nr 414 zeszyty naukowe uniwersytetu szczecińskiego 2005

informacji o produkcie i jego możliwościach zastąpią człowieka elektroniczne formy przekazuinformacji. Przykładowo, zalety produktu i zasady jego działania przedstawi potencjalnego klientowiprogram, który pozwoli w sposób wirtualny go użytkować.Przedstawiony powyżej aspekt łączy się bardzo blisko ze sferą produktu. W tym obszarzemarketingu komunikacja elektroniczna pozwala na znaczną ingerencję użytkownika w projektowanieproduktu. Już obecnie część firm dedykuje ofertę rynkową w sposób zindywidualizowany, gdzieo wielu aspektach produktu decyduje klient. Zainteresowanie tą formą zachowań rynkowych będzierosło, ponieważ konsument poprzez dostęp do komunikacji elektronicznej staje coraz bardziejwyedukowany i świadomy nie tylko własnej siły, ale także aspektów technicznych i użytkowychinteresującego go produktu. Jednak najbardziej znamienną zmianą może być rezygnacja z fizycznychnośników wszystkich tych produktów, które można ucyfryzować. Omówione już powyżej takieprodukty jak filmy, muzyka, książki, gry czy programy komputerowe można sprzedawać po niższychcenach w formie plików przesyłanych bezpośrednio na komputer.Zagadnienia przesyłania produktów w formie elektronicznej to już jednak sfera dystrybucji, któratakże nie oprze się przemianom związanym z ekspansją komunikacji elektronicznej. Już obecniew praktycznie wszystkich sektorach gospodarki dąży się do zastąpienia przynajmniej części działańo charakterze dystrybucyjnym – czynnościami elektronicznymi. Przykładowo, w sferze usługfinansowych istnieją całkowicie wirtualne podmioty gospodarcze, które całkowicie zrezygnowałyz dystrybucji fizycznej. Nawet firmy, które świadczą materialną ofertę produktową, sferę zamówieńczy przesyłania należności przesuwają w obszar wirtualny kreowany przez komunikację elektroniczną.Warto także zwrócić uwagę na fakt, iż istnieje znaczny wpływ komunikacji elektronicznej nazwiększenie poziomu efektywności realizowanych procesów logistycznych.PodsumowanieKomunikacja elektroniczna w coraz większym stopniu będzie przenikała sferę marketingu, stającsię dla niego w przyszłości podstawowym, jeśli nie jedynym medium porozumiewania się z rynkiem.Taki wniosek wynika jednoznacznie z rozważań poczynionych w niniejszym artykule, podwarunkiem, iż ta forma łączności stanie się powszechnie użytkowana. Komunikacja elektronicznazmodyfikuje ponadto w znacznym stopniu funkcjonowanie sfery narzędziowej marketingu, stwarzającnowe możliwości zadowolenia klienta i ograniczając koszty działalności marketingowej. Zatemparadygmatem działania firm zorientowanych na klienta, powinno być w miarę szybkiepodporządkowanie komunikacji elektronicznej wszelkich aspektów działalności marketingowej.StreszczenieKomunikacja elektroniczna staje się podstawowym medium we współczesnej rzeczywistości,co w znacznym stopniu determinować będzie przeobrażenia w sferze gospodarczej. Szczególny wpływkomunikacji elektronicznej jest widoczny w dziedzinie marketingu, któremu nowe medium dajeszereg możliwości pozwalających na jego efektywne funkcjonowanie. Zmiany dotyczą wieluaspektów prowadzenia działalności marketingowej, jednak najbardziej doniosłe są związane ze sferątworzenia i utrzymywania relacji z konsumentami oraz prowadzeniem badań marketingowych.Wykorzystanie komunikacji w tych obszarach marketingu będzie coraz powszechniejszei w perspektywie kilku lat zdominuje sferę komunikacyjną tej dziedziny zarządzania. Wynika toz faktu, iż komunikacja daje olbrzymie możliwości do indywidualizacji kontaktów z klientami,zarówno na etapie analitycznym, jak również w fazie prowadzenia działań marketingowych.Przyszłość marketingu jest zatem nierozerwalnie związana z rozwojem komunikacji elektronicznej.495