Aðalnámskrá framhaldsskóla 2011 : almennur hluti

Aðalnámskrá framhaldsskóla 2011 – ALMENNUR HLUTIforsendum, rækta hæfileika sína og lifa ábyrgu lífi í frjálsu samfélagi í anda skilnings,friðar, umburðarlyndis, víðsýnis og jafnréttis. Í skólastarfi skulu allir taka virkan þátt í aðskapa samfélag jafnréttis og réttlætis. Jafnréttismenntun felur í sér gagnrýna skoðuná viðteknum hugmyndum í samfélaginu og stofnunum þess í því augnamiði að kennabörnum og ungmennum að greina þær aðstæður sem leiða til mismununar sumra ogforréttinda annarra.Jafnréttismenntun vísar í senn til inntaks kennslu, námsaðferða og námsumhverfis.Jafnrétti er regnhlífarhugtak sem nær til margra þátta. Hér á eftir er upptalning nokkurraþeirra í stafrófsröð: Aldur, búseta, fötlun, kyn, kynhneigð, litarháttur, lífsskoðanir,menning, stétt, trúarbrögð, tungumál, ætterni, þjóðerni. Á öllum skólastigum á að farafram menntun til jafnréttis þar sem fjallað er um hvernig ofangreindir þættir geta skapaðmismunun eða forréttindi í lífi fólks.Í lögum um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla eru skýr ákvæði um að á öllumskólastigum skulu nemendur hljóta fræðslu um jafnréttismál þar sem m.a. sé lögðáhersla á að búa bæði kynin undir jafna þátttöku í samfélaginu, svo sem í fjölskyldu- ogatvinnulífi. Áherslu ber að leggja á að drengir og stúlkur eigi sem víðtækasta og jafnastamöguleika. Hvergi í skólastarfinu, í inntaki né starfsháttum, ættu að vera hindranir ívegi hvors kynsins. Mikilvægt er að í öllu skólastarfi, jafnt í kennslustundum sem í öllumsamskiptum, séu þessi ákvæði jafnréttislaga höfð að leiðarljósi. Jafnframt er mikilvægtað draga fram að ýmsir búa við margþætta mismunun þegar fleiri slíkir þættir tvinnastsaman, til dæmis kyn og fötlun, kynhneigð og þjóðerni, aldur og búseta. Í þessu skyni ereðlilegt að nýta sér í skólastarfinu þekkingu sem nýjar fræðigreinar, svo sem kynjafræði,hinseginfræði, fjölmenningarfræði og fötlunarfræði, hafa vakið athygli á.Undir jafnréttismenntun fellur m.a. nám um kyn og kynhneigð. Með grunnþættinumjafnrétti er einnig lögð áhersla á að fram fari nám um menningu, þjóðerni,tungumál, trúarbrögð og lífsskoðanir. Eitt af viðfangsefnunum er þróun Íslands semfjölmenningarsamfélags. Með jafnrétti er einnig lögð áhersla á félagslegan skilning áþví hvað felst í fötlun. Áskoranir fólks með fötlun eiga ekki síður rætur í umhverfinu ení skerðingu einstaklings. Leggja skal áherslu á skóla án aðgreiningar í öllu skólastarfinu.Mikilvægt er að skapa meðvitund um mismunandi félagsstöðu og vægi ungra ogaldraðra til samanburðar við þá sem eru nær miðjum aldri. Nota má staðalmyndir,einkenni og sögulega þróun mismunandi aldursskeiða, þ.e. barnæsku, unglingsára,fullorðinsára og elliára og ólíka merkingu þessara aldursskeiða á mismunandi tímum ogí ólíkum menningarheimum. Einnig má skoða ólíkt aðgengi að samfélagslegum gæðumeftir stétt, búsetu og fjárráðum. Skoða má áhrif stéttar og búsetu á heilsu, náms- ogatvinnumöguleika og aðgengi að valdastöðum í samfélaginu.20