Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

Prawna ochrona odmian roœlin … 109Ponadto konwencja przewiduje mo¿liwoœæ wprowadzenia przez pañstwa kolejnegowyj¹tku polegaj¹cego na zezwoleniu rolnikowi na zachowywanie czêœci zebranegoziarna w celu wysiania go na w³asnym polu w nastêpnym sezonie (przywilejfarmerski).Przywilej hodowlanyCelem wprowadzenia tego wyj¹tku od prawa do odmiany jest wspieranie postêpuw hodowli poprzez umo¿liwianie innym hodowcom pracy nad wytworzeniem nowychodmian przy wykorzystaniu ju¿ istniej¹cych. Wyj¹tek ten jest niezwykle wa¿nyz punktu widzenia hodowców, poniewa¿ w pewnym stopniu uniezale¿nia ich odposiadacza praw do odmiany, któr¹ wykorzystuj¹ w swoich pracach. Jednoczeœniestanowi on dosyæ silny wy³om w monopolu posiadacza praw do odmiany.Przywilej farmerski (odstêpstwo rolne)Zachowywanie nasion, b¹dŸ innych czêœci roœlin ze zbiorów, w celu wykorzystaniaich jako materia³u do rozmno¿eñ ma pod³o¿e nie tylko ekonomiczne (pozwalazaoszczêdziæ na op³atach licencyjnych), ale równie¿ uwarunkowane jest wzglêdamitradycji. Praktyka taka jest powszechna w wielu krajach i to od dawna. W zwi¹zkuz tym, w konwencji przewidziano mo¿liwoœæ wprowadzenia przepisów pozwalaj¹cychna zachowywanie materia³u rozmno¿eniowego w celu wykorzystania go wew³asnym gospodarstwie. Poniewa¿ jednak takie ograniczenie monopolu hodowcymo¿e istotnie godziæ w jego interesy ekonomiczne, konwencja nie obliguje stron dowprowadzenia tego przywileju, a ponadto pozwala im na wprowadzanie go w ograniczonymzakresie (np. jedynie odnoœnie do niektórych gatunków roœlin). Kwestiedotycz¹ce warunków, w jakich ów przywilej mo¿e byæ wykorzystywany przezrolników s¹ przedmiotem licznych sporów zostan¹ one szerzej omówione przy okazjianalizy przepisów UE.Wyczerpanie prawa do odmianyInstytucja wyczerpania prawa do odmiany w stosunku do materia³u wprowadzonegona rynek przez hodowcê lub za jego zgod¹ ma na celu umo¿liwienie obrotui swobodnego wykorzystania materia³u przez legalnego nabywcê. Zgodnie z art. 16konwencji, prawo do odmiany nie rozci¹ga siê na dzia³ania dotycz¹ce materia³u odmianychronionej, odmian pochodnych, odmian nieodrêbnych od odmian chronionychoraz sk³adników odmian mieszañcowych, je¿eli materia³ ten zosta³ wprowadzonyna rynek przez hodowcê lub za jego zgod¹, oraz na dzia³ania dotycz¹ce materia³uwywiedzionego z materia³u wprowadzonego na rynek chyba, ¿e dzia³ania te