Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

36 E. Matyjaszczyk, J. SobczakJak wynika z tabeli 1, w latach 2004–2009 w Polsce zarejestrowano 36 substancjiaktywnych œ.o.r., które wczeœniej nie by³y w naszym kraju stosowane w ochronieroœlin – przy czym dla 5 z nich (nazwy oznaczono w tabeli gwiazdkami) zapad³adecyzja o wycofania ze stosowania w Unii Europejskiej, czyli 31 z nich bêdziestosowanych w ochronie roœlin w Polsce (sytuacja prawna oleju z pomarañczy zosta³aomówiona dok³adniej w czêœci dotycz¹cej ochrony upraw ekologicznych). Najliczniejsz¹grupê wœród substancji nowo zarejestrowanych stanowi³y substancje przeznaczonedo zwalczania chorób, wchodz¹ce w sk³ad fungicydów. W tym samym okresiewydano decyzje o wycofaniu 70 substancji aktywnych, które przed przyst¹pieniem doUnii Europejskiej by³y stosowane w ochronie roœlin w Polsce, najliczniejsz¹ grupêwœród nich stanowi³y substancje przeznaczone do zwalczania szkodników. Oznaczato, ¿e liczba dostêpnych w Polsce dla rolnictwa substancji aktywnych œ.o.r. uleg³aznacznemu ograniczeniu. Ograniczenie dotyczy³o ka¿dej grupy œrodków: liczbasubstancji stosowanych w ochronie przed chorobami zmniejszy³a siê o 9, w ochronieprzed chwastami o 4, w ochronie przed szkodnikami a¿ o 21 i w ochronie przedpozosta³ymi organizmami szkodliwymi o 5.W rolnictwie ekologicznym w pierwszym rzêdzie powinno siê zapobiegaæ szkodomwyrz¹dzanym przez szkodniki, choroby i chwasty przez ochronê naturalnychwrogów, dobór odpowiednich gatunków i odmian roœlin uprawnych, stosowaniep³odozmianu, odpowiednich technik uprawy, a tak¿e metod termicznych. Gdy metodyte nie przynosz¹ w³aœciwych rezultatów mo¿na siêgaæ po œrodki ochrony roœlin, aletylko takie, które spe³niaj¹ kryteria odpowiednich aktów prawnych. Substancje, któremo¿na stosowaæ w ochronie upraw ekologicznych w Unii Europejskiej, zosta³ywymienione z podzia³em na grupy w za³¹czniku II do rozporz¹dzenia Rady nr889/2008 [8]. Oczywiœcie, z uwagi na specyfikê rolnictwa ekologicznego jest ichznacznie mniej ni¿ w rolnictwie konwencjonalnym.Do niedawna w Polsce mo¿liwe by³o stosowanie w rolnictwie ekologicznym,tylko i wy³¹cznie, tych dopuszczonych dla ochrony upraw ekologicznych przez UniêEuropejsk¹ substancji aktywnych, które wchodz¹ w sk³ad zarejestrowanych w Polsceœ.o.r. [11]. W roku 2009 polskie przepisy uleg³y zmianie [12]. Zgodnie z wymaganiamiunijnymi przedstawionymi w art. 16 Rozporz¹dzenia 834/2007 [9] w rolnictwieekologicznym mo¿na stosowaæ produkty i substancje niezakwalifikowane do stosowaniaw rolnictwie ekologicznym pod warunkiem przestrzegania celów i zasad rolnictwaekologicznego. W Polsce brak jest na razie rozporz¹dzeñ wykonawczychuœciœlaj¹cych te przepisy. Warto podkreœliæ, ¿e konsekwencje zastosowania nieodpowiednichpreparatów mog¹ byæ bardzo powa¿ne. W interesie rolników by³oby zatemjak najszybsze stworzenie krajowych wytycznych w tym zakresie.Do stosowania w rolnictwie ekologicznym w Polsce zakwalifikowano obecnie 15substancji aktywnych œ.o.r.: 9 s³u¿¹cych do ochrony przed chorobami, 3 s³u¿¹ceochronie przed szkodnikami, 1 – miazga czosnkowa stosowana zarówno w zwalczaniuchorób jak i szkodników oraz 2 stosowane w ochronie przed innymi organizmami