13.07.2015 Views

Dane Techniczne - CDM - Elesa

Dane Techniczne - CDM - Elesa

Dane Techniczne - CDM - Elesa

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>W tym zakresie temperatury:• Materiał jest stabilny i nie ulega zniszczeniu• Użytkownik nie napotyka żadnych problemów w funkcjonowaniu elementuWytrzymałość mechaniczna, odporność na uderzenia, maksymalny momentobrotowy i maksymalne siły obciążeniowe podane w katalogu zostały osiągniętew testach laboratoryjnych przeprowadzonych w otoczeniu o temperaturze 23ºi względnej wilgotności 50%. Wartości te mogą się różnić w innych warunkachotoczenia dlatego też klienci są odpowiedzialni za przeprowadzenie własnychtestów jeżeli elementy mają być użytkowane w specyficznych warunkach.Podstawowy zakres temperatur pracy różnych typów tworzyw podany jest poniżej:ADuroplast (PF) od -20 do 100º /110ºSpecjalny, wysokoudarowy technopolimerna bazie polipropylenu (PP)od 0º do 80º /90º CWzmocniony włóknem szklanymtechnopolimer na bazie polipropylenu (PP)od 0º do 80º /90º CTechnopolimer na bazie poliamidu (PA)od -20º C do 90º CWzmocniony włóknem szklanymTechnopolimer na bazie poliamidu (PA)od -30º C do 130º /150º CWzmocniony włóknem szklanym Technopolimer na od -30º C do 200º Cbazie poliamidu (PA) do wysokich temperaturDla produktów ze specjalnymi wymaganiami funkcjonalnymi, sugerowane jest zawężenie zakresudopuszczalnej temperatury pracy.1.3 Twardość i wytrzymałośćpowierzchni1.4 Odporność na czynnikichemiczneDUROPLAST: Materiał wykończony na połysk gwarantuje doskonałą jakość powierzchni nawet wtrakcie długotrwałego kontaktu z materiałami ściernymi i wiórami powstającymi w trakcie obróbkimechanicznej.TECHNOPOLIMER: Twardość powierzchni jest mniejsza niż w przypadku Duroplastu, ale w skaliRockwella jest to 60-98 (typ M). Technopolimer jest jednak twardszy i posiada większą odporność nauderzenia niż Duroplast.Niektóre z tabel w rozdziale 12 opisują odporność tworzyw na różne czynniki chemiczne (kwasy,rozpuszczalniki, smary, paliwa) przy temperaturze otoczenia 23 º.Tabele na stronach A25, A26, A27 i A28 wykazują 3 klasy odporności:Dobra odporność = właściwości funkcjonalne i estetyczne elementu pozostają niezmienione.Średnia odporność = właściwości funkcjonalne i/lub estetyczne zmieniają się w zależności od typuproduktu i warunków pracy.Słaba odporność = produkt podatny na czynniki chemiczne, nie rekomendowany do użycia..Jako generalną zasadę przyjęło się, że odporność chemiczna zmniejsza się podczas wzrostutemperatury i obciążenia. Przetestowanie produktów na czynniki chemiczne jest ważne przyzastosowaniu ich w wysokich temperaturach i wysokim obciążeniu mechanicznym.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


1.5 Odporność na czynnikiatmosferyczne ipromieniowanie UVW większości przypadków, elementy standardowe ELESA+GANTER nie stosuje się w aplikacjachzewnętrznych. Jednakże, w zależności od właściwości materiałów i pomiarów wykonanych wprocesie projektowania, produkty te mogą być stosowane na powietrzu, gdzie będą narażone naróżne czynniki atmosferyczne:A• Nagłe zmiany temperatury: w zakresie sugerowanej temperatury dla każdego produktu, nagłezmiany temperatury nie stwarzają problemów w przypadku wytrzymałości na uderzenia.<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>• Obecność wody lub wilgoci może spowodować proces hydrolizy i absorpcję pewnego procentawody/wilgoci aż do stanu równowagi. Może to zmienić pewne właściwości mechaniczne produktu.Przykłady materiałów pochłaniających wilgoć to poliamidy (PA), przezroczyste poliamidy (PA-T, iPA-T AR) oraz duroplast (PF).Produkty wytworzone z tych materiałów mogą ulec delikatnym zmianom wymiarowym wzależności od ilości wchłoniętej wody. Podczas fazy projektowej, ELESA+GANTER bierze poduwagę możliwe zmiany w celu zminimalizowania ich efektów i zagwarantowania zgodności zpodaną specyfikacją techniczną. Wchłanianie wody powoduje znaczny wzrost odporności nauderzenia.Podane polimery nie wchłaniają wody: polipropylen (PP), termoplastyczny elastomer (TPE) orazżywica acetalowa (POM).Sporadyczny kontakt z wodą deszczową i późniejsze wysychanie generalnie nie powodujejakichkolwiek problemów w wytrzymałości produktu.W razie użytku zewnętrznego, sugerujemy zapobieganiu zbierania się wody na produkcie.• Wystawienie na światło słoneczne i promienie UV. Testy odporności zostały przeprowadzoneprzy użyciu specjalnego sprzętu do przyśpieszonego starzenia, zgodnie ze standardem ISO 4892-2i przy następujących parametrach:- Siła promieniowania: 550 [W]/[m]2- Temperatura wewnętrzna (Black Standard Temperature, BST): 65ºC- Filtr ZEWNĘTRZNY symulujący wystawienie na otwarte powietrze z niską ochroną na promienieUV.- Wilgotność względna: 50%.Stosunek między godzinami testowania i godzinami rzeczywistego narażenia na warunki zewnętrznezależy oczywiście od warunków atmosferycznych danej strefy geograficznej. Biorąc za podstawęporównawczą Średnią Dzienną Dawkę Promieniowania (ARED) , wartości odpowiadające przyjęte naskali międzynarodowej zawierają:- Godziny odpowiadające Miami = wysokie natężenie światła, typowe dla krajów o klimacietropikalnym lub równikowym (ARED = 9.2 Mj/m²)- Godziny odpowiadające Europy Środkowej = średnie natężenie światła, typowe dla klimatukontynentalnego (ARED = 2 Mj/m²).Na końcu przedłużonych testów w laboratoriach ELESA+GANTER, została zmierzona zmiana wwytrzymałości mechanicznej (wytrzymałość na skręcanie, odporność na uderzenia).Generalnie, rezultaty wykazały że wytrzymałość mechaniczna produktów z poliamidu (PA),polipropylenu (PP) i Duroplastu (PF) nie zmniejszyła się znacznie (po wystawieniu na promieniowanieUV).Co do względów estetycznych próbek wykorzystanych w testach, w niektórych przypadkachnastąpiła niewielka zmiana w wyglądzie powierzchni. Dla dalszych informacji na temat starzenia sięproduktów prosimy skontaktować się z działem technicznym ELESA+GANTER.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>1.6 Wytrzymałość ogniowaPowszechnie stosowaną klasyfikacją reakcji tworzywa na płomienie jest podział ustalony przezUL (Underwriters Laboratories, USA). Testy te nazywają się UL-94 HB i UL-94 V i wyróżniają czterytypy reakcji na płomienie: HB, V2, V1 i V0 ze stopniowo zwiększanym poziomem odporności napłomienie.UL-94 HB (spalanie poziome)Test polega na doprowadzeniu trzech standardowych próbek tworzywa (w pozycji poziomej ustawionejpod kątem 45º w odniesieniu do ich osi) do 30-sto sekundowego kontaktu z płomieniem zastosowanymna ich spodniej wolnej krawędzi. Na próbkach widoczne są dwa zaznaczone odcinki w standardowychdługościach od wolnego końca.Materiał może zostać sklasyfikowany jako HB jeśli, dla każdej z trzech próbek, można zastosowaćnastępujące warunki:- prędkość spalania między dwoma punktami nie przekracza określonej wartości standardowej (zależnejod grubości testowanych próbek).- płomień gaśnie przed osiągnięciem dalszego punktu od wolnej krawędzi (tj. od punktu zapalnego).AUL-94 V (spalanie pionowe)Test polega na wejściu pięciu standardowych próbek (w pozycji pionowej) w kontakt z płomieniemzaaplikowanym na ich spodniej wolnej krawędzi dwa razy po 10 sekund. Pod każdą z próbekkładziony jest kawałek wełny. Mierzone są następujące parametry:- czas potrzebny do ugaszenia każdej próbki po każdym zaaplikowaniu płomienia,- suma czasu potrzebnego do ugaszenia pięciu próbek (biorąc pod uwagę obie aplikacjepłomienia),- czas żarzenia każdej próbki po zastosowaniu drugiego płomienia,- czy jakikolwiek kawałki materiału wyciekł na kawałek wełny ryzykując jej zapalenie.Klasyfikacja tworzyw ULUL-94 HBDla każdej z trzech próbek, prędkość spalania między dwoma odcinkami nie przekraczastandardowej prędkości zależnej od grubości próbkiDla każdej z trzech próbek, płomień jest ugaszony przed osiągnięciem dalszego znaku odmiejsca zaaplikowania płomieniaV2 V1 V0Czas wymagany do ugaszenia każdej próbki pozaaplikowaniu płomienia≤ 30 s ≤ 30 s ≤ 10 sUL-94 VSuma czasu potrzebnego do ugaszenia pięciupróbek (biorąc pod uwagę oba użycia płomienia)Czas żarzenia się każdej próbki po użyciu drugiegopłomienia≤ 250 s ≤ 250 s ≤ 50 s≤ 60 s ≤ 60 s ≤ 30 sObecność jakiegokolwiek wycieku materiału zpróbki na materiał wełniany rozłożony pod tąpróbką i ryzyko jej zapaleniaTAK NIE NIEZmienne które mają wpływ na reakcję na płomień uwzględniają grubość próbek i kolor materiału(mogą zaistnieć różnice między materiałem w kolorze naturalnym a materiałem w kolorze sztucznymi różnice zależne od grubości próbki w tym samym kolorze).Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


AŻółta karta: jest to dokument wydany przez Underwriters Laboratory certyfikujący reakcję tworzywana płomienie, poprzedzony testami laboratoryjnymi. Umożliwia to oficjalne rozpoznanie odpornościtworzywa na płomień.„Żółta karta” wykazuje nazwę markową produktu, wytwórcę i numer ID, znany jako UL File Number.Odporność na płomień jest certyfikowana dla wyróżnionej grubości materiału i koloru.Niektórzy producenci przeprowadzają testy ogniowe w niezależnych laboratoriach używając tychsamych metod co Underwriters Laboratories. W takich przypadkach producent wydaje deklaracjęzgodności, ale nie zamieszcza Żółtej Karty.<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Istnieje grupa elementów firmy ELESA+GANTER z klasyfikacją UL-94 V0 oznaczoną pokazanym zlewej strony symbolem AE-VO.Większość produktów firmy ELESA+GANTER z nie podaną specyfikacją jak wyżej, posiada kategorięUL94-HB.Produkty ELESA+GANTER z oznaczeniem AE-VO są wytworzone z przyjaznych środowisku tworzyworaz są wolne od PBB (Polibrom Bifenylu), PBDE (Polibromdifenyl Eteru) i w szczególności od Penta-BDE (Pentabromdifenyl Eteru) oraz Octa-BDE (Oktabromdifenyl Eteru).1.7 Właściwości elektryczneTworzywa są z reguły dobrymi izolatorami. Jest to szczególnie użyteczne w zastosowaniachelektromechanicznych, gdzie wyroby z tworzywa świetnie zastępują produkty z metalu.Stopień izolacji materiału warunkowany jest przez:Oporność powierzchniowąOporność objętościowąTabela poniżej klasyfikuje materiały na podstawie oporności powierzchni [Ω].MateriałprzewodzącyMateriałpółprzewodzącyMateriałrozpraszającyMateriałantystatycznyMateriał izolujący10 -1 Ω 10 5 Ω 10 9 Ω 10 12 Ω >10 12 ΩJeśli wymagane są specjalne cechy oporności na wyładowania Elektro-statyczne (ESD), elementyprzewodzące i antystatyczne, prosimy o kontakt z działem technicznym ELESA+GANTER.Typowe wartości kilku tworzyw stosowanych przez ELESA+GANTER:Materiał Właściwość Stan materiału Metoda pomiaru WartośćOpornośćSuchy10 13 Ωpowierzchniowa10 11 Ω30% włóknoszklane PA20% wypełniaczmineralny PPOpornośćobjętościowaOpornośćpowierzchniowaWilgotny(50% RH zrówn.)SuchyWilgotny(50% RH zrówn.)Wilgotny(50% RH zrówn.)IEC93, 23°CASTM D25710 15 Ω •cm10 11 Ω •cm10 13 Ω1.8 Wykończenie powierzchni imożliwości czyszczeniaPrzy odlewaniu technopolimeru, łatwiej jest wykonać produkt z matową powierzchnią, na której niewidać żadnych wad estetycznych takich jak zagłębienia czy miejsca połączeń.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Jednakże wykończenie matowe sprawia że trudniej jest wyczyścić dany produkt. Elementy ztechnopolimeru firmy <strong>Elesa</strong>+Ganter posiadają matowe wykończenie wysokiej jakości co sprawiaże łatwo je wyczyścić. Pewne grupy technopolimerów zostały wyprodukowane z wykończeniem napołysk tak, że pozostają czyste przez długi czas.1.9 Zgodność z międzynarodowymistandardamiPrzez kilka ostatnich lat, narodowe i międzynarodowe instytucje normalizacyjne wydały szeregprzepisów do kontrolowania substancji szkodliwych dla człowieka lub środowiska oraz dlabezpieczeństwa pracy w sektorze przemysłowym.Dział Techniczny ELESA+GANTER jest w stanie zaoferować informacje techniczne dotycząceMiędzynarodowych Standardów:Dyrektywa Europejska 2000/53/CE znana także jako dyrektywa ELV (Koniec okresu eksploatacji), któraodnosi się do przemysłu motoryzacyjnego. Stosuje się do stopniowego ograniczenia ilości metaliciężkich (Pb, Cd, Hg i Cr6) obecnych w pojazdach.Dyrektywa Europejska 2002/95/CE, znana także jako dyrektywa RoHS (Ograniczenie substancjiniebezpiecznych), stosowana w sektorze wyposażenia elektrycznego i elektronicznego. Stosuje się jądo stopniowego ograniczenia ilości metali ciężkich (Pb, Cd, Hg i Cr) oraz halogenów typu PBB i PBDEobecnych w komponentach używanych w przemyśle elektrycznym i elektronicznym.Dyrektywa Europejska 94/9/CE (znana także jako dyrektywa ATEX), dla produktów stosowanych wśrodowiskach zagrożonych wybuchem.Dyrektywa WEEE (Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny)Dyrektywa Europejska REACH (Rejestracja, Ocena, Autoryzacja i Udzielenie Zezwolenia na Chemikalia)nr 1907/2009 z 18/12/2006 dotycząca stosowania substancji chemicznych.A1.10 Kompetencje Działu<strong>Techniczne</strong>go ELESA+GANTER2. Materiały metalowe3. Inne materiałyTrwające badania i próby z nowymi materiałami oferującymi wysoką wydajność jest zasadąciągłego udoskonalania na której bazuje System Jakości ELESA+GANTER. Nasze partnerstwo zwiodącymi producentami tworzyw i stosowanie symulacji procesów mechanicznych, pozwala namna zaoferowanie materiałów, które najlepiej spełnią wymagania Klienta.Duża część elementów firmy ELESA+GANTER wykonana jest z metalu. Elementy z tworzywa częstoposiadają wkładki lub części z metalu. Tabele w rozdziale 12 (od str. A16) opisują skład chemiczny iwytrzymałość mechaniczną używanych metali.Wykończenie powierzchni wkładek metalowych i innych części: powierzchnia wkładekmetalowych jest generalnie obrabiana tak by zapewnić im maksymalną ochronę przed czynnikamiśrodowiskowymi, oraz po to by podnieść ich wartości estetyczne i funkcjonalne.Obróbka ochronna składa się z:Polerowania tulei i piastCynkowania trzpieni gwintowanych (Fe/Zn 8 zgodnie ze standardem UNI ISO 2081)Chromowania na mat dźwigni oraz trzonów rękojeści obrotowychCzęści metalowe wykonane z mosiądzu lub stali nierdzewnej mogą podlegać również takimprocesom ochronnym jak: czarne/żółte cynkowanie, niklowanie, niklowanie chemiczne, chromowanie,anodowanie i inne, oraz obróbka cieplna: azotowanie, hartowanie i utwardzanie.Uszczelki: ELESA+GANTER normalnie używa uszczelek wykonanych z kauczuku butadienowonitrylowego(NBR) lub kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego (BUNA N), z twardością sięgającąod 70 do 90 wg. skali Shore’a A zależnie od typu produktu.Temperatura pracy ciągłej wynosi od -30ºC do +120ºC. Gdy wymagana jest większa odpornośćchemiczna i termiczna tj. dla produktów HCX.INOX, HCX.INOX-BW i HGFT.HT-PR, uszczelki wykonanesą z gumy fluorowej FKM-FPM. Dla sprawdzenia odporności chemicznej, patrz tabele w rozdziale 12na stronach A26-A27-A28.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


Temperatura pracy wynosi od -25ºC do +210 ºC.Na życzenie i dla odpowiednich ilości, uszczelki płaskie i O-Ringi mogą być wykonane ze specjalnychmateriałów, takich jak EPDM, guma silikonowa lub innych:A<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Filtry powietrza do korków odpowietrzających (SFC., SFN., SFP., SFV., SFW., SMN. i SMW.):• Filtr typu TECH-FOAM: pianka poliuretanowa na bazie poliestru, stopień filtracji 40 mikronów,sugerowany do temperatur między -40ºC a +100ºC pracy ciągłej i chwilowo szczytowe temperatury+130ºC. Materiał ten nie pęcznieje w kontakcie z wodą, benzyną, mydłem, detergentami, olejamimineralnymi lub smarami. Niektóre rozpuszczalniki mogą powodować niewielki pęcznienie pianki(benzen, etanol i chloroform).• Filtr typu TECH-FIL: cynkowane wióry stalowe (jakość zgodnie z DIN 17140-D9-W.N.R. 10312,cynkowane zgodnie z DIN 1548), stopień filtracji 50-60 mikronów.4. WŁAŚCIWOŚCIMECHANICZNEeLEMENTÓW ZTWORZYWAWłaściwości mechaniczne odlewanych komponentów z tworzywa mogą się znacznie różnić zależnieod kształtu i poziomu technologicznego procesu produkcji.Z tego powodu, zamiast umieszczania tabel zawierających dokładne dane wytrzymałości mechanicznejróżnych typów materiału, ELESA+GANTER zdecydowała się informować projektantów o siłach które,w większości przypadków, mogą powodować zniszczenie materiału. Dla większości produktówwartości wytrzymałości mechanicznej wykazane w katalogu są obciążeniami niszczącymi.Dla niektórych produktów gdzie deformacja jest niebezpieczna , stosowane są dwie wartości:• “maksymalne obciążenie robocze” poniżej którego deformacja nie wpływa na pracę elementu.• “obciążenie niszczące” zgodnie z założeniami wykazanymi powyżej.W takich przypadkach, „maksymalne obciążenia robocze” są wartościami zapewniającymi właściwedziałanie, a „obciążenia niszczące” mogą być użyte do testów bezpieczeństwa stosując odpowiedniewspółczynniki.Aby ułatwić projektantom wyznaczenie współczynników bezpieczeństwa (zgodnie z typem aplikacji)przy wyznaczaniu wartości obciążeń wzięto pod uwagę zarówno obciążenia stałe (np. przekazywaniemomentu obrotowego w przypadku kół ręcznych i wytrzymałość na rozciąganie rękojeści) jak iprzypadkowe (np. zderzenie z elementem). Wszystkie zamieszczone wartości wytrzymałościowezostały uzyskane podczas testów przeprowadzonych w laboratoriach ELESA+GANTER, przykontrolowanej temperaturze i wilgotności powietrza (23ºC – wilgotność względna 50%), przypewnych warunkach pracy i stosując obciążenie statyczne w określonym czasie.Projektant musi więc założyć adekwatne do warunków pracy współczynniki bezpieczeństwa(wibracje, obciążenia dynamiczne, wysokie temperatury pracy). Projektant jest w ten sposóbodpowiedzialny za właściwe dobranie elementów.Dla określonych tworzyw termoplastycznych, których charakterystyki zmieniają się znacznie wrazz zawartością wchłoniętej wilgoci (patrz paragraf 1.5), testy udarnościowe przeprowadzano napróbkach przygotowanych zgodnie z ASTM-D 570 tak, że zawartość wody odpowiada równowadzeprzy temperaturze otoczenia 23°C i wilgotności względnej 50%.Nośność elementów poziomujących (naprężenia robocze):element poziomujący (stopa) jest składany i mocowany w urządzeniu testowym. Jestwtedy poddawany siłom ściskającym o powtarzalnych i wzrastających wartościachaż do zniszczenia lub całkowitego zniekształcenia.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


A105.1 Sposoby montażu elementów zgwintowaną wtopkąSposoby montażu stwarzające optymalny zacisk:Tworzywowa główka (lub wieniec) pokrętła nie powinna spoczywać na dociskanej powierzchni. Wten sposób trzpień lub gwintowana wtopka nie są poddawane nieprawidłowemu skręcaniu (efekt„korkociągu”) przy zastosowaniu siły rozciągającej. Metalowy trzpień (lub wtopka gwintowana) jestwtedy poddawany sile zaciskającej pokrętło.1. Otwór gwintowany, bez fazy lub stożka.<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>2. Otwór gwintowany ze sfazowaną krawędzią lub stożkiemo mniejszej średnicy niż czoło wtopki, w celu zapewnieniaodpowiedniej powierzchni styku między wkładką z metalua powierzchnią zaciskaną.3. Otwór gładki o mniejszej średnicy niż czoło wtopki, wcelu zapewnienia odpowiedniej powierzchni styku międzywtopką z metalu a zaciskaną powierzchnią.4. Otwór gładki o większej średnicy niż czoło wtopki, zpodkładką z mniejszym otworem niż czoło wtopki. Zapewniato odpowiednią powierzchnię styku między wtopką z metalui zaciskaną powierzchnią.Nieprawidłowe sposoby montażu:Tworzywowa główka (lub wieniec) pokrętła spoczywa na zaciskanej powierzchni i trzpień lub wtopkągwintowana są wtedy poddawane obciążeniu osiowemu (efekt„korkociągu”), może to uszkodzić jegozakotwienie. Wartości takich naprężeń są zawsze większe od maks. obciążeń podczas normalnego(prawidłowego) użytkowania. Konstruktorzy, biorący pod uwagę nieprawidłowe zastosowanie,powinni unikać sytuacji przedstawionych nr 5-6-7.5. Otwór gwintowany z fazą lub stożkiem o większejśrednicy niż czoło wtopki.6. Otwór przelotowy o większej średnicy niż czoło wtopki.7. Otwór gwintowany bez fazy i stożka, ze stalowąpodkładką której otwór posiada większą średnicę niż czołowtopki.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


5.2 Otwory przelotoweW pokrętłach gdzie muszą być wykonane otwory przelotowe (typ FP), wtopka jest ustawiona w tensposób że obróbka otworu lub wykonanie rowka wpustowego oddziałuje tylko na część metalową,bez konieczności obróbki części z tworzywa.5.3 Końcówki trzpienigwintowanychWszystkie trzpienie gwintowane firmy ELESA+GANTER posiadają sfazowany koniec zgodnie z ISO4753 (Rys.4).dNa życzenie i dla odpowiednich ilościmogą zostać wyprodukowane trzpieniez innymi końcami pokazanymi na rys.5o wymiarach wyszczególnionych wtabeli obok (zgodnie z ISO 4753).ud1d1 = Średnica mniejszego trzpieniaP = skok gwintuu = 2P (zwoje niekompletne)Rys. 4dKoniec wklęsły (nagniatany)dph14dth16dzh14Z 2+IT 14*04 2.5 0.4 2 25 3.5 0.5 2.5 2.56 4 1.5 3 38 5.5 2 5 410 7 2.5 6 512 8.5 3 7 614 10 4 8.5 716 12 4 10 8A11<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>* IT = międzynarodowe tolerancjeRys. 56. Naddatki obróbkoweSYSTEM ODNIESIENIA TO SYSTEM ISO – OTWÓR STAŁYTOLERANCJE OTWORÓW I GWINTÓW WTOPEK METALOWYCH• Otwory gładkie w piastach pokręteł i kół ręcznych.Dla niektórych, najbardziej popularnych modeli dostępne są różne typy znormalizowanychotworów, dzięki czemu użytkownik nie musi ponosić dodatkowych kosztów przed zamontowaniemproduktu. Zazwyczaj otwory wiercone są w tolerancji H7, czasami w H9. Tolerancje otworówwykazywane są zawsze w tabelach wyrobu w kolumnie z ich wymiarami. Gdy trudno jestzaproponować najlepszy typ otworu, który odpowiadałby wymogom dotyczącym montażu,ELESA+GANTER dostarcza wyrób z otworem o dużo mniejszej średnicy lub z piastą bez otworu.• Gwintowane otwory w metalowych wtopkach i trzpienie gwintowane.Są wykonywane według norm ISO ze standardową długością skręcania (patrz tabela w rozdziale 12,strona A19).- otwory gwintowane we wtopkach metalowych = tolerancja 6H,- trzpienie gwintowane lub trzpienie rękojeści obrotowych = tolerancja 6gWzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


A12<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Tolerancje otworów gładkich uformowanych w częściach z tworzywa sztucznego- Otwory gładkie (rękojeści z przelotowymi otworami).Mimo problemów z zachowaniem tolerancji w wyniku różnych czynników, które mają wpływ naproces formowania i jego efekt końcowy, średnice otworów wykonuje się zwykle w tolerancji C11.Wówczas rękojeści można zakładać bezpośrednio na trzpień wykonany z pręta ciągnionego. Jeślitrzpień (wałek) toczony jest z pręta o większej średnicy, to zaleca się zachowanie tolerancji h11.Montaż jest łatwy i szybki, a koszty niewysokie.- Otwory gwintowane (uformowane w tworzywie sztucznym, rękojeści bez metalowych wtopek,do nakręcania na gwintowane trzpienie) wykonane są zwykle trochę ciaśniej, aby zapewnić silneosadzenie w temperaturze otoczenia.- Gwinty zewnętrzne (dla korków odpowietrzających lub wskaźników poziomu ze śrubami ztworzywa). W tych przypadkach tolerancje muszą być obniżone z uwzględnieniem absorpcjiwilgoci przez plastik, jednak w praktyce nie ma to wpływu na montaż części.7. CECHY KONSTRUKCYJNEGałki kulisteRys. 7Pokazane na rys. 7 radełkowania zostały usunięte ze wszystkich modeli naszych rękojeści.Radełkowanie to pozwala ukryć wypływki i zmniejsza koszty obróbki wykończeniowej. Jakkolwiekz funkcjonalnego i ergonomicznego punktu widzenia to rozwiązanie nie jest najlepsze, gdyż przydłuższym korzystaniu staje się niewygodne dla operatora. Ponadto radełkowanie jest miejscem,gdzie zbiera się brud i kurz, bardzo trudny do usunięcia, co sprawia wrażenie, że pokrętło jest zawszebrudne i mało estetyczne.Istnieje też rozwiązanie z obwodowym wybrzuszeniem w płaszczyźnie podziału formy (rys. 8)ułatwiającym obróbkę wykończeniową, jednakże jego wady, choć w mniejszym stopniu, niż przyradełkowaniu pozostają.Rys. 8ELESA+GANTER uznała za praktyczne i zaadoptowała tylko dwa rozwiązania:- wykończenie całkowicie gładkie: (rys. 9) mimo, że jest to metoda droższa ze względu na koniecznośćobróbki (usuwanie szwu), to jednak dzięki wygładzaniu i polerowaniu uzyskuje się wygodniejszychwyt, a powierzchnia jest łatwa do utrzymania w czystości.Rys. 9- nacięcie rowka obwodowego: (rys. 10) jest to metoda ekonomiczniejsza, gdyż wymaga jedyniewcinania rowka na tokarce w celu usunięcia wypływki; nie potrzeba dodatkowej obróbki, gdyż dobrajakość powierzchni eliminuje polerowanie.Rys. 10Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


Rys. 11Wydłużone rękojeściWydłużone rękojeści czy to stałe (na końcach dźwigni) czy też obrotowe są zawsze gładkie i nieposiadają rowków ani radełkowań (rys. 11), co sprawia że łatwiej operować i chwytać rękojeść. Wprzypadku rękojeści obrotowych jakiekolwiek radełkowanie czy zagłębienia męczą dłoń operatoraoraz zbierają trudny do usunięcia kurz i brud.A137.1 Rękojeści stałeDo mocowania rękojeści na trzpieniu stosowane są rozmaite systemy połączeń:• Rękojeść z mosiężną wtopką i trzpień gwintowany.• Rękojeść z gwintem uformowanym w tworzywie i trzpień gwintowany.• Rękojeść ze specjalną tulejką zaciskową z technopolimeru i trzpień gładki, bez gwintu (oryginalnakonstrukcja ELESA) z pręta ciągnionego (tolerancja h9 wg ISO): połączenie wciskowe. To rozwiązaniezabezpiecza rękojeść przed obluzowaniem, zarówno wskutek wibracji, jak i przypadkowegoobracania gałki ręką operatora.<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Rys. 12Elementy z gwintem uformowanym w tworzywie maja tę zaletę, że średnica ich gwintu jestminimalnie mniejsza od średnicy śruby, na której mają być montowane.Oznacza to, że podczas nakręcania rękojeści w temperaturze pokojowej powstaje sprężysty iefektywny zacisk. Jeszcze lepszy efekt można uzyskać przez podgrzanie rękojeści do ok. 80° - 90°Cprzed samym nakręceniem na trzpień. Ta metoda nie tylko pozwala na łatwiejszymontaż w wyniku rozszerzalności cieplnej tworzywa ale i daje w rezultacie ścisłe dopasowaniegwintów w trakcie stygnięcia. Innym czynnikiem wpływającym na jeszcze ściślejsze unieruchomieniesą nierówności gwintu na trzpieniu.Siła osiowa potrzebna dościągnięcia rękojeści[N]900080007000600050004000A= Siła potrzebna do zdjęcia rękojeściw zależności od tolerancji trzpieniazalecanej przy montażu30002000100011.92 11.94 11.96 11.98 12 12.02Średnica trzpienia [mm]Rys. 13Rozwiązanie z tulejką zaciskową z technopolimeru (Rys. 12) jest najskuteczniejszą metodązapobiegającą obluzowaniu rękojeści w czasie używania. Elastyczna tulejka mocująca rękojeść nawałku nie ulega wpływowi wibracji i mocowanie jest ścisłe. Ponadto rękojeść nie obluzuje się nawetprzy dużych obciążeniach osiowych. Rezultaty przeprowadzonych w naszych laboratoriach badańi testów potwierdzają zasadność mocowania z użyciem technopolimerowych tulejek zaciskowych(Rys. 13 i 14).Rys. 13 pokazuje zależność siły [N] potrzebnej do ściągnięcia rękojeści od średnicy trzpienia (mm),(po odtłuszczeniu trzpienia trójchloroetylenem i wysuszeniu). Dwie krzywe reprezentują najmniejsząi największą wartość siły uzyskaną dla 100 prób z gałką z otworem o średnicy 12mm. Wartości siłyosiowej w zacieniowanej strefie A odpowiadają wymiarom wałka dla tolerancji (h9).Siła osiowa potrzebna dościągnięcia rękojeści [N](wartości średnie)900080007000600050004000Trzpień ze śladami oleju napędowegoTrzpień odtłuszczony trójchloroetylenemTrzpień ze śladami emulsji olejowejTrzpień ze śladami środka smarnego30002000100011.92 11.94 11.96 11.98 12 12.02Średnica trzpienia [mm]Rys. 14Rys. 14 pokazuje wartość średniej siły osiowej potrzebnej do rozłączenia w zależności od stanupowierzchni trzpienia. Zanieczyszczenie trzpienia olejem lub resztkami emulsji zmniejsza wartośćsiły potrzebnej do ściągnięcia rękojeści. Ale nawet w takich warunkach siła potrzebna do ściągnięciarękojeści pozostaje znaczna i gwarantuje pewne działanie. Użycie tego typu rękojeści obniża koszty,gdyż nie jest wymagane gwintowanie trzpienia, a specjalna zaciskowa wstawka z technopolimerupozwala na elastyczne połączenie, podczas gdy zewnętrzna część rękojeści zachowuje twardość iwalory tworzywa termoutwardzalnego.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


Instrukcja montażu: ostrożnie nasunąć rękojeść na koniec lekko sfazowanego trzpienia, wcisnąć ilesię da ręką, a na koniec dobić drewnianym lub plastikowym młotkiem do oporu. Jeśli rękojeść jestmontowana w ten sposób nie obluzuje się nawet przy ciągłych wibracjach, a równocześnie można jązdemontować, wybijając w drugą stronę.A14<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>8. SPOSÓB POSTĘPOWANIAPODCZAS MONTAŻUeLEMENTÓWWYKONANYCH ZTWORZYW SZTUCZNYCHTworzywo sztuczne słabo przewodzi ciepło, a jego współczynnik rozszerzalności cieplnej jestinny niż w przypadku wtopek metalowych. Dlatego przy obróbce mechanicznej otworów należypostępować tak, aby nie dopuścić do przegrzania się piast i tulei: faktycznie wytwarzane ciepło nieulega rozproszeniu i części metalowe rozszerzają się, powodując naprężenia tworzyw sztucznych, coosłabia wytrzymałość konstrukcji (duroplasty).Ponadto, w przypadku tworzyw termoplastycznych (technopolimerów) może zostać osiągniętatemperatura zbliżona do tej, w której ulegają one uplastycznieniu, stwarzając ryzyko obluzowaniasię metalowej wtopki.W związku z tym zawsze należy dobierać szybkość i posuw skrawania tak, aby nie powodowałyone nadmiernego miejscowego nagrzewania się, oraz stosować intensywne chłodzenie wtedy, gdyśrednica i głębokość otworów jest duża w stosunku do rozmiarów wtopki.W celu zachowania maksymalnego połysku powierzchni zalecamy, aby po zakończeniu procesuobróbki mechanicznej unikać pozostawiania na dłuższy czas mokrego tworzywa sztucznego iusuwać z powierzchni wszelką pozostającą na nim zemulgowaną wodę. W miarę możliwości należyużywać wyłącznie oleju.8.1 Rodzaje obróbki mechanicznejDo osadzania niektórych kółek lub pokręteł zazwyczaj potrzebne jest wykonanie czynnościobróbkowych:• Obróbka otworu osiowego w piaście (otwór nieprzelotowy). Przy obróbce otworu we wbudowanejmetalowej piaście zawsze należy unikać działania przedstawionego na rys. 15, ponieważ zarównopodczas czynności wiercenia, jak i w trakcie mocowania wałka w tworzywie mogą powstaćnaprężenia, stwarzając ryzyko pęknięcia lub oderwania się części, która została zaznaczona kratką.Najbardziej racjonalny sposób postępowania został przedstawiony na rys. 16.Rys. 15Pragniemy zwrócić uwagę, że w przypadku elementów oferowanych przez firmę ELESA+GANTERponowna obróbka otworu osiowego zgodnie z odpowiednimi powyższymi warunkami możliwajest dzięki temu, że długość wbudowanych tulei jest zawsze podana w tabeli dotyczącej każdegoartykułu. W związku z tym w celu uzyskania odpowiedniej głębokości otworu należy po prostusprawdzić dane podstawowe.• Obróbka otworu osiowego w piaście (otwór przelotowy). W przypadku gdy czynność wierceniama wpływ nie tylko na metalową piastę, lecz także na warstwę tworzywa stanowiącego osłonę,należy dokładnie wycentrować kółko ręczne i rozpocząć wiercenie od strony tworzywa, gdyż wprzeciwnym razie przy wychodzeniu narzędzia z otworu część tworzywa może się wyłamać.• Gwintowanie promieniowego otworu w piaście pod wkręt dociskowy. Powinno ono zostaćwykonane zgodnie z powyższą instrukcją. Należy unikać gwintowania metalu i tworzywasztucznego: lepiej jest wywiercić otwór w tworzywie sztucznym i gwintować tylko wstawkęmetalową.Rys. 16Nawiercanie lub gwintowanie tworzywa sztucznego powinno być wykonywane tylko w wyjątkowychsytuacjach. Należy pamiętać, że trudne rozpraszanie się powstałego miejscowo ciepła, również naskutek tarcia pomiędzy tworzywem sztucznym a narzędziem skrawającym, powoduje znaczniegorszą pracę tego ostatniego, a w efekcie szybkie zużycie ostrza (zalecane jest stosowanie narzędziz węglikami spiekanymi).Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


9. WYKONANIA SPECJALNEAsortyment elementów oferowanych przez firmę ELESA+GANTER jest niezwykle szeroki, stwarzającprojektantom wiele możliwości, jeżeli chodzi o wybór wzornictwa, właściwości i innych parametrówtworzyw, rozmiarów, itd. dzięki czemu mogą oni zaspokajać bardzo różne potrzeby związane zich zastosowaniami. Mimo to odbiorca może zażyczyć sobie dokonania zmian w standardowymelemencie lub dopasowanie jego koloru do specjalnego zastosowania. W takich wypadkachinżynierowie firmy ELESA+GANTER pozostają do pełnej dyspozycji klienta, aby dostarczać potrzebnemu specjalnie zaprojektowane elementy, które – ze względu na wymagane modyfikacje – musząjednak być zamawiane w odpowiednich ilościach.A1510. KOLORYSTANDARDOWYCHeLEMENTÓW FIRMYeLESA+GANTER,WYKONANYCH ZTWORZYW SZTUCZNYCH IMETALIOprócz koloru czarnego, który jest najczęściej stosowany w przypadku elementów wykonanych ztworzyw sztucznych i metali, bardzo wiele standardowych elementów prezentowanych w niniejszymkatalogu dostępne jest również w następujących kolorach:RAL 7021RAL 2004RAL 7035RAL 1021RAL 9011RAL 5024RAL 3000RAL 9005RAL 9006RAL 9002<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Kod RAL stanowi orientacyjne oznaczenie koloru, ponieważ odcień wytworzonej części może byćnieco inny, w zależności od różnych czynników takich jak podłoże pigmentu polimerowego (poliamidlub polipropylen), wykończenie (błyszczące lub matowe) oraz grubość i kształt produktu.Uwaga: tabela RAL dotyczy kolorów farb, a więc kolorów z błyszczącą powierzchnią.11. DANE DOTYCZĄCETESTÓWWszystkie wartości pomiarowe testów oparte są na naszym doświadczeniu i testachlaboratoryjnych przeprowadzonych w określonych znormalizowanych warunkach oraz wodpowiednim przedziale czasowym.W związku z tym wszelkie podane wartości należy traktować wyłącznie jako odniesieniepomocne projektantowi przy samodzielnym ustalaniu współczynników bezpieczeństwa wzależności od zastosowania produktu. Projektant oraz kupujący mają obowiązek sprawdzić, czynasze produkty są odpowiednie dla celów, w jakich mają zostać wykorzystane w rzeczywistychwarunkach ich zastosowania.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


12. TABLICE ZAWIERAJĄCEDANE TECHNICZNETABLICA PRZELICZENIOWAParametr Jednostka Aby zamienić jednostkę na mnożyć przezA16siła N kg 0.1moment Nm kg · m 0.1praca J kg · m 0.1Aby zamienić na mnożyć przez<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>mm cale 0.039N lbf 0.224Nm lb · ft 0.737J ft · lb 0.737g lb 0.002°C °F (°C · 9/5) + 32OTWORY I CZOPY KWADRATOWE DIN 79s d e1 e1 e2H11/h11 maks. maks. mín. mín.4 4.2 5 4.8 5.35 5.3 6.5 6 6.65.5 5.8 7 6.6 7.26 6.3 8 7.2 8.17 7.3 9 8.4 9.18 8.4 10 9.6 10.19 9.5 12 10.8 12.110 10.5 13 12 13.111 11.6 14 13.2 14.112 12.6 16 14.4 16.113 13.7 17 15.6 17.114 14.7 18 16.8 18.116 16.8 21 19.2 21.217 17.9 22 20.4 22.219 20 25 22.8 25.222 23.1 28 26.4 28.224 25.3 32 28.8 32.227 28.4 36 32.4 36.230 31.7 40 36 40.232 33.7 42 38.4 42.236 38 48 43.3 48.241 43.2 54 49.3 54.246 48.5 60 55.2 60.250 52.7 65 60 65.255 57.9 72 66 72.2Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


Koła ręczne pełneOrientacja rowków wpustowychdROWKI WPUSTOWE DIN 6885/1b P9/JS9rowek wpustowy piastyb P9/N9rowek wpustowy czopah t2 t4Koła ręczne wieloramienneKoła ręczne pełneod 6 do 8 2 2 2 1 +0.1 1.2 +0.1powyżej 8 do 10 3 3 3 1.4 +0.1 1.8 +0.1powyżej 10 do 12 4 4 4 1.8 +0.1 2.5 +0.1powyżej 12 do 17 5 5 5 2.3 +0.1 3 +0.1powyżej 17 do 22 6 6 6 2.8 +0.1 3.5 +0.1powyżej 22 do 30 8 8 7 3.3 +0.2 4 +0.2powyżej 30 do 38 10 10 8 3.3 +0.2 5 +0.2powyżej 38 do 44 12 12 8 3.3 +0.2 5 +0.2powyżej 44 do 50 14 14 9 3.8 +0.2 5.5 +0.2Szerokość rowka wpustowego:pasowanie ciasne P9 (wersja standardowa)pasowanie luźne JS lub N9 (wykonanie specjalne)A17<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Koła ręczne wieloramienneKoła ręczne zjednym ramieniemdROWKI WPUSTOWE DIN 6885/2b P9/JS9rowek wpustowy piastyb P9/N9rowek wpustowy czopah t2 t4Koła ręczne zThree-arm jednym ramieniem handwheelsKorbyod 10 do 12 4 4 4 1.1 +0.1 3 +0.1powyżej 12 do 17 5 5 5 1.3 +0.1 3.8 +0.1powyżej 17 do 22 6 6 6 1.7 +0.1 4.4 +0.1powyżej 22 do 30 8 8 7 1.7 +0.2 5.4 +0.2powyżej 30 do 38 10 10 8 2.1 +0.2 6 +0.2powyżej 38 do 44 12 12 8 2.1 +0.2 6 +0.2powyżej 44 do 50 14 14 9 2.6 +0.2 6.5 +0.2Szerokość rowka wpustowego:pasowanie ciasne P9 (wersja standardowa)pasowanie luźne JS lub N9 (wykonanie specjalne)Three-arm handwheelsKorbyWzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


A18<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Informacje dodatkowePołączenie elementu napędowego z wałkiemuzyskuje się bardzo często dzięki szpilce lubwkrętowi dociskowemu.W rezultacie użytkownik staje w obliczu relatywniewysokiego kosztu, gdyż otwory poprzeczne nie sąpowszechnie dostępne.Wyroby z otworami GN 110 są nie tylko oferowanepo bardzo konkurencyjnych cenach, ale równieżoszczędzają dodatkowego projektowania. Jednakżeze względu na kształt niektórych produktów,modyfikacja zgodna z tym standardem nie jestmożliwa.Promieniowe usytuowanie otworów poprzecznychzostało określone tylko dla trzech powyższych grupproduktów (dźwigni przełączających, korb i kółekręcznych).W przypadku wszystkich innych elementównapędowych mogą być one usytuowane dowolnie.Otwór na szpilkę d2 H11 jest przystosowany dokołków rozprężnych.OTWORY POPRZECZNE GN 110l -0.1 l -0.1d H7 s H11 d2 H11 d3standard tylko dla DIN 9506 7 2.5 M3 4.5 -8 9 3 M5 5.5 4.510 11 3 M5 5.5 4.512 13 4 M6 6.5 5.514 15 4 M6 6.5 5.516 17 5 M6 8 718 19 5 M6 8 720 21 5 M6 8 722 23 6 M6 10 924 25 6 M6 10 926 27 6 M6 10 9Jak zamawiać(Kółko ręczne DIN 950-GG-160-B14-A)z otworem poprzecznymGN 110-QEKodRodzajWzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


GWINT DROBNOZWOJNY METRYCZNY ISO – DIN 13 (wartości graniczne dla gwintu)Tolerancja śruby 6gTolerancja nakrętki 6HP(mm)Ø zewnętrznadØ podziałowad2Ø wewnętrznad1Ø zewnętrznaDØ podziałowaD2Ø wewnętrznaD160 °Nakrętka60 °dd 2d 1ŚrubaPD 1D 2DM5M6M8M10M12M6M8M10M12M16M8M10M12M16M20M12M14M16M18M20M22M260.50.50.50.50.50.750.750.750.750.75111111.51.51.51.51.51.51.5maks. min. maks. min. maks. min. min. maks. min. maks. min. maks.4.9805.9807.9809.98011.9805.9787.9789.97811.97815.9787.9749.97411.97415.97419.97411.96813.96815.96817.96819.96821.96825.9684.8745.8747.8749.87411.8745.8387.8389.83811.83815.8387.9749.97411.97415.97419.97411.73213.73215.73217.73219.73221.73225.7324.6555.6557.6559.65511.6555.4917.4919.49111.49115.4917.3249.32411.32415.32419.32410.99412.99414.99416.99418.99420.99424.9944.5805.5707.5709.57011.5655.3917.3919.39111.38515.3857.2129.21211.20615.20619.20610.85412.85414.85416.85418.85420.85424.8444.3675.3677.3679.36711.3675.0587.0589.05811.05815.5086.7478.74710.74714.74718.74710.12812.12814.12816.12818.12820.12824.1284.2735.2637.2639.26311.2584.9296.9298.92910.92314.9236.5968.59610.59014.59018.5909.93011.93013.93015.93017.93019.93023.9205.0006.0008.00010.00012.0006.0008.00010.00012.00016.0008.00010.00012.00016.00020.00012.00014.00016.00018.00020.00022.00026.000Nie określono4.6755.6757.6759.67511.6755.5137.5139.51311.51315.5137.3509.35011.35015.35019.35011.02613.02615.02617.02619.02621.02625.0264.7755.7877.7879.78711.7935.6457.6458.64515.65311.6537.5009.50011.51015.51019.51011.21613.21615.21617.21619.21621.21625.2264.4595.4597.4599.45911.4595.1887.1889.18811.18815.1886.9178.91710.91714.91718.91710.37612.37614.37616.37618.37620.37624.3764.5995.5997.5999.59911.5995.3787.3789.37811.37815.3787.1539.15311.15315.15319.15310.67612.67614.67616.67618.67620.67624.676A19<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>M27M30M35M401.51.51.51.526.96829.96834.96839.96826.73229.73234.73239.73225.99428.99433.99438.99425.84428.84433.84438.84425.12828.12833.12838.12824.92027.92032.92037.92027.00030.00035.00040.00025.02629.02634.02639.02626.22629.22634.22639.22625.37628.37633.37638.37625.67628.67633.67638.676M20M24M30M36M422222219.96223.96229.96235.96241.96219.68223.68229.68235.68241.68218.66322.66328.66334.66340.66318.50322.49328.49334.49340.49317.50821.50827.50833.50839.50817.27121.26127.26133.26139.26120.00024.00030.00036.00042.00018.70122.70128.70134.70140.70118.91322.92528.92534.92540.92517.83521.83527.83533.83539.83518.21022.21028.21034.21040.210GWINT METRYCZNY ISO – DIN 13 (wartości graniczne dla gwintu)60 °Nakrętka60 °dd 2d 1ŚrubaPD 1D 2DP(mm)Ø zewnętrznadTolerancja śruby 6gØ podziałowad2Ø wewnętrznad1Ø zewnętrznaDTolerancja nakrętki 6HØ podziałowaD2Ø wewnętrznaD1maks. min. maks. min. maks. min. min. maks. min. maks. min. maks.M3 0.5 2.980 2.874 2.655 2.580 2.367 2.273 3.000 2.675 2.775 2.459 2.599M4 0.7 3.978 3.838 3.523 3.433 3.119 3.002 4.000 3.545 3.663 3.242 3.422M5 0.8 4.976 4.826 4.456 4.361 3.995 3.869 5.000 4.480 4.605 4.134 4.334M6 1 5.974 5.794 5.324 5.212 4.747 4.596 6.000 5.350 5.500 4.917 5.153M8 1.25 7.972 7.760 7.160 7.042 6.438 6.272 8.000 7.188 7.348 6.647 6.912M10 1.5 9.968 9.732 8.994 8.862 8.128 7.938 10.000 9.026 9.206 8.376 8.676M12 1.75 11.966 11.701 10.829 10.679 9.819 9.602 12.000 10.863 11.063 10.106 10.441M14 2 13.962 13.682 12.663 12.503 11.508 11.271 14.000 12.701 12.913 11.835 12.210M16 2 15.962 15.682 14.663 14.503 13.508 13.271 16.000 14.701 14.913 13.835 14.210M18 2.5 17.958 17.623 16.334 16.164 15.252 14.541 18.000 16.376 16.600 15.294 15.744M20 2.5 19.958 19.623 18.344 18.164 16.891 16.625 20.000 18.376 18.600 17.294 17.744M24 3 23.952 23.577 22.003 21.803 20.271 19.955 24.000 22.051 22.316 20.752 21.252Nie określonoWzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


GWINT DIN 228 cylindryczny GAS-BSP (wartości graniczne dla gwintu)A20dd 2d 1*Zzwojówx 1”Ø zewnętrznadTolerancja śruby klasa BØ podziałowad2Ø wewnętrznad1Ø zewnętrznaDTolerancja nakrętkiØ podziałowaD2Ø wewnętrznaD1maks. min. maks. min. maks. min. min. maks. min. maks. min. maks.G1/8” 28 9.728 9.514 9.147 8.933 8.566 8.298 9.728 9.147 9.254 8.566 8.848G 1/4” 19 13.157 12.907 12.301 12.051 11.445 11.133 13.157 12.301 12.426 11.445 11.890<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>55 °Nakrętka55 °ŚrubaPD 1D 2G 3/8’’ 19 16.662 16.408 15.806 15.552 14.950 14.632 16.662 15.806 15.933 14.950 15.395G 1/2’’ 14 20.955 20.671 19.793 19.509 18.631 18.276 20.955 19.793 19.935 18.631 19.172G 5/8’’ 14 22.911 22.627 21.749 21.465 20.587 20.232 22.911 21.749 21.891 20.587 21.128G 3/4” 14 26.441 26.157 25.279 24.995 24.117 23.762 26.441 25.279 25.421 24.117 24.658G 7/8’’ 14 30.201 29.917 29.039 28.755 27.877 27.522 30.201 29.039 29.181 27.877 28.418G 1” 11 33.249 32.889 31.770 31.410 30.291 29.841 33.249 31.770 31.950 30.291 30.931G 11/8” 11 37.897 37.537 36.418 36.058 34.939 34.489 37.897 36.418 36.598 34.939 35.579nie określonoDG 11/4” 11 41.910 41.550 40.431 40.071 38.952 38.502 41.910 40.431 40.611 38.952 39.592G 13/8’’ 11 44.323 43.963 42.844 42.484 41.365 40.915 44.323 42.844 43.024 41.365 42.005G 11/2” 11 47.803 47.443 46.324 45.964 44.845 44.395 47.803 46.324 46.504 44.845 45.485G 13/4” 11 53.746 53.386 52.267 51.907 50.788 50.338 53.746 52.267 52.447 50.788 51.428G 2’’ 11 59.614 59.254 58.135 57.775 56.656 56.206 59.614 58.135 58.315 56.656 57.296P =25.4ZPARAMETRY WYTRZYMAŁOŚCI ŚRUB/NAKRĘTEKEN ISO 898-1 EN 20 898-2Klasy wytrzymałości śrub4.6 5.6 5.8 6.8 8.8 10.9 12.9rozciąganie Rm, Nenn N/mm 2 400 500 500 600 800 1000 1200Dolna granica plastyczności ReL N/mm 2 240 300 400 480 - - -umowna granica plastyczności Rp 0.2 N/mm 2 - - - - 640 900 1080Naprężenie pod wpływem siły testowej Sp N/mm 2 225 280 380 440 580 830 970Wydłużenie A % 22 20 - - 12 9 8Oznaczenie klasy wytrzymałości składa się z dwóch liczb:- pierwsza liczba odpowiada 1/100 nominalnej wytrzymałości na rozciąganie w N/mm 2 (zob. tabela)- druga liczba pokazuje dziesięciokrotność współczynnika dolnej granicy plastyczności ReL (lub umownagranica plastyczności Rp 0,2) oraz nominalnej wytrzymałości na rozciąganie Rm, nom. (stosunek granicyplastyczności do wytrzymałości na rozciąganie).Przykład: klasa wytrzymałości 5,8 oznacza minimalną wytrzymałość na rozciąganie Rm = 500 N/mm 2maksymalną granicę plastyczności ReL. = 400 N/mm 2Ponadto, pomnożenie obu liczb daje 1/10 granicy plastyczności w N/mm 2Klasy wytrzymałości nakrętekNominalne naprężenie Sp/N mm 2 dla gwintu 5 6 8 10 12do M 4 520 600 800 1040 1150Powyżej M 4 do M 7 580 670 855 1040 1150Powyżej M 7 do M 10 590 680 870 1040 1160Powyżej M 10 do M 16 610 700 880 1050 1190Powyżej M 16 do M 39 630 720 920 1060 1200Klasa wytrzymałości oznaczona jest daną liczbą, która dostarcza informacji o naprężeniu testowym stosowanegomateriału:- dana liczba x 100 = naprężenie testowe Sp- naprężenie testowe jest równe minimalnej wytrzymałości na rozciąganie w N/mm 2 śruby, którą w zestawieniuz odpowiednią nakrętką można obciążyć do minimalnej granicy plastyczności śruby.Przykład: śruba 8.8 – nakrętka 8, połączenie można obciążyć do minimalnej granicy plastyczności śruby.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


Niniejsza norma ISO jest podstawą systemutolerancji i pasowań. W tabeli znajdują sięprzeliczone wartości tolerancji w odniesieniu dopodstawowego wymiaru.Zakres zastosowania tabeli ogranicza się do gładkichpowierzchni cylindrycznych lub równoległychpowierzchni czy płaszczyzn kontaktowych.Wartości liczbowe klasy tolerancji ISO (IT)definiują wartość tolerancji i stąd jej zakres. Wmiarę wzrastania wartości liczb poszerza się poletolerancji.W celu identyfikacji położenia pola tolerancji wodniesieniu do wymiaru nominalnego (linii zerowej)używa się numeru klasy tolerancji poprzedzonegoliterą.Najczęściej używanym polem tolerancji dla otworówjest H. Oznacza ono, że minimalny wymiar otworuodpowiada wymiarowi nominalnemu, a wymiarmaksymalny jest sumą wymiaru nominalnego ipola tolerancji IT.Przykłady:otwór 20 H7 = 20 +0.021/0 otwór 8 H11 = 8 +0.090/0wymiar min: 20.000 wymiar min: 8.000wymiar maks: 20.021 wymiar maks: 8.090ISO - Tolerancje podstawowe DIN ISO 286Klasa tol.Zakres wymiarów nominalnychw IT (μm) - >3 >6 >10 >18 >30 >50 >80 >120 >180 >250 >315 >400IT ... 3 ... 6 ... 10 ... 18 ... 30 ... 50 ... 80 ... 120 ... 180 ... 250 ... 315 ... 400 ... 50001 0.3 0.4 0.4 0.5 0.6 0.6 0.8 1 1.2 2 2.5 3 40 0.5 0.6 0.6 0.8 1 1 1.2 1.5 2 3 4 5 61 0.8 1 1 1.2 1.5 1.5 2 2.5 3.5 4.5 6 7 82 1.2 1.5 1.5 2 2.5 2.5 3 4 5 7 8 9 103 2 2.5 2.5 3 4 4 5 6 8 10 12 13 154 3 4 4 5 6 7 8 10 12 14 16 18 205 4 5 6 8 9 11 13 15 18 20 23 25 276 6 8 9 11 13 16 19 22 25 29 32 36 407 10 12 15 18 21 25 30 35 40 46 52 57 638 14 18 22 27 33 39 46 54 63 72 81 89 979 25 30 36 43 52 62 74 87 100 115 130 140 15510 40 48 58 70 84 100 120 140 160 185 210 230 25011 60 75 90 110 130 160 190 220 250 290 320 360 40012 100 120 150 180 210 250 300 350 400 460 520 570 63013 140 180 220 270 330 390 460 540 630 720 810 890 97014 250 300 360 430 520 620 740 870 1000 1150 1300 1400 155015 400 480 580 700 840 1000 1200 1400 1600 1850 2100 2300 250016 600 750 900 1100 1300 160 1900 2200 2500 2900 3200 3600 400017 1000 1200 1500 1800 2100 2500 3000 3500 4000 4600 5200 5700 630018 1400 1800 2200 2700 3300 3900 4600 5400 6300 7200 8100 8900 9700Klasa tolerancjiZakres wymiarów nominalnych(µm) dla ... >3 >6 >10 >18 >30 >50 >80 >120 >180otworu ... 3 ... 6 ...10 ...18 ...30 ...50 ...80 ...120 ...180 ...250D9 +45 +60 +76 +93 +117 +142 +174 +207 +245 +285+20 +30 +40 +50 +65 +80 +100 +120 +145 +170D12 +120 +150 +190 +230 +275 +330 +400 +470 +545 +630+20 +30 +40 +50 +65 +80 +100 +120 +145 +170E8 +28 +38 +47 +59 +73 +89 +106 +126 +148 +172+14 +20 +25 +32 +40 +50 +60 +72 +85 +100G6 +8 +12 +14 +17 +20 +25 +29 +34 +39 +44+2 +4 +5 +6 +7 +9 +10 +12 +14 +15G7 +12 +16 +20 +24 +28 +34 +40 +47 +54 +61+2 +4 +5 +6 +7 +9 +10 +12 +14 +15H7 +10 +12 +15 +18 +21 +25 +30 +35 +40 +460 0 0 0 0 0 0 0 0 0H8 +14 +18 +22 +27 +33 +39 +46 +54 +63 +720 0 0 0 0 0 0 0 0 0H9 +25 +30 +36 +43 +52 +62 +74 +87 +100 +1150 0 0 0 0 0 0 0 0H11 +60 +75 +90 +110 +130 +160 +190 +220 +250 +2900 0 0 0 0 0 0 0 0H12 +100 +120 +150 +180 +210 +250 +300 +350 +400 +4600 0 0 0 0 0 0 0 0 0H13 +140 +180 +220 +270 +330 +390 +460 +540 +630 +7200 0 0 0 0 0 0 0 0 0H14 +250 +300 +360 +430 +520 +620 +740 +870 +1000 +11500 0 0 0 0 0 0 0 0 0JS9 ±12.5 ±15 ±18 ±21.5 ±26 ±31 ±37 ±43.5 ±50 ±57.5N9 -4 0 0 0 0 0 0 0 0 0-29 -30 -36 -43 -52 -62 -74 -87 -100 -115P9 -6 -12 -15 -18 -22 -26 -32 -37 -43 -50-31 -42 -51 -61 -74 -88 -106 -124 -143 -165dla wałkaf7 -6 -10 -13 -16 -20 -25 -30 -36 -43 -50-16 -22 -28 -34 -41 -50 -60 -71 -83 -96h6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-6 -8 -9 -11 -13 -16 -19 -22 -25 -29h7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-10 -12 -15 -18 -21 -25 -30 -35 -40 -46h8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-14 -18 -22 -27 -33 -39 -46 -54 -63 -72h9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-25 -30 -36 -43 -52 -62 -74 -87 -100 -115h11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-60 -75 -90 -110 -130 -160 -190 -220 -250 -290h13 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-140 -180 -220 -270 -330 -390 -460 -540 -630 -720h14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0-250 -300 -360 -430 -520 -620 -740 -870 -1000 -1150js14 ±125 ±150 ±180 ±215 ±260 ±310 ±370 ±435 ±500 ±575n6 +10 +16 +19 +23 +28 +33 +39 +45 +52 +60+4 +8 +10 +12 +15 +17 +20 +23 +27 +31p6 +12 +20 +24 +29 +35 +42 +51 +59 +68 +79+6 +12 +15 +18 +22 +26 +32 +37 +43 +50A21<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


MVKZabezpieczanie gwintu (przez klejenie)Powłoka z mikrokapsułkami zawierającymi klej dwuskładnikowy (kolor czerwony)A22d l1 l2 ≈Maks. momentdokręcania(Nm)Min. momentzluzowania(Nm)Maks. momentodkręcania(Nm)<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>l0 ≈ długość gwintul1 ≈ 2 do 3 x skok (p) gwintul2 ≈ 1.5 x średnica (d) gwintuM5 1.5 ÷ 2.5 7.5 1 1 6.5M6 2 ÷ 3 9 1.5 1.8 10M8 2.5 ÷ 4 12 3 4 26M10 3 ÷ 4.5 15 5.5 10 55M12 3.5 ÷ 5 18 7.5 16 95M16 4 ÷ 6 24 14 35 250M20 5 ÷ 7.5 30 22 45 500Wartości momentów odkręcania i dokręcania odpowiadają DIN 267, cz. 27. Są one oparte na próbach dlagwintu bez zacisku wstępnego, z gwintem nakrętki 6H, w temperaturze pokojowej.Dla długości gwintów I0


PFBZabezpieczanie gwintu przez skasowanie luzuplamką z poliamidu (kolor niebieski)d l1 l2 ≈Maks. momentdokręcania(Nm)Min. momentodkręcania(Nm)A23M3 1 ÷ 1.5 4.5 0.43 0.1M4 1.5 ÷ 2 6 0.9 0.15M5 1.5 ÷ 2.5 7.5 1.0 0.2M6 2 ÷ 3 9 2.0 0.5M8 2.5 ÷ 4 12 4.0 1.0M10 3 ÷ 4.5 15 5.0 1.5M12 3.5 ÷ 5 18 7.0 2.3M16 4 ÷ 6 24 10.0 4<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>l0 ≈ długość gwintul1 ≈ od 2 do 3 x skok (p) gwintul2 ≈ 1.5 x średnica (d) gwintuw1 = zakres pokrycia rdzeniaw2 = zakres pokrycia grzbietu zwojuWartości momentów odkręcania i dokręcania oparte są na próbach dla gwintu bez zacisku wstępnego, zgwintem nakrętki 6H, w temperaturze pokojowej.Dla długości gwintów I0


WŁAŚCIWOŚCI ELEMENTÓW METALOWYCHSTAL NIERDZEWNAA24<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Oznaczenie AISI 303 AISI 304+Cu AISI 304 AISI 316 AISI 316 LHC AISI 301 AISI 302 AISI CF-8Oznaczenie wedługEN 10088-1-2-3EN 10283 (AISI CF-8)SINT C40 (AISI 316 LMC)Skład % stopuX 8 CrNiS 18-9 X 3 CrNiCu 18-9-4 X 5 CrNi 18-10 X 5 CrNiMo 17-12C ≤ 0.10Si ≤ 1.0Mn ≤ 2.0P ≤ 0.045S ≤ 0.15 ÷ 0.35Cr 17.0 ÷ 19.0Ni 8.0 ÷ 10.0C ≤ 0.04Si ≤ 1.0Mn ≤ 2.0P ≤ 0.045S ≤ 0.030Cr 17.0 ÷ 19.0Ni 8.5 ÷ 10.5C ≤ 0.07Si ≤ 1.0Mn ≤ 2.0P ≤ 0.045S ≤ 0.030Cr 17.0 ÷ 19.5Ni 8.0 ÷ 10.5C ≤ 0.08Si ≤ 1.0Mn ≤ 2.0P ≤ 0.045S ≤ 0.030Cr 16.0 ÷ 18.5Ni 10.0 ÷ 13.0Sint C40X 2 CrNiMo 17-12-2C ≤ 0.08Si ≤ 0.9Mn ≤ 0.1Mo ≤ 2.0 ÷ 4.0Cr 16.0 ÷ 19.0Ni 10.0 ÷ 14.0EN 100088-1;-2;-3X10CrNi 18-8C ≤ 0.05 ÷ 0.15Si ≤ 2.0Mn ≤ 2.0P ≤ 0.045S ≤ 0.015Cr 16.0 ÷ 19.0Mo ≤ 0.8Ni 6.0 ÷ 9.5X 10 CrNi 18-09C ≤ 0.08Si ≤ 0.6Mn ≤ 1.2Cr 18.0Ni 9.0EN 10283GX5CrNi 19-10C ≤ 0.07Si ≤ 2.0Si ≤ 1.5Mn ≤ 1.5P ≤ 0.04S ≤ 0.03Cr 18.0 ÷ 20.0Ni 8.0 ÷ 11.0Granica wytrzymałościRm N/mm 2 500 - 700 450 - 650 500 - 700 500 - 700 330 500 - 750 600 - 800 440 - 640Umowna granicaplastyczności Rp 0,2 n/mm 2 ≥ 190 ≥ 175 ≥ 190 ≥ 205 ≥ 250 ≥ 195 ≥ 210 ≥ 175Skrawalność bardzo dobra doskonała umiarkowana umiarkowana - zła dobra średniaKowalność zła dobra dobra dobra - dobra zła -Spawalność zła bardzo dobra doskonała dobra - dobra zła dobraCharakterystykastrukturaniemagnetyczna,doskonała do obróbkina urządzeniachautomatycznychstrukturaniemagnetycznadobra do niskichtemperaturstrukturaniemagnetyczna dobrado niskich temperatur,możliwość stosowania wtemperaturze do 700 o Cstruktura magnetycznadobra do niskichtermperaturstrukturaniemagnetycznastrukturaaustenitycznastruktura magnetycznadobra do niskichtemperaturstrukturaantymagnetyczna,austenitycznaumiarkowana bardzo dobra dobra doskonała średnia dobra umiarkowana dobraOdporność na korozjęze względu nazawartość siarki należyunikać stosowaniaw środowiskachzawierających kwasylub chlorki.odporna na korozjęw środowiskachnaturalnych: wodzie,w warunkachmiejskich lubwiejskich, gdzienie ma znacznejkoncentracji chlorków,w przemyślespożywczym:odporna na korozjęw środowiskachnaturalnych: wodzie,w warunkachmiejskich lubwiejskich, gdzienie ma znacznejkoncentracji chlorków,w przemyślespożywczymodporna na korozjęrównież w środowiskumorskim lubwilgotnym oraz wprzypadkuwystępowaniakwasów.z racji zwiększonejporowatościodporność nakorozję generalniejest ograniczona wporównaniu do stalinierdzewnej;zastrzeżeniadotyczą szczególnieśrodowiska kwaśnegoi słonego.odporna na korozjęw środowiskunaturalnym; wwodzie, w warunkachmiejskich, wiejskichi w środowiskuprzemysłowymodporna na korozję;materiał wdużym stopniuporównywalny zAISI 304Główne obszaryzastosowaniaprzemysłmotoryzacyjny ikonstrukcyjny,elektronika,okucia mebloweprzemysł spożywczy,chemiczny ifarmaceutyczny,rolnictwo, przemysłkonstrukcyjny,elektronika,spedycja,okucia mebloweprzemysł spożywczy,chemiczny ifarmaceutyczny,rolnictwo,przemysł konstrukcyjny imotoryzacyjny,budownictwo,okucia mebloweprzemysł spożywczy ichemiczny,przemysł stoczniowyoraz produkcjakomponentówdo zastosowań wśrodowisku morskimlub w warunkachpoważnego narażeniana korozjęprzemysł chemiczny,celulozowopapierniczy,przemysł farbiarski,olejarski, mydlany itekstylny,zakłady mleczarskie,browarysprężyny przeznaczonedo użytku wtemperaturze do300 o C, narzędzia(noże), blacha cienkadla przemysłumotoryzacyjnego,przemysł chemiczny ispożywczyprodukcja sprężyn doróżnych zastosowańprzemysł spożywczy,napojów iopakowaniowy,armatura, pompy,mikseryOpisane cechy nie są gwarantowane i należy traktować je jako ogólne wytyczne.Dokładne warunki pracy należy rozpatrywać indywidualnie.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


WŁAŚCIWOŚCI ELEMENTÓW METALOWYCHSTAL WĘGLOWA, STOPY CYNKU, ALUMINIUM I MOSIĄDZOpisStal do trzpienigwintowanychStal do trzpienigwintowanychStop cynkudo odlewaniaciśnieniowegoAluminium dorurek w uchwytachMosiądz dopiast z otworemgwintowanym lubgładkimMosiądz dootworówkwadratowychOznaczenie 11SMnPb37 C10C U+C ZnA14Cu1 stop EN AW-6060 mosiądz CW614N mosiądz CW508LA25Standard UNI UNI EN 10277 : 2000 UNI EN 10263-2 : 2003 UNI EN 1774 : 1999 UNI EN 573-3 UNI EN 12164 EN 12449 : 99Skład % stopuC < = 0.14Pb ≤ 0.20-0.35Si ≤ 0.05Mn 1.00 ÷ 1.50P ≤ 0.11S 0.340.40pozost. FeC 0.08-0.12Si ≤ 0.10Mn 0.30-0.50P ≤ 0.025S ≤ 0.025Al 0.02-0.06pozost. FeCu 0.7-1.1Pb ≤ 0.003Fe ≤ 0.020Al 3.8-4.2Sn ≤ 0.001Si ≤ 0.02Ni ≤ 0.001Mg 0.035-0.06Cd ≤ 0.003pozost. ZnSi 0.03-0.6Fe 0.1-0.3Cu ≤ 0.10Mn ≤ 0.10Mg 0.035-0.06Cr ≤ 0.05Zn ≤ 0.15Ti ≤ 0.10zanieczyszczenia ogółem ≤ 0,15pozost. AlCu 57-59Pb 2.5-3.5Fe ≤ 0.30Al ≤ 0.05Sn ≤ 0.30Si ≤ 0.90Ni ≤ 0.30zanieczyszczenia ogółem ≤ 0.20pozost. ZnCu 62-64Pb ≤ 0.10Fe ≤ 0.10Al ≤ 0.05Sn ≤ 0.10Ni ≤ 0.30zanieczyszczenia ogółem ≤ 0.10pozost. Zn<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Granica wytrzymałości narozciąganie Rm [MPa]Umowna granicaplastyczności Rp 0,2 [Mpa]400-650 510-520 280-350 120-190 490-530 340-360≤ 305 / 220-250 60-150 / /Współczynnik sprężystości [Mpa] / / 100000 67000 100000 103400% wydłużenia przyzerwaniu9 58 2-5 16 12-16 45Charakterystykastal do szybkiejobróbki; stosowanado wytwarzaniaelementów poprzezobracaniestal do formowania.mosiądz to szybkiejobróbki; stosowanydo wytwarzaniaelementów poprzezobracaniemosiądz doobróbki o dobrejodkształcalnościplastycznejWŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW TWORZYW SZTUCZNYCHOdporność na czynniki chemiczne w temperaturze pokojowej (23 o C)DUROPLASTY● = dobra odporność= odporność umiarkowana(ograniczone stosowaniew warunkach pracy)▲ = znikoma odporność(nie stosować)Puste miejsca oznaczająbrak danychCZYNNIKI CHEMICZNEDUROPLAST(PF)DUROPLAST PO-MALOWANY (CLEAN)Alkohol (metanol, etanol, izopropanol...) ● ●Benzyna, olej napędowy, benzen ● ●Estry (octan metylu, octan etylu, ...)Eter (eter etylowy, eter olejowy, ...)Ketony (aceton) ● ●Ksylen ● (matowieje)Mocne kwasy (chlorowodorowy, azotowy, siarkowy, ...) s sMocne zasady s sOleje jadalne ● ●Oleje mineralne ● ●Słabe kwasy (masłowy, oleinowy, mlekowy, ...)Słabe zasadyTłuszczToluen ● (matowieje)Woda ● ●Wrząca woda●●●Opisane cechy nie są gwarantowane i należy traktować je jako ogólne wytyczne.Dokładne warunki pracy należy rozpatrywać indywidualnie.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


WŁAŚCIWOŚCI TWORZYW SZTUCZNYCHOdporność na czynniki chemiczne w temperaturze pokojowej (23 o C)TECHNOPOLIMERY I GUMYA26CZYNNIKI CHEMICZNEI ROZPUSZCZALNIKIPoliamid(PA)Przeźroczystypoliamid(PA-T)Przeźroczystypoliamid (PA-T AR)odporny na alkoholPolipropylen(PP)Żywicaacetalowa(POM)Elastomertermoplastyczny„Soft-Touch” (TPE)GumaNBRGumafluorowanaFKMinfo stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Aceton 100 l l l l l s sAkrylonitryl 100 l s s s sAlkohol amylowy 100 l s l l l l l lAlkohol butylowy 100 l s l l l l l lAlkohol etylowy 96 l s l 96 l l lAlkohol izopropylowy l s l l l l lAlkohol metylowy 100 l s l 100 l l l sAmoniak Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l Stęż. l Rozt. Rozt. sAmoniak - gazowy l l l l sAnilina 100 s s l l s s lAzotan potasu Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l Nas. l l l lAzotan sodu Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l Nas. l l l lAzotan srebra l Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 20 l l Rozt.Benzen 100 l l s l s s lBenzyna l l l l s Pęcz. lBenzyna bezołowiowa l l l Pęcz. l s Pęcz. lButan glikolu 100 l s l lChloran sodu Rozt. l s s Rozt. 20 l Rozt. 5 s l Rozt. 10 s Rozt. 10 lChlorek amonu Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l l Rozt. 10 l l l Rozt. lChlorek cynku 10 Rozt. 50 l Rozt. 50 l Rozt. 20 l l l Rozt. l Rozt. lChlorek etylu 100 l s s s l lChlorek glinu Rozt. 10 l l l l l Rozt. l Rozt. lChlorek magnezu Rozt. 10 l l l Rozt. Nas. l l l Rozt. l Rozt. lChlorek metylenu 100 l s s s s lChlorek rtęci Rozt. 6 l l lChlorek sodu Rozt. 10 l Rozt. 25 l Rozt. 25 l Rozt. Nas. l l l Rozt. l Rozt. lChlorek wapnia Rozt. 10 l l l Rozt. 50 l l l Rozt. l Rozt. lChlorek żelaza Rozt. 10 l l l l l l Rozt. l Rozt. lChloroform 100 l s s s s s lDichloropropansDwusiarczek węgla 100 l l s s lEter etylowy 100 l l l l s sEter olejowy l l s l l sFenol Rozt. s s s l s s s lFormaldehyd (formalina) Rozt. 30 l Rozt. 40 Rozt. 40 l Rozt. 40 l s Rozt. 40 l Rozt. 40 lFreon 11 l l Rozt.Freon 12 Płyn. l l l l lFreon 13 l l lGliceryna l l l l s l lGlikol etylenowy l s l l lJodyna s s s l lKeton metylowo-etylowy l s l s s s sKrzemian sodowy l l l l Rozt. l Rozt. lKwas azotowy 10 s Rozt. 2 Rozt. 2 Rozt. 10 l Rozt. 10 s Rozt. 10 Rozt. 10Kwas benzoesowy Rozt. Nas. Rozt. 10 s Rozt. 10 Nas. l Do temp. 60°C l Rozt. Rozt. lKwas borowy Rozt. 10 l Nas. l l Rozt. l lKwas chlorowodorowy Rozt. 10 s Rozt. 10 Rozt. 10 Rozt. 30 l Rozt. 10 s Do temp. 60°C l 10 10 lKwas cytrynowy Rozt. 10 Rozt. 10 Rozt. 10 10 l l Do temp. 60°C l Rozt. l Rozt. lKwas fluorowodorowy Rozt. 40 s Rozt. 10 s Rozt. 10 s Rozt. 40 l s 50 s Rozt. 50 lOpisane cechy nie są gwarantowane i należy traktować je jako ogólne wytyczne.Dokładne warunki pracy należy rozpatrywać indywidualnie.


l = dobra odporność= odporność dyskretna (ograniczone stosowanie w warunkach pracy)s = znikoma odporność (nie stosować)Puste miejsca oznaczają brak danychStęż. = stężonyRozt. = roztwórPłyn. = płynnyNas. = nasyconyPęcz. = pęcznienieCZYNNIKI CHEMICZNEI ROZPUSZCZALNIKIPoliamid(PA)Przeźroczystypoliamid(PA-T)Przeźroczystypoliamid (PA-T AR)odporny na alkoholPolipropylen(PP)Żywicaacetalowa(POM)Elastomertermoplastyczny„Soft-Touch” (TPE)GumaNBRGumafluorowanaFKMinfo stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o C info 23 o C info stęź % 23 o C info stęź % 23 o CA27Kwas fosforowy Rozt. 10 s s s Rozt. 85 l Rozt. 10 s Do temp. 60°C l Rozt. 20 Rozt. 20 lKwas mlekowy Rozt. 10 l Rozt. 10 Rozt. 10 Rozt. 20 l l Do temp. 60°C l Rozt. l Rozt. lKwas mrówkowy Rozt. 10 l Rozt. s Rozt. s Rozt. 10 l 100 s Do temp. 60°C l Nas. l Sat, sKwas octowy Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 40 l Rozt. 20 s l s sKwas oleinowy 100 l l l Rozt. l l Do temp. 60°C lKwas siarkowy Rozt. 10 s Rozt. 2 l Rozt. 2 l 98 l Rozt. 10 s Do temp. 60°C l Rozt. 20 Rozt. 20 lKwas winowy l Rozt. Rozt. Rozt. 10 l l Do temp. 60°C l Rozt. l Rozt. lMasło l l l l l l l Rozt. lMleko l l l l l l l lNadtlenek wodoru Rozt. 3 s Rozt. 3 s Rozt. 3 s 30 l Rozt. 90 s Rozt. 80 s Rozt. 80Nafta l l l l s l lOcet l lOctan butylu 100 l 100 l 100 l lOctan etylu 100 l 100 l 100 l l l sOctan metylu 100 l 100 l 100 l lOlej l l l l s l lOlej lniany l l l l l Do temp. 60°C l l lOlej mineralny l l l l l Do temp. 60°C l l lOlej napędowy l l l l l s l lOlej parafinowy l l l l Do temp. 60°C l l lOlej silikonowy l l l l l lOlej spożywczy l l l l l Do temp. 60°C l l lOleje do transformatorów l l l l Do temp. 60°C l lOpary benzyny l l l Pęcz. l s lPara wodna l l l l l lPiwo l l l l l l l l(Potas żrący) Wodorotlenek potasowy 50% Rozt. 50 l Rozt. 50 l Rozt. 50 l Rozt. 50 l l Rozt. 50 l Rozt. 50 s(Potas żrący) Wodorotlenek potasowy 10% Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 10 l Rozt. 5,10 Rozt. 5,10 sRoztwór mydła Rozt. l Rozt. l Rozt. l Rozt. l l l Rozt. l Rozt. lRtęć l l l l l l lSiarczan glinu Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l l l Rozt. l Rozt. lSiarczan miedzi Rozt. 10 l l l l Rozt. l Rozt. lSiarczan sodowy Rozt. 10 l Rozt. 10 l Rozt. 10 l l l l Rozt. l Rozt. lTetrachlorek węgla l l s l s s lTetralin l l l s s s lTłuszcz jadalny l l l l l lToluen l l l l s sTrichloroetylen l l s s sWazelina l l l l l lWęglan sodu Rozt. 10 l l l Rozt. Nas. l l l Rozt. l Rozt.Whisky l l l l l l lWino l l l l l l l lWoda destylowana l l l l l l l lWoda morska, rzeczna i pitna l l l l l l l lWodorotlenek sodu 10% Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 5,10 l Rozt. 10 l l Rozt. 5,10 Rozt. 5,10 sWodorotlenek sodu 50% Rozt. 50 Rozt. 50 l Rozt. 50 l Rozt. 50 l l Rozt. 50 s Rozt. 50 sWrząca woda Pęcz. Pęcz. Pęcz. lXilol l l l s l s s l<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Opisane cechy nie są gwarantowane i należy traktować je jako ogólne wytyczne.Dokładne warunki pracy należy rozpatrywać indywidualnie.


WŁAŚCIWOŚCI ELASMOTERÓW (gumy)Międzynarodowy symbol NBR CR FKM - FPM TPE PURNazwa produktu (np.) Perbunan® Neoprene® Viton® SANTOPRENE® Bayflex®A28Kauczuk akrylonitrylowobutadienowychloroprenowyfluorowytermoplastycznyKauczukKauczukKauczukNazewnictwo chemicznePoliuretanTwardość wg. Shore’a A od 25 do 95 od 30 do 90 od 65 do 90 od 55 do 87 od 65 do 90<strong>Dane</strong> <strong>Techniczne</strong>Odporność na temperaturęchwilową -40° do +150°C -30° do +150°C -30° do +280°C -40° do +150°C -40° do +130°Cstałą -30° do +120°C -20° do +120°C -20° do +230°C -30° do +125°C -25° do +100°CWytrzymałość na rozciąganie [N/mm 2 ] 25 25 20 8.5 20Odporność na ścieranie dobra dobra dobra dobra doskonałaOdporność na:oleje, smary znakomita dobra dobra dobra bardzo dobrarozpuszczalniki częśc. dobra częśc. dobra bardzo dobra znakomita dostatecznakwasy ograniczona dobra bardzo dobra znakomita nie nadaje sięsubstancje żrące dobra bardzo dobra bardzo dobra znakomita nie nadaje siępaliwa dobra mała znakomita dobra dobraInformacje ogólneNBR jest specjalną gumąsyntetyczną, która nie pęczniejew kontakcie z olejami ipaliwamiCR jest jedną z najczęściejużywanych odmian gumysyntetycznej w szerokimobszarze zastosowań, gdziewymagana jest wyjątkowaodporność na starzenieTworzywo FPM jestniezastąpione w przypadkukontaktu z paliwami,olejami, rozpuszczalnikami,jak i substancjami żrącymi ikwasami; odporne na warunkiSANTOPRENE® jest termoplastycznągumą, której właściwościmożna porównać ze zwyczajnągumą do wulkanizowaniaSANTOPRENE® jest materiałemTworzywo PUR jest znane zwyjątkowo dobrej odpornościmechanicznej i wysokiejodporności na czynnikiatmosferyczne i zewnętrznemateriał standardowostosowany na O-ringii wpływy czynnikówzewnętrznychatmosferyczneZ powodu wysokiej ceny jegozastosowanie jest ograniczonedobrym dla wielu zastosowańo dużej odporności na zużycie iwpływ czynników zewnętrznychDodatkowo należy wspomniećo niezwykłej odporności napękanie i zużycie w ogóledo wysokiej jakości elementówgumowych, które są narażonena niezwykle intensywneścieranieOpisane cechy nie są gwarantowane i należy traktować je jako ogólne wytyczne. Dokładne warunki pracy należy rozpatrywać indywidualniePerbunan® i Bayflex® są zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Bayer. - Viton® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy DuPont Dow Elastomer.Neoprene® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Dupont SBR. - SANTOPRENE® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Advanced Elastomer Systems.Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.


NotatkiA29Wzory ELESA i GANTER - wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie naszych rysunków zawsze z podaniem źródła pochodzenia.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!