Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...
Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ... Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...
58 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Szczechuraroœliny. Œrednica plam wynosi 0,2–0,5 cm. Plamy te czêsto zlewaj¹ siê w wiêkszenekrozy z koncentrycznie i strefowo u³o¿onymi pierœcieniami. Wokó³ plam mog¹czasami powstawaæ koncentryczne ¿ó³te obwódki. Przy silnym pora¿eniu wystêpujeprzedwczesna defoliacja. Pora¿ane s¹ tak¿e kwiaty, szypu³ki kwiatowe, ogonkiliœciowe i owoce. Na owocach, najczêœciej tu¿ przy szypu³ce, powstaj¹ jasnobrunatneplamy przybieraj¹ce formê mniej lub bardziej wg³êbionej struktury, które z czasempokrywaj¹ siê fioletowoczarnym nalotem utworzonym z trzonków i zarodnikówkonidialnych. Silnie pora¿one owoce czêsto opadaj¹. M³odsze owoce s¹ bardziejpodatne ni¿ starsze.U podstawy zaka¿onej siewki (ang. collar rot) tworzy siê czarnobr¹zowa obr¹czka,która rozszerza siê sukcesywnie w miarê up³ywu czasu. Mo¿e to spowodowaæos³abienie wzrostu roœliny b¹dŸ jej zamarcie.Pora¿enie pêdów – zarówno na pêdzie g³ównym, jak i pêdach bocznych dojrza-³ych roœlin pojawiaj¹ siê ma³e, ciemnozielone, g³adkie, lekko zapadniête plamy (ang.stem lesion). Z czasem staj¹ siê wiêksze, br¹zowe i wyd³u¿one. Podobnie jak naliœciach mog¹ pojawiæ siê tak¿e koncentryczne obwódki [8].Du¿¹ podatnoœci¹ charakteryzuj¹ siê zwykle roœliny odmian wczesnych, samokoñcz¹cychoraz roœliny stare, os³abione i chore. Wiêksz¹ odpornoœæ wykazuj¹ natomiastroœliny m³ode odmian póŸnych o niezdeterminowanym wzroœcie [30]. Badaczet³umacz¹ to zjawisko wysok¹ zawartoœci¹ cukrów w tkankach m³odych roœlin, którehamuj¹ dzia³anie enzymów celulolitycznych grzyba [34]. Wydaje siê, ¿e du¿e znaczeniema tak¿e wiêksze stê¿enie glikoalkaloidów w m³odych tkankach. Solanina,chaconina i solanidyna powoduj¹ zahamowanie wzrostu A. solani in vitro [33].ród³a odpornoœci pomidora na alternariozêród³a odpornoœci znaleziono wœród dzikich gatunków pomidora. Najwy¿sz¹odpornoœci¹ liœci charakteryzuj¹ siê linie trzech gatunków: L. hirsutum (PI 127827, PI126445, PI 390514, PI 390662, PI 1390662, B 6013, LA2100, LA2124, LA2204, LA2650, PE36, LA2552, PE34, PE35, LA1366, PI365934, PI379014), a tak¿eL. peruvianum (PE33, PI390671, LA1292, LA1365, LA1910, LA1983, PI270435,PI365951, PI390665, LA1675, LA1929, LA2573, LA2581, PE31, PI251312, PI306811,PI390667) i L. pimpinellifolium (PI 365912, PI 390519, A 1921, L4394). Du¿¹odpornoœæ w fazie siewek stwierdzono u L. pimpinellifolium (87610005) i L. chilense(87610011), natomiast odpornoœæ pêdów wystêpuje miêdzy innymi u L. cheesmaniii L. minutum (87610006) [24, 32, 39, 8].Odpornoœæ ta jest jednak bardzo trudna do przeniesienia do uprawnych formpomidora ze wzglêdu na niekorzystne cechy u¿ytkowe linii dzikich (z³a jakoœæ i póŸnedojrzewanie owoców), które wprowadzane s¹ wraz z odpornoœci¹ [31]. Eliminowanietych niepo¿¹danych cech w procesie hodowli wp³ywa na obni¿anie poziomu odpornoœciw kolejnych pokoleniach hodowlanych. Prawdopodobnie jest to efektem blis-
Alternaria solani – patogen pomidora … 59kiej odleg³oœci miêdzy genami warunkuj¹cymi zarówno jakoœæ owocu, jak i ich póŸnedojrzewanie a genami odpornoœci. Mo¿e te¿ byæ to spowodowane efektem plejotropowym.Nash i Gardner [26, 27] wykorzystuj¹c L. hirsutum PI 126445 wyhodowalikilka póŸnych linii pomidora o niewielkich owocach i znacz¹cej gospodarczo tolerancjina alternariozê. Linie te stanowi³y komponenty rodzicielskie do mieszañców F1o ró¿nych cechach u¿ytkowych [15]. Jednym z tych mieszañców jest ‘Mountain Supreme’F1 (NC EBR-3 × NC EBR-4) – odmiana œrednio wczesna, charakteryzuj¹ca siêodpornymi ³odygami. Owoce tej odmiany s¹ owalne i symetryczne o kolorze czerwonym,wytrzyma³e na pêkanie i trwa³e w przechowywaniu. Drug¹ odmian¹ mieszañcow¹z tolerancj¹ na alternariozê jest ‘Plum Dandy’ (NC EBR-5 × NC EBR-6). Jest toodmiana samokoñcz¹ca, o du¿ym wigorze, czerwonych owocach i wysokim ploniewczesnym.Uzyskanie nowych linii pomidora odpornych na alternariozê stanowi nadalbardzo wa¿ny cel w hodowli odpornoœciowej.Genetyczne uwarunkowanie odpornoœciMechanizm genetycznego uwarunkowania odpornoœci na A. solani nie zosta³jeszcze w pe³ni poznany. Prowadzone s¹ intensywne prace na ten temat. Badania naddziedziczeniem odpornoœci na alternariozê z wykorzystaniem ró¿nych Ÿróde³ odpornoœciwskazuj¹, ¿e jest to cecha iloœciowa kontrolowana wielogenowo [8]. Foolad i in.[13] donosz¹, ¿e odpornoœæ na alternariozê nie opiera siê na modelu „gen na gen”w interakcji gospodarz–patogen. Klasyczne badania genetyczne ró¿nych Ÿróde³ odpornoœciwskazuj¹ na istnienie co najmniej dwóch genów o addytywnych, dominuj¹cychoraz epistatycznych efektach dzia³ania [3, 26]. Datar i Lonkar [10] donosz¹natomiast o jednogenowym, dominuj¹cym pod³o¿u dziedziczenia odpornoœci u Solanumhabrochaites PI 134417. Maeiro i in. [23] uzyskali w wyniku skrzy¿owania liniiodpornej i podatnej mieszañce F1 o poœrednim, w stosunku do rodzicielskich, stopniuodpornoœci na liœciow¹ postaæ alternariozy, co wskazuje na addytywny b¹dŸ czêœciowodominuj¹cy charakter dziedziczenia tej cechy. Badania Thirthamalappa i Lohithaswa[39] sugeruj¹ obecnoœæ recesywnych genów odpornoœci na tê postaæ alternariozy.Odpornoœæ siewek na alternariozê tak¿e wskazuje na model addytywny i dominuj¹cy,aczkolwiek geny dominuj¹ce wydaj¹ siê tu odgrywaæ wiêksz¹ rolê [24]. Jakdot¹d nie s¹ znane zale¿noœci miêdzy dziedziczeniem odpornoœci poszczególnychorganów (liœci, ³odyg, owoców i szyjki korzeniowej u siewek) na A. solani. Ponadtoistniej¹ przypuszczenia, i¿ odpornoœæ owoców pomidora na A. solani mo¿e dziedziczyæsiê niezale¿nie od odpornoœci na pora¿enie liœci, gdy¿ objawy te nie zawszewystêpuj¹ równoczeœnie [2].Wykorzystanie technik biologii molekularnej ze szczególnym uwzglêdnieniemmarkerów molekularnych mo¿e u³atwiæ okreœlenie lokalizacji genów lub QTL (ang.Quantative Trait Loci) na chromosomach, odpowiedzialnych za odpornoœæ na alter-
- Page 7 and 8: Profesor Jerzy Wa¿ny (1927-2010))
- Page 9 and 10: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 11 and 12: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 13 and 14: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 15 and 16: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 17 and 18: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 19 and 20: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 21 and 22: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 23 and 24: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 25 and 26: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 27 and 28: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 29 and 30: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 31 and 32: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 33 and 34: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 35 and 36: Substancje aktywne … 35ciach chê
- Page 37 and 38: Substancje aktywne … 37szkodliwym
- Page 39 and 40: Substancje aktywne … 39nieœli do
- Page 41: Substancje aktywne … 41Active sub
- Page 44 and 45: 44 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 46 and 47: 46 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 48 and 49: 48 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 50 and 51: 50 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 52 and 53: 52 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 54 and 55: 54 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 56 and 57: 56 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 60 and 61: 60 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 62 and 63: 62 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 64 and 65: 64 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 67 and 68: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 69 and 70: Fruktany i ich wystêpowanie … 69
- Page 71 and 72: Fruktany i ich wystêpowanie … 71
- Page 73 and 74: Fruktany i ich wystêpowanie … 73
- Page 75 and 76: Fruktany i ich wystêpowanie … 75
- Page 77 and 78: Fruktany i ich wystêpowanie … 77
- Page 79 and 80: Fruktany i ich wystêpowanie … 79
- Page 81 and 82: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 83 and 84: Wp³yw selenu … 83Rysunek 1. Wybr
- Page 85 and 86: Wp³yw selenu … 85nianych zwierz
- Page 87 and 88: Wp³yw selenu … 87[17]. Obni¿eni
- Page 89 and 90: Wp³yw selenu … 89[8] Estienne M.
- Page 91 and 92: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 93 and 94: Ekspresja genu GnRH … 93Ekspresja
- Page 95 and 96: Ekspresja genu GnRH … 95Wp³yw st
- Page 97 and 98: Ekspresja genu GnRH … 97Tabela 2.
- Page 99 and 100: Ekspresja genu GnRH … 99Zmniejsze
- Page 101 and 102: Ekspresja genu GnRH … 101Stwierdz
- Page 103 and 104: Ekspresja genu GnRH … 103[28] Li
- Page 105 and 106: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 107 and 108: Prawna ochrona odmian roœlin … 1
58 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Szczechuraroœliny. Œrednica plam wynosi 0,2–0,5 cm. Plamy te czêsto zlewaj¹ siê w wiêkszenekrozy z koncentrycznie i strefowo u³o¿onymi pierœcieniami. Wokó³ plam mog¹czasami powstawaæ koncentryczne ¿ó³te obwódki. Przy silnym pora¿eniu wystêpujeprzedwczesna defoliacja. Pora¿ane s¹ tak¿e kwiaty, szypu³ki kwiatowe, ogonkiliœciowe i owoce. Na owocach, najczêœciej tu¿ przy szypu³ce, powstaj¹ jasnobrunatneplamy przybieraj¹ce formê mniej lub bardziej wg³êbionej struktury, które z czasempokrywaj¹ siê fioletowoczarnym nalotem utworzonym z trzonków i zarodnikówkonidialnych. Silnie pora¿one owoce czêsto opadaj¹. M³odsze owoce s¹ bardziejpodatne ni¿ starsze.U podstawy zaka¿onej siewki (ang. collar rot) tworzy siê czarnobr¹zowa obr¹czka,która rozszerza siê sukcesywnie w miarê up³ywu czasu. Mo¿e to spowodowaæos³abienie wzrostu roœliny b¹dŸ jej zamarcie.Pora¿enie pêdów – zarówno na pêdzie g³ównym, jak i pêdach bocznych dojrza-³ych roœlin pojawiaj¹ siê ma³e, ciemnozielone, g³adkie, lekko zapadniête plamy (ang.stem lesion). Z czasem staj¹ siê wiêksze, br¹zowe i wyd³u¿one. Podobnie jak naliœciach mog¹ pojawiæ siê tak¿e koncentryczne obwódki [8].Du¿¹ podatnoœci¹ charakteryzuj¹ siê zwykle roœliny odmian wczesnych, samokoñcz¹cychoraz roœliny stare, os³abione i chore. Wiêksz¹ odpornoœæ wykazuj¹ natomiastroœliny m³ode odmian póŸnych o niezdeterminowanym wzroœcie [30]. Badaczet³umacz¹ to zjawisko wysok¹ zawartoœci¹ cukrów w tkankach m³odych roœlin, którehamuj¹ dzia³anie enzymów celulolitycznych grzyba [34]. Wydaje siê, ¿e du¿e znaczeniema tak¿e wiêksze stê¿enie glikoalkaloidów w m³odych tkankach. Solanina,chaconina i solanidyna powoduj¹ zahamowanie wzrostu A. solani in vitro [33].ród³a odpornoœci pomidora na alternariozêród³a odpornoœci znaleziono wœród dzikich gatunków pomidora. Najwy¿sz¹odpornoœci¹ liœci charakteryzuj¹ siê linie trzech gatunków: L. hirsutum (PI 127827, PI126445, PI 390514, PI 390662, PI 1390662, B 6013, LA2100, LA2124, LA2204, LA2650, PE36, LA2552, PE34, PE35, LA1366, PI365934, PI379014), a tak¿eL. peruvianum (PE33, PI390671, LA1292, LA1365, LA1910, LA1983, PI270435,PI365951, PI390665, LA1675, LA1929, LA2573, LA2581, PE31, PI251312, PI306811,PI390667) i L. pimpinellifolium (PI 365912, PI 390519, A 1921, L4394). Du¿¹odpornoœæ w fazie siewek stwierdzono u L. pimpinellifolium (87610005) i L. chilense(87610011), natomiast odpornoœæ pêdów wystêpuje miêdzy innymi u L. cheesmaniii L. minutum (87610006) [24, 32, 39, 8].Odpornoœæ ta jest jednak bardzo trudna do przeniesienia do uprawnych formpomidora ze wzglêdu na niekorzystne cechy u¿ytkowe linii dzikich (z³a jakoœæ i póŸnedojrzewanie owoców), które wprowadzane s¹ wraz z odpornoœci¹ [31]. Eliminowanietych niepo¿¹danych cech w procesie hodowli wp³ywa na obni¿anie poziomu odpornoœciw kolejnych pokoleniach hodowlanych. Prawdopodobnie jest to efektem blis-