Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

Alternaria solani – patogen pomidora … 57od infekcji, a wytwarzanie zarodników po dalszych 3–5 dniach. Ze wzglêdu na bardzokrótki cykl rozwoju grzyba wystêpuj¹ zaka¿enia policykliczne.Zaka¿enie roœlin odbywa siê przy udziale enzymów celulazy i galakturonazy oraztoksyn wytwarzanych przez A. solani. Grzyb ten wytwarza jedenaœcie toksyn, z którychnajwa¿niejsze to alternariol i solanopiron A, B oraz C. Alternariol produkowanyjest przez dojrzewaj¹ce zarodniki konidialne [25]. Opryskiwanie roœlin samymkwasem alternariowym nie powoduje efektu fitotoksycznego, jednak dodany dozawiesiny zarodników, u³atwia proces zaka¿enia i powoduje powiêkszanie siê nekrotycznychplam [19]. Stwierdzono, ¿e dodatkowym czynnikiem koniecznym do zapocz¹tkowaniainfekcji jest nietoksyczna substancja S1 identyfikowana w wodnejfrakcji po ekstrakcji chloroformem dojrzewaj¹cych zarodników [18]. Substancja S1dodana do niepatogenicznych zarodników A. alternata powoduje, ¿e grzyb ten stajesiê patogeniczny i wywo³uje nekrotyczne zmiany zarówno na pomidorach jak i ziemniakach.Dzia³anie solanopironu, drugiej najwa¿niejszej toksyny wytwarzanej przezA. solani, jak dot¹d nie jest poznane.Przeprowadzone badania molekularne metodami RAPD, AFLP oraz badaniaizoenzymatyczne dowodz¹, i¿ mimo braku rozmna¿ania p³ciowego u A. solani wystêpujewysoka zmiennoœæ genetyczna wœród izolatów patogena zarówno na roœlinach,jak i po¿ywkach. Izolaty ró¿ni¹ siê morfologi¹, fizjologi¹ i patogenicznoœci¹ [40].Ró¿nice w patogenicznoœci znaleziono nawet w obrêbie izolatów powsta³ych z poszczególnychkomórek jednego konidium [38]. W obrêbie A. solani nie wyodrêbnionodotychczas ras fizjologicznych.Stwierdzono du¿e zró¿nicowanie genetyczne izolatów pochodz¹cych z ró¿nychkrajów, natomiast znacznie mniejsze wœród izolatów w obrêbie jednego kraju [40].T³umaczy siê to mniejszymi odleg³oœciami rozprzestrzeniania patogena w obrêbietego samego kraju. Istotnym czynnikiem zró¿nicowania izolatów jest tak¿e szerokorozpowszechniony transport materia³u roœlinnego w obrêbie krajów oraz intensywnakontrola i restrykcyjne prawo obowi¹zuj¹ce przy przewo¿eniu roœlin miêdzy poszczególnymipañstwami.Aktualnie brak jest markerów molekularnych sprzê¿onych z ró¿nicuj¹cymi cechamifizjologicznymi, morfologicznymi i patogenicznoœci¹ grzyba A. solani. Du¿a ró¿norodnoœægenetyczna w populacji patogena rzutuje na ³atwe prze³amywanie odpornoœci,a tym samym t³umaczy brak odmian ca³kowicie odpornych na alternariozê.Objawy chorobowe na pomidorzeChoroba powodowana przez A. solani nazywana jest alternarioz¹. Jej objawywystêpuj¹ na ró¿nych nadziemnych czêœciach roœlin pomidora. Na liœciach i owocachpojawiaj¹ siê ma³e, brunatnoczarne plamy. Poniewa¿ na liœciach objawy chorobowewystêpuj¹ ju¿ we wczesnym stadium rozwoju roœlin, dlatego w jêzyku angielskimchoroba nosi nazwê „early blight”. Zmiany rozprzestrzeniaj¹ siê wraz ze starzeniem