16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...
16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ... 16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...
eptë të dhënies së vizave për të rinjtë kosovar për lëvizje të lirë dhe bashkëpunimndërkombëtar me të rinjtë e Evropës.b) Synimet i arsimimit (neni 29)Në kuadër të synimit të zhvillimit të arsimimit, Ligji mbi Arsimin Fillor dhe të Mesëmnë dispozitat e tij të përgjithëshme në tërësi ka inkorporuar kriteret e KDF-së.Sipas këtij Ligji (neni 4), qëllimet e programit për arsimin fillor dhe të mesëm janë: tëzhvillojë personalitetin, talentin dhe potencialin e plotë të aftësive mendore dhe fizike tënxënësit; të zhvillojë te nxënësi ndjenjën e respektit e të drejtave dhe lirive themelore tënjeriut, si dhe të parimeve të shprehura në Kartën e Kombeve të Bashkuara dhe nëKonventën Europiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut; tëzhvillojë te nxënësi ndjenjën e respektit për prindërit dhe mësuesit, për identitetinkulturor, gjuhën dhe vlerat e kombit të tij, për vlerat e Kosovës dhe të komuniteteve tësaj, dhe për qytetërimet e tjera që janë të ndryshme nga qytetërimi i tij; të përgatisënxënësin për një jetë të përgjegjshme në një shoqëri të lirë, në frymën e mirëkuptimit, tëpaqes, të tolerancës, të barazisë gjinore, dhe të miqësisë midis të gjithë popujve, grupeveetnike, kombëtare dhe fetare si dhe personave me origjinë nga i njëjti vend; dhe tëzhvillojnë te nxënësi ndjenjën e respektit për mjedisin.Gjithashtu, ligji thekson se i gjithë procesi mësimor duhet t‟i përshtatet aftësive, prirjevedhe moshës së secilit nxënës. Rëndësi të veçantë arsimi i jep vendosjes së bashkëpunimittë mirë midis nxënësve, prindërve, mësuesve, shkollave, institucioneve formuese dhevendeve të punës; sigurimit dhe përmirësimit të mirëqenies mendore dhe fizike të tëgjithë nxënësve; formimin e vlerave të denja qytetare; përmbajtjes nga mësimdhëniafetare ose veprimtaritë tjera, të cilat propagandojnë ndonjë fe të caktuar;Të gjithë personat e punësuar në institucionet arsimore të themeluara ose që veprojnë nëbazë të këtij Ligji marrin masat e nevojshme në mënyrë që nxënësit të mos lëndohen osebien viktimë e fjalëve apo veprimeve ofenduese. Ndëshkimi trupor dhe çdo formë tjetëre ndëshkimit poshtërues është e ndaluar në të gjitha institucionet arsimore pavarësisht afinancohen nga fondet publike apo private.Ligji mbi Arsimin Fillor dhe të Mesëm parasheh krijimin e Këshillit të Shkollës, që iumundëson përfshirjen e prindërve dhe nxënësve në qeverisje të shkollës. Këshillipërbëhet nga tre përfaqësues të prindërve, tre nga radha e mësimdhënësve, ndërsa nëkëshillin e nivelit të 2 dhe 3 të arsimit përfshihet edhe një përfaqësues nga radhët enxënësve. Këshilli është përgjegjës për të hartuar rregulla të shkollës, marrjen evendimeve për alokimin e fondeve të dhëna nga prindërit dhe të hyrat tjera nga buxhetipublik, si dhe vendosin për aktivitetet shtesë në kuadër të planit mësimor (neni 29).Me qëllim që të sigurohet arritja e qëllimeve profesionale të arsimimit, MASHT kahartuar Kodin e Etikës për mësimdhënës i miratuar në vitin 2005 që përcakton detyratdhe përgjegjësitë e mësimdhënësve, dhe Udhëzimi Administrativ “Ndalimi, ndërprerja98
dhe inicimi i procedurës disiplinore për personelin edukativo-arsimor” 40/2005, në bazëtë të cilit iniciohen procedura disiplinore në rast se mësimdhënësi shkel të drejtat enxënësit/ses.Masat e deritanishme të ndërmarra nga Shteti në zhvillimin e arsimit parauniversitarjanë të ndryshme, duke filluar nga zhvillimi i kurrikulave, planprogrameve, teksteveshkollore, trajnimet e mësimdhënësve etj., sigurojnë që arsimi të zhvillojë potencialin eplotë të personalitetit, dhuntive dhe aftësive mendore e fizike të fëmijëve. Në mënyrë qëfëmijët të jenë mirë të informuar mbi të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre KDF është epërfshirë në planprograme shkollore, te lënda “Edukata Qytetare” që zbatohet në gjithanivelet e arsimit duke filluar nga klasa e tretë e fillores. Në këtë lëndë mësohen gjerësishttë drejtat e njerut/fëmjëve dhe instrumentet ndërkombëtare- konventat, etj. Në këtëdrejtim KDF është e botuar e tëra në klasën e gjashtë.Në mënyrë që të luftohet diskriminimi racor dhe gjinor në të gjitha programetmësimore, në standardet për tekste shkollore është i përfshirë parimi i mosdiskriminimitdhe i barazisë gjinore. Çdo tekst dhe material shkollor duhet t`i plotësojë këto standardekrahas standardeve të tjera, para se t`i lejohet botimi. Kështu MASHT siguron qëtekstet dhe materialet tjera shkollore të jetë të baraspeshuara dhe të ndjeshme nëaspektin e mosdiskriminimit.Që mësimëdhënësit të kenë qasje adekuate ndaj fëmijëve në të gjitha aktivitetet eprocesit mësimorë, janë realizuar një varg trajnimesh të mësimdhënësve, janëimplementuar projekte të ndryshme për të drejtat e fëmijëve/njeriut, të realizuara ngaMASHT në bashkëpunim me partnerë të ndryshëm. Gjithashtu mësimdhënësit janëtrajnuar edhe për metodologji të re të mësimdhënies gjë që në shkolla ka reflektuarpozitivisht në shtrirjen e një fryme të re të punës ku nxënësi është në qendër tëvëmendjes dhe raportet nxënës-mësimdhënës janë më frytdhënëse. MASHT ka filluaredhe licencimin e mësimdhënësve dhe këtij procesi i ka paraprirë edhe rikualifikimi i njëpjese të tyre, të cilët nuk kanë pasur kualifikim të mjaftueshëm.c) koha e lirë, aktivitetet rekreative, kulturore dhe artistike ( neni 31)Respektimi dhe njohja e të drejtave të fëmijës për pjesëmarrje të plotë në jetën kulturoredhe artistike; inkurajimi dhe sigurimi i mundësive të përshtatshme dhe të barabarta përkohën e lirë dhe për veprimtari kulturore, artistike, argëtuese dhe çlodhës, nëRepublikën e Kosovës janë të adresuara dhe sigurohen me anë të ligjeve në fuqi si: Ligjipër Fuqizim dhe Pjesëmarrje të Rinisë; Ligji për Kinematografinë; Ligji për Sportin; Ligjipër Bibliotekat; Ligji për Teatrin; Ligji për Veprimtarin Botuese; Ligji për PlanifikiminHapësinor.99
- Page 47 and 48: personalitetin e të miturit, posa
- Page 49 and 50: Trajnimet e edukatoreve të institu
- Page 51 and 52: Doracaku Pakoja e Trajnimit për St
- Page 53 and 54: ) fëmijët e moshës 3 - 6 vite.
- Page 55 and 56: ose e braktisë fëmijën, prindi t
- Page 57 and 58: me prindërit e tij/saj, ajo mund t
- Page 59 and 60: Sipas, Rregullores së UNIMK-ut me
- Page 61 and 62: Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës
- Page 63 and 64: Në këtë kontekst janë dy lloje
- Page 65 and 66: jap vetë pëlqimin për adoptim dh
- Page 67 and 68: 1980. Ndërsa, neni 2 thekson se:
- Page 69 and 70: këto që ofrojnë shërbime rehabi
- Page 71 and 72: Procedurat dhe masat mbrojtëse të
- Page 73 and 74: - Procedurat Standarde të Veprimit
- Page 75 and 76: - Shërbimet e shëndetit mendor p
- Page 77 and 78: Shëndetin Riprodhues (neni 7 dhe 8
- Page 79 and 80: 8. Parandalimi, zbulimi i hershëm
- Page 81 and 82: lehtësojnë pjesëmarrjen e tij ak
- Page 83 and 84: MKRS- Departamenti i Kulturës, pë
- Page 85 and 86: 30). Kujdesi tretësor shëndetëso
- Page 87 and 88: Vdekshmëria fetale në vitin 2000
- Page 89 and 90: Ligji për Familjen, i cili i rregu
- Page 91 and 92: 2004/2005 Kujdes për fëmijë/fosh
- Page 93 and 94: të caktuara dhe që kanë nevojë
- Page 95 and 96: ndryshme nuk kanë arritur të për
- Page 97: Departamenti i inspektimit në MASH
- Page 101 and 102: veprimtarinë teatrore në Kosovë
- Page 103 and 104: - Fondi për integrim social dhe pj
- Page 105 and 106: ) fëmijët ne konflikte të armato
- Page 107 and 108: Standarde për mbështetje të shë
- Page 109 and 110: Gjatë vitit 2007 janë trajtuar 29
- Page 111 and 112: Gjiniapërgjithshëm nr. 10 (9 shku
- Page 113 and 114: Niveli arsimorhsejanalfabet~ 4.kl5
- Page 115 and 116: 2. Urdhër për mbikëqyrje ngaShë
- Page 117 and 118: Kodi Penal për të Mitur (KPM) ës
- Page 119 and 120: mbyllura. Nëse nuk ka orë mësimo
- Page 121 and 122: trafikimi, eksploatimi seksual dhe
- Page 123 and 124: a. Konceptet bazë të punës së f
- Page 125 and 126: Qendrat e Mjekësisë Familjare QMF
- Page 127 and 128: Kodi Penal parashikon vepër penale
- Page 129 and 130: mund të mos jenë të përfshirë
- Page 131 and 132: shfaqje të gjalla (202). Gjithasht
- Page 133 and 134: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe
- Page 135 and 136: Ndërsa, MASHT e ka integruar goxha
- Page 137 and 138: miratuar nga ana e Qeverise. Per mo
- Page 139 and 140: 21% e këtij buxheti është shpenz
dhe inicimi i procedurës disiplinore për personelin edukativo-arsimor” 40/2005, në bazëtë të cilit iniciohen procedura disiplinore në rast se mësimdhënësi shkel të <strong>drejtat</strong> enxënësit/ses.Masat e deritanishme të ndërmarra nga Shteti në zhvillimin e arsimit parauniversitarjanë të ndryshme, duke filluar nga zhvillimi i kurrikulave, planprogrameve, teksteveshkollore, trajnimet e mësimdhënësve etj., sigurojnë që arsimi të zhvillojë potencialin eplotë të personalitetit, dhuntive dhe aftësive mendore e fizike të fëmijëve. Në mënyrë qëfëmijët të jenë mirë të informuar <strong>mbi</strong> të <strong>drejtat</strong> dhe përgjegjësitë e tyre KDF është epërfshirë në planprograme shkollore, te lënda “Edukata Qytetare” që zbatohet në gjithanivelet e arsimit duke filluar nga klasa e tretë e fillores. Në këtë lëndë mësohen gjerësishttë <strong>drejtat</strong> e njerut/fëmjëve dhe instrumentet ndërkombëtare- konventat, etj. Në këtëdrejtim KDF është e botuar e tëra në klasën e gjashtë.Në mënyrë që të luftohet diskriminimi racor dhe gjinor në të gjitha programetmësimore, në standardet për tekste shkollore është i përfshirë parimi i mosdiskriminimitdhe i barazisë gjinore. Çdo tekst dhe material shkollor duhet t`i plotësojë këto standardekrahas standardeve të tjera, para se t`i lejohet botimi. Kështu MASHT siguron qëtekstet dhe materialet tjera shkollore të jetë të baraspeshuara dhe të ndjeshme nëaspektin e mosdiskriminimit.Që mësimëdhënësit të kenë qasje adekuate ndaj fëmijëve në të gjitha aktivitetet eprocesit mësimorë, janë realizuar një varg trajnimesh të mësimdhënësve, janëimplementuar projekte të ndryshme për të <strong>drejtat</strong> e fëmijëve/njeriut, të realizuara ngaMASHT në bashkëpunim me partnerë të ndryshëm. Gjithashtu mësimdhënësit janëtrajnuar edhe për metodologji të re të mësimdhënies gjë që në shkolla ka reflektuarpozitivisht në shtrirjen e një fryme të re të punës ku nxënësi është në qendër tëvëmendjes dhe raportet nxënës-mësimdhënës janë më frytdhënëse. MASHT ka filluaredhe licencimin e mësimdhënësve dhe këtij procesi i ka paraprirë edhe rikualifikimi i njëpjese të tyre, të cilët nuk kanë pasur kualifikim të mjaftueshëm.c) koha e lirë, aktivitetet rekreative, kulturore dhe artistike ( neni 31)Respektimi dhe njohja e të drejtave të fëmijës për pjesëmarrje të plotë në jetën kulturoredhe artistike; inkurajimi dhe sigurimi i mundësive të përshtatshme dhe të barabarta përkohën e lirë dhe për veprimtari kulturore, artistike, argëtuese dhe çlodhës, nëRepublikën e Kosovës janë të adresuara dhe sigurohen me anë të ligjeve në fuqi si: Ligjipër Fuqizim dhe Pjesëmarrje të Rinisë; Ligji për Kinematografinë; Ligji për Sportin; Ligjipër Bibliotekat; Ligji për Teatrin; Ligji për Veprimtarin Botuese; Ligji për PlanifikiminHapësinor.99
Change language