7) Në përputhje me Konventën 182 të ILO-s dhe Rekomandimin 190 që e shoqëron atë,me ndihmën e ILO-s, IPEC-ut u hartua një Listë e Punëve të Rrezikshme për Fëmijët, qëpërshkruan aktivitetet, proceset dhe sektorët e rrezikshëm që duhen ndaluar meprioritet për fëmijët e moshës nën 18 vjeç në Kosovë. Qeveria ka marrë për detyrim që tëhartojë një kornizë të përcaktuar kohore për eleminimin e aktiviteteve dhe sektorëve tërrezikshëm, si janë përcaktuar në listë;8) Në përputhje me nenin 5 të Konventës 182 të ILO-s, u përgatit Profili i Monitorimit tëPunës së Fëmijëve në Kosovë që të shërben si bazë për formalizimin e proceduravestandarte operative për:a) identifikimin, largimin, mbështetjen dhe mbrojtjen e fëmijëve nga puna e rrezikshme,nga shfrytëzimi seksual dhe nga përfshirja në aktivitete të paligjshme,b) dokumentimi i trendeve (tendencave) në sektorë specifikë të FKPF-së, dhec) vlerësimi i eficiencës së përgjigjes ekzistuese në nivel qëndror e vendor, përfshirë dherekomandimet dhe udhëzimet për veprime konkrete dhe hartim politikash për nivele tëndryshme të qeverisjes. Profili i Monitorimit të Punës së Fëmijëve në Kosovë, u aprovuanga Komiteti për Parandalimin dhe Eleminimin e Punës së Fëmijëve në 5 mars 2007;9) Me ndihmën e ILO-IPEC, tre Komitete Lokale të Veprimit për MPF-në u ngritën nëPrishtinë, Prizren dhe Mitrovicë në vitin 2007 dhe tre të tjera në Gjilan, Obiliq dheGllogoc në vitin 2008, bazuar në marrëveshjet e nënshkruara mes Ministrit të MPMS-sëdhe kryetarëve të këtyre komunave, për të siguruar:a) vëzhgimin e drejtpërdrejtë të shkollave/vendeve të punës/familjeve me qëllim që tëidentifikojnë fëmijët që punojnë dhe të vlerësojnë situatën e tyre,b) t‟i referojnë ato drejtë shërbimeve të duhura si shkolla apo zhvillimi i aftësive,c) përcjellja në vazhdimësi e shkollave/vendeve të punës/familjeve për të siguruar qëfëmijët nuk kthehen përsëri në punë dhe verifikimi se fëmijët kanë kaluar nga një situatërreziku përfitojnë alternativa të kënaqshme,d) dokumentimi i mungesës së shërbimeve dhe/ose barrierave ndaj qasjes sëshërbimeve nga fëmijët në rrezik, apo të larguar nga puna dhe i familjeve të tyre, bazuarkjo në raste specifike, dhee) dhënia e rekomandimeve për përmirësimin e politikave dhe programeve sociale.g) abuzimi me drogat ( neni 33)Ligjet ekzistuese lidhur me substancat ilegale përfshijnë Ligjin për Shëndetësi tëKosovës, Kodin Penal, Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 200/52 (<strong>mbi</strong> produktetfarmaceutike, përfshirë drogat narkotike), Ligji <strong>mbi</strong> Produktet Mjekësore dhe PaisjetMjekësore, Ligji për Familjen, Ligji <strong>mbi</strong> Familjet Sociale dhe Familjare, dhe dispozita tëtjera ligjorë që rregullojnë këtë çështje.Ndalimi i përdorimit të narkotikëve dhe substancave psikotrope në Ligjin <strong>mbi</strong> Familjenështë i adresuar në nenin 125 që thekson: “Fëmijët duhet mbrojtur nga përdorimi ipaligjshëm i drogave dhe substancave psikotrope dhe nuk duhet lejuar që fëmijët tëpërdoren për prodhimin dhe trafikimin e paligjshëm të këtyre lëndëve.”126
Kodi Penal parashikon vepër penale për të gjithë ata që posedojnë, prodhojnë, shesin,shpërndajnë, eksportojnë ose importojnë, çdo lloji të drogave narkotike dhe substancavepsikotrope që janë në kundërshtim me ligjin. Përveç tjerash, kryerësi dënohet me vepërpenale kur vepra kryhet duke e shfrytëzuar fëmijën ose është në dëm të personit të tillë;kur vepra është kryer kundër personit posaçërisht të ndjeshëm si rezultat i moshës,sëmundjes, paaftësisë fizike apo mendore, shtatëzënësisë kur është fakt i njohur ose idukshëm për kryerësin (neni 229).Gjithashtu, dënohet me vepër penale, kushdo që kultivon, prodhon, përpunon, shet,ekstrakton ose pregaditë substanca që janë të shpallura të rrezikshme si narkotikë dhesubstanca psikotrope (neni 230). Drejtuesi ose pronari i lokalit, që lejon përdorimin enarkotikëve, substancave psikotropike dhe substancat e rrezikshme, në lokalin e tij apohapësiar të mbyllura që shrfytëzohën nga publiku, dënohet me vepër penale (neni 231).Poashtu, dënohet, kushdo që në lokale hoteliere apo në dyqane ku shiten pije alkoolike,shërben fëmijën nën moshën 16 vjeç me pije alkoolike.Ligji për Shëndetësi (neni 23), thekson se kujdesi shëndetësor dhe trajtimi duhet tëofrohen përmes parandalimit dhe trajtimit të varshmërisë nga droga dhe HIV infeksionitnë mesin e mëyrave të tjera. Fëmijëve dhe adoleshentëve, deri në moshën 15 vjeçare,nxënësve dhe studentëve universitarë, si dhe disa kategorive të tjera, ju ofrohet trajtimpa pagesë. Ndërsa, Ligji <strong>mbi</strong> Shërbime Sociale dhe Familjare, thekson që njerëzit të cilëtkanë varshmëri ndaj alkoolit dhe drogave, duhet të definohen si njerëz në nevojë, të cilëtpa marrë parasysh statusin e tyre dhe vendin e origjinës, pranojnë shërbime adekuatesociale, si këshillime nga specialisti pranë QPS-ve.Kosova ka Strategji për HIV/AIDS, kundër Drogave dhe Shëndetin Mental, në kuadër tëktyre planeve, janë prezantuar aspektet e përdorimit të substancave narkotike. StrategjiaKombëtare e Republikës së Kosovës kundër Drogave dhe Plani i Veprimit (2009-2012),udhëhiqet nga parimet e ligjshmërisë; të <strong>drejtat</strong> e njeriut; kujdesi shëndetësor; garantimii sigurisë për të gjithë qytetarët; luftimi i kësaj dukurie; gjithëpërfshirja; informimi idrejtë; ndarja e përvojave, përgjegjësive dhe qasja e përbashkët.Strategjia për shërbimet e shëndetit mental në Kosovë (2008-2013), specifikon qëshërbimet e shëndetit mental do të zhvillojnë, deri më 2013, institucione/objekte trajtimipër varshmërinë nga droga. Implementimi i kësaj strategjie mbështetet në investimet qëqeveria do t‟i bëjë gjatë viteve të ardhshme, por kufizimet aktuale në punësimin epersonelit kompetent do të kufizojnë mundësitë për <strong>zbatimin</strong> e plotë të tyre. Gjatë vitevetë kaluara, janë ndarë fonde lidhur me parandalimin e HIV-it që akën qenë nëdispozicion për përdoruesit e drogave injektuese dhe grupeve të tjera të rrezikuara, porfinancim i drejtuar enkas për parandalimin e përdorimit të substancave psikoaktive dhetrajtimit nuk është bërë deri më tani.Në Republikën e Kosovës, shërbimet e trajtimit për varshmëri nga droga janë shumë tëkufizuara si në aspektin e mbulimit ashtu edhe të shtrirjes së shërbimeve. Trajtimi idrogave dhe ofruesit e këtyre shërbimeve në Kosovë janë pjesë e shërbimeve psikiatrikenë terren, ndërsa shërbimet e trajtimit në sektorin publik dhe privat, janë më së shpeshtitë limituar në detoksifikim. Trajtimi në sektorin e shërbimeve publike shëndetësore127
- Page 4:
HYRJENë pajtueshmëri me procesin
- Page 8 and 9:
Rregulloret e UNMIK-ut, që mbrojn
- Page 11 and 12:
mbi numrin e fëmijëve, vlerësohe
- Page 13 and 14:
përgjegjësi iu njihen fëmijëve
- Page 15 and 16:
paaftësisë fizike apo mendore, or
- Page 17 and 18:
12. ose për ndonjë arsye tjetër
- Page 19 and 20:
Ministria e Shëndetësisë përkra
- Page 21 and 22:
iprodhues;8. Parandalimi, zbulimi i
- Page 23 and 24:
Ligji për Fuqizim dhe Pjesëmarrje
- Page 25 and 26:
IV. TË DREJTAT DHE LIRITÊ CIVILE(
- Page 27 and 28:
(93.1 %) është shumë e ngjashme
- Page 29 and 30:
Ndërsa, fëmija e fiton shtetësin
- Page 31 and 32:
shkollës botohen dhe afishohen në
- Page 33 and 34:
Ndërsa, me anë të Ligjit për Li
- Page 35 and 36:
Ligji mbi Familjen ndalon zbulimin
- Page 37 and 38:
7 KTV8 RADIO DRENASI9 ZËRI RADIO I
- Page 39 and 40:
22 TV Men 660 823 TV Zoom 540 18.43
- Page 41 and 42:
Në Kosovë funksionojnë gjithsej
- Page 43 and 44:
Gjyqtari mund të shqiptoj dënim m
- Page 45 and 46:
a) kujdesi prindëror ( neni 5)Në
- Page 47 and 48:
personalitetin e të miturit, posa
- Page 49 and 50:
Trajnimet e edukatoreve të institu
- Page 51 and 52:
Doracaku Pakoja e Trajnimit për St
- Page 53 and 54:
) fëmijët e moshës 3 - 6 vite.
- Page 55 and 56:
ose e braktisë fëmijën, prindi t
- Page 57 and 58:
me prindërit e tij/saj, ajo mund t
- Page 59 and 60:
Sipas, Rregullores së UNIMK-ut me
- Page 61 and 62:
Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës
- Page 63 and 64:
Në këtë kontekst janë dy lloje
- Page 65 and 66:
jap vetë pëlqimin për adoptim dh
- Page 67 and 68:
1980. Ndërsa, neni 2 thekson se:
- Page 69 and 70:
këto që ofrojnë shërbime rehabi
- Page 71 and 72:
Procedurat dhe masat mbrojtëse të
- Page 73 and 74:
- Procedurat Standarde të Veprimit
- Page 75 and 76: - Shërbimet e shëndetit mendor p
- Page 77 and 78: Shëndetin Riprodhues (neni 7 dhe 8
- Page 79 and 80: 8. Parandalimi, zbulimi i hershëm
- Page 81 and 82: lehtësojnë pjesëmarrjen e tij ak
- Page 83 and 84: MKRS- Departamenti i Kulturës, pë
- Page 85 and 86: 30). Kujdesi tretësor shëndetëso
- Page 87 and 88: Vdekshmëria fetale në vitin 2000
- Page 89 and 90: Ligji për Familjen, i cili i rregu
- Page 91 and 92: 2004/2005 Kujdes për fëmijë/fosh
- Page 93 and 94: të caktuara dhe që kanë nevojë
- Page 95 and 96: ndryshme nuk kanë arritur të për
- Page 97 and 98: Departamenti i inspektimit në MASH
- Page 99 and 100: dhe inicimi i procedurës disiplino
- Page 101 and 102: veprimtarinë teatrore në Kosovë
- Page 103 and 104: - Fondi për integrim social dhe pj
- Page 105 and 106: ) fëmijët ne konflikte të armato
- Page 107 and 108: Standarde për mbështetje të shë
- Page 109 and 110: Gjatë vitit 2007 janë trajtuar 29
- Page 111 and 112: Gjiniapërgjithshëm nr. 10 (9 shku
- Page 113 and 114: Niveli arsimorhsejanalfabet~ 4.kl5
- Page 115 and 116: 2. Urdhër për mbikëqyrje ngaShë
- Page 117 and 118: Kodi Penal për të Mitur (KPM) ës
- Page 119 and 120: mbyllura. Nëse nuk ka orë mësimo
- Page 121 and 122: trafikimi, eksploatimi seksual dhe
- Page 123 and 124: a. Konceptet bazë të punës së f
- Page 125: Qendrat e Mjekësisë Familjare QMF
- Page 129 and 130: mund të mos jenë të përfshirë
- Page 131 and 132: shfaqje të gjalla (202). Gjithasht
- Page 133 and 134: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe
- Page 135 and 136: Ndërsa, MASHT e ka integruar goxha
- Page 137 and 138: miratuar nga ana e Qeverise. Per mo
- Page 139 and 140: 21% e këtij buxheti është shpenz