EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────biosenozlarında biokütlənin artımının böyük həcmdə dəyişməsi ilə ifadəolunur ki, onların məhsuldarlığı orta çoxillikdən 1,5-2,0 dəfə kənaraçıxa bilər. Çəmən qruplaşmalarında əsrlik dəyişmələr o qədər böyük olabilər ki, hətta onların digər assosiasiya dərəcəsinə keçməsi haqdatəsəvvür yaranır.ƏTRAF MÜHİT – orqanizmlərin bitmə şəraiti, maddələrmübadiləsi və energiyası, onların ətraf aləmlə birliyi. Ayrılır: digərorqanizmlərin daxilində yaşayan endoparazitlərin mühiti intral (daxili)mühit; ekzal mühit (digər orqanizmlərin bədəninin xaricində yerləşənörtüklə (tük, lələk, yun və s.) təmasda olduqda yaranan mühit;biosenotik mühit-biosenozun bütün biotalarında yaranan mühit; xaricimühit-biosenozların xaricində yerləşən mühit.– aqressiv m. – təmasda olduğu elementə dağıdıcı təsir göstərənmühit.– dispers m. – dispers sistemin fasiləsiz fazası, həcminə görə dispersfaza paylanır.– turş m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-dən aşağı olan mühit.– susuz m. – tərkibində su olmayan və ya həlledici komponent kimisu olan mühit.– neytral m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-ə bərabər olan mühit.– qida m-ti – mikroorqanizmlər yetişdirilən maye və ya bərk qarışıq.– təbii m. – texnoloji fəaliyyətin məhsulu olmayan ətraf mühitin birhissəsi.– qələvi m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-dən artıq olan mühit.ƏTRAF MÜHİT ŞƏRAİTİNİN İNDİQATORU, İNDİQATORORQANİZM – ətraf mühit keyfiyyətini səciyyələndirən orqanizm vəya orqanizm qrupu.ƏTRAF MÜHİTDƏ ZƏRƏRLİ MADDƏLƏRİNMİQDARININ GİGİYENİK NORMALAŞDIRILMASI – ətrafmühitin müxtəlif obyektlərində zərərli maddələrin insan üçün zərərsizlikdərəcəsinin əsaslandırılması. Ətraf mühitdə zərərli maddələrin gigiyenikmümkün konsentrasiya həddi kriteriya kimi istifadə olunur.ƏTRAF MÜHİTƏ NƏZARƏT – ətraf mühitin ekoloji, tibbi-biolojivə sosial-psixoloji mühüm komponentlərinin vəziyyəti və dəyişməsinəplanlı müşahidə (ekoloji monitorinq prinsiplərindən istifadə etmək yoluilə). Suyun və havanın keyfiyyəti, radiasiya, bitki örtüyü, heyvanat173