EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────EKOLOJİ RİSK ZONASI – Quru və okean səthində insanfəaliyyətinin təhlükəli ekoloji vəziyyət yarada biləcək yer (məs. sualtıneft çıxarılan zona, dənizin tankerlərin keçməsi üçün təhlükəli olansahəsi və s.).EKOLOJİ SABİTLİK – ekosistemin mühitin daxili abiotik vəbiotik faktorlarına, o cümlədən antropogen təzyiqə qarşı davamlılıqqabiliyyəti.EKOLOJİ SƏHRA – düşünülməmiş insan fəaliyyəti nəticəsindətəbii ekosistemlərin yerində dağıdılmış sahə (ərazi).EKOLOJİ SIRA – ekoklin – ekosistemin məkanca dəyişməsi.Termini B.A.Keller (1912) təklif etmişdir.EKOLOJİ SIRALAR EKOKLİNLƏR – senoekosistemin mühitqradiyenti üzrə tədricən dəyişməsi, bu zaman müxtəlif növlərinfərdlərinin sayının və yerləşməsinin dəyişilməsi müşahidə olunur; bitməşəraitinin hər hansı bir qradiyentinin dəyişməsi ilə, məsələn torpağınmexaniki və kimyəvi tərkibinin (xüsusilə onun duzluluq dərəcəsinin),nəmliyinin, mütləq yüksəkliyinin dəyişməsi biosenozların məkanda(sahədə) dəyişilməsi.EKOLOJİ SİLAH – bol yağıntı əmələ gətərmək və ya buludlarıseyrəltməklə (dağıtmaqla) yağıntının qarşısını süni yollarla almaq,atmosferin üst qatlarında və ionosferdə (ozon qatının məhv edilməsi)pozulma yaratmaq, süni zəlzələ yaratmaq, çayların istiqamətinidəyişmək, vulkan fəaliyyətini stimullaşdırmaq, geniş ərazilərdə bitkiörtüyünün defoliant, herbisid, güclü buldozer və tanklarla məhvedilməsi.EKOLOJİ SİSTEM – canlı orqanizmlərin bir-birilə və onlarınyaşadığı mühitlə (biosferlə) qarşılıqlı əlaqəsi. Hər bir E.s.-in xüsusiquruluşu və vəzifəsi var. E.s.-in quruluşu onun fiziki, kimyəvi və biolojigöstəriciləri ilə müəyyənləşdirilir; başlıca vəzifəsi isə maddələrmübadiləsində enerji axınını təmin etməkdir. E.s.-də yeganə enerjimənbəyi Günəşdir. Xarici mühit amillərinin (abiotik və biotik) ayrı-ayrınövlərlə əlaqəsi və onların kompleks təsirinə növün E.s.-i deyilir.E.s. – qarşılıqlı əlaqədə olan ətraf mühitin tərkib hissəsini təşkiledən: flora, fauna, torpaq, su hövzələri və çaylar, mineral sərvətlər, havavə enerji mənbələrinin vəhdətidir.139