EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────EVTROFİKASİYA (ev... yun. trophe – qida və fikasiya) –antropogen və ya təbii faktorların təsirilə suda biogen elementlərintoplanması nəticəsində su obyektlərinin (su hövzələrinin) biolojiməhsuldarlığının artması. Antropogen E. çirkab sularının, həmçininkübrələnən tarlalardan axıdılan səth suların su hövzələrini biogenmaddələrlə zənginləşdirməsi nəticəsində baş verir, bu isə suyun«çiçəklənməsi»”, çirklənməsi və onun keyfiyyətinin kəskin pisləşməsinəsəbəb olur.EVTROFİYA – qida maddələri ilə doymuş.ELEVİUM (ELYUVİ) – əmələ gəldikləri yerdə (ana süxurlarüzərində) qalan aşınma məhsulları. Bunlar tədricən ana süxurlara keçir.E. təbəqə (qat) əmələ gətirmir, müxtəlif ölçülü qırıntı dənələrindənibarət olur. E. üfüqi və ya azmeylli səthlərdə yığılaraq aşınma qabığıəmələ gətirir.ELEKTROFİZİOLOGİYA – fiziologiyanın bölməsi: elektrikhadisələrini (bioelektrik potensialları) və onların canlı orqanizmlərinmüxtəlif fəaliyyət növündə əhəmiyyətini öyrənir. Hazırda E. eynizamanda fiziologiya, psixologiya, həmçinin biofizika və tibb elmlərininbir çox bölmələrinin metodiki bazası hesab olunur.ELEKTROGEN FAKTOR – anadangəlmə eybəcərlik əmələgətirən maddə (maddələr qrupu (məs. pestisidlər, ağır metallar,radionuklidlər).ELEKTROMAQNİT ÇİRKLƏNMƏSİ – mühitin elektromaqnitxassələrinin modifikasiyası zamanı baş verən antropogen və ya təbiifiziki çirklənməsi (yüksək cərəyanlı elektrik ötürən xətlər, bə’zi sənayequrğularının işi, təbii hadisələr – maqnit qasırğası və s.-nin tə’sirilə).E.ç. yerli və qlobal geofiziki anomaliyaya, həm orqanizmin, həm dətəbii və antropogen qrupların daxilində bioloji proseslərdə dəyişkənliklənəticələnə bilər.ELEKTROMAQNİT ŞÜALANMASI – havada uzaq məsafəniqət edən və maddələrə asan hopan ionlaşmış qamma – şüalanma və onayaxın rentgen şüalanması. Qamma – şüalar canlı toxumalara asınlıqlahopur: onlar orqanizmə girərək ona tə’sir göstərmir və ya öz yolundaionlaşma törədə bilir. Onların tə’siri enerjisinin doza və xarakterindən,həmçinin orqanizmlə şüalanma mənbəyindən olan məsafədən asılıdır.169