EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────hesab olunur. Rütubətə münasibətinə görə bitkilər hidrofit, hiqrofit,mezofit və kserofit, heyvanlar isə hidrofil, hiqrofil, mezofil və kserofilolur. Rütubətdən sonra mühüm rol oynayan istiliyə görə bitki vəheyvanlar psixrofit və psixrofil, mezotermofit və mezotermofil,meqatermofit və meqatermofil, duza münasibətinə görə halofit vəhalofil, substrata münasibətinə görə litofit və litofil, psammofit və psammofilolur.EKONİZAMLAYICI PROSESLƏR – bioloji və ekolojiinteqrasiya proseslərinin bütün səviyyələrində mövcud olub fərdlərinhəyat fəaliyyətinin sabitliyi, onun sayını və biokütləsini saxlayır vənəzarət edir. Həm abiotik (işıq, temperatur, nəmlik və s.) həm də biotik(yırtıcılıq, parazitlik, rəqabət və s.) faktorlar populyasiyanın sayının, növmüxtəlifliyinin və bosenozun kütləsinin nizamlanmasında bilavasitə vəya dolayı yolla iştirak edirlər.EKONOMANSİYA – istehsalın əlavə məhsulları və yatulantılarından və təbii resurslarından səmərəli istifadə üsullarınıöyrənən bölməsi.EKOSFER (EKOLOJİ SFER) – bir-birilə əlaqəsi olan biolojisistem (canlı orqanizmlər də daxil olmaqla) və onu əhatə edən ətrafmühit. Termin bu mənada B.Kommenor (1973) tərəfindən istifadəedilmişdir. Bəzən E. biosfer termininin sinonimi kimi də qəbul edilir.Termin L. Kol (1958) tərəfindən irəli sürülmüşdür.EKOSİD – canlı orqanizmlərin, ilk növbədə insanın yaşadığı mühitidağıtmaq üçün insan tərəfindən qərəzli istifadə edilən kimyəvi və digərvasitələr (əsasən hərbi) Məs. ABŞ-ın Vyetnam, Laos , Kampuçidəapardığı müharibədə arorosid və herbisidlərdən istifadə edərək ozonqatında deşik açmaq məqsədi. E. terminini A.Qalston (1970) Hind-Çindəki hadisələri şəxsən öyrənərək elmə daxil etmişdir.EKOSİSTEM – E. terminini elmə L.Tensli (1935) daxil etmişdir.Termin müəyyən sahədə (biotopda) bütün orqanizmlər (yəni biosenoz)daxil olmaqla istənilən vahidi (olduqca müxtəlif həcmdə və ranqda) vəonun sistem daxilində fiziki mühitlə qarşılıqlı əlaqəsini göstərərək enerjiaxımının müəyyən dəqiq trofik strukturunu, növ müxtəlifliyini vəmaddələr dövranını (yaxud biotik və abiotik mühit arasında mübadiləni)ifadə edir. Sadə desək, biosferdə maddələr mübadiləsi gedən üzvi və148