36 E. Matyjaszczyk, J. SobczakJak wynika z tabeli 1, w latach 2004–2009 w Polsce zarejestrowano 36 substancjiaktywnych œ.o.r., które wczeœniej nie by³y w naszym kraju stosowane w ochronieroœlin – przy czym dla 5 z nich (nazwy oznaczono w tabeli gwiazdkami) zapad³adecyzja o wycofania ze stosowania w Unii Europejskiej, czyli 31 z nich bêdziestosowanych w ochronie roœlin w Polsce (sytuacja prawna oleju z pomarañczy zosta³aomówiona dok³adniej w czêœci dotycz¹cej ochrony upraw ekologicznych). Najliczniejsz¹grupê wœród substancji nowo zarejestrowanych stanowi³y substancje przeznaczonedo zwalczania chorób, wchodz¹ce w sk³ad fungicydów. W tym samym okresiewydano decyzje o wycofaniu 70 substancji aktywnych, które przed przyst¹pieniem doUnii Europejskiej by³y stosowane w ochronie roœlin w Polsce, najliczniejsz¹ grupêwœród nich stanowi³y substancje przeznaczone do zwalczania szkodników. Oznaczato, ¿e liczba dostêpnych w Polsce dla rolnictwa substancji aktywnych œ.o.r. uleg³aznacznemu ograniczeniu. Ograniczenie dotyczy³o ka¿dej grupy œrodków: liczbasubstancji stosowanych w ochronie przed chorobami zmniejszy³a siê o 9, w ochronieprzed chwastami o 4, w ochronie przed szkodnikami a¿ o 21 i w ochronie przedpozosta³ymi organizmami szkodliwymi o 5.W rolnictwie ekologicznym w pierwszym rzêdzie powinno siê zapobiegaæ szkodomwyrz¹dzanym przez szkodniki, choroby i chwasty przez ochronê naturalnychwrogów, dobór odpowiednich gatunków i odmian roœlin uprawnych, stosowaniep³odozmianu, odpowiednich technik uprawy, a tak¿e metod termicznych. Gdy metodyte nie przynosz¹ w³aœciwych rezultatów mo¿na siêgaæ po œrodki ochrony roœlin, aletylko takie, które spe³niaj¹ kryteria odpowiednich aktów prawnych. Substancje, któremo¿na stosowaæ w ochronie upraw ekologicznych w Unii Europejskiej, zosta³ywymienione z podzia³em na grupy w za³¹czniku II do rozporz¹dzenia Rady nr889/2008 [8]. Oczywiœcie, z uwagi na specyfikê rolnictwa ekologicznego jest ichznacznie mniej ni¿ w rolnictwie konwencjonalnym.Do niedawna w Polsce mo¿liwe by³o stosowanie w rolnictwie ekologicznym,tylko i wy³¹cznie, tych dopuszczonych dla ochrony upraw ekologicznych przez UniêEuropejsk¹ substancji aktywnych, które wchodz¹ w sk³ad zarejestrowanych w Polsceœ.o.r. [11]. W roku 2009 polskie przepisy uleg³y zmianie [12]. Zgodnie z wymaganiamiunijnymi przedstawionymi w art. 16 Rozporz¹dzenia 834/2007 [9] w rolnictwieekologicznym mo¿na stosowaæ produkty i substancje niezakwalifikowane do stosowaniaw rolnictwie ekologicznym pod warunkiem przestrzegania celów i zasad rolnictwaekologicznego. W Polsce brak jest na razie rozporz¹dzeñ wykonawczychuœciœlaj¹cych te przepisy. Warto podkreœliæ, ¿e konsekwencje zastosowania nieodpowiednichpreparatów mog¹ byæ bardzo powa¿ne. W interesie rolników by³oby zatemjak najszybsze stworzenie krajowych wytycznych w tym zakresie.Do stosowania w rolnictwie ekologicznym w Polsce zakwalifikowano obecnie 15substancji aktywnych œ.o.r.: 9 s³u¿¹cych do ochrony przed chorobami, 3 s³u¿¹ceochronie przed szkodnikami, 1 – miazga czosnkowa stosowana zarówno w zwalczaniuchorób jak i szkodników oraz 2 stosowane w ochronie przed innymi organizmami
Substancje aktywne … 37szkodliwymi. Ze wzglêdu na brak firm, które zdecydowa³yby siê pokryæ koszty badañi oceny niektórych z tych substancji aktywnych zostan¹ one w najbli¿szych latachwycofane ze stosowania w ochronie roœlin na terenie Unii Europejskiej. Po ich wycofaniupozostanie 9 substancji aktywnych dopuszczonych do stosowania w rolnictwieekologicznym obecnych w œrodkach ochrony roœlin zarejestrowanych w Polsce.W ciekawej sytuacji prawnej jest olej z pomarañczy u¿ywany w ochronie przedchorobami. Wydano ju¿ decyzje dotycz¹c¹ wycofania tej substancji aktywnej zestosowania w ochronie roœlin. Jednak ostatnio jej producent dostarczy³ wymaganedokumenty i ocena tej substancji aktywnej zosta³a podjêta na nowo. Istnieje zatemmo¿liwoœæ, ¿e decyzja o wycofaniu zostanie w tym przypadku zmieniona. Wartorównie¿ zauwa¿yæ, ¿e mimo i¿ miazga czosnkowa zosta³a wycofana ze stosowaniaw Unii Europejskiej, to wyci¹g z czosnku (który formalnie stanowi inn¹ substancjêaktywn¹) mo¿e byæ nadal stosowany.Tabela 2. Substancje aktywne wchodz¹ce w sk³ad œrodków ochrony roœlin zakwalifikowanychdo stosowania w rolnictwie ekologicznym w PolsceRodzaj substancjiSubstancje aktywne w³¹czone doZa³¹cznika I Dyrektywy 91/414EWGFungicydy/ Bakteriocydy Coniothyrium minitans, miedŸ, ,Pythium oligandrum, siarka,wyci¹g z czosnkuInsektycydy/ Akarycydy Cydia pomonella Granulosis Virus,olej parafinowy CAS8042-47-5, spinosadSubstancje aktywne niew³¹czone do Za³¹cznika IDyrektywy 91/414 EWGchitozan, miazga czosnkowa,ekstrakt z grejpfruta, wyci¹g zsuszu zió³, olej z pomarañczymiazga czosnkowaInne piasek kwarcowy wyci¹g z tkanek roœlinród³o: opracowanie w³asne na podstawie wykazu œrodków ochrony roslin zakwalifikowanychdo stosowania w rolnictwie ekologicznym w Polsce Instytutu Ochrony Roœlin–PIB«http://www.ior.poznan.pl/index.php?strona=19».DyskusjaDane przedstawione powy¿ej wyraŸnie wskazuj¹ na fakt, i¿ liczba substancjiaktywnych stosowanych w ochronie roœlin w Polsce, zarówno w rolnictwie konwencjonalnymjak i ekologicznym w analizowanym okresie znacznie siê zmniejszy³a.Powodem, i w jednym i w drugim przypadku, by³ przegl¹d substancji aktywnychprzeprowadzony przez Komisjê Europejsk¹, którego celem by³o wyeliminowanie zestosowania substancji potencjalnie niebezpiecznych, a którego nieplanowanym skutkiemby³o wycofanie ze stosowania równie¿ substancji aktywnych stosowanychw niewielkich iloœciach, w przypadku których koszty przegl¹du by³y wy¿sze ni¿przewidywane zyski ze sprzeda¿y.W wyniku przegl¹du liczba substancji aktywnych œ.o.r. stosowanych w rolnictwiekonwencjonalnym w Unii Europejskiej zmniejszy³a siê o ponad 700. Jednak¿e
- Page 1 and 2: Postepy ˛naukrolniczychAdvances in
- Page 3 and 4: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 5 and 6: Profesor Jerzy Wa¿ny (1927-2010))
- Page 7 and 8: Profesor Jerzy Wa¿ny (1927-2010))
- Page 9 and 10: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 11 and 12: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 13 and 14: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 15 and 16: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 17 and 18: Optymalizacja u¿ytkowania powierzc
- Page 19 and 20: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 21 and 22: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 23 and 24: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 25 and 26: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 27 and 28: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 29 and 30: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 31 and 32: Oszczêdne gospodarowanie wod¹ …
- Page 33 and 34: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 35: Substancje aktywne … 35ciach chê
- Page 39 and 40: Substancje aktywne … 39nieœli do
- Page 41: Substancje aktywne … 41Active sub
- Page 44 and 45: 44 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 46 and 47: 46 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 48 and 49: 48 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 50 and 51: 50 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 52 and 53: 52 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 54 and 55: 54 J. Szumigaj-Tarnowska, Cz. Œlus
- Page 56 and 57: 56 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 58 and 59: 58 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 60 and 61: 60 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 62 and 63: 62 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 64 and 65: 64 E.U. Kozik, I. Ostrzy¿ek, W. Sz
- Page 67 and 68: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 69 and 70: Fruktany i ich wystêpowanie … 69
- Page 71 and 72: Fruktany i ich wystêpowanie … 71
- Page 73 and 74: Fruktany i ich wystêpowanie … 73
- Page 75 and 76: Fruktany i ich wystêpowanie … 75
- Page 77 and 78: Fruktany i ich wystêpowanie … 77
- Page 79 and 80: Fruktany i ich wystêpowanie … 79
- Page 81 and 82: Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 83 and 84: Wp³yw selenu … 83Rysunek 1. Wybr
- Page 85 and 86: Wp³yw selenu … 85nianych zwierz
- Page 87 and 88:
Wp³yw selenu … 87[17]. Obni¿eni
- Page 89 and 90:
Wp³yw selenu … 89[8] Estienne M.
- Page 91 and 92:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 93 and 94:
Ekspresja genu GnRH … 93Ekspresja
- Page 95 and 96:
Ekspresja genu GnRH … 95Wp³yw st
- Page 97 and 98:
Ekspresja genu GnRH … 97Tabela 2.
- Page 99 and 100:
Ekspresja genu GnRH … 99Zmniejsze
- Page 101 and 102:
Ekspresja genu GnRH … 101Stwierdz
- Page 103 and 104:
Ekspresja genu GnRH … 103[28] Li
- Page 105 and 106:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 107 and 108:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 109 and 110:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 111 and 112:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 113 and 114:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 115 and 116:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 117 and 118:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 119 and 120:
Prawna ochrona odmian roœlin … 1
- Page 121 and 122:
Postêpy Nauk Rolniczych nr 4/2010:
- Page 123 and 124:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 125 and 126:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 127 and 128:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 129 and 130:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 131:
Biotesty w badaniach toksykologiczn
- Page 134:
ContentsProfessor Jerzy Wa¿ny (192