Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

Ekspresja genu GnRH … 95Wp³yw stresu na ekspresjê mRNA GnRH i GnRHR orazsekrecjê LH w uk³adzie podwzgórzowo-przysadkowym owiecw poszczególnych fazach cyklu p³ciowegoFizjologiczne wspó³zale¿noœci, charakterystyczne dla poszczególnych okresówcyklu rozrodczego, mog¹ jednak podlegaæ powa¿nym zaburzeniom u zwierz¹t poddanychdzia³aniu stresu. W omawianych doœwiadczeniach jako czynnik stresogennyzastosowano ³agodne impulsy pr¹du elektrycznego [9] przekazywane na przedniekoñczyny zwierzêcia z przerwami: przez 3 godziny podczas jednego dnia (streskrótkotrwa³y), lub przez 5 godzin dziennie przez 4 kolejne dni (stres o przed³u¿onymdzia³aniu). Wykazano, ¿e stres wywiera ró¿ny wp³yw na ekspresjê obu badanychgenów, a charakter obserwowanych zmian zale¿y od stanu fizjologicznego zwierzêciaoraz czasu oddzia³ywania bodŸca stresogennego (tab. 1). U owiec anestralnych zarównostres krótkotrwa³y, jak i stres o przed³u¿onym dzia³aniu powodowa³y wzrostpoziomów mRNA GnRH i mRNA GnRHR w podwzgórzu oraz mRNA GnRHRw przednim p³acie przysadki mózgowej. Wzrost sekrecji LH stwierdzono tylkou owiec poddanych krótkotrwa³emu dzia³aniu stresora [31].Tabela 1. Wp³yw krótkotrwa³ego i przed³u¿onego stresu* na poziomy mRNA GnRH i GnRHRw uk³adzie podwzgórzowo-przysadkowym oraz na stê¿enie LH w surowicy krwi anestralnychowiec (A) i samic w fazie pêcherzykowej cyklu estralnego (B)Obszar Stres krótkotrwa³y Stres przed³u¿onymRNA GnRH mRNA GnRHR mRNA GnRH mRNA GnRHRA B A B A B A BPOA ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↓ ↑ ↑AH ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↓ ↑ ↓VM ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↓ ↑ ↓SME nd nd ↑ ↑ nd nd ↑ ↓AP nd nd ↑ ↑ nd nd ↑ ↓A B A BLH ↑ ↑ — ↓* Czynnikiem stresogennym by³y ³agodne impulsy pr¹du elektrycznego o natê¿eniu 3 mAprzekazywane na przednie koñczyny zwierzêcia w ci¹gu 0,5 s., po których nastêpowa³a 1 s.przerwy. Po 20 min. dzia³anie stresora przerywano na 40 min., po których nastêpowa³o kolejne20 min. dra¿nienia; stres krótkotrwa³y: 3 godz. w ci¹gu 1 dnia (08:00–11:00); stres przed³u¿ony:5 godz. dziennie przez 4 kolejne dni (08:00–13:00); ↑ – podwy¿szenie poziomu, ↓ – obni¿eniepoziomu, — – brak istotnych zmian, nd – nie wykazano.GnRHR – receptor GnRH, POA – okolica przedwzrokowa, AH – przednie podwzgórze, VM –brzuszno-przyœrodkowe podwzgórze, SME – szypu³a/wynios³oœæ poœrodkowa AP – przednip³at przysadki mózgowej. Grupê kontroln¹ stanowi³y owce niestresowane.U owiec w fazie pêcherzykowej cyklu estralnego stres krótkotrwa³y podwy¿sza³poziom mRNA GnRH i mRNA GnRHR, natomiast stres o przed³u¿onym dzia³aniuobni¿a³ ekspresjê tych genów w podwzgórzu [10], z wyj¹tkiem genu GnRHRw okolicy przedwzrokowej, w której stwierdzono podwy¿szony poziom mRNAGnRHR. Podobny kierunek zmian poziomu ekspresji genu GnRH i genu GnRHR