçilir. Ekvator meşə landşaftı üstünlük təşkil edir. Dünya okeanınınsəth suları yüksək temperatura, aşağı duzluluğa malik olub planktonlazəngindir.FİZİKİ-COĞRAFİ ƏYALƏT – fiziki-coğrafi rayonlaşdırmavahidi; bir fiziki-coğrafi vilayətin bir hissəsi; relyefin morfostrukturu,iqlim, dağlarda isə yüksəklik qurşaqlığın xarakterinə görə ayrılır.FİZİKİ-COĞRAFİ PROSESLƏR – coğrafi qabıqda və landşaftdatəbii hadisələrin ardıcıl dəyişməsi; maddələr, enerji və informasiyamübadiləsi vasitəsilə müşayiət olunur və landşaftın bu və ya digərvəziyyətinin xarakteristikasının dəyişilməsinə səbəb olur. F.c.p.-rəgeomorfoloji, hidroloji, iqlim, bioloji və landşaft prosesləri aiddir.F.c.p.-in öyrənilməsi landşaftın dəyişilməsinin mexanizmini vəfaktorları aşkar etmək üçün zəmin yaradır.FİZİKİ ÇİRKLƏNMƏ – hər hansı bir mühitdə müxtəlif fizikifaktorların təbii normasının artmağa doğru dəyişməsi: istilik, səs-küy,elektromaqnit, radiasiya və s.FİZİOQNOMİKA (yun. physioqnomike) – ekologiyanın bölməsi;təbii qruplaşmaların forma və strukturunu öyrənir; qruplaşmanın xaricigörünüşü haqqında elm. Termini R.Uitteker (1980) daxil etmişdir.FİZİOLOGİYA (yun. Physis - təbiət) – insan və heyvanfiziologiyası – orqanizmlərin, onların ayrı-ayrı sistem, orqan vətoxumalarının həyat fəaliyyəti və fizioloji funksiyaların tənzimi192