OSP ROŻNÓW - emergency portal ratowniczy

Strażacy ziemi sądeckiejOSP ROŻNÓW♦ W drugim rzędzie stoją od lewej: Władysław Piech, Kazimierz Wolak, Jacek Szymański, Piotr Orzechowski, Kamil Lipiński,Michał Janisz, Andrzej Kwaśniewski, Władysław Turek, Marek Kowalczyk, Michał Tokarczyk, Krzysztof Bogdał, Artur Jurkowski,Jacek Tokarczyk, Teofil Różański, Jan Wroński, Marian Różański, Józef Górowski, Maciej Różański, Józef Pachota, Andrzej Bugański,Rafał Szewczyk; siedzą od lewej: Henryk Zięcina, Józef Tokarczyk, Andrzej Kwaśniewski, Józef Bogdał, Władysław Skóbel, StanisławOrzechowski, Włodzimierz Winiarski, Stanisław Lis, Józef Szkarłat.Rok powstania: 1936Liczba członków: 63, MDP: 12, honorowi: 10Rożnów 480, tel: (0-18) 440-30-14 (remiza)Prezes: Józef TokarczykZastępca prezesa: Władysław SkóbelNaczelnik: Andrzej KwaśniewskiZastępca naczelnika: Stanisław OrzechowskiSkarbnik: Piotr OrzechowskiSekretarz: Włodzimierz WiniarskiGospodarz: Józef BogdałCzłonek zarządu: Jan PachotaPomimo, iż początek działalności OchotniczejStraży Pożarnej w Rożnowie oficjalnie datuje sięna rok 1950, to jednak tak naprawdę została onazałożona przed II wojną światową. Jak wskazująna to najstarsze zachowane przez tutejszychstrażaków zapiski, rożnowska OSP powstała 9lutego 1936 roku. Z powodu niedostatecznegowyposażenia druhów (były to zaledwie 4 bosaki),początkowa działalność ograniczała sięgłównie do szkoleń i ćwiczenia musztry. Dopierotuż przed wybuchem wojny jednostkę wyposażonow sikawkę ręczną.W okresie okupacji oprócz podstawowychstrażackich obowiązków, tutejsi ochotnicy skupialisię przede wszystkim na pełnieniu całodobowychwart. Kilku z nich zaangażowało sięnatomiast w walkę z najeźdźcą, angażując się wpracę na rzecz ruchu oporu. Obowiązki komendantapełnił w tym czasie Ignacy Helak, którypo wyzwoleniu opuścił rodzinne strony i wyjechałgospodarować na ziemiach odzyskanych.Brak jest natomiast jakichkolwiek informacji oinnych członkach ówczesnego zarządu. Wiado-– 80 –

Gmina Gródek nad Dunajcemmo jedynie, iż służbę pełnili wówczas: StanisławSzewczyk, Piotr Cebula, Jakub Zieliński, JanSzabla, Michał Kwaśniewski, Jan Kwaśniewski,Leon Łuszczewski, Jakub Woźniak, Jan Tobiasz,Stefan Rybski, Józef Szkarłat, Jan Kokosza, KazimierzHajduk.Tuż po wojnie, w 1948 roku Jan Dziedzic– miejscowy organista, założył z własnej inicjatywyParafialną Orkiestrę Dętą, co jednak niespotkało się z akceptacją ówczesnych władz. Ponieważzespół działał przy Kościele, jego założyciela,jak również samą orkiestrę spotykały zestrony Urzędu Bezpieczeństwa różnego rodzajunieprzyjemności. Prawdopodobnie dlatego teżJan Dziedzic postanowił włączyć się w powojennereaktywowanie OSP w Rożnowie, pod którejpatronatem koncertowała następnie orkiestradęta. Zespół brał udział we wszystkich imprezachkulturalnych i uroczystościach kościelnychna terenie gminy Gródek nad Dunajcem. Występowanona akademiach, festynach, odpustachparafialnych, prymicjach, w strażackich przemarszachorganizowanych w trakcie wyborówitp. W latach późniejszych opiekę nad orkiestrąobjął Gminny Ośrodek Kultury i sprawuje jąrównież obecnie.Udokumentowany w kronikach rok 1950, todata ponownego rozpoczęcia działalności OSP.Wśród członków założycieli byli: Marcin Orzechowski,Izydor Orzechowski, Jakub Zieliński,Jan Kosakowski, Tadeusz Turek, Wojciech Pabian,Władysław Michalik, Andrzej Hajduk, JanPrusak, Tadeusz Wolak, Piotr Szymański, Józef♦Zbiórka strażacka, Roztoka-Brzeziny; 1965 rok.♦ Przemarsz pierwszomajowy, w tle budynek strażnicy;lata 60.Szkarłat, Władysław Hajduk. Drużyną kierowałkomendant Franciszek Garbacz.Do akcji ratowniczych ochotnicy mieli dodyspozycji m.in. motopompę M-200, sikawkęręczną, 4 odcinki węży, 2 bosaki i drabinę. Zpodworskiej bryczki urządzono wóz konny, którysłużył do przewozu sprzętu, aż do roku 1956,kiedy to pozyskano pierwszy samochód markiDodge.Z uwagi na brak remizy, sprzęt był przechowywanyw różnych miejscach. Dlatego w 1951roku Powiatowa Rada Narodowa w Nowym Sączuprzyznała druhom z Rożnowa poniemieckibarak, w którym część pomieszczeń zaadaptowanona magazyny, a największą salę przystosowanodo urządzania zebrań gromadzkich, zabawtanecznych i przedstawień teatralnych.Po ustąpieniu komendanta Garbacza w 1953roku, kierownictwo objął Ignacy Malisz. W wynikuprzeprowadzenia w roku następnym gruntownejreorganizacji w strukturach OchotniczychStraży Pożarnych, ponownie zmieniły sięwładze rożnowskiej straży. Prezesem został wybranyJózef Szkarłat (piastował tę funkcję aż do1980 roku), naczelnikiem – Tadeusz Turek, sekretarzem– Władysław Hajduk, a skarbnikiem– Andrzej Kwaśniewski.Od tego czasu rozpoczął się bardzo aktywnyokres w działalności OSP, którą zasilali nowiczłonkowie.Wybrany zarząd wraz z pozostałymi członkamiOSP podjął się budowy strażnicy. Przez dwalata (1954–56) gromadzone były materiały. Część– 81 –

Strażacy ziemi sądeckiej♦ Defilada z orkiestrą podczas wyborów do rad narodowych;1964 rok.z nich pochodziła z rozbiórki wykorzystywanegodo tej pory baraku, okna i drzwi natomiastodzyskano z rozbiórki obiektów znajdującychsię na terenie rożnowskiej elektrowni. W budowęremizy włączyła się także Powiatowa RadaNarodowa w Nowym Sączu, która przeznaczyłana ten cel 15 tysięcy sztuk cegły oraz dotację wwysokości 10 tysięcy złotych. 18 października1956 roku ruszyły prace, które w większości byływykonywane w czynie społecznym. Szczególnezaangażowanie strażaków sprawiło, iż w następnymroku budynek stał w stanie surowym. Abywspomóc finansowo inwestycję, z inicjatywydruhów przy OSP powstała w tym samym czasiebrygada, która rozpoczęła produkcję dachówek igąsiorów ceramicznych. Mały zakład produkcyjnydziałał aż do 1966 roku. W tym okresie wyprodukowanoponad 1 mln 200 tys. dachówekZa zarobione w ten sposób pieniądze nie tylkoukończono budowę remizy wraz z dwoma boksamigarażowymi i wzniesiono wieżę do suszeniawęży, ale zakupiono także telewizor, 25 ubrańgalowych, 10 peleryn oraz czapki dla członkówdziałającej przy OSP orkiestry dętej. Druhowiemówią dziś z humorem, że ich produkt przyczyniłsię nie tylko do zmiany wyglądu Rożnowa,ale także zmniejszył zagrożenie pożarowe. Aż75% gospodarstw wymieniło w tym czasie pokryciedachowe ze słomianego na dachówkę, cowpłynęło na zmniejszenie się liczby pożarów o65%. Uroczyste otwarcie Domu Strażaka nastąpiłow 1958 roku.W roku 1960 ochotnicy założyli dwa hodowlanestawy rybne, które jednocześnie pełniłyfunkcję zbiorników przeciwpożarowych. W tymsamym roku Mieczysław Szkarłat podjął się misjiutworzenia Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej.Na jego apel w szeregi straży wstąpiło aż 40osób. Wszystkim „młodzikom” zakupiono czapkii mundurki harcerskie. Okres sprawowaniaopieki nad drużyną młodzieżową przez nieżyjącegojuż Mieczysława Szkarłata, uważa się obecnieza najlepszy czas działalności tej formacji.W 1962 roku druhowie postanowili oddaćdo użytku publicznego znajdującą się w remizieświetlicę, gdzie powstała klubokawiarnia i kioskz gazetami. Działalność ta była prowadzona do1997 roku.Wzorowa postawa ochotników podczas wieluakcji ratowniczo-gaśniczych, jak równieżich zaangażowanie w prace na rzecz wsi, zostałydocenione przez mieszkańców Rożnowa iokolicznych miejscowości, którzy w 1962 rokuufundowali sztandar. Jego wręczenie i poświęcenieodbyło się w 1963 roku w obecności władzpowiatowych, gromadzkich oraz licznie przybyłychna tę uroczystość gości.W 1964 roku w miejsce wysłużonego Dodge`a,który służył tutejszym strażakom od 1956 roku,ze środków własnych OSP, zakupiono w Tarnowienowy samochód tej samej marki, który jednakz uwagi na zbyt duże gabaryty nie sprawdziłsię w terenie. Kilka lat później druhowie pozbylisię tego pojazdu, a na jego miejsce w 1972 rokukomenda Straży Pożarnych w Nowym Sączuprzyznała beczkowóz marki Star-21, który obecniepełni rolę eksponatu umieszczonego obok♦Orkiestra OSP; 1950 rok.– 82 –

Gmina Gródek nad Dunajcemremizy. Trzy lata później jednostka została teżdoposażona w strażackiego Żuka.Miejscowości nad którymi sprawuje pieczęOSP (Rożnów, Roztoka-Brzeziny, Tropie), położonesą nad brzegiem wylewającego, szczególniewiosną i latem – Dunajca, który niejednokrotniedał się we znaki mieszkańcom tych terenów, powodującduże straty w uprawach rolnych i zniszczeniaw zabudowaniach gospodarskich. I właśnieza nieugiętą i ofiarną służbę podczas wieluakcji powodziowych, 22 października 1973 rokujednostka została uhonorowana złotą odznaką„Za Zasługi w Zwalczaniu Powodzi” przyznanąprzez Ministerstwo Rolnictwa.W 1985 roku strażacy otrzymali do dyspozycjinowszy wóz bojowy – Star-244. Pojazd ten zewzględu na swe gabaryty nie mieścił się jednakdo żadnego z garaży. Komenda postawiła wówczasultimatum – jeśli w przeciągu trzech tygodniochotnicy nie będą w posiadaniu odpowiedniegopomieszczenia, samochód zostanie odebranyi przekazany innej jednostce. Tutejsi strażacy niepoddali się łatwo i zmobilizowali wszystkie siły.Natychmiast została podjęta decyzja o budowienowego boksu. Fundusze na zakup materiałówprzekazał Urząd Gminy, a prace budowlane wcałości wykonali czynem społecznym członkowieOSP. Pomimo rozlicznych trudności, związanychz krajowym kryzysem gospodarczym,termin został dotrzymany i samochód pozostałw Rożnowie.W 1995 roku OSP została włączona do KrajowegoSystemu Ratowniczo-Gaśniczego. Dwa latapóźniej druhowie zadecydowali o rozpoczęciu♦ P a m i ą t -kowa tablicaz uroczystościnadania druhomsztandaru.♦ Spotkanie zasłużonych druhów, od lewej: Stanisław Łagosz,Władysław Hajduk, Józef Szkarłat; koniec lat 70.kapitalnego remontu strażnicy. Przy udziale finansowymsamorządu gminnego, do istniejącejświetlicy dobudowano od strony południowejzaplecze socjalne, kuchnię, sanitariaty i kotłownięgazową. Obiekt pokryto gontem papowym.W roku 2001 Rożnów i okolice nawiedziłaogromna powódź. W ciągu 30 minut ulewnegodeszczu – jak wspominają strażacy – maleńkiepotoki przerodziły się w rwące rzeki niszczącewszystko co tylko napotkały na swej drodze.Równie niebezpieczne były tworzące się lawinybłotne. Zniszczeniu uległy m.in. drogi, mostyoraz wiele budynków. Wezbrane wody rzekiRoztoczanki pochłonęły wówczas cztery ofiaryśmiertelne, porywając przejeżdżający przezmost, w przysiółku Majdan w Roztoce-Brzezinach,samochód osobowy. Usuwanie skutkównawałnicy trwało przez cały tydzień. Strażacyz Rożnowa razem ze swymi kolegami z innychjednostek pracowali bez wytchnienia dzień inoc.Tutejsi ochotnicy czynnie uczestniczą w pracachna rzecz rozwoju swojej miejscowości igminy. Pomagali przy budowie i naprawie lokalnychdróg, porządkowali teren przed uroczystymotwarciem ośrodka zdrowia w Rożnowie,wykonywali wiaty przystanków autobusowych,przeprowadzili remont domu należącego do samotneji schorowanej osoby. Druhowie włączająsię też w organizację i zabezpieczanie imprezkulturalnych i patriotycznych. Aktywnie uczest-– 83 –

Strażacy ziemi sądeckiejniczą w życiu miejscowej parafii.Sprawność i szybkość działania wciąż doskonalonajest podczas ćwiczeń i rozgrywanych wkażdym roku gminnych zawodów sportowo-pożarniczych.Z sukcesów wywalczonych w ostatnichlatach warto wspomnieć zajęcie I miejsca w2005 roku przez drużynę seniorów oraz pięciokrotnezdobycie najwyższego stopnia podiumprzez drużyny młodzieżowe dziewcząt i chłopcóww latach 2002–05 i w 2008 roku.W rożnowskiej jednostce kultywowane są tradycjewielopokoleniowe, dzięki którym zainteresowaniezaszczytną strażacką służbą przechodziz ojca na syna. Do takich rodzin należą m.in.Szkarłatowie, Orzechowscy, Różańscy i Lipińscy.Wśród członków OSP było i jest wielu zasłużonychdla pożarnictwa druhów. Należy do nichbez wątpienia nieżyjący już wieloletni prezes (wlatach 1954–80) – Józef Szkarłat, odznaczony w1966 roku Złotym Znakiem Związku.Ostatnim ważnym nabytkiem straży jest samochódratownictwa drogowego Iveco, zakupionydzięki dotacji przyznanej przez władzegminy i marszałka województwa w 2003 roku.Poza nim ochotnicy dysponują także samochodamiStar-266 GBM 2,5/8 i Żuk GLM oraz następującymsprzętem: 4 motopompami PO-5,2 aparatami do ochrony dróg oddechowych, 2pilarkami mechanicznymi do drewna.♦ Jeden z założycielistraży Józef Szkarłatodznaczony w 1966roku Złotym ZnakiemZwiązku.Dziś historię OSP w Rożnowie tworzą druhowie:Krzysztof Bogdał, Józef Tokarczyk, AndrzejBugański, Zdzisław Bugajski, Józef Bogdał,Stanisław Drożdż, Marek Bugajski, StanisławDrożdż, Łukasz Duźniak, Tomasz Góra, JózefGórowski, Zdzisław Garbacz, Paweł Garbacz,Włodzimierz Garbacz, Adam Hajduk, StanisławHajduk, Andrzej Kwaśniewski syn Jana, Tomasz♦Zabytkowy strażacki Star-21.♦ Ks. Marek Truś – proboszcz parafii w Rożnowie na tlezabytkowego kościoła p.w. św. Wojciecha BM; miejscowi druhowieod samego początku aktywnie współpracują z parafiąuczestnicząc w uroczystościach kościelnych.– 84 –

Gmina Gródek nad DunajcemKwaśniewski, Marek Kowalczyk, Marcin Kostrzewa,Józef Kostrzewa, Andrzej Kwaśniewskisyn Andrzeja, Kamil Lipiński, Kazimierz Lipiński,Artur Jurkowski, Michał Janisz, Leszek Lupa,Adam Tobiasz, Maria Mastalerz, Paweł Miszkinis,Władysław Orzechowski, Władysław Turek,Krzysztof Orzechowski, Mateusz Orzechowski,Stanisław Orzechowski, Marcin Orzechowski,Piotr Orzechowski, Tomasz Orzechowski, GrzegorzOrzechowski, Władysław Piech, Jan Pachota,Zygmunt Paruch, Józef Pachota, MarianRóżański, Maciej Różański, Piotr Tobiasz, TeofilRóżański, Władysław Skóbel, WłodzimierzSady, Daniel Sady, Grzegorz Szkarłat, AndrzejTobiasz, Michał Szewczyk, Józef Szkarłat syn Józefa,Jacek Szymański, Rafał Szewczyk, MirosławTokarczyk, Jacek Tokarczyk, Michał Tokarczyk,Jan Wroński, Kazimierz Wolak, WłodzimierzWiniarski, Aleksander Więcek, Dawid Baran.Do „młodzieżówki” należą: Paweł Różański,Łukasz Różański, Damian Kantek, PrzemysławKudła, Piotr Woźniak, Bartłomiej Kleszno, WojciechTobiasz, Michał Kantek, Dominik Różański,Kinga Kwaśniewska, Jadwiga Orzechowska,Ewa Orzechowska.Do najbardziej zasłużonych strażaków emerytównależą: Andrzej Augustyn, Zygmunt Kącki,Józef Lipiński, Stanisław Lis, Józef Paruch, KazimierzSzabla, Henryk Zięcina, Stanisław Policht,Franciszek Garbacz, Tomasz Witowski.Na Wieczną Wartę odeszli już m.in.: JózefSzkarłat (senior), Bronisław Policht, JózefWiniarski, Jan Dziedzic, Izydor Orzechowski,Władysław Hajduk, Kazimierz Różański,Wojciech Pabian, Jakub Zieliński, MieczysławSzkarłat, Tadeusz Turek, Władysław Rybski,Piotr Szymański, Paweł Kozicki, WładysławMichalik.– 85 –