- masat e <strong>mbi</strong>këqyrjes intensive prej 3 deri në 6 muaj, që kryhen nga prindërit osekujdestari ligjor, nga një anëtar i familjes apo nga organi i kujdestarisë; dhe- masat edukative institucionale, që i referohen një institucioni edukativ prej tre muajvederi në dy vite; një institucioni edukues-korrektues prej një deri në pesë vite; apo njëvend të kujdesit të veçantë për trajtim të çrregullimeve apo aftësisë së kufizuar mentale.Shërbimi sprovues në kuadër të Ministrisë se Drejtësisë dhe Qendrat për Punë Sociale nëbashkëpunim të ngushtë dhe me partneret tjerë relevant siç janë shkolla, policia dhegjykatat punojnë ne risocializim dhe re integrim te fëmijëve që bien ndesh me ligjin nëfamilje dhe shoqëri. Numri i fëmijëve delikuentë të mitur nëpër vite (sipas raporteve tëQendrave për Punë Sociale):Gjatë vitit 2007: 1740 fëmijë delikuentë dhe 230 fëmijë me sjellje asociale.Gjatë vitit 2008: 1585 fëmije delikuentë dhe 415 fëmijë me sjellje asocialeGjatë vitit 2009: 1380 fëmijë delikuentë dhe 307 fëmijë me sjellje asocialeTabela mëposhtë përmban statistikat për të miturit prej vitit 2000 deri në vitin 2009Shërbimi Korrektues i Kosovës-Qendra Korrektuese Lipjan:Viti Të miturit në Të miturit e dënuar Të miturit më masa edukativeparaburgim2000 35 3 32001 88 7 42002 98 12 32003 140 20 42004 74 14 02005 52 12 12006 76 12 02007 64 15 22008 52 22 32009 112 8 7Siç është cekur dhe më lartë këto janë raste aktive me të cilat merren QPS-të dhe janë tëevidentuara në bazën e të dhënave për shërbime sociale dhe familjare.Qëllimi i burgimit është që të kontribuohet në rehabilitimin dhe zhvillimin e kryerësit tëmitur, veçanërisht në edukimin e të miturit, edukimin e specializuar, aftësitëprofesionale dhe zhvillimin e duhur personal. Gjithashtu burgimi duhet të ndikojëpozitivisht tek i mituri përmes mbrojtjes, ndihmës dhe <strong>mbi</strong>këqyrjes me qëllim tëndalimit të recidivizmit (KPM-neni 29).Sipas KPM-së (neni 114), i mituri ka të drejtë të ushtrojë në mënyrë që ta ruaj shëndetin etij/saj, i garantohet një a<strong>mbi</strong>ent i sigurtë për tu marrë me sport dhe aktivitete të tjerasportive, si dhe gjatë kohës së lirë mundë të kaloj së paku tri orë jashtë a<strong>mbi</strong>enteve të118
mbyllura. Nëse nuk ka orë mësimore për lëndët e caktuara ose për nivelin arsimor tëtij/saj në institucionin edukativo-korrektues, i lejohet që këtë të drejtë ta ushtrojë nëinstitucione të tjera relevante (neni 115), si dhe i lejohet të pranojë vizita nga prindëritdhe familjarët e tjerë të gjakut, së paku një herë në javë nga një orë. Ndërsa nga personate tjerë mund të pranoj vizitë një herë në muaj (neni 116). Gjithashtu i mituri ka të drejtënë lirim/pushim ditor, dhe vjetor prej 30 ditësh jashtë institucionit edukativi korrektues(neni 117). Izolimi i të miturit në qeli është i ndaluar (neni 118).Sipas hulumtimit “Krimi te të Miturit dhe Praktikat e Drejtësisë për të Mitur në Kosovë”realizuar nga UNICEF-i 2007, është konstatuar se kushtet e burgimit në Lipjan janë nëpërputhje me standardet ndërkombëtare dhe se promovojnë rehabilitimin dhezhvillimin e kryerësit të mitur. Të burgosurit kanë qasje të duhur në informata, përfshirëinformata për të <strong>drejtat</strong> e tyre, për rregullat dhe për procedurat e parashtrimit tëankesave, është vërtetuar se ekziston një sistem i knaqshëm i parashtrimit të ankesaveanonime ndaj zyrtarëve të burgut. Në burg ofrohen kushte adekuate materiale, përfshirëushqimin, ndriçimin, higjienën personale, qasje në çarçafë dhe shtretër të mirë të fjetjes,ventilim dhe hapësirë të mjaftueshme në dhoma, dhomat nuk janë të ngarkuara menumër të tepërt të të burgosurëve, mirëpo në to ka mungesë të tavolinave dhe karrigeve.Të burgosurit kanë qasje në aktivitete edukative dhe të kohës së lirë, dhe kanë mundësiqë t‟i marrin diplomat e shkollës së mesme gjersa qëndrojnë në burgun e Lipjanit,gjithashtu mund të marrin pjesë në programe të ndryshme të aftësimit profesional.Aktivitetet jashtë objektit lejohen dy deri në tri orë dhe se të burgosurëve iu lejohet tëangazhohen në lojëra sportive çdo ditë. Sa i përket mbrojtjes së të miturëve në Lipjan, tëburgosurit ndahen sipas kategorisë së të burgosurëve në: paraburgim, masa edukativokorrektuesedhe burgim për të mitur.Sipas nenit 138 të KPM-së, Shërbimi Sprovues pas lirimit të miturit i ofron ndihmë përaq kohë sa ai ka nevojë, nëse i shërbehet më së miri interesit të fëmijës. Që fëmijët tëriintegrohen në komunitet, Shërbimi Sprovues mund të kërkojë ndihmë nga Organi iKujdestarisë në kuadër të QPS-ve, që janë përgjegjës t‟iu ofrojnë kujdes të veçantëfëmijëve pa përkujdesje prindërore, e që ky kujdes të përfshijë: strehimin, ofrimin eushqimit, veshmbathje, trajtim mjekësor, trajnim dhe punësim, si dhe rregullimin errethanave familjare (neni 139).Për të siguruar që drejtësia për të mitur është duke u zbatuar është e nevojshme që tëvendoset një bashkëpunim efektiv ndërmjet institucioneve relevante në këtë sferë. Nëkëtë kontekstë është e nevojshme të merren një vargë masash që do të kishin një ndikimnë forcimin e këtij bashkëpunimi:Të definohen qartë përgjegjësitë e QPS-ve dhe të Shërbimit Sprovues sa i përketofrimit të kujdesit pas lirimit; të përpilohet një udhëzues administrativ, me tëcilin duhet të kërkohet nga Qendra Korrektuese në Lipjan, nga ShërbimiSprovues dhe nga QPS-të që të mundësojnë dhe të ofrojë përkujdesje të mituritpas lirimit nga burgu i Lipjanit; dheZyrtarizimi i raportit mes QPS-ve dhe Shërbimit Sprovues, përfshirë krijimin enjë protokolli për kë<strong>mbi</strong>min e informatave dhe mënyrën e dhënies së119
- Page 4:
HYRJENë pajtueshmëri me procesin
- Page 8 and 9:
Rregulloret e UNMIK-ut, që mbrojn
- Page 11 and 12:
mbi numrin e fëmijëve, vlerësohe
- Page 13 and 14:
përgjegjësi iu njihen fëmijëve
- Page 15 and 16:
paaftësisë fizike apo mendore, or
- Page 17 and 18:
12. ose për ndonjë arsye tjetër
- Page 19 and 20:
Ministria e Shëndetësisë përkra
- Page 21 and 22:
iprodhues;8. Parandalimi, zbulimi i
- Page 23 and 24:
Ligji për Fuqizim dhe Pjesëmarrje
- Page 25 and 26:
IV. TË DREJTAT DHE LIRITÊ CIVILE(
- Page 27 and 28:
(93.1 %) është shumë e ngjashme
- Page 29 and 30:
Ndërsa, fëmija e fiton shtetësin
- Page 31 and 32:
shkollës botohen dhe afishohen në
- Page 33 and 34:
Ndërsa, me anë të Ligjit për Li
- Page 35 and 36:
Ligji mbi Familjen ndalon zbulimin
- Page 37 and 38:
7 KTV8 RADIO DRENASI9 ZËRI RADIO I
- Page 39 and 40:
22 TV Men 660 823 TV Zoom 540 18.43
- Page 41 and 42:
Në Kosovë funksionojnë gjithsej
- Page 43 and 44:
Gjyqtari mund të shqiptoj dënim m
- Page 45 and 46:
a) kujdesi prindëror ( neni 5)Në
- Page 47 and 48:
personalitetin e të miturit, posa
- Page 49 and 50:
Trajnimet e edukatoreve të institu
- Page 51 and 52:
Doracaku Pakoja e Trajnimit për St
- Page 53 and 54:
) fëmijët e moshës 3 - 6 vite.
- Page 55 and 56:
ose e braktisë fëmijën, prindi t
- Page 57 and 58:
me prindërit e tij/saj, ajo mund t
- Page 59 and 60:
Sipas, Rregullores së UNIMK-ut me
- Page 61 and 62:
Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës
- Page 63 and 64:
Në këtë kontekst janë dy lloje
- Page 65 and 66:
jap vetë pëlqimin për adoptim dh
- Page 67 and 68: 1980. Ndërsa, neni 2 thekson se:
- Page 69 and 70: këto që ofrojnë shërbime rehabi
- Page 71 and 72: Procedurat dhe masat mbrojtëse të
- Page 73 and 74: - Procedurat Standarde të Veprimit
- Page 75 and 76: - Shërbimet e shëndetit mendor p
- Page 77 and 78: Shëndetin Riprodhues (neni 7 dhe 8
- Page 79 and 80: 8. Parandalimi, zbulimi i hershëm
- Page 81 and 82: lehtësojnë pjesëmarrjen e tij ak
- Page 83 and 84: MKRS- Departamenti i Kulturës, pë
- Page 85 and 86: 30). Kujdesi tretësor shëndetëso
- Page 87 and 88: Vdekshmëria fetale në vitin 2000
- Page 89 and 90: Ligji për Familjen, i cili i rregu
- Page 91 and 92: 2004/2005 Kujdes për fëmijë/fosh
- Page 93 and 94: të caktuara dhe që kanë nevojë
- Page 95 and 96: ndryshme nuk kanë arritur të për
- Page 97 and 98: Departamenti i inspektimit në MASH
- Page 99 and 100: dhe inicimi i procedurës disiplino
- Page 101 and 102: veprimtarinë teatrore në Kosovë
- Page 103 and 104: - Fondi për integrim social dhe pj
- Page 105 and 106: ) fëmijët ne konflikte të armato
- Page 107 and 108: Standarde për mbështetje të shë
- Page 109 and 110: Gjatë vitit 2007 janë trajtuar 29
- Page 111 and 112: Gjiniapërgjithshëm nr. 10 (9 shku
- Page 113 and 114: Niveli arsimorhsejanalfabet~ 4.kl5
- Page 115 and 116: 2. Urdhër për mbikëqyrje ngaShë
- Page 117: Kodi Penal për të Mitur (KPM) ës
- Page 121 and 122: trafikimi, eksploatimi seksual dhe
- Page 123 and 124: a. Konceptet bazë të punës së f
- Page 125 and 126: Qendrat e Mjekësisë Familjare QMF
- Page 127 and 128: Kodi Penal parashikon vepër penale
- Page 129 and 130: mund të mos jenë të përfshirë
- Page 131 and 132: shfaqje të gjalla (202). Gjithasht
- Page 133 and 134: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe
- Page 135 and 136: Ndërsa, MASHT e ka integruar goxha
- Page 137 and 138: miratuar nga ana e Qeverise. Per mo
- Page 139 and 140: 21% e këtij buxheti është shpenz