Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

Grzyb Cladobotryum dendroides … 47toksyn¹ wytwarzan¹ przez Cladobotryum spp. jest zearalenon (ZEA) o bardzo silnymdzia³aniu hormonalnym, g³ównie w stosunku do zwierz¹t [43, 53].Doniesienia o mo¿liwoœci syntetyzowania przez szczepy C. dendroides zwi¹zkówtypowych dla grzybów rodzaju Fusarium sprawi³y, ¿e pojawi³y siê propozycjeprzeniesienia gatunków z rodzaju Cladobotryum do rodzaju Fusarium [43, 52].Badania sk³adu pieczarek z upraw pora¿onych daktylium s¹ wiêc wa¿ne z punktuwidzenia zarówno jakoœci, jak i wartoœci od¿ywczych. Badania zmian sk³adu pieczarekpod wp³ywem daktylium prowadzi³ Dar [17], który wykaza³, ¿e takie grzyby zawiera³ywiêcej wody, kwasu askorbinowego i b³onnika. Pora¿one owocniki charakteryzowa³ysiê ni¿sz¹ zawartoœci¹ wêglowodanów, bia³ka i t³uszczów ni¿ zdrowapieczarka [17].Objawy chorobowe i warunki rozwoju daktyliumPieczarka mo¿e zostaæ zaatakowana w ka¿dej fazie rozwoju. Bardzo wa¿ne jestwczesne wykrycie pora¿enia, gdy¿ cech¹ grzybów z rodzaju Cladobotryum jest krótkiczas inkubacji [2, 10, 14, 16]. Badania wykazuj¹, ¿e czas ten wynosi 10–15 dni,w zale¿noœci od iloœci inoculum. Im wczeœniej nast¹pi zaka¿enie, tym silnej odbija siêna wygl¹dzie pieczarek i bardziej obni¿a plon [1, 9, 15, 55].Rozwój grzyba Cladobotryum sp. w uprawie pieczarki objawia siê tworzeniem naokrywie pocz¹tkowo bia³ej, watowatej grzybni. Po 8 dniach od zaka¿enia na okrywiepojawia siê ma³a kolonia (10–20 mm), która w miarê wzrostu zmienia barwê naró¿ow¹, a póŸniej fioletow¹ [1, 19, 55]. W pe³ni rozwiniêta grzybnia oplata pieczarki,tworz¹c pajêczynowaty nalot, a pora¿one owocniki ¿ó³kn¹, wiêdn¹ i gnij¹ [19, 33].Dar i Seth [15] wykazali, ¿e nasilenie objawów choroby zale¿y od terminu pora¿eniaokrywy, jak i od jej rodzaju. Zmiana materia³u wykorzystywanego do jej produkcjirównie¿ mo¿e mieæ wp³yw na pojawienie siê choroby. Doniesienia literaturowewskazuj¹, ¿e ciê¿ka okrywa sprzyja szybszemu rozwojowi choroby, natomiast niskiepH okrywy wp³ywa na zahamowanie infekcji. Rozwój choroby jest ponadto zwi¹zanyz wilgotnoœci¹ okrywy i szybkoœci¹ parowania. Wy¿sza wilgotnoœæ okrywy i mniejszaintensywnoœæ parowania sprzyja rozwojowi choroby [10, 14]. Tempo szerzeniasie choroby w du¿ym stopniu zale¿y te¿ od warunków panuj¹cych w hali uprawowej,tj. temperatury i wilgotnoœci powietrza [37].Kolonie grzyba powoduj¹cego daktylium mog¹ pojawiæ siê na okrywie ju¿ przedpierwszym rzutem pieczarek. S¹ wtedy widoczne jako ¿ó³tobr¹zowe lub szarobia³eniewielkie plamy, które szybko powiêkszaj¹ siê i gêstniej¹. Plamy na owocnikach mo-¿e wywo³aæ ju¿ niewielka liczba konidiów patogena, kiedy osi¹d¹ na wykszta³conychowocnikach [18, 19]. Pojawienie siê daktylium w pierwszym rzucie, skutkuje pora¿eniem20% owocników (wyst¹pienie m.in. plam), natomiast w kolejnym rzucieobserwuje siê pora¿enie uprawy blisko w 100% [1]. Rozwój choroby mo¿e siêrozpocz¹æ od pozostawionych po zbiorze resztek owocników pieczarki, gdy¿ plekten-