Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010: 55–65Alternaria solani – patogen pomidorai perspektywy hodowli odmian odpornychEl¿bieta U. Kozik, Izabela Ostrzy¿ek, Wojciech SzczechuraZak³ad Genetyki, Hodowli i BiotechnologiiInstytut Warzywnictwa im. Emila Chroboczka w Skierniewicachul. Rybickiego 15/17, 96-100 Skierniewicee-mail: elzbieta.kozik@iwarz.plS³owa kluczowe: Alternaria solani, alternarioza, pomidor, dziedziczenie,odpornoœæ, hodowla odpornoœciowa, testy odpornoœciWstêpAlternaria solani SORAUER powoduje du¿e straty gospodarcze w wielu krajach.W Polsce choroba jest szczególnie szkodliwa w uprawach polowych pomidora.Alternarioza jest najbardziej rozpowszechniona w regionach o czêstych, obfitychopadach deszczu, wysokiej wilgotnoœci powietrza i wysokiej temperaturze (24–29°C),zw³aszcza na glebach lekkich. Ciep³a i wilgotna pogoda latem sprzyja du¿emunasileniu choroby w rejonach, gdzie dodatkowo zalegaj¹ stosunkowo d³ugo i cykliczniemg³y, szczególnie w nocy.W Kanadzie, Indiach, USA i Nigerii straty plonów spowodowane pora¿eniemliœci roœlin pomidora siêgaj¹ do oko³o 80%, natomiast straty spowodowane pora¿eniemsiewek wynosz¹ w tych krajach 20–40% [8]. Alternarioza atakuje roœlinypomidora we wszystkich stadiach wzrostu. Pierwsze objawy mog¹ wyst¹piæ ju¿w fazie siewki i rozsady, a na owocach s¹ czêsto widoczne nawet w fazie zawi¹zków.Du¿e nasilenie choroby czêsto prowadzi do ca³kowitej defoliacji i zamierania roœlin.Pierwotnym Ÿród³em infekcji s¹ najczêœciej pora¿one nasiona oraz nie roz³o¿oneprzez 2–3 lata resztki roœlinne w wierzchniej warstwie gleby, na których zimujegrzybnia lub zarodniki przetrwalnikowe A. solani [4, 29]. W trakcie wegetacjizarodniki konidialne grzyba przenoszone s¹ z kroplami deszczu i z wiatrem [8].Rozwój choroby nastêpuje w zakresie temperatury 10–35°C (temperatura optymalna24–29°C) i zró¿nicowanej wilgotnoœci wzglêdnej powietrza.Szkodliwoœæ alternariozy pomidora zwi¹zana jest zarówno ze spadkiem plonuwskutek zniszczenia liœci przez grzyb, jak i bezpoœrednim pora¿eniem owoców.