nr 414 zeszyty naukowe uniwersytetu szczecińskiego 2005

siebie zależne. Klimat organizacji kształtuje postawy personelu, jego zachowania, motywacje, a toz kolei wpływa na sposób porozumiewania się i szybkość przepływu informacji. Prawidłowoprowadzony marketing wewnętrzny umożliwia każdemu pracownikowi samookreślenie się,podnoszenie kwalifikacji i odpowiednią motywację do wydajnej pracy na rzecz przedsiębiorstwa.Umożliwia to stworzenie sytuacji, w której satysfakcja pracowników przedsiębiorstw turystycznychznajduje się na akceptowanym przez nich samych poziomie, a efekty ich pracy pozwalają realizowaćcele firmy, w której są zatrudnieni.Można zatem stwierdzić, że znaczenie personelu w marketingowej działalności przedsiębiorstwturystycznych jest bardzo istotne. Kształtuje on bowiem cały proces usługowy, wspomagającjednocześnie realizację wymagań klientów. Nie można wyobrazić sobie skutecznej strategiimarketingowej w przedsiębiorstwie turystycznym bez zaangażowania w ten proces personelu.W warunkach wciąż zachodzących zmian i rozwijającej się konkurencji, jakie panują na rynkuturystycznym, należy wciąż poszukiwać nowych źródeł przewagi konkurencyjnej. Obecnie to właśniepersonel staje się najistotniejszym zasobem, za pomocą którego przedsiębiorstwa podejmują walkękonkurencyjną. Coraz więcej przedsiębiorstw turystycznych wykorzystuje zatem marketingwewnętrzny jako współczesne narzędzie konkurowania.StreszczenieW artykule przedstawiono najważniejsze założenia dotyczące marketingu wewnętrznegow przedsiębiorstwach turystycznych. Podjęto ponadto próbę określenia roli personelu w kształtowaniujakości usług świadczonych przez te przedsiębiorstwa. Podkreślono, że w obecnych czasach to odpersonelu w dużym stopniu zależy przewaga konkurencyjna przedsiębiorstw turystycznych.SummaryINTERNAL MARKETING IN TOURISM COMPANIES – THEORETICAL APPROACHIn the paper have been presented the most important assumptions concerning internal marketingin tourism enterprises. Moreover it has been attempted to define the role of personnel in creatingquality of tourism services. IT has been stressed that in modern times the competitive advantage isbased in a considerable way on the employees of tourism companies.114