16.09.2013raport mbi zbatimin e konventës për të drejtat e fëmijës ...

mbyllura. Nëse nuk ka orë mësimore për lëndët e caktuara ose për nivelin arsimor tëtij/saj në institucionin edukativo-korrektues, i lejohet që këtë të drejtë ta ushtrojë nëinstitucione të tjera relevante (neni 115), si dhe i lejohet të pranojë vizita nga prindëritdhe familjarët e tjerë të gjakut, së paku një herë në javë nga një orë. Ndërsa nga personate tjerë mund të pranoj vizitë një herë në muaj (neni 116). Gjithashtu i mituri ka të drejtënë lirim/pushim ditor, dhe vjetor prej 30 ditësh jashtë institucionit edukativi korrektues(neni 117). Izolimi i të miturit në qeli është i ndaluar (neni 118).Sipas hulumtimit “Krimi te të Miturit dhe Praktikat e Drejtësisë për të Mitur në Kosovë”realizuar nga UNICEF-i 2007, është konstatuar se kushtet e burgimit në Lipjan janë nëpërputhje me standardet ndërkombëtare dhe se promovojnë rehabilitimin dhezhvillimin e kryerësit të mitur. Të burgosurit kanë qasje të duhur në informata, përfshirëinformata për të drejtat e tyre, për rregullat dhe për procedurat e parashtrimit tëankesave, është vërtetuar se ekziston një sistem i knaqshëm i parashtrimit të ankesaveanonime ndaj zyrtarëve të burgut. Në burg ofrohen kushte adekuate materiale, përfshirëushqimin, ndriçimin, higjienën personale, qasje në çarçafë dhe shtretër të mirë të fjetjes,ventilim dhe hapësirë të mjaftueshme në dhoma, dhomat nuk janë të ngarkuara menumër të tepërt të të burgosurëve, mirëpo në to ka mungesë të tavolinave dhe karrigeve.Të burgosurit kanë qasje në aktivitete edukative dhe të kohës së lirë, dhe kanë mundësiqë t‟i marrin diplomat e shkollës së mesme gjersa qëndrojnë në burgun e Lipjanit,gjithashtu mund të marrin pjesë në programe të ndryshme të aftësimit profesional.Aktivitetet jashtë objektit lejohen dy deri në tri orë dhe se të burgosurëve iu lejohet tëangazhohen në lojëra sportive çdo ditë. Sa i përket mbrojtjes së të miturëve në Lipjan, tëburgosurit ndahen sipas kategorisë së të burgosurëve në: paraburgim, masa edukativokorrektuesedhe burgim për të mitur.Sipas nenit 138 të KPM-së, Shërbimi Sprovues pas lirimit të miturit i ofron ndihmë përaq kohë sa ai ka nevojë, nëse i shërbehet më së miri interesit të fëmijës. Që fëmijët tëriintegrohen në komunitet, Shërbimi Sprovues mund të kërkojë ndihmë nga Organi iKujdestarisë në kuadër të QPS-ve, që janë përgjegjës t‟iu ofrojnë kujdes të veçantëfëmijëve pa përkujdesje prindërore, e që ky kujdes të përfshijë: strehimin, ofrimin eushqimit, veshmbathje, trajtim mjekësor, trajnim dhe punësim, si dhe rregullimin errethanave familjare (neni 139).Për të siguruar që drejtësia për të mitur është duke u zbatuar është e nevojshme që tëvendoset një bashkëpunim efektiv ndërmjet institucioneve relevante në këtë sferë. Nëkëtë kontekstë është e nevojshme të merren një vargë masash që do të kishin një ndikimnë forcimin e këtij bashkëpunimi:Të definohen qartë përgjegjësitë e QPS-ve dhe të Shërbimit Sprovues sa i përketofrimit të kujdesit pas lirimit; të përpilohet një udhëzues administrativ, me tëcilin duhet të kërkohet nga Qendra Korrektuese në Lipjan, nga ShërbimiSprovues dhe nga QPS-të që të mundësojnë dhe të ofrojë përkujdesje të mituritpas lirimit nga burgu i Lipjanit; dheZyrtarizimi i raportit mes QPS-ve dhe Shërbimit Sprovues, përfshirë krijimin enjë protokolli për këmbimin e informatave dhe mënyrën e dhënies së119