Postepy nauk rolniczych - Instytucja Naukowa - Polska Akademia ...

108 T. Zimny, S. Sowachce zarejestrowaæ odmianê, co do zasady powinien to zrobiæ najpóŸniej w rok potym, gdy przekaza³ j¹ do eksploatacji.Odmianê uznaje siê za odrêbn¹, jeœli wyraŸnie odró¿nia siê od innych odmian,o których istnieniu powszechnie wiadomo w momencie sk³adania wniosku. Jednoczeœnie,z³o¿enie wniosku o przyznanie prawa ochronnego w dowolnym krajubêd¹cym stron¹ konwencji powoduje, ¿e staje siê ona odmian¹ „o której powszechniewiadomo” w myœl wspomnianego przepisu.Wyrównanie odmiany to cecha przejawiaj¹ca siê w tym, ¿e zale¿nie od ró¿nic,jakich mo¿na siê spodziewaæ ze wzglêdu na zmiennoœæ spodziewan¹ ze wzglêdu naszczególne w³aœciwoœci jej rozmna¿ania, odmiana jest wystarczaj¹co jednolita, jeœlichodzi o jej istotne cechy charakterystyczne [1].Trwa³oœæ odmiany stwierdza siê je¿eli jej istotne cechy pozostaj¹ niezmienione powielokrotnym rozmna¿aniu lub, w przypadku danego cyklu rozmna¿ania, pod koniecka¿dego takiego cyklu.Ochrona rozci¹ga siê równie¿ (z wyj¹tkiem zakazu eksportu, importu i sk³adowaniaw tych celach) na odmiany wywiedzione zasadniczo z innej odmiany, o ilechroniona odmiana nie jest równie¿ odmian¹ zasadniczo wywiedzion¹ 3 .Ponadto chronione s¹ te¿ odmiany, które nie ró¿ni¹ siê wyraŸnie od odmianychronionej oraz odmiany, których wytwarzanie wymaga powtarzalnego u¿ywaniaodmiany chronionej [15]. Innymi s³owy, prawo hodowcy chroni nie tylko konkretn¹odmianê, ale tak¿e np. uzyskiwane dziêki niej odmiany mieszañcowe.Prawo hodowcy mo¿e byæ przyznane na okres co najmniej 20 lat, a w przypadkudrzew i winoroœli – co najmniej 25 lat (art. 19 konwencji).Od generalnej zasady wprowadzanej przez prawo hodowcy istniej¹ jednak pewnewyj¹tki. Trzy z nich wprowadzane s¹ przez konwencjê obowi¹zkowo, zaœ wprowadzenieczwartego zosta³o pozostawione decyzji stron. Zgodnie z art. 15 konwencji,prawo hodowcy nie rozci¹ga siê na: dzia³ania prywatne, dokonywane w celach niekomercyjnych, dzia³ania dokonywane w celach eksperymentalnych, dzia³ania dokonywane w celu wyhodowania nowych odmian, z wyj¹tkiem odmianpochodnych, odmian nie odrêbnych od odmian chronionych oraz sk³adnikówodmian mieszañcowych. (tzw. przywilej hodowlany).3Odmianê uwa¿a siê za zasadniczo wywiedzion¹ z innej odmiany (zwanej „odmian¹macierzyst¹”), je¿eli: jest wywiedziona g³ównie z odmiany macierzystej lub z odmiany,która jest sama wywiedziona g³ównie z odmiany macierzystej, zachowuj¹c przejawzasadniczych w³aœciwoœci, które wynikaj¹ z genotypu lub kombinacji genotypów odmianymacierzystej odró¿nia siê wyraŸnie od odmiany macierzystej i pomijaj¹c ró¿nicewynikaj¹ce ze sposobu wywiedzenia, odpowiada odmianie macierzystej w przejawiezasadniczych w³aœciwoœci, które wynikaj¹ z genotypu lub kombinacji genotypów odmianymacierzystej. Odmian¹ zasadniczo wywiedzion¹ jest wiêc taka odmiana, która macechy odmiany macierzystej i niewiele siê od niej odró¿nia.