16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...

30). Kujdesi tretësor shëndetësor përfshinë shërbimet specialistike që ofrohen nëinstitucionet shëndetësore të autorizuara nga Ministria e Shëndetësisë, ku zhvillohetprocesi mësimor universitar, puna kërkimore shkencore dhe edukimi specialistikpasdiplomik (neni 31). Ndërsa, Ligji mbi Shëndetësinë (neni 22), siguron shërbime papagesë në institucionet publike shëndetësore për grupe të posaçme të popullsisë, dukepërfshirë fëmijët dhe të rinjët deri në moshën 15 vjeçare si dhe nxënësit dhe studentëtderi në fund të shkollimit të rregullt. Mangësi e këtij ligji mund të konsiderohet sepavarësisht që fëmijët apo të rinjët nuk janë nxënës apo studentë, ata duhet të gëzojnë tëdrejtën t‟iu ofrohen shërbime shëndetësorë pa pagesë nga institucionet publikeshëndetësorë deri në moshën 18 vjeçare.Një ndër standardet, që ekskluzivisht prekin realizimin e të drejtës shëndetësore tëfëmijëve dhe që garantohen në bazë të Ligjit për shëndetësi (neni 25), janë: përparimi ishëndetit të fëmijëve dhe të rinjve dhe zvogëlimi i vdekshmërisë të foshnjave dhe tënënave. Ligji precizon saktë veprimtarinë private shëndetësore në fushën e shëndetitriprodhues- se kur ajo është e ndaluar siç është “frytnimi artificial me dhurues të panjohur”etj. Ligji përcakton ndërprerjen e shtatëzënësisë (Abortin) dhe Sterilizimin menjë kapitull të veçantë (Kapitulli XVIII, nenet 107 108 dhe 109).Ndërsa, Ligji për të Drejtat dhe Përgjegjësitë e Qytetarëve në Kujdes Shëndetësor, njeh tëdrejtën e çdonjërit që të gëzojë standarde më të arritshme shëndetësore; mënyrën epërfitimit/sigurimit të këtyre të drejtave dhe përgjegjësive; si dhe garanton të drejta tëbarabarta për të gjithë në drejtim të trajtimit mjekësor pas asnjë lloj diskriminimi (neni4). Ligji po ashtu adreson çështje të detajizuara lidhur me qasjen në shërbimeshëndetësorë kualitative dhe të drejtat e pacientit për të zgjedhur; dinjitet njerëzor;komunikim; largimin nga institucioni; për të qenë i mirë informuar; qasjes nëdokumente shëndetësore; ruajtjes së konfidencialitetit dhe aspektit privat të të dhënaveshëndetësore.Ligji për Shëndetin Riprodhues, mbron të drejtën e individit për t‟u informuar dhe për tëpasur qasje në shërbime të duhura edukative dhe këshilluese. Një kaptinë e veçantë nëligj i është dedikuar Planifikimit Familjar, dhe në dispozitat e tij përveç tjerash theksonse: “çdo individ ka të drejtë të informohet për rreziqet, edukim dhe komunikim tëmbështetur në evidencë, zgjedhje të vullnetshme dhe që të përfitojë nga përdorimi imjeteve dhe i metodavetë sigurta, të përballueshme dhe të pranueshme të planifikimittë familjes”. Ligji, në 37 nene dhe ne 11 kapituj, rregullon fushat si: e drejta riprodhuese;informimi, edukimi, këshillimi nga kjo fushë; amësia e sigurtë; planifikimi i familjes;parandalimi dhe trajtimi i infertilitetit; ndërprerja e sigurtë e shtatëzënësisë; parandalimidhe trajtimi i sëmundjeve seksualisht transmisive dhe të HIV/AIDS; si dheparandalimi, zbulimi, trajtimi i sëmundjeve malinje të sistemit riprodhues.Me qëllim të mbrojtjes dhe promovimit të të ushqyerit të foshnjave me qumësht gjiri,është miratuar Ligji për Nxitjen dhe Mbrojtjen e të Ushqyerit më Qumësht Gjiri. Bazuarnë ligj, Ministria e Shëndetësisë duhet të përkrah institucionet shëndetësore për t‟iinformuar qytetarët mbi edukimin dhe promovimin e të ushqyerit me qumësht gjiri,ndërsa punëtorët shëndetësor që merren me përkujdesjen e nënës dhe foshnjes janë tëobliguartë nxisin dhe mbrojnë të ushqyerit me qumësht gjiri. Ndërsa, shtatëzënat, nënat85