EKOLOJÄ° LÃÄÆT

More documents

Recommendations

Info

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────olan torpaqları, eroziyadan mühafizə üsullarını və eroziyaya uğramıştorpaqların meliorasiya məsələlərini öyrənir.E. torpaqşünaslığın müstəqil bir bölməsi kimi son illərdəformalaşmışdır. E.–in obyekti müxtəlif təbii və təsərüfat şəraitində başverən su və külək eroziyası prosesləridir.Azərbaycan respublikasında E. problemləri ilə bilavasitə ElmitədqiqatEroziya və Suvarma İnstitutu məşğul olur.EROZİYANIN EKOLOJİ ZƏRƏRİ – torpaq eroziyası hesabınaekoloji mühitə dəyən zərər. Aşağıdakı növləri vardır: a) eroziyadanaqroekoloji mühitə dəyən zərər; b) nəqliyyat sisteminə və yollara dəyənzərər; v) hidroqurğulara (su anbarlarına, sutoplayan kanal və kollektordrenajşəbəkəsinə) dəyən zərər; q) balıqçılıq təsərrüfatına və başqaekoloji mühitə dəyən zərərlər.EROZİYAYA QARŞI AQROTEXNİKİ TƏDBİRLƏR –yamacları torpaq eroziyasından qorumaq üçün kənd təsərrüfatıbitkilərinin becərilməsində tətbiq edilən torpaqqoruyucu tədbirlər sistemi.Onlar aşağıdakılardır: yamacın eni istiqamətində və ya konturlaşumlama, laydırsız kotanla torpaq layını çevirmədən şumlama,zolaqlarla şumlama, pilləli şum, torpaqdərinləşdiricilərlə şumlama, dondurmaşumunda və herikdə şırımaçma, dərindən yumşaltma, yalaqaçma,şumda və çoxillik ot əkinində yarıqaçma, oyuqaçma, torpaqqoruyucunövbəli əkin sisteminin tətbiqi, terrasların çəkilməsi və s.EROZİYAYA QARŞI BƏNDLƏR – suyun sürətlə axdığısahələrdə onun dağıdıcı təsirini azaltmaq məqsədilə düzəldilən qurğular.Bu bəndləri su axınının xüsusiyyətindən asılı olaraq torpaqdan, ağacdan,daşdan, betondan, dəmir-betondan və s. hazırlamaq olar.EROZİYAYA QARŞI BİOLOJİ MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ –su və külək eroziyasına məruz qalmış torpaqlarda eroziya prosesinizəiflətmək və onun qarşısını almaq məqsədilə ot səpini, meşəsalma vəmüvafiq kənd təsərrüfatı bitkiləri yetişdirmək.EROZİYAYA QARŞI SUVARMA TEXNİKASI – irriqasiyaeroziyasının qarşısını almaq üçün tətbiq edilir. Burada qəbul edilənsuvarma texnikası su sərfi, suvarılan şırımın və ya zolağın uzunluğu,suvarmanın müddəti elə seçilməlidir ki, suvarma zamanı eroziya prosesiminimuma ensin və ya tam qarşısı alınsın. Buna görə də E.q.s.t.165
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────hazırlanarkən səthin meylliyi, torpağın tipi, onun mexaniki tərkibi vəsuhopdurma qabiliyyəti nəzərə alınmalıdır.ESTETEİK RESURSLAR – insanın mənəvi zənginliyinə əlverişlitəsir göstərən təbii amillərin xüsusi əlverişli uyğunluğu (ahəngi).ESTUARİ (lat. aestuarium su basmış mənsəb) – dənizə tərəf genişaçılmış qıfabənzər çay mənsəbi. E. çayın töküldüyü yerdə dənizsəviyyəsinin qaxması, çayın gətirdiyi materialları qabarma-çəkilmə vəya dəniz axınlarının yuyub aparması ilə əlaqədar əmələ gəlir. E.-də deltaəmələ gəlir. E. dəniz suyu və saf suyun keçid zonası (ekoton) sayılır.Bununla əlaqədar E. nadir fiziki və bioloji əlamələrilə səciyyələnir. E.-lər ilk növbədə insanın düşünülməmiş mənfi təsirinə məruz qalır. Odurki, onların daim qorunması və səmərəli istifadəsi tələb olunur.ETALON QORUQ – təbii komplekslərin inkifaşına heç bir təsirgöstərməyən tam qoruq.ETİL SPİRTİ (ÇAXIR SPİRTİ), C 2 H 5 OH – farmakolojixassələrinə görə narkotik maddələrə aiddir. Lakin E.s.-nin narkozyaratdığı doza həyat üçün mühüm mərkəzlərin iflicə uğramasınınbaşlanğıcı sayılır.ETOLOGİYA – ekosistem şəraitində orqanizmlərin davranışını(hərəkət tərzini) öyrənən elm.EUEDAFON – torpağın dərin qatlarında həyat sürən orqanizmlərinməcmusu (ibtidailər, soxulcanlar və s.). Onlar bir qayda olaraq yumşaq,uzun bədənə malik olur.EUQALİN ORQANİZMLƏR – yalnız duzlu sularda həyat sürənorqanizmlər. E.o.-rə bir çox dəniz orqanizmləri və duzlu göllərinməskunları daxildir.EUQALİN SU HÖVZƏSİ – duzluluğu 30-40% olan dəniz sulu suhövzəsi.EUTROFİKASİYA – tarlalardan gübrələrin yuyulması nəticəsindəsu hövzələrinin canlanması prosesi (üzvi maddələrlə zənginləşməsi).EV HEYVANLARI – insanın yetişdirdiyi heyvan növləri.Heyvanların əhliləşdirilməsinin əhəmiyyəti onlardan alınan iqtisadifayda olmuşdur. E.h.-na əsl qaramal, qoyun, keçi, şimal maralı, dəvə,lama, camış, yak, qayal, at, donuz, it, pişik, adadovşanı, toyuq, ördək,qaz, hindtoyuğu, göyərçin, bal arısı, tut ipəkqurdu, gölməçə və166
Page 1 and 2:
Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122: Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 171: Azərbaycan Respublikası Prezident
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
Page 409 and 410:
Page 411 and 412:
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Page 421 and 422:
Page 423 and 424:
Page 425 and 426:
Page 427 and 428:
Page 429 and 430:
Page 431 and 432:
Page 433 and 434:
Page 435 and 436:
Page 437 and 438:
Page 439 and 440:
Page 441 and 442:
Page 443 and 444:
Page 445 and 446:
Page 447 and 448:
Page 449 and 450:
Page 451 and 452:
Page 453 and 454:
Page 455 and 456:
Page 457 and 458:
Page 459 and 460:
Page 461 and 462:
Page 463 and 464:
Page 465 and 466:
Page 467 and 468:
Page 469 and 470:
Page 471 and 472:
Page 473 and 474:
Page 475 and 476:
Page 477 and 478:
Page 479 and 480:
Page 481 and 482:
Page 483 and 484:
Page 485 and 486:
Page 487 and 488:
Page 489 and 490:
Page 491 and 492:
Page 493 and 494:
Page 495 and 496:
Page 497 and 498:
Page 499 and 500:
Page 501 and 502:
Page 503 and 504:
Page 505 and 506:
Page 507 and 508:
Page 509 and 510:
Page 511 and 512:
Page 513 and 514:
Page 515 and 516:
Page 517 and 518:
Page 519 and 520:
Page 521 and 522:
Page 523 and 524:
Page 525 and 526:
Page 527 and 528:
Page 529 and 530:
Page 531 and 532:
Page 533 and 534:
Page 535 and 536:
Page 537 and 538:
Page 539 and 540:
Page 541 and 542:
Page 543 and 544:
Page 545 and 546:
Page 547 and 548:
Page 549 and 550:
Page 551 and 552:
Page 553 and 554:
Page 555 and 556:
Page 557 and 558:
Page 559 and 560:
Page 561 and 562:
Page 563 and 564:
Page 565 and 566:
Page 567 and 568:
Page 569 and 570:
Page 571 and 572:
Page 573 and 574:
Page 575 and 576:
Page 577 and 578:
Page 579 and 580:
Page 581 and 582:
Page 583:
show all

EKOLOJÄ° LÃÄÆT

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

EKOLOJÄ° LÃÄÆT