Të burgosurit kanë qasje në aktivitete edukative dhe të kohës së lirë, dhe kanë mundësiqë t‟i marrin diplomat e shkollës së mesme gjersa qëndrojnë në burgun e Lipjanit,gjithashtu mund të marrin pjesë në programe të ndryshme të aftësimit profesional.Aktivitetet jashtë objektit lejohen dy deri në tri orë dhe se të burgosurëve iu lejohet tëangazhohen në lojëra sportive çdo ditë. Sa i përket mbrojtjes së të miturëve në Lipjan, tëburgosurit ndahen sipas kategorisë së të burgosurëve në: paraburgim, masa edukativokorrektuesedhe burgim për të mitur.Sipas nenit 138 të KPM-së, Shërbimi Sprovues pas lirimit të miturit i ofron ndihmë përaq kohë sa ai ka nevojë, nëse i shërbehet më së miri interesit të fëmijës. Që fëmijët tëriintegrohen në komunitet, Shërbimi Sprovues mund të kërkojë ndihmë nga Organi iKujdestarisë në kuadër të QPS-ve, që janë përgjegjës t‟iu ofrojnë kujdes të veçantëfëmijëve pa përkujdesje prindërore, e që ky kujdes të përfshijë: strehimin, ofrimin eushqimit, veshmbathje, trajtim mjekësor, trajnim dhe punësim, si dhe rregullimin errethanave familjare (neni 139).Për të siguruar që drejtësia për të mitur është duke u zbatuar është e nevojshme që tëvendoset një bashkëpunim efektiv ndërmjet institucioneve relevante në këtë sferë. Nëkëtë kontekstë është e nevojshme të merren një vargë masash që do të kishin një ndikimnë forcimin e këtij bashkëpunimi:Të definohen qartë përgjegjësitë e QPS-ve dhe të Shërbimit Sprovues sa i përketofrimit të kujdesit pas lirimit; të përpilohet një udhëzues administrativ, me tëcilin duhet të kërkohet nga Qendra Korrektuese në Lipjan, nga ShërbimiSprovues dhe nga QPS-të që të mundësojnë dhe të ofrojë përkujdesje të mituritpas lirimit nga burgu i Lipjanit; dheZyrtarizimi i raportit mes QPS-ve dhe Shërbimit Sprovues, përfshirë krijimin enjë protokolli për kë<strong>mbi</strong>min e informatave dhe mënyrën e dhënies sërekomandimeve të përbashkëta për dënimet apo masat që do të shqiptohen ngagjykata, përfshirë mbajtjen e takimeve të rregullta për kë<strong>mbi</strong>min e informatave.Sipas nenit 37 te Konventes se te Drejtave te Femijeve i cili ndalon çdo lloj te tortures,sjelljes jonjerezore ndaj femijeve te cilat kane ardhur ne kundershtim me ligjin si dhe meLigjin i cili eshte ne fuqi ne Republiken e Kosoves d.m.th. Kushtetuta e Kosoves neni 23dhe 27, roli i Ministrise per Komunitete dhe Kthim eshte monitorimi i pozites sefemijeve te cilet kane ardhur ne kundershtim me ligjin ( dhe femijet e komunitetevepakice ) ne institucionet edukative dhe ne qendrat edukativo-korektuese. Qellimi imonitorimit i ketyre institucioneve eshte a jane te mbrojtura interesat me te medha tefemijes, qe asnje femije nuk mund te jete subjekti i tortures, te sjelljes johumane dhejonjerezore dhe te poshterimit perkatesisht qe ne keto qendra te arrihet qellimi finald.m.th. rehabilitimi dhe risocializimi i femijeve qe ne te ardhmen te jene anetaret ekomunitetit shoqerore dhe te reintegrohen ne rrjedhat e reja pozitive te jetes.V. MJEDISI FAMILJAR DHE KUJDESI ALTERNATIV( nenet 5, 9-11, 18 parag. 1 dhe 2; 19-21, 25, 27, parag. 4 dhe 39)44
a) kujdesi prindëror ( neni 5)Në bazë të Ligjit për Familjen, përgjegjësitë prindërore përfshijnë të <strong>drejtat</strong> dhe detyratqë kanë për qëllim të sigurojnë mirëqenien emocionale, sociale dhe materiale të fëmijës,duke u kujdesur për të, duke mbajtur raporte vetjake me të, duke i siguruar atijmirërritjen, edukimin, arsimimin, përfaqësimin ligjor dhe administrimin e pasurisë.Duke i zbatuar këto parime, prindërit duhet t‟i kenë në konsiderim aftësitë, prirjet dhedëshirat e fëmijëve të tyre.Gjithashtu, sipas ligjit në fjalë (neni 125), prindërit janë të detyruar t‟i sigurojnë në çdokohë fëmijës së tyre këto të drejta:Çdo fëmijë ka të drejtën e pamohueshme për të jetuar;Fëmijët kanë të drejtë të rriten në familje me prindër. Fëmijët që nuk jetojnë bashkëme të dy prindërit kanë të drejtë t‟i takojnë rregullisht prindërit me të cilët nukjetojnë;Fëmijët me të meta të diagnostifikuara mendore ose fizike kanë të drejtë për kujdestë posaçëm, për një jetë të përshtatshme, në kushte të jetës që garantojnë dinjitetin etyre dhe lehtësojnë pjesëmarrjen e tij aktive në jetën shoqërore;Fëmijët kanë të drejtën e shkollimit fillore falas, të marrjes së informimit përprofesione të ndryshme si dhe për shkollat që ekzistojnë;Fëmijët gëzojnë të drejtën e mbrojtjes nga shfrytëzimi ekonomik, eksploatimit tëfëmijëve, trafikimit dhe eksploatimit seksual dhe nga kryerja e çdo pune që paraqetrrezik ose që cenon edukimin ose dëmton shëndetin e tyre;Fëmijët duhet të mbrohen nga keqtrajtimi dhe dhunimi seksual;Fëmijët duhet mbrojtur nga përdorimi i paligjshëm i drogave dhe substancavepsikotrope dhe nuk duhet lejuar që fëmijët të përdoren për prodhimin dhe trafikimine paligjshëm të këtyre lëndëve;Për realizimin e parimeve të lartëpërmendura, prindërit janë të detyruar personalisht tëjapin kontributin e tyre, ose nëse është e nevojshme të shfrytëzojnë shërbimet einstitucioneve shoqërore. Ligji <strong>mbi</strong> Arsimin Fillore dhe të Mesëm (neni 9.1) thekson se“Prindërit kanë të drejtë dhe detyrë që të sigurojnë që fëmijët e tyre të arsimohen nëpërputhje me këtë Ligj”. Për më tej, sipas Ligjit <strong>mbi</strong> Familjen ( neni 133), „prindërit kanëtë drejtë dhe detyrë ligjore t‟i përfaqësojnë fëmijët e tyre të mitur‟. Të gjitha dërgimet dhedeklaratat që duhet t‟i bëhen fëmijës, mund t‟i dërgohen njërit ose tjetrit prind, e nëseprindërit nuk jetojnë së bashku, i dërgohen prindit me të cilin jeton fëmija.Në bazë të legjislacionit në fuqi, prindërit kanë të drejta të njëjta ndaj fëmijëve të tyre,dhe në mënyrë të barabartë duhet ta ushtrojnë të drejtën e tyre prindërore. Gjithashtu,ligji thekson dispozita gjithëpërfshirëse që kanë për qëllim përcaktimin e amësisë dheatësisë, me çrast thuhet se, prindërit e të cilëve nuk janë të martuar, në momentin elindjes së fëmijës gëzojnë të drejta dhe obligime të njëjta sikurse ndaj fëmijëve të lindur45
- Page 4: HYRJENë pajtueshmëri me procesin
- Page 8 and 9: Rregulloret e UNMIK-ut, që mbrojn
- Page 11 and 12: mbi numrin e fëmijëve, vlerësohe
- Page 13 and 14: përgjegjësi iu njihen fëmijëve
- Page 15 and 16: paaftësisë fizike apo mendore, or
- Page 17 and 18: 12. ose për ndonjë arsye tjetër
- Page 19 and 20: Ministria e Shëndetësisë përkra
- Page 21 and 22: iprodhues;8. Parandalimi, zbulimi i
- Page 23 and 24: Ligji për Fuqizim dhe Pjesëmarrje
- Page 25 and 26: IV. TË DREJTAT DHE LIRITÊ CIVILE(
- Page 27 and 28: (93.1 %) është shumë e ngjashme
- Page 29 and 30: Ndërsa, fëmija e fiton shtetësin
- Page 31 and 32: shkollës botohen dhe afishohen në
- Page 33 and 34: Ndërsa, me anë të Ligjit për Li
- Page 35 and 36: Ligji mbi Familjen ndalon zbulimin
- Page 37 and 38: 7 KTV8 RADIO DRENASI9 ZËRI RADIO I
- Page 39 and 40: 22 TV Men 660 823 TV Zoom 540 18.43
- Page 41 and 42: Në Kosovë funksionojnë gjithsej
- Page 43: Gjyqtari mund të shqiptoj dënim m
- Page 47 and 48: personalitetin e të miturit, posa
- Page 49 and 50: Trajnimet e edukatoreve të institu
- Page 51 and 52: Doracaku Pakoja e Trajnimit për St
- Page 53 and 54: ) fëmijët e moshës 3 - 6 vite.
- Page 55 and 56: ose e braktisë fëmijën, prindi t
- Page 57 and 58: me prindërit e tij/saj, ajo mund t
- Page 59 and 60: Sipas, Rregullores së UNIMK-ut me
- Page 61 and 62: Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës
- Page 63 and 64: Në këtë kontekst janë dy lloje
- Page 65 and 66: jap vetë pëlqimin për adoptim dh
- Page 67 and 68: 1980. Ndërsa, neni 2 thekson se:
- Page 69 and 70: këto që ofrojnë shërbime rehabi
- Page 71 and 72: Procedurat dhe masat mbrojtëse të
- Page 73 and 74: - Procedurat Standarde të Veprimit
- Page 75 and 76: - Shërbimet e shëndetit mendor p
- Page 77 and 78: Shëndetin Riprodhues (neni 7 dhe 8
- Page 79 and 80: 8. Parandalimi, zbulimi i hershëm
- Page 81 and 82: lehtësojnë pjesëmarrjen e tij ak
- Page 83 and 84: MKRS- Departamenti i Kulturës, pë
- Page 85 and 86: 30). Kujdesi tretësor shëndetëso
- Page 87 and 88: Vdekshmëria fetale në vitin 2000
- Page 89 and 90: Ligji për Familjen, i cili i rregu
- Page 91 and 92: 2004/2005 Kujdes për fëmijë/fosh
- Page 93 and 94: të caktuara dhe që kanë nevojë
- Page 95 and 96:
ndryshme nuk kanë arritur të për
- Page 97 and 98:
Departamenti i inspektimit në MASH
- Page 99 and 100:
dhe inicimi i procedurës disiplino
- Page 101 and 102:
veprimtarinë teatrore në Kosovë
- Page 103 and 104:
- Fondi për integrim social dhe pj
- Page 105 and 106:
) fëmijët ne konflikte të armato
- Page 107 and 108:
Standarde për mbështetje të shë
- Page 109 and 110:
Gjatë vitit 2007 janë trajtuar 29
- Page 111 and 112:
Gjiniapërgjithshëm nr. 10 (9 shku
- Page 113 and 114:
Niveli arsimorhsejanalfabet~ 4.kl5
- Page 115 and 116:
2. Urdhër për mbikëqyrje ngaShë
- Page 117 and 118:
Kodi Penal për të Mitur (KPM) ës
- Page 119 and 120:
mbyllura. Nëse nuk ka orë mësimo
- Page 121 and 122:
trafikimi, eksploatimi seksual dhe
- Page 123 and 124:
a. Konceptet bazë të punës së f
- Page 125 and 126:
Qendrat e Mjekësisë Familjare QMF
- Page 127 and 128:
Kodi Penal parashikon vepër penale
- Page 129 and 130:
mund të mos jenë të përfshirë
- Page 131 and 132:
shfaqje të gjalla (202). Gjithasht
- Page 133 and 134:
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe
- Page 135 and 136:
Ndërsa, MASHT e ka integruar goxha
- Page 137 and 138:
miratuar nga ana e Qeverise. Per mo
- Page 139 and 140:
21% e këtij buxheti është shpenz