70 E. Cieœlik, A. Siembidazylotransferaza, EC 2.4.1.1.99), 1-FFT (fruktan : fruktan 1-fruktozylotransferaza,EC 2.4.1.100).Wœród przedstawicieli tej rodziny wystêpuj¹ m.in.: cykoria, topinambur, banany,mniszek pospolity (lekarski), ³opian wiêkszy, dalia, stokrotka, pio³un oraz namorzynowedrzewa tropikalne.Cykoria (Cichorium L.) – jest roœlin¹ zieln¹, która liczy 10 gatunków rosn¹cychw umiarkowanie ciep³ych strefach Europy, Azji i Afryki. W Polsce wystêpuj¹ dwagatunki, a mianowicie cykoria endywia (Cichorium endivia L.) bêd¹ca efemerofitemoraz cykoria podró¿nik (Cichorium intybus L.) bêd¹ca zadomowionym antropofitem[66]. Spoœród nich, szczególnie szeroko rozpowszechniona jest cykoria podró¿nik(Cichorum intybus), która roœnie miêdzy innymi na nieu¿ytkach, miedzachi pastwiskach. Nazywana jest czasem cykori¹ poln¹ lub dzik¹ b¹dŸ te¿ podró¿nikiemb³êkitnym lub ma³ym s³onecznikiem. W lecznictwie wykorzystuje siê zarówno jejususzone zielone czêœci roœlin oraz korzenie, a czasem tak¿e œwie¿e liœcie i kwiaty[47]. Istniej¹ dwie odmiany cykorii podró¿nik, a mianowicie: Cichorium intybus L.var. foliosum (odmiana liœciowa) oraz Cichorium intybus L. var. sativum (odmianakorzeniowa). Odmiana liœciowa jest stosowana do wyrobu sa³atek, odmiana korzeniowazaœ jest wykorzystywana w dwojaki sposób. Po pierwsze, jako dodatek do kawyzbo¿owej, po drugie zaœ w ¿ywieniu zwierz¹t gospodarskich, takich jak œwinia, koñ,ciele, brojler, kura noœna [57]. Badania przeprowadzone z udzia³em œwie¿ych korzenipalowych cykorii podró¿nik wykaza³y, ¿e oko³o 80% ich suchej masy ³¹czniestanowi¹ wêglowodany, w tym od 15 do 20% inuliny oraz od 5 do 10% oligofruktozy[20], których stopieñ polimeryzacji jest zmienny, gdy¿ zale¿y od warunków (stopniahydrolizy) przetwarzania korzeni palowych w celu pozyskania z nich fruktanów [30].Z kolei badanie Van Loo [57] dowiod³o, i¿ inulina wyekstrahowana z korzeni cykoriipodró¿nik zawiera w 30 do 50% ³añcuchy o œrednim DP równym 10, zaœ pozosta³e 50do 70% ³añcuchów jest d³u¿sze. W przypadku oligofruktozy, uzyskane rezultatywykazuj¹, i¿ jest ona ca³kowicie skomponowana z ³añcuchów o DP równym 10. Cowiêcej, dalsze badania wykaza³y, ¿e miejscem gromadzenia siê tych fruktanów s¹korzenie palowe, a tak¿e sok mleczny produkowany przez jej ³odygi [21].Topinambur (Helianthus tuberosus L.) nazywany równie¿ s³onecznikiem bulwiastymoraz jerozolimskim karczochem (ang. Jerusalem artichoke) – jest bylin¹wystêpuj¹c¹ dziko w Ameryce Pó³nocnej, w Polsce zaœ maj¹c¹ status kenofitu [66].Jest on blisko spokrewniony ze s³onecznikiem zwyczajnym (Helianthus annous L.),zaœ w zale¿noœci od odmiany, mo¿e osi¹gaæ od 2 do 4 m wysokoœci i rozwijaæ podobny,choæ mniejszy od s³onecznika zwyczajnego kwiatostan. W Polsce, w 1998 rokuzarejestrowano hodowlê 2 odmian, a mianowicie ‘Rubin’ (o ma³ych bulwach nieregularnegokszta³tu i fioletowej barwie) oraz ‘Albik’ (o du¿ych bulwach, maczugowatymkszta³cie i ¿ó³tej barwie). W póŸniejszych latach sta³y siê one przedmiotemlicznych badañ, m.in. w kierunku ustalenia ich sk³adu chemicznego. Sk³ad ten zale¿yod wielu czynników. Nale¿¹ do nich m.in.: odmiana, warunki uprawy i termin zbioru
Fruktany i ich wystêpowanie … 71[18]. Badanie w tym kierunku przeprowadzili Florkiewicz i in. [14], wykorzystuj¹cdwie polskie odmiany topinamburu pochodz¹ce z uprawy w Radzikowie. W materialeuzyskanym po zbiorze plonu jesieni¹ (w paŸdzierniku) oraz wiosn¹ (w marcu –po zimowym przechowywaniu w glebie), g³ównym sk³adnikiem zgromadzonymzarówno w bulwach i czêœciach nadziemnych tej roœliny, by³a inulina, przy czympoziom fruktanów w badanych bulwach waha³ siê w granicach 41,4–50,5 g · 100 g –1suchej masy. Dalsza analiza wykaza³a, ¿e istotnie statystycznie wiêcej tego sk³adnikazawiera³y bulwy zbierane jesieni¹ ni¿ bulwy zbierane po zimowym przechowywaniuw glebie. Z kolei nieistotne statystycznie ró¿nice zawartoœci fruktanów odnotowanow przypadku analizy zastosowania dwóch ró¿nych odmian hodowlanych bulw.Wyniki tego badania s¹ zgodne z rezultatami uzyskanymi przez Johna [24], któryponadto wykaza³, ¿e im póŸniejszy jest zbiór, tym mniejsza jest masa molekularnacz¹steczek fruktanów. Zjawisko to t³umaczy siê zachodz¹cym w okresie zimowaniadodatkowym wytwarzaniem œrednio³añcuchowych fruktanów i sacharozy – potrzebnejdo regulacji ciœnienia osmotycznego w komórce – na skutek niskiej temperatury.Wyniki badañ zaprezentowanych w czêœci dotycz¹cej bulw topinamburu, s¹ dowodemsilnego wp³ywu warunków klimatyczno-glebowych na zawartoœæ cukrów rozpuszczanychw wodzie, w ogólnej zawartoœci suchej masy w ich bulwach.Rodzina LiliaceaeLiliowate (Liliaceae JUSS.) – jest to rodzina roœlin nale¿¹ca do klasy jednoliœciennych.Wszystkie rodzaje i gatunki mo¿na spotkaæ wy³¹cznie na pó³kuli pó³nocnej.Wyró¿niaj¹ siê one posiadaniem cebuli w³aœciwej, czyli przekszta³conego, podziemnegopêdu o funkcji okrywaj¹cej (³uska zewnêtrzna) i spichrzowej (³uska wewnêtrzna)[44]. Fruktanami charakterystycznymi dla tej rodziny s¹ liniowe neoinuliny, za którychsyntezê odpowiedzialny jest enzym 6G-FFT (2,1-fruktan : 2,1-fruktan 1-fruktozylotransferaza,EC 2.4.1.243). Produktem jego aktywnoœci jest neokestoza (6G-fruktozylosacharoza)– trisacharyd bêd¹cy pierwszym przedstawicielem grupy neoinulin [45].Wœród przedstawicieli tej rodziny wystêpuj¹ m.in.: czosnek, cebula, por, szparag.Czosnek pospolity (Allium sativum L.) zwany inaczej zwyczajnym – jest bylin¹,w uprawie wystêpuj¹c¹ jako roœlina dwuletnia lub jednoroczna. Jest warzywem, przypraw¹i roœlin¹ lecznicz¹ znan¹ zwykle tylko pod nazw¹ rodzajow¹. Pochodzi z Azji,sk¹d rozprzestrzeniony zosta³ jako roœlina uprawna do Europy i pó³nocnej Afryki,z czasem trafi³ równie¿ na inne kontynenty [66]. Ju¿ od 1940 roku zaczêto badaæ sk³adpolisacharydów wystêpuj¹cych w czosnku. Shiomi [51] jako pierwszy dowiód³, ¿etypowymi fruktanami wystêpuj¹cymi w czosnku s¹ 1-kestoza i neokestoza. Nowszerezultaty badañ wskazuj¹ jednak, ¿e struktura fruktanów w czosnku opiera siê naneokestozie, ich œredni DP zaœ wynosi 50 [3]. Z kolei wg Gulewicz i in. [20] czosnekzawiera od 3–6% oligofruktozy oraz 9–16% inuliny. Rezultaty tych badañ spójniejednak dowodz¹, ¿e czosnek pospolity jest Ÿród³em fruktanów typu neoinulin, któregromadzone s¹ w jego z¹bkach, stanowi¹c ³¹cznie 75% ich suchej masy.
- Page 1 and 2:
Postepy ˛naukrolniczychAdvances in
- Page 3 and 4:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 5 and 6:
Profesor Jerzy Wa¿ny (1927-2010))
- Page 7 and 8:
Profesor Jerzy Wa¿ny (1927-2010))
- Page 9 and 10:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 11 and 12:
Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 13 and 14:
Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 15 and 16:
Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 17 and 18:
Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 19 and 20: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 21 and 22: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 23 and 24: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 25 and 26: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 27 and 28: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 29 and 30: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 31 and 32: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 33 and 34: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 35 and 36: Substancje aktywne … 35ciach chê
- Page 37 and 38: Substancje aktywne … 37szkodliwym
- Page 39 and 40: Substancje aktywne … 39nieœli do
- Page 41: Substancje aktywne … 41Active sub
- Page 44 and 45: 44 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 46 and 47: 46 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 48 and 49: 48 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 50 and 51: 50 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 52 and 53: 52 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 54 and 55: 54 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 56 and 57: 56 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 58 and 59: 58 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 60 and 61: 60 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 62 and 63: 62 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 64 and 65: 64 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 67 and 68: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 69: Fruktany i ich wystêpowanie … 69
- Page 73 and 74: Fruktany i ich wystêpowanie … 73
- Page 75 and 76: Fruktany i ich wystêpowanie … 75
- Page 77 and 78: Fruktany i ich wystêpowanie … 77
- Page 79 and 80: Fruktany i ich wystêpowanie … 79
- Page 81 and 82: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 83 and 84: Wp³yw selenu … 83Rysunek 1. Wybr
- Page 85 and 86: Wp³yw selenu … 85nianych zwierz
- Page 87 and 88: Wp³yw selenu … 87[17]. Obni¿eni
- Page 89 and 90: Wp³yw selenu … 89[8] Estienne M.
- Page 91 and 92: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 93 and 94: Ekspresja genu GnRH … 93Ekspresja
- Page 95 and 96: Ekspresja genu GnRH … 95Wp³yw st
- Page 97 and 98: Ekspresja genu GnRH … 97Tabela 2.
- Page 99 and 100: Ekspresja genu GnRH … 99Zmniejsze
- Page 101 and 102: Ekspresja genu GnRH … 101Stwierdz
- Page 103 and 104: Ekspresja genu GnRH … 103[28] Li
- Page 105 and 106: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 107 and 108: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 109 and 110: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 111 and 112: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 113 and 114: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 115 and 116: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 117 and 118: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 119 and 120: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 121 and 122:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 123 and 124:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 125 and 126:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 127 and 128:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 129 and 130:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 131:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 134:
ContentsProfessor Jerzy Wa¿ny (192