16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...

16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ... 16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...

kryeministri.ks.net
from kryeministri.ks.net More from this publisher
13.07.2015 Views

Në rrethanat kur nuk ka përkrahje nga familja ose kur ajo nuk është e mjaftueshme përtë siguruar mirëqenien e një individi, shteti ka për detyrë të ofrojë shërbime sociale dhefamiljare për ata njerëz që ndryshe nuk do të ndihmoheshin në mënyrën, e cila do tërespektonte dinjitetin e tyre si qenie njerëzore dhe të drejtat e tyre themelore të bazuaranë legjislacionin e Kosovës dhe në konventat ndërkombëtare mbidrejtat e njeriut(Ligji mbi Shërbimet Sociale dhe Familjare, neni 1.2).Ndihma sociale iu ofrohet familjeve të varfëra të rrezikuara me qëllim të mbrojtjes dhepërkujdesit ndaj tyre në aspektin social. Në kuadër të familjeve të varfëra, përveçanëtarëve tjerë, bëjnë pjesë edhe fëmijët nga mosha 0-18 vjeç, fëmijët e birësuar(bijëzuar), fëmijët në strehim familjar, fëmijët jetim apo edhe fëmijët e njërit partner(Ligjit për Skemën e Ndihmës Sociale neni 1).Bazuar në të dhënat e Departamentit të Mirëqenies Sociale për Skemën e NdihmësSociale, në strukturën e përgjithshme të anëtarëve të familjeve të varfëra, fëmijët marrinpjesë në mbi 50%. Madje, kriter themelor për tu kualifikuar një familje e varfër ekategorisë së dytë, duhet të ketë së paku një fëmijë nën moshën 5 vjeç apo të ketë nëpërkujdesje të përhershme një jetim nën moshën 15 vjeç për të përfituar nga ndihmasociale.Mirëpo, ekzistojnë edhe kritere të tjera në bazë të cilave fëmija mundë të përfitojëndihmë sociale. Në radhë të parë fëmija nga 0-18 vjeçduhet t‟i takojë një familje të varfëre që i plotëson kriteret e parapara në Ligjin për Skemën e Ndihmës Sociale, në kuadër tëfamiljeve të varfëra hyjnë:- Fëmijët e familjeve të përzgjedhshme në skemën e ndihmës sociale, të moshës 06-18vjeç, që rregullisht vijojnë shkollimin; dhe- Fëmijët e prindërve vetushqyes deri në moshën 18 vjeç;Sistemi i ndihmës sociale që aplikohet në Kosovë e respekton të drejtën e fëmijës përprivatësi, dhe sipas ligjit në fjalë (neni 14) dhe Rregullores zbatuese të këtij ligji (neni 16)sigurohet fshehtësia-besueshmëria e informatës personale. Pra, regjistri i shfrytëzuesve(familjeve dhe anëtarëve të tyre) në ndihmë sociale janë të karakterit konfidencial dhenuk janë për opinion apo ndonjë autoritet, përveç në rastet e veçanta kur ka të bëjë meqëllim birësimi, subvencionimi, pagesa apo përfitime të dhuruara për familje dheanëtarë të sajë ose në rastet kur kërkohet të bëhet ndonjë verifikim i të dhënave tëaplikacionit, zbulim të mashtrimit apo korrupsionit. Përveç anëtarëve të tjerë të familjes,kërkesën për ta aplikuar për ndihmë sociale mund ta parshtrojnë edhe fëmijët, të cilët ikanë mbushur së paku 16 vjeç (Rregullorja zbatuese e Ligjit për Skemën e NdihmësSociale, neni 3.4).Kushtetuta e Republikës së Kosovës në nenin 50 pika 4 thekson: “Të gjitha veprimet qëkanë të bëjnë me fëmijët, të ndërmarra qoftë nga institucionet e pushtetit publik, qoftënga institucionet private, do të jenë në interesin më të mirë të fëmijëve”.88

Ligji për Familjen, i cili i rregullon përgjegjësitë prindrore në dispozitat e tij disa herëthekson mirëqenien dhe interesin më të larë të fëmijës, mirëpo me anë të tij nuk kërkohetqartë se “konsiderata mbizotëruese gjatë ushtrimit të përgjegjësisë prindërore të jetëinteresi më i lartë i fëmijës”.Ligji mbi Familjen, iu mundëson prindërve të fëmijëve të lindur jashtë martesës tëushtrojnë të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre prindërore, dhe në nenin 3.4 të tij thekson:“Fëmijët e prindërve të cilët nuk kanë qenë të martuar në kohën e lindjes së tyre gëzojnëtë drejtat dhe kanë detyrime të njejta, sikurse fëmijët e lindur nga prindërit të cilët kanëqenë të martuar në kohën e lindjes së tyre”.Me qëllim të lehtësimit të ushtrimit të përgjegjësisë prindërore dhe mbrojtjes sociale tëfëmijëve, në legjislacionin vendorë ekzistojën dispozita të veçanta që mbrojnë këtë tëdrejtë. Prandaj, Ligji mbi Familjen ne nenin 5 të tij përveç tjerash thekson se: “prindërittë cilët nuk janë të aftë të krijojnë kushtet e domosdoshme jetësore për vete dhe përfëmijët e tyre, janë nën përkrahje të veçantë financiare dhe shoqërore” si dhe “Organi iKujdestarisë ushtron mbikëqyrjen e përgjithshme dhe të vazhdueshme ndaj ushtrimit tëtë drejtave dhe përgjegjësive prindërore” (neni 146).Mirëpo, mbështetja dhe përkrahja e prindërve të fëmijëve në nevojë nga Shteti sigurohetedhe me anë të Ligjit mbi Shërbimet Sociale dhe Familjare. Në bazë të ligjit çdo personapo familje në nevojë ka të drejtë të aplikojë për ndihmë në Qendra për Punë Sociale(QPS). Familjeve në nevojë iu ofrohet kujdes i drejtëpërdrejtë social, këshillim dhendihmë materiale. Përkujdesja sociale, përveç tjerash, iu ofrohet fëmijëve dhe familjevenë nevojë atëherë kur prindi ose prindërit ose ndonjë përkujdesës tjetër, për shkak tëmënyrës së jetesës, paaftësisë, sëmundjes fizike, mendore, problemeve psiko-sociale osepër arsye të tjera, kanë vështirësi në ofrimin e nivelit adekuat të përkujdesjes dhembikëqyrjes së fëmijës. QPS-ja mbanë regjistër të familjeve dhe fëmijëve në nevojë dhekëto familje vizitohen rregullisht nga personat kompetent në mënyrë që t‟iu ofrohetmbnrtojtje dhe mirëqenie fëmijëve dhe t‟i sigurohet familjes çfarëdo shërbimi qëkonsiderohet i arsyeshëm (neni 9).Sipas, Ligjit për Skemën e Ndihmës Sociale (neni 4) duhet të plotësohen disa kritere nëmënyrë që fëmijëve dhe familjeve në nevojë t‟iu ofrohet ndihma sociale, së pari ai/ajoduhet të jetë banorë i Republikës së Kosovës dhe ata duhet të klasifikohen në njërën prejkategorive si më poshtë:a) nëse të gjithë anëtarët e familjes nuk punojnë apo nuk janë në gjendje të punojnë;b) një anëtar i familjes që është i aftë të punoi, mirëpo është i regjistruar si i/epapunësuar dhe ka së paku një fëmijë nën moshën 5 vjeçare ose përkujdeset për ndonjëfëmijë jetim nën moshën 15 vjeçare.Në bazë të kritereve të parapara nga Ligji për Skemën Sociale, nuk është përfshirë ofrimii ndihmës sociale për atë katergori të fëmijëve të cilët janë mbi moshën 5 vjeçare, dhefamiljet nuk kanë asnjë anëtarë të punësuar dhe të cilët nuk janë në gjendje të mirëekonomike për t‟iu siguruar kushtet e nevojshme për një nivel jetese të mirë përzhvillim të plotë të potencialit të tyre njerëzor. Në këtë drejtim duhet që të punohet që89

Ligji për Familjen, i cili i rregullon përgjegjësitë prindrore në dispozitat e tij disa herëthekson mirëqenien dhe interesin më të larë të fëmijës, mirëpo me anë të tij nuk kërkohetqartë se “konsiderata <strong>mbi</strong>zotëruese gjatë ushtrimit të përgjegjësisë prindërore të jetëinteresi më i lartë i fëmijës”.Ligji <strong>mbi</strong> Familjen, iu mundëson prindërve të fëmijëve të lindur jashtë martesës tëushtrojnë të <strong>drejtat</strong> dhe përgjegjësitë e tyre prindërore, dhe në nenin 3.4 të tij thekson:“Fëmijët e prindërve të cilët nuk kanë qenë të martuar në kohën e lindjes së tyre gëzojnëtë <strong>drejtat</strong> dhe kanë detyrime të njejta, sikurse fëmijët e lindur nga prindërit të cilët kanëqenë të martuar në kohën e lindjes së tyre”.Me qëllim të lehtësimit të ushtrimit të përgjegjësisë prindërore dhe mbrojtjes sociale tëfëmijëve, në legjislacionin vendorë ekzistojën dispozita të veçanta që mbrojnë këtë tëdrejtë. Prandaj, Ligji <strong>mbi</strong> Familjen ne nenin 5 të tij përveç tjerash thekson se: “prindërittë cilët nuk janë të aftë të krijojnë kushtet e domosdoshme jetësore për vete dhe përfëmijët e tyre, janë nën përkrahje të veçantë financiare dhe shoqërore” si dhe “Organi iKujdestarisë ushtron <strong>mbi</strong>këqyrjen e përgjithshme dhe të vazhdueshme ndaj ushtrimit tëtë drejtave dhe përgjegjësive prindërore” (neni 146).Mirëpo, mbështetja dhe përkrahja e prindërve të fëmijëve në nevojë nga Shteti sigurohetedhe me anë të Ligjit <strong>mbi</strong> Shërbimet Sociale dhe Familjare. Në bazë të ligjit çdo personapo familje në nevojë ka të drejtë të aplikojë për ndihmë në Qendra për Punë Sociale(QPS). Familjeve në nevojë iu ofrohet kujdes i drejtëpërdrejtë social, këshillim dhendihmë materiale. Përkujdesja sociale, përveç tjerash, iu ofrohet fëmijëve dhe familjevenë nevojë atëherë kur prindi ose prindërit ose ndonjë përkujdesës tjetër, për shkak tëmënyrës së jetesës, paaftësisë, sëmundjes fizike, mendore, problemeve psiko-sociale osepër arsye të tjera, kanë vështirësi në ofrimin e nivelit adekuat të përkujdesjes dhe<strong>mbi</strong>këqyrjes së fëmijës. QPS-ja mbanë regjistër të familjeve dhe fëmijëve në nevojë dhekëto familje vizitohen rregullisht nga personat kompetent në mënyrë që t‟iu ofrohetmbnrtojtje dhe mirëqenie fëmijëve dhe t‟i sigurohet familjes çfarëdo shërbimi qëkonsiderohet i arsyeshëm (neni 9).Sipas, Ligjit për Skemën e Ndihmës Sociale (neni 4) duhet të plotësohen disa kritere nëmënyrë që fëmijëve dhe familjeve në nevojë t‟iu ofrohet ndihma sociale, së pari ai/ajoduhet të jetë banorë i Republikës së Kosovës dhe ata duhet të klasifikohen në njërën prejkategorive si më poshtë:a) nëse të gjithë anëtarët e familjes nuk punojnë apo nuk janë në gjendje të punojnë;b) një anëtar i familjes që është i aftë të punoi, mirëpo është i regjistruar si i/epapunësuar dhe ka së paku një fëmijë nën moshën 5 vjeçare ose përkujdeset për ndonjëfëmijë jetim nën moshën 15 vjeçare.Në bazë të kritereve të parapara nga Ligji për Skemën Sociale, nuk është përfshirë ofrimii ndihmës sociale për atë katergori të fëmijëve të cilët janë <strong>mbi</strong> moshën 5 vjeçare, dhefamiljet nuk kanë asnjë anëtarë të punësuar dhe të cilët nuk janë në gjendje të mirëekonomike për t‟iu siguruar kushtet e nevojshme për një nivel jetese të mirë përzhvillim të plotë të potencialit të tyre njerëzor. Në këtë drejtim duhet që të punohet që89

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!