BATES MOTEL - Powrót do strony głównej

TECHNIKA & KONTENT TVRok V Nr 5/2013(37) ISSN 2080-4407 CENA 9,90 zł (w tym 8% VAT)10 maja 201313TH STREETUNIVERSAL POLECABATESMOTELKONFERENCJEPIKE – TORUŃPME – POZNAŃTARGICANNESLAS VEGAS

SPIS TREŚCI4 TYLKO U NASNIE CHCIAŁEM BYĆ, JAK BOKSERWALCZĄCY Z JEDNĄ RĘKĄZAWIĄZANĄ ZA PLECAMI.rozmowa z reżyseremWaldemarem KrzystkiemO TYM SIĘ MÓWI8 CZEKAJĄC NA PREMIERY9 GWARANCJE KULTURY 201310 DWA TEATRY TO ŚWIETNA SPRAWArozmowa z reżyserem i prozaikiemJuliuszem Machulskim&TECHNIKA12 WARTO WIEDZIEĆSYGNAŁY PRZESYŁANE ŚWIATŁEM16 DO FIRMY, DO DOMU18 KONFERENCJE: V POZNAŃ MEDIA EXPOCYFROWA POLSKA DLA WSZYSTKICH20 KONFERENCJE: PIKE, TORUŃKOPERNIKA NIE BYŁOSezam50 KTO TO OGLĄDA?15 MILIARDÓW W 2020 ROKU51 PREMIERA MIESIĄCA52 ZŁOTA DWUDZIESTKA54 PIERWSZA POMOC W SUCHOŚCI NOSAŁZA NA RZĘSIE SIĘ TRZĘSIE...KONTENT23 NA CELOWNIKUROZPOGADZA SIĘ W NASZYM KINIE24 KONFERENCJE: XIII SYMPOZJUM ŚWIATATELEKOMUNIKACJI I MEDIÓWDECYDUJE TECHNOLOGIA26 TARGI: NAB SHOW LAS VEGASPO HASŁEM PRZEWODNIM 4K29 MOJA HISTORIA TELEWIZJIMAŁY ZNACZY WIELKI30 TARGI: MIPTV, CANNES`2013PÓŁ WIEKU Z TELEWIZJĄ36 TELE RAWAZAPOMNIANE FILMY POLTELU38 FESTIWALE: 27. TARNOWSKANAGRODA FILMOWAJAK CO ROKU W TARNOWIE40 MOIM ZDANIEMZABÓJCA Z LUBIEŻNOŚCI42 LUDZIE TELEWIZJIŚWIATŁO: JAN TYSZLER44 TELE INFO48 NA PLANIESZYMON MAJEWSKI W AFRYCE49 PRZED PREMIERĄSEKRETY ŻYCIA BEYONCÉMAJ 20133

TYLKO U NASNie chciałem być,jak bokserWALCZĄCY Z JEDNĄ RĘKĄZAWIĄZANĄ ZA PLECAMIRozmowa z reżyserem, Waldemarem Krzystkiem– Jako reżyser przebojowego serialu Anna Germanzostał pan mężem opatrznościowym TVP?– Chyba bym tak siebie nie nazwał, chociaż ogromnezainteresowanie widzów serialem coś obecnymwładzom TVP uświadomiło i, mam nadzieję, zmieniłow ich podejściu do przyszłych produkcji.– Od blisko trzydziestu lat jest pan związany z TVP,czuje się pan człowiekiem telewizji?– Zdecydowanie nie, ponieważ nigdy nie byłem jej etatowympracownikiem. Ja tylko czasem dla niej reżyseruję.– Ponad dwadzieścia tytułów – głównie spektakliTeatru TV, ale też seriali i filmów zrealizowanychna mały ekran – to całkiem intensywny kontakt z telewidzami.– I powiem pani, że właśnie dlatego, że pracuję dla widzaa nie dla instytucji, nie czułem przez te lata kagańca.W większości przypadków mogłem mieć satysfakcjęz tego, co dla TVP robiłem. Ale nigdy nie byłempupilem TVP. O każdy tytuł kierowany do produkcjimusiałem walczyć, czasami bez efektu. Choćby fi lm80 milionów, tak potem chwalony za sposób pokazania4 MAJ 2013

TYLKO U NASnaszej najnowszej historii – publiczny nadawca, mimomisyjności tematu nie dołożył do niego ani złotówki.Za to przyznać muszę, że dostałem funduszena fi lm Fotograf, nad którym właśnie pracuję. Po zaskakującymsukcesie serialu Anna German wracamdo rozmów z TVP na temat leżącego już kilkanaście latw zamrażarce scenariusza historycznego serialu o wysiedleniach,wypędzeniach i tułaczkach Polaków Dompod Dwoma Orłami. Muszę też przyznać, że bez wkładuTVP, który stanowił większą część budżetu, nie powstałabyMała Moskwa (nagrodzona Złotymi Lwamina festiwalu w Gdyni 2008 – przyp. red.). Tu wsparciefi nansowe było decyzją ówczesnego zarządu TVP.– Prezes Wildstein przyczynił się pośrednio do Germanomanii,która od początku tego roku ogarnęłapolskich telewidzów?– Poniekąd. To po obejrzeniu Małej Moskwy szef kanałuPierwszego Telewizji Rosyjskiej i ukraińska producentka,która zgłosiła się do niego z propozycją nakręcenieserialu o Annie German zdecydowali, że to japowinienem go reżyserować. Ekipa czekała na mnie,bo nie od razu mogłem przyjąć propozycję – robiłemwtedy tzw. uciekające zdjęcia do fi lmu 80 milionówi dopiero po ich zamknięciu mogłem zacząć okresprzygotowawczy do Anny German.– Rosyjski serial – nazywam go tak, bo całość funduszywyłożyli Rosjanie, mimo że pracowali nad nimUkraińcy, Rosjanie i Włosi, a polski wkład to głównieaktorzy i członkowie ekipy – paradoksalnie obudziłnadzieję zarządzających TVP na wielomilionowąoglądalność rodzimych produkcji?– Mam nadzieję, że duch Anny German, który przyniósłwidzom wzruszenia, podziała otrzeźwiająco na decydentówi przypomną sobie nasze dawne, wspanialeprodukcje, zrobione z pietyzmem i rozmachem, profesjonalnei na światowym poziomie. Seriale Dom, Nocei dnie, Lalka, Polskie drogi, Królowa Bona… długo bywymieniać. Od lat patrzę na TVP nie jako na instytucję,ale ludzi, którzy w niej podejmują różne decyzje.Obserwowałem różne kadencje prezesów, otaczającychich szefów redakcji i podległych im redaktorów.Z powodu częstych przetasowań nie sposób wszystkichspamiętać, za to konsekwencje ich decyzji, czasami trudnychdo zrozumienia i zaakceptowania, pozostają dłużej,niż pomysłodawcy. W przypadku Anny German nie włączyliśmysię w produkcję, bo TVP – czytaj: kolejna jej zarządzającaobsada – nie była tym zainteresowana.– Mimo wszystko jest w serialu polski wkład.– Nie dało się tego uniknąć. Trudno zrobić bez jednegoPolaka biograficzny film o artystce, która czułasię Polką i w Polsce upłynęło prawie całe jej życie.– Licząc, że Anna German rozpocznie w TVP powrótprodukcji realizowanych na miarę tematu,a nie skalkulowanych do minimum kosztów, porozmawiajmyo Teatrze TV. Sporo pan na jego tematwie.– Od czasu Balu błaznów, który robiłem jeszczepod okiem Jerzego Koeniga, minęło 27 lat i kilku dyrektorów,a wraz z nimi parę koncepcji prowadzenia tejnajwiększej sceny. Miałem niezłe pole obserwacji.– Zadebiutował pan w Teatrze TV, mając już na konciem.in. takie kinowe tytuły, jak Ostatni prom i Zwolnieniz życia. To był czas, gdy filmowi reżyserzy zaczęlizmieniać formułę telewizyjnej sceny?– Wydarzyła się rzecz bardzo interesująca. W pewnymmomencie dyrekcja, redaktorzy, ludzie odpowiedzialniza kształt Teatru TV postanowili zaprosić do współpracyreżyserów fi lmowych. Na zmiany nie trzeba byłodługo czekać. Ja jeszcze przy Balu błaznów nie zaznaczyłemtak ostentacyjnie odmienności, ale już w trzecimtytule – Śledztwie wg Lema – widać wyraźnie, co toznaczy poszerzać ramy gatunku Teatru TV, wysadzaćw powietrze kanony, które wydawały się dla tej formynienaruszalne.– Mówi pan jak rewolucjonista…– Oczywiście, skoro pojawiliśmy się w teatrze jako ludziefi lmu, chcieliśmy zmian, ale ja najpierw zrobiłemabsolutnie klasyczną, wypieszczoną bombonierkę, czylispektakl O człowieku, który redagował „Gazetę Rolniczą”wg Marka Twaina – zdjęcia w studio, trzy kamery, tak jaksię to robiło wcześniej w Teatrze TV. A potem nakręciłemŚledztwo i wybuchła afera – bo zmieniliśmy z operatoremKrzysztofem Pakulskim format obrazu i tzw. klatkaż– telewizja pracuje na 25 klatek na sekundę, a myśmykombinowali, by zrobić efekt 24 klatek, tak jak w kinematografii. Wiele osób dało się nabrać. Odbierałem późniejtelefony: Jak ci się udało załatwić pieniądze, żeby TeatrTV nakręcić na taśmie fi lmowej i na dodatek w plenerachangielskich?. Tymczasem nie ruszyliśmy się z Wrocławia.Zdecydowałem się na taką innowację, bo uznałem,że skoro jestem reżyserem fi lmowym i zaproponowanomi tekst Stanisława Lema, to nie mogę być jak bokser,który zgadza się wyjść na ring z jedną ręką przywiązanąza plecami. Postanowiłem opowiedzieć tę historię w najlepszyznany mi sposób – fi lmowy. Inni młodzi reżyserzy,którzy w podobnym czasie trafi li do Teatru TV myśleli podobnie:tylko odświeżenie formuły pozwoli nawiązać żywykontakt z widzem. I Śledztwo, bardzo dobrze przyjętezarówno przez widzów, jak krytykę, miało już z siedempowtórek. Konsekwencją tego spektaklu było wprowadzeniepodobnej narracji m.in. w Wizycie starszej pani,Balladzie o zabójcach czy Balladzie o Zakaczawiu.– Powiedział pan: Odświeżyliśmy formułę TeatruTV, by zatrzymać widza. Pojawiły się jednak głosy,że taki sposób opowiadania odebrał teatrowi właściwymu charakter i sens. Zamiast spektakli powstawałyfilmy telewizyjne. Co pan na to?– No cóż, na Festiwalu Dwa Teatry w Sopocie usłyszałemkomentarz, że w imię czystości gatunku juryMAJ 20135

TYLKO U NASnie wzięło pod uwagę mojej Wizyty starszej pani, ponieważto nie był teatr. Przewodniczącym był MaciejPrus. Powiedziałem wtedy krótko: Dobrze, w ramachutrzymywania czystości gatunku spokojnie patrzmy, jakw sterylnych warunkach Teatr TV nam zemrze. Po czymokazało się, że Wizyta… przyciągnęła przed ekrany2 mln widzów. I nikt mi nie powie, że rozegranie wielkiegopojedynku Klary Zachanassian z Alfredem Illem,włączając w to wszystkich mieszkańców miasteczka,w naturalnych plenerach, a nie w zamkniętym pudełeczku,twarzą do kamery, zadziałało na szkodę tekstuDurrennmatta. Kolejny spektakl zrobiłem klasycznie,choć nie w studio, bo – nie udawajmy i nie bądźmyfaryzeuszami, jak mógłbym powiedzieć starszym kolegom,którzy zarzucali mi odejście od prawideł gatunku– w czasie, gdy robiłem Dobry adres (którego premieręw 2003 obejrzało 2 mln 300 tys. widzów!) nie staćnas było na dekoracje. Kręciliśmy zdjęcia w dwóchwynajętych wrocławskich mieszkaniach. Znajdowałysię jedno nad drugim, czyli miały taki sam rozkład,a musiały być dwa, bo rozgrywały się w nich wydarzeniaz dwóch różnych epok, a historia rozciągała sięna kilkadziesiąt lat. Zaoszczędziliśmy czas potrzebnyna zmianę dekoracji. Oczywiście byłoby komfortowozrobić scenografi ę w studio, ale brakowało funduszy– co przy Teatrze TV jest normą. Spektakl realizuje sięw tydzień za pieniądze takie same jak na odcinek tasiemcowegoserialu. Wracając do Dobrego adresu,dzięki temu, że wywodziliśmy się z fi lmu i potrafi liśmymaksymalnie wykorzystać język fi lmowy, zrealizowaliśmyspektakl rozgrywający się w ciasnej przestrzeninaturalnego mieszkania z okiem kamery skupionymna wydarzeniach tak, żeby było to zajmujące. Z operatoremTomkiem Dobrowolskim wymyśliliśmy zabiegformalny – zrezygnowaliśmy zupełnie z jazd kamery.Nieruchoma kamera obserwowała rozwój wydarzeń,podobnie jak w fi lmie Rybka zwana Wandą. Pozwoliłoto na niezwykłe skupienie uwagi.– Spektakle Teatru TV „skupiają też uwagę” dziękiaktorskim kreacjom i na nich. W Wizycie… wystąpilim.in. Janda, Stuhr, Opania, w Dobrym adresie:– m.in. Krukówna i Stenka, Norymberga to koncertGajosa, ale też Ostałowskiej i Łabonarskiej.– Wie pani, że przed realizacją Wizyty… zaproszonomnie gwałtownie na rozmowę. Dowiedziałemsię, że Krystyna Janda jest za młoda do roli KlaryZachanassian, są inne polskie aktorki bardziej… predysponowane…biologicznie. Oniemiałem, jak tousłyszałem. I odparowałem, że ja kieruję się talentemaktora i artystyczną potrzebą a nie biologicznymi predyspozycjami.Przy Wizycie… można powiedzieć, toczyłembój o obsadę, ale też o kształt adaptacji, musiałemuzyskać zgodę spadkobierców praw, ponieważkompletnie odszedłem od tego, co jest zapisane w formieteatralnej przez Durrenmatta. Jak dziś wspominamtamten czas, to myślę, że nie człowiekiem telewizji jestema raczej kombatantem.– To porozmawiajmy jeszcze o tych „bojach”.– Pamiętam, jak przy serialu Sprawiedliwi po tym, jak powiedziałem,że absolutnie żądam, by Niemcy na ekraniemówili po niemiecku, napadła na mnie publicznierzeczniczka TVP. Usłyszałem, że mi się w głowie przewracai moje pomysły obniżą oglądalność oraz walorykomercyjne. Mimo wszystko zrobiłem, jak zamierzałemi na kolaudacji wszyscy byli zachwyceni, a potemSprawiedliwi reprezentowali Polskę w kategorii „serialhistoryczny” na międzynarodowym Festiwalu INPUTw Korei. Spytałem wtedy, dlaczego, gdy trzeba było, żadenz redaktorów nie stanął po mojej stronie i usłyszałemsakramentalne „bo jesteśmy na etacie”. Szczęśliwieja na etacie nie jestem i pewnie dlatego język pojawiającysię w Sprawiedliwych mógł zaświadczyć o prawdzie tamtegoczasu. Młody widz, w pełnej grozy sytuacji usłyszał:Du bist Jude, a nie hitlerowca mówiącego po polsku. Tojest szczególnie ważne teraz, gdy Niemcy coraz chętniejtwierdzą, że gdyby nie pomoc narodów okupowanychHolocaust byłby niemożliwy.– Mówiliśmy już o konsekwentnym tworzeniu własnejwizji, a jak przenosi się na scenę Teatru TVspektakl domknięty przez kogoś innego? Mam namyśli Balladę o Zakaczawiu Jacka Głomba z TeatruModrzejewskiej w Legnicy i aktorów, których tenspektakl pokazał.– Za wszelką cenę chciałem zachować w wersji telewizyjnejzespół aktorski, bo to na nim oparty był sukcesspektaklu. Łatwo nie było. Słyszałem: Z TeatruStarego nie robimy przenosin spektakli, a ty obstajeszza Legnicą? Chyba ci się w głowie przewróciło,a w podtekście brzmiała przygana, że jakieś kumoterstwowprowadzam, bo przecież jestem z Legnicy.Mimo to udało się. Dobrałem tylko kilku młodych nierozpoznawalnychaktorów, żeby nie rozbijać koncepcjiznaną twarzą, i… poprzerabiałem sporo rzeczyw teatralnej wersji. Aktorzy byli początkowo zdziwieni:Jak to, dwa lata grają spektakl przed widownią, a terazmuszą mieć jeszcze dwa tygodnie intensywnychprób?. Ale, by osiągnąć efekt tak samo doskonały, jakw pierwowzorze, trzeba było zmian, bo inaczej gra sięna scenie, inaczej przed kamerą. Powiedziałem wtedyaktorom: Jak mnie posłuchacie, po tym spektakluzrobicie kariery. I znów, szczęśliwie, na moje wyszło.Dziś każdy wie, kim jest Przemysław Bluszcz, JanuszChabior, Tomasz Kot czy Eryk Lubos.– W Norymberdze postawił pan na rozpoznawalnąobsadę.– Wszystko w tym spektaklu zależało od głównej postacii Janusz Gajos ją stworzył. To była zbudowanaminimalistycznymi środkami, genialna kreacja. TekstWojtka Tomczyka nie był oparty na żadnych aktachIPN. Miał jednak w sobie taką siłę i prawdę, że widzowiepotraktowali ten materiał jak coś autentycznego.Za sprawą Norymbergi, Wanda Zwinogrodzka, ówczesnaszefowa Teatru TV, która zaproponowała mi6 MAJ 2013

8th AnnualFeaturing: SpecialFocus OTT DayOTT TVtę realizację, stała się matką chrzestną Sceny Faktu.– Jak pan ocenia miejsce Teatru TV w telewizji, dawnieji dziś?– Kiedy do niego przyszedłem, nie było tak dobrze, jakkiedyś, ale w porównaniu z tym, co nastąpiło później,było komfortowo. Im dalej, tym mniej było czasu i pieniędzyna realizację, ale oszczędzanie na teatrze niejest, w perspektywie czasu, żadnym oszczędzaniem.Generuje więcej strat, niż zysków. Teatr TV to ostojawartości i pełnego zawodowstwa. W środowisku uważasię, że kto przeszedł przez szkołę Teatru TV, czylikto umie w siedem dni nakręcić spektakl, w którymaktorzy grają znakomicie, ujęcia trwają po dziesięć,dwanaście minut; gdzie spotkać się można z najlepsząliteraturą i kunsztem jej przełożenia… ten nie będziemiał większych problemów z innymi telewizyjnymizadaniami. Premierową emisję Norymbergi obejrzało2 mln widzów, powtórka przyciągnęła 1,6 mln i były jużtrzy wydania na DVD. To o czymś świadczy.– Podobnie jak pięć nagród – dla reżysera scenarzystyi trójki aktorów – na Festiwalu Dwa Teatry?Często jest pan tam nagradzany, w ubiegłym rokurównież…– Dostaliśmy Grand Prix za Getsemani – poruszającytekst o wartościach, które gubimy we współczesnymświecie. Cieszę się za zaproponowano mi tę sztukę.Lubię spektakle, w których broni się wartości, zdzierafałsze, pozór i głupawkę naszych czasów. Bardzochciałem zrobić Getsemani, chociaż miałem mało czasuz powodu 80 milionów i Anny German.– W Getsemani znów mamy znakomitą obsadę,m.in. Magdalena Cielecka, Agnieszka Grochowska,Agata Buzek, a także Mariusz Bonaszewski i PiotrAdamczyk.– Dodałbym do tych wymienionych i nie wymienionychświetnych aktorów moją studentkę Emilię Nagórkę, któradostała specjalne wyróżnienie jury. Teatr TV powiniendawać szansę także tym mniej znanym, ale nie na zasadzie„teraz promujemy młodych”. Liczy się to, czy ktośdaje radę, nie odstaje od bardziej doświadczonych kolegów,a Emilia, po jednej ze scen dostała na planie oklaskiod grających z nią wtedy Magdy Cieleckiej i AgnieszkiGrochowskiej. Jeszcze o niej usłyszymy.– Gdzie pan będzie podczas tegorocznych DwóchTeatrów?– Będę w trakcie moskiewskich zdjęć do Fotografa.Cały rok 2013 poświęcam temu fi lmowi.The Undisputed Leading Event for TV in Central & Eastern Europe25 - 27th June 2013, Krakow, PolandBringing You Fascinating Thought Leadershipfrom the Regional Business Leaders• How do broadcasters and service providers view the TV Everywhere opportunity?Are content rights-holders and pay TV operators’ interests alighed in delivering newservices to consumers?• Is OTT an alternative or complement to pay TV?Will OTT delivery to second screens deliver dividends, or will cord-cutting present anexistential threat to the traditional pay business model?• How are companion screens and social TV changing viewing habits?How should service providers and broadcasters respond to the impact of new devices onviewer behaviour?• What are the prospects for pay TV operators in a time of economic uncertainty?How can pay TV players best deliver value to retain and upsell customers?• What opportunities do new viewing habits offer to service providers?What is the demand for TV Everywhere services and internet-based content and howcan pay TV operators best exploit these?• How is the model changing for content owners?With a broader range of possible distribution partners now available, does the emergingdigital economy benefit or threaten TV broadcasters?Reception SponsorExhibitorBadge & Lanyard SponsorCoffe Break Sponsor2013 SponsorsContent Zone SponsorsEvent Guide SponsorLunch SponsorDelegate Bag SponsorChampagne ReceptionSponsor2012 SpeakersIncluded:Christian Anting,Chief OperatingOfficer & VP of theManagement Board,ITI NeovisionAdrian Jezina,CEO, B.netNicolas Boissin,Co-founder ofBKS-CapitalPartnersand NejTVBartolomiejKasinski,Strategy andDevelopment Director,Multimedia Polska– Kiedy następny spektakl?– Zobaczymy jak się ułoży, może wkrótce dostanędo przeczytania nowy, interesujący tekst…– Dziękuję za rozmowę.Rozmawiała; Jolanta Gajda-ZadwornaREKLAMANetworking Dinner SponsorAssociate SponsorGordana DusparaMoriarty, VP & GM,Turner BroadcastingCEE and BeneluxRegister at www.digitaltvcee.comMAJ 20137

O TYM SIĘ MÓWICzekając na premieryPonad 350 dziennikarzy z całego świata uczestniczyłow zorganizowanej na Sardynii, kwietniowej IFA Global PressConference poświęconej tegorocznym targom,zakończonej mini recitalem Katie Melua.LEKKI WZROST SPRZEDAŻY– W 2013 r. światowy rynek elektroniki konsumenckieji sprzętu gospodarstwa domowego będzie wciążrósł. Jednak nie wszystkie regionyosiągną 4% wzrost sprzedaży.Dla Europy GfK prognozuje wzrosto 1,5%, niemniej ten rynek jestwyzwaniem – powiedział JürgenBoyny, globalny dyrektor ds. elektronikikonsumenckiej w GfK Reatiland Technology GmbH, jednejz wiodących agencji badawczychna świecie.W Europie Zachodniej „lokomotywami”sprzedaży będą smartfony:115 mln sztuk wobec 99 mlnJürgen Boynyw ub.r. (prognoza na 2014 r. – 130 mln) i tablety:50 mln sztuk (w ub.r. – 30 mln, w 2014 r. – 65 mln).Spadnie sprzedaż telewizorów LCD (z 41 do 38 mln)i notebooków (z 30 do 29 mln). Natomiast w EuropieWschodniej sprzedaż LCD-TV wzrośnie z 19 do 22 mlnsztuk (23 mln w 2014 r.).W Europie więc nabywców znajdzie blisko 60 mlnLCD-TV, w tym 46% – „Smart TV” (+ 52%), 52% –3D (+ 61%) i 4,3% z ekranem o przekątnej powyżej50” (+ 39%). A co z OLED i 4K? Zdaniem JürgenaBoyny’ego odpowiedzi mogliby udzielić producenci,bo… są problemy z panelami OLED (mała podaż),a jeśli chodzi o telewizory 4K, oferowane w bardzo dużychrozmiarach, choć niektóre modele umożliwiająoglądanie 3D bez okularów, to w Europie nie ma jeszczekontentu (pierwsze testy w tym roku, ale normalnaemisja po 2016 r.). Problemem może też być cena, np.84” (213 cm) kosztuje 20 000 euro, choć 55” już tylko4 000 euro.JAKA IFA?– Wystawcy znów będą demonstrować swoje innowacyjneprodukty, z których wiele będzie miało w Berlinie światowydebiut. Jeśli chodzi o rynek wyrobów związanychz tzw. inteligentnym domem, to pod tym względem IFAma na świecie wyjątkową pozycję, zarówno wśród producentów,sprzedawców i klientów – uważa Hans-Joachim Kamp, prezes ZarząduGesellschaft für Unterhaltungs undKommunikationselektronik (gfu),współorganizatora berlińskich targów.Wtórował mu dr Christian Göke,szef Messe Berlin. – Sukces targówIFA wynika z prostego pomysłu:umówienia pod jednym dachemproducentów ze sprzedawcami.Ponieważ producenci terminy premierswoich wyrobów dopasowujądo terminu targów, więc rosnącaw ostatnich latach ich atrakcyjnośćsprawiła, że IFA stała się światowym liderem.Prognozowany wzrost światowej sprzedaży o 4%sprawił, że powierzchnia wystawowa będzie o ponad2% większa (w 2012 r. – 142,2 tys. m²). Bo wystawcyinwestują zarówno w wystrój stoisk, jak i ich powierzchnię.IFA zyskuje też na znaczeniu jako nowa platformakomunikacji, czego dowodem jest wzrost zainteresowaniaShowStoppers – jednodniową mini-wystawą. Takżezwiedzających będzie o 1,5% więcej (w 2012 r. – 240 tys.osób, w tym 138 tys. z branżowców).Czego mogą się spodziewać? Na pewno nowychmodeli Smart TV i Ultra HDTV (4K), smartfonów i bezprzewodowychgłośników z audio streamingiem. – FlatTv nie jest już „najbardziej seksownym urządzeniem”– ponad 50% udziału w światowej sprzedaży będąmieć urządzenia mobilne, z dostępem do internetu.Jednocześnie drastycznie spadnie sprzedaż urządzeń„jednofunkcyjnych”, nie oferujących dodatkowych korzyści– uważa Jürgen Boyny.Wzrost wartości „cyfrowego świata” o 4% to sprzedażna poziomie 818 mld euro. A w 2014 r. – 851 mldeuro, wydanych m.in. na ponad 1 mld smartfonówi 275 mln tabletów – więcej niż LCD-TV!JERZY BOJANOWICZ8 MAJ 2013

O TYM SIĘ MÓWIGwarancjeKULTURY 201313 kwietnia w ósmą rocznicę telewizyjnej premiery TVP Kulturaprzyznała swoje Gwarancje Kultury. Nagrody zostały wręczonenajciekawszym, najbardziej wyrazistym osobowościom artystycznym.Uroczystość wręczenia GwarancjiKultury i obchody 8. urodzin TVPKultura odbyły się w Studiu 1,przy ul. Woronicza. Uroczystość poprowadziładyrektor stacji – KatarzynaJanowska, której towarzyszył MarcinMatuszewski znany jako Duże Pe, któryw formie freestyle'u przedstawiał sylwetkinominowanych. Wydarzenie uświetnił swoim koncertemKurt Elling – gwiazda światowej wokalistyki jazzowej,który wykonał specjalnie na zamówienie TVP Kulturadwa utwory polskich autorów. A Gwarancje Kulturyotrzymali:Kurt Elling z zespołemby zadać jedno z najpoważniejszych pytań:czy człowiek ma prawo sam zdecydowaćo zakończeniu swego życia?SZTUKI WIZUALNEZbigniew Libera – za wystawę Nowe historiew Galerii Raster, cykl fotografi i podejmującytemat popkulturowych wyobrażeńi mierzący się z tym, co dopiero ma nadejść. Za realizowanyod 2012 roku projekt Kurator: Libera, w którymtwórca polskiej sztuki krytycznej podjął się opiekinad młodymi twórcami, czyniąc z funkcji kuratora kolejnyelement swej artystycznej strategii.LITERATURAJoanna Bator – za powieść Ciemno, prawie noc. Autorkażonglując konwencjami literackimi kreuje mroczną scenerięWałbrzycha, by tropić w niej tajemnice przeszłości.Groteskowy horror niesie egzystencjalne refl eksjeze współczesnym społecznym ostrzem.JAZZ, ROCK I INNEBartłomiej Wąsik – za aranżacje utworów na płycieNowa Warszawa (projekt Nowego Teatru) z udziałemRoyal String Quartet i Stanisławy Celińskiej, w którymznane piosenki o Warszawie zdobyły nową jakość i niezwykłewykonanie.MUZYKA POWAŻNAPiotr Beczała – wybitny tenor operowy. Za konsekwentnebudowanie repertuaru, sukcesy na scenach operowychświata oraz za udany początek współpracy fonograficznej z wytwórnią płytową Deutsche Grammophon.FILMBartłomiej Topa – za stworzenie wielowymiarowej i niejednoznacznejpostaci bohatera naszych czasów w fi l-mie Drogówka. Za kreację aktorską bez fałszywych tonówi wspaniałą współpracę z partnerami.TEATRKornel Mundruczó i zespół aktorski TR Warszawa – za zespołowąkreację w przedstawieniu Nietoperz. Spektaklu,który rozpętuje groteskowy, muzyczno-teatralny żywioł,MENEDŻER KULTURYVioletta Łabanow – prezes Fundacji Muzyka jestdla wszystkich za realizację edukacyjnego projektuSmykofonia, dzięki któremu dzieci i ich opiekunowiewspólnie wchodzą w świat muzyki klasycznej.KULTURA W SIECIOtwarta Zachęta – za uruchomienie portalu internetowegootwartazacheta.pl, demonstrującego jak publicznainstytucja kultury może udostępnić w sieci swojezasoby, dzielić się kulturą i traktować odbiorcę wirtualnegona równi z realnym.SUPERGWARANCJEEsa-Pekka Salonen – światowej sławy dyrygent. Za wytrwałepromowanie muzyki Witolda Lutosławskiegona estradach świata oraz w nagraniach płytowych.Za uczczenie Roku Lutosławskiego serią znakomitychkoncertów z londyńską Philharmonia Orchestra oraz obszernymserwisem internetowym www.woven-words.co-.uk, w atrakcyjny sposób przybliżającym sylwetkę i muzykęWitolda Lutosławskiego internautom z całego świata.Krzysztof Penderecki – mistrz polskiej muzyki współczesnej.Za odwagę w przekraczaniu granic muzycznychkonwencji, za budowanie nowych mostów z wielowiekowątradycją muzyczną, i za niezmienną otwartość na eksperymentyi artystyczne poszukiwania. Jego nazwiskood lat pozostaje symbolem najwyższej artystycznej jakości,a jego twórczość staje się inspiracją dla kolejnychgeneracji muzyków nie tylko klasycznych. (AH)MAJ 20139

O TYM SIĘ MÓWIDwa TeatryTO ŚWIETNA SPRAWARozmowa z reżyserem i prozaikiem,JULIUSZEM MACHULSKIM– 1.479 mln widzów styczniowej premiery Teatru Telewizji– Rzeczy o banalności miłości w reżyserii FeliksaFalka to dużo czy mało?– Według mnie to bardzo dużo. Moje Next-Ex obejrzałobodaj 1.3 mln. Taka widownia w kinie byłaby wielkimsukcesem. Myślę, że decydenci, od których zależy lostelewizyjnej sceny powinni pomyśleć o niej w podobnychkategoriach. Jeśli dzięki takim produkcjom bliskopółtora miliona ludzi ma kontakt z dramatem, jesto co zabiegać. Teatr TV to klejnot w koronie, niezmienniedarzony szacunkiem telewidzów. Jeśli trzeba byłobycoś w programie publicznej telewizji zmieniać, tona pewno nie Teatr TV.– Czym przyciąga pana telewizyjna scena?– Tym, że to z tej strony słyszę: Może by pan cośdla nas zrobił? Sytuacje, że ktoś oprócz mnie chce cośzrobić, zdarzają się na tyle rzadko, że nie mogę odmówić.Poza tym, jeśli jest to moja sztuka, nie mogęodmówić w dwójnasób.– Liczył pan, który to już raz znalazł się pan na planieTeatru TV?– Siódmy, to wiem, bo nie jest to dużo. Późno zacząłem,bo bodajże w 1994 roku (premiera miała miejscew lutym 2005 roku – przyp. red.).– W sztuce Jury, którą jako autor i reżyser zadebiutowałpan w Teatrze TV, z satyrycznym zacięciem opowiedziałpan o aktualnym w połowie lat 90. temacie– denominacji. Kolejne autorskie sztuki, z wyjątkiemPrzerwania działań wojennych też sięgały do bieżącychspraw.– Jak robię współczesną historię, siłą rzeczy szukamwśród tego, co znam ze swojego życia czy życia znajomych,co przeczytałem gdzieś w prasie. Chciałbymrównocześnie, żeby moje spektakle, oprócz tego,że bawią, mówiły o czymś, czego nie wiemy, choćdzieje się obok nas.– W 1996 roku zaadaptował pan międzywojennąKomedię amerykańską Adolfa Nowaczyńskiego, potemwyreżyserował jedną z lepszych komedii AlanaAyckbourna Od czasu do czasu (2000), autorskąsztukę z gatunku political fiction 19. południk (2003),spektakl historyczny Przerwanie działań wojennych(2009) i – rok temu – współczesną komedią obyczajowąNext-Ex, teraz proponuje pan widzom Matkębrata mojego syna. Skąd te przejścia gatunkowe?– Przypadek. Nie wiedziałem, że napiszę te najnowszekomedie dopóki Ewa Pilawska, dyrektor TeatruPowszechnego w Łodzi nie zmusiła mnie niejako,bym wystartował w konkursie na współczesną sztukę.Napisałem. Tekst dostał jakąś nagrodę, teatr to wystawił.Powiedziano mi: Musisz napisać drugą, więc napisałemi teatr to wystawił. Napisałem też trzecią, ale niewiem, czy teatr będzie tym zainteresowany.– Co było inspiracją do powstania Matki brata mojegosyna (premiera w TVP, druga połowa maja br.)?Scena zbiorowaJuliusz Machulskii operator Witold Adamek Marian Opania Marek Kalita10 MAJ 2013

– Wyobraziłem sobie, co by było, gdyby… Znam różnesytuacje życiowe, które tutaj wsadziłem, ale najtrudniejszebyło znalezienie formy. Co zrobić, żebyw jednym miejscu spotykali się różni ludzie, jedni przychodzili,drudzy odchodzili. Wyszło mi na to, że takimmiejscem może być szpital. Trafi a do niego jedna postaći jest przez innych odwiedzana. Potem dodałemtylko „problemik”.– W celu poruszenia widza, sprowokowania go, czyzaangażowania się w kwestie społeczne?– Nie jestem twórcą zaangażowanym, zanurzonymw społeczne kwestie, jak np. Ken Loach. Tematy parexcellence polityczne mnie nie interesują Jestem jaknajdalej od lewackiej tematyki i kina, które uważa,że lewica przez to, że jest lewicą jest już jakąś wartością.Uważam, że problemy są, i na prawicy, i na lewicy,i w centrum. Wszędzie trzeba być tylko dobrymczłowiekiem. I obserwatorem.– To kolejny, po Next-Ex, tytuł sztuki, którym „zaczepiapan” widza. W takim kierunku będzie pan zmierzał?– Żeby już tytułami zmuszać do myślenia? Staram się,żeby były one do zapamiętania, Najgorsze są takie,których nie udaje się zapamiętać, bo tak szybko z głowywylatują.– Zdecydował się pan na klasyczną jedność czasu,miejsca i akcji, dlaczego?– Uważam, że jak już postanowiłem robić Teatr TV,zwłaszcza na podstawie tekstu napisanego wcześniejdo tradycyjnego teatru, scenicznego, to interesujemnie aktor i to co ma do powiedzenia. Nie chcę udawać,że robiąc Teatr TV, kręcę fi lm.– Zdążycie z Matką brata mojego syna, na FestiwalDwa Teatry?– Sztuka będzie na pewno skończona.ifa-berlin.comStay in touch– W ubiegłym roku dostał pan w Sopocie nagrodęza „oryginalny polski tekst dramatyczny”.– Przypadek. Ja nie dostaję nagród. Widocznie jurybyło bez kompleksów.– Jest pan częstym gościem Festiwalu?– Przemieszkuję w Sopocie, więc mam blisko.– Co pan sądzi o Dwóch Teatrach?– Sprawdza się – mamy na nim przegląd tego,co najciekawsze na scenie Teatru TV i PolskiegoRadia. To są naprawdę bardzo interesujące spotkania.Mogę zaświadczyć jako widz. Dwa razy byłemteż w jury, więc oglądam to i z drugiej strony. Niespodziewałem się, że tak dużo tak różnorodnych tematówjest w tych spektaklach poruszanych. To jestświetna sprawa.– Dziękuję za rozmowę.Rozmawiała: Jolanta Gajda-ZadwornaREKLAMAThe global innovations show.IFA-Contact:ProMesse · Tel. +48 22 215 47 69promesse@targiberlinskie.pl

WARTO WIEDZIEĆTECHNIKASygnałyPRZESYŁANEŚWIATŁEMWe współczesnym, coraz bardziej bezprzewodowym świecie,wciąż są jeszcze takie miejsca, w których kable są nieodzowne.Bezprzewodowość wkracza coraz bardziej doodbiorców programu (wszelkiej maści pilotytudzież przesyłanie materiałów pomiędzy urządzeniami),od strony twórców zaś, mimo radiowych łączykamerowych czy mikrofonowych, wciąż potrzebnesą kable – cyfrowe media jakości produkcyjnej czy studyjnejto ogromne pliki wymagające dużych szybkościtransmisji, a zatem i pasma. Nieskomprymowany sygnałtelewizyjny standardowej rozdzielczości wymaga270 Mb/s, sygnał HD to już 1,5 Gb/s. U odbiorcy pliki tesą mniejsze wskutek silnej kompresji.Przesyłanie sygnałów fonicznych jest dość proste –wystarcza symetryczny lub nawet niesymetryczny kabelekranowany (ten ostatni ma swe ograniczenia w audioanalogowym, ale w cyfrowym już nie). Przesyłanie analogowychlub cyfrowych sygnałów wizyjnych już prostenie jest – z uwagi na znacznie szersze pasmo. Doniedawna służyły do tego celu głównie kable koncentryczne.Związana z tym była też cała wyspecjalizowanatechnika połączeń – dopasowanie impedancji falowych,stosowanie zakończeń linii (terminatorów), odpowiedniozaprojektowane układy wejść i wyjść. Kable współosiowemają też swoje ograniczenia – umożliwiają przesyłaniesygnałów typowo do częstotliwości 1 GHz, maksymalniedo 4 GHz.Zaskakująco dobrze wypada też tak zwana paraskręcona (symetryczna skrętka odpowiednio wysokiejkategorii), kiedyś stosowana w telefonii i telekomunikacjiprzy transmisji sygnałów o dość wąskim paśmie w porównaniudo współczesnych sygnałów cyfrowych (skrętkakategorii 7 przenosi sygnały do 1,5 GHz). Wszystkiete rozwiązania stają się problematyczne w przypadkutransmisji wielu kanałów szerokopasmowych na przykładstandardu 3 Gb/s. Przy przepływności 270 Mb/skabel miedziowy nie powinien być dłuższy od 350 m,przy 1,5 Gb/s długość spada do 140 m, a przy 3 Gb/swynosi 70 m. Najlepszym aktualnie rozwiązaniem są tuświatłowody.Historię mają wcale ciekawą – w połowie wieku XIXzauważono, że światło można „zaginać” – wynalezionocoś, co dziś cieszy nasze oczy w centrach handlowych– fontanny wodne w których strumienie pełnią właśnierolę światłowodów. Oprócz nośników światła musianojeszcze wynaleźć urządzenia do tworzenia światłai jego modulacji – to już lata 50. wieku XX (maser i laser).W latach 70. zaś rozpoczęto pierwsze transmisjeinformacji przenoszonych przez światło. Początki byłytrudne – tłumienie wiązki światła sięgało 20 dB/km!Obecnie spadło to do wartości 0,16 dB/km (125 razy,przy długości fali 1550 nm), umożliwiając transmisjędanych (o przepływności teoretycznie dochodzącej do3 Tb/s, praktycznie pasmo ograniczone jest do około100 GHz) na odległość 100 km bez konieczności stosowaniawzmacniaków.Światłowód działa w oparciu o zasadę całkowitegowewnętrznego odbicia – szklany rdzeń (szkło kwarcowedomieszkowane) jest otoczony również szklanym płaszczemo niższym współczynniku załamania światła, dziękiczemu promień świetlny biegnący przez rdzeń padającna płaszcz odbija się od niego i zawsze wraca dordzenia.Światłowody dzielą się na jednomodowe i wielomodowe.W wielkim skrócie – te pierwsze są lepsze,ale i droższe. Jednomodowy jest niewiarygodnie cienki(8 – 9 μm) i przepuszcza praktycznie tylko jeden promieńświatła. W wielomodowych, znacznie grubszych(50 – 62 μm), tych promieni może być więcej, podróżująone różnymi drogami odbijając się od otaczającegordzeń płaszcza. Różna droga oznacza różny czas– poszczególne mody wnikające do światłowodu w tejsamej chwili pojawiają się na jego wyjściu w chwilachróżnych, taka dyspersja powoduje rozmycie sygnału –ostry i wyraźny impuls staje się zaokrąglony, stłumionyi trudniejszy do prawidłowego zdekodowania.Światłowody wielomodowe dzielą się na te o współczynnikuskokowym (step index) i te, o współczynnikugradientowym (graded index), jakościowo leżące pośrodkumiędzy jednomodowymi a wielomodowymiskokowymi. W gradientowych wskutek odpowiedniegodomieszkowania szkła współczynnik załamania światła12MAJ 2013

WARTO WIEDZIEĆw rdzeniu maleje stopniowo od jego środka do obrzeża,gdzie osiąga wartość współczynnika materiału z któregojest wykonany płaszcz. Dzięki temu eliminuje się promienietracone oraz zmniejsza różnice dróg poszczególnychpromieni, a zatem ich rozmycie.Światłowody jednomodowe nie są tak zupełnie bezwad – wskutek relatywnie szerokiego pasma częstotliwościemitowanych przez laser nadajnika cierpią nadyspersję chromatyczną. Idealny laser (a zatem i drogi)powinien emitować światło o jednej tylko długości.Rzeczywiste lasery emitują (dość wąską) wiązkę częstotliwości,w której fale o różnych długościach dochodządo odbiornika o różnym czasie.Przy transmisjach typu „punkt do punktu” korzystasię zasadniczo z dwóch długości fal: 1310 oraz 1550 nm.Można też, dzięki metodzie CWDM (multipleksowaniadługości fali), przesyłać jednym włóknem do 18 różnychsygnałów. Łącza światłowodowe zapewniają też jednoczesnątransmisję różnych sygnałów w dwie różne strony.Wielomodowe światłowody są tańsze i nieco łatwiejszew montażu – jednodomowe muszą być łączonez niesamowitą precyzją, wielomodowe, jako znaczniegrubsze i z zasady akceptujące promienie wpadającepod różnym kątem, są bardziej tolerancyjne na błędyinstalatora.Przewody światłowodowe mają tę oczywistą zaletę,że są absolutnie odporne na zakłócenia elektromagnetyczne,cały ten, wciąż narastający, „smog” elektroniczny.Uzupełnione włóknem kevlarowym mogą też byćniesłychanie wytrzymałe. Są też bez porównania cieńszei lżejsze od przewodów miedziowych.Istnieje kilka typów zakończeń – wtyków i gniazd– stosowanych w światłowodach. W studiach wykorzystujesię w zasadzie tylko 3 – konektory typu LC, SCoraz ST. Istnieją też przejściówki dopasowujące poszczególnetypy.Łączenie światłowodów nie jest łatwe – należy unikaćłączenia jedno- z wielomodowymi (20 decybelowetłumienie na takim złączu!), kabli o różnych wymiarach(np. kabel o rdzeniu 50 μm z innym o rdzeniu 62,5 μm –tłumienie przejścia 3 dB). Same wtyki wprowadzają tłumienierzędu 0,25 – 0,3 dB (z powodu odbicia Fresnelawywołanego występowaniem warstewki powietrza pomiędzyświatłowodami), złącza „spawane” samych kabliwprowadzają tłumienie rzędu 0,1 dB.Podobnie jak w kablach współosiowych nie możnatych kabli zbytnio zaginać – minimalny promień ugięciawynosi tu około 4 cm. No i należy uważać na najgroźniejszegowroga kabli optycznych – na zabrudzeniei kurz. Nieużywane końcówki należy zamykać ochronnymizaślepkami, kurzu nie można wydmuchiwać anizdejmować palcem, ale stosować niedrogie zestawyczyszczące. Nie powinno się też kierować czynnychświatłowodów w kierunku oczu. Nie spotkamy się tamz supermocami i idealnie koherentnym promieniemprawdziwie laserowego światła, ale lepiej nie ryzykować,poza tym, najczęściej nic tam nie zobaczymy, boczęstotliwości zazwyczaj używane nie zawierają sięw paśmie widzialnym.Bieg promieni świetlnych w światłowodzieBudowa światłowoduŚwiatłowody jedno- i wielomodoweDługości fal stosowane w technice CWDM zg. z ITU-T G694.2MAJ 201313

WARTO WIEDZIEĆTECHNIKAWtyczki złączy światłowodowychWzmacniacz optyczny SOAWzmacniacze optyczne EDEFAWzmacniacz RamanaNietypowym zaleceniem, specyfi cznym tylko dlawłókien optycznych, jest minimalna długość takiegokabla. Przy nadajniku o względnie dużej mocy i bardzoczułym odbiorniku tłumienie wprowadzane przezświatłowód może okazać się zbyt małe i może dojśćdo przesterowania odbiornika. Nie prowadzi to do jegozniszczenia, ale pogarsza lub eliminuje prawidłowątransmisję. Naprawa systemu polega tutaj na wtrąceniuw tor optycznego tłumika.Jak w każdym systemie teletransmisyjnym, wskutekchociażby tłumienia sygnału, dla każdego rodzajukabla zawsze występuje jakaś jego długość maksymalna.W przypadku zestawiania łączy o większej długościtrzeba stosować wzmacniaki (nazwa przyjęta w telekomunikacji)i/lub regeneratory sygnału. W przypadku sygnałówprzenoszonych w postaci fal świetlnych możnastosować rozwiązanie hybrydowe – odbiornik optyczny,przetwornik na sygnał elektryczny, wzmacniacz-regenerator,przetwornik na sygnał optyczny i kolejny nadajnik.Można jednak stosować rozwiązanie bardziej bezpośrednie– wzmacniacze optyczne.Są to wzmacniacze typu SOA (SemiconductorOptical Amplifi er – półprzewodnikowy wzmacniaczoptyczny), EDFA (Erbium Doped Fiber Amplifi er– wzmacniacz optyczny ze światłowodem domieszkowanymerbem), wzmacniacz optyczny Ramana orazwzmacniacz parametryczny. SOA to rodzaj półprzewodnikowejdiody laserowej (kombinowane pierwiastkiz grup III – V) z dołączonymi zazwyczaj stożkowatoprzyciętymi końcówkami światłowodu. Przyjmuje sygnałz dowolnej strony, wzmacnia o kilkanaście dB i wysyła zestrony drugiej. Ma jednak dość duże szumy i charakterystykęniezbyt liniową (dla wzmacniacza jest to wada, dlamodulatora – zaleta).Wzmacniacz EDFA, należy do całej rodziny wzmacniaczyw których do specjalnie wykonanego odcinkaświatłowodu (tutaj mającego krzemowy rdzeń domieszkowanytrójwartościowymi jonami erbu, pierwiastkaziem rzadkich) „wpompowuje” się światło z lasera (zwanegoteż pompą), które po odpowiednim „zmieszaniu”z sygnałem wejściowym zapewnia jego wzmocnienie(15 – 26 dB). Dokładne wyjaśnienie działania tegowzmacniacza, opartego na stymulowanej i synchronizowanejemisji fotonów przez te jony jest niestety dużotrudniejsze. Wzmacniacz Ramana, oparty na efekcieSRS (rozpraszaniu Ramana, efekcie Ramana) pracujenieco podobnie do DFA, tyle że wskutek odpowiedniegopołączenia lasera dużej mocy, sprzęgacza kierunkowego(cyrkulatora) oraz samego światłowodu transmitującegosygnały – wzmocnienie sygnału zachodzi w tymwłaśnie światłowodzie, a nie w specjalnie przygotowanymodcinku specjalnego światłowodu. Wzmocnienietego urządzenia jest też rzędu kilkunastu decybeli.To właśnie światłowody umożliwiają niezbędną w XXIwieku transmisję ogromnej ilości informacji pomiędzyurządzeniami, studiami, ośrodkami radiowo-telewizyjnymioraz niesamowity wręcz rozwój telekomunikacji z wszechobecnymszerokopasmowym Internetem włącznie.GRZEGORZ MORKOWSKI14MAJ 2013

DO FIRMY, DO DOMUTECHNIKAODTWARZACZE Z TUNEREM DVB-TDwurdzeniowe odtwarzacze Full HD 3D fi rmy SamsungBD-F6900 i BD-F8500 mają wbudowany tuner DVB-Tz funkcją przewodnika po kanałach (EPG), co pozwalana automatyczne lub ręczne ich skanowanie oraz włączenieochrony rodzicielskiej.Funkcja AllShare, po podłączeniu do domowego routera,umożliwia odtwarzanie wideo i muzyki z komputera, telefonukomórkowego, notebooka i tabletu. Umożliwia dostępdo zasobów sieci lokalnej, przestrzeni dyskowej w chmurze(Dropbox, SkyDrive, SugarSync) oraz powielanie obrazuz ekranu smartfona na ekran TV (BD-F8500).Model BD-F8500 ma 2 porty USB 2.0oraz Ethernet i optyczne wyjścieaudio, złączeCI+, dysk twardyo pojemności 500GB i bezprzewodowąkartę sieciowąz funkcją Wi-Fi Direct.Oba odtwarzacze przygotowanodo współpracy z klawiaturamii myszami podłączanymi za pośrednictwemUSB, co ułatwia korzystanie z aplikacjo Samsung SmartHUB (m.in. przeglądarka internetowa z obsługą Flashi HTML5) czy też komunikację za pośrednictwem serwisówspołecznościowych. Odtwarzacze wspierają wieleformatów wideo (niestety, nie czytają Video CD) i audio.Mają wbudowany tuner radiowy.LED-OWY GIGANTTo Sharp AQUOS Quattron 3D LC-80LE857E - 80’’ (203 cm)telewizor LCD z podświetleniem LED, 4-kolorową technologiąQuattron 3. generacji, Active Motion 800 (zmniejszarozmycie szybko przemieszczających się obiektów orazpoprawia ostrość obrazu), kontrolą subpikseli i dwurdzeniowymprocesorem Clear Picture, który ułatwia i przyspieszaobsługę.Telewizor, wyświetlający obrazy 2D i 3D, wyposażonowe wszystkie dostępne aktualnie tunery cyfrowe. Umożliwianagrywanie programów (PVR) na podłączony dysk USBoraz odtwarzanie z niego plików Divx. Nowa platformaAQUOS NET+ z otwartą przeglądarką internetową zapewniadostęp do internetu oraz wielu aplikacji. Funkcja SharpAQUOS Quattron 3D LED pozwala – za pomocą dedykowanejaplikacji na platformę Android oraz iOS - na sterowanieodbiornikiem za pomocą smartfonu lub tabletu.Modele serii LE857E, w której skład wchodzą równieżtelewizory o przekątnych 60’’ i 70’’, wspierają telewizję hybrydowąHbbTV. Wyróżnia je elegancki design: wąska,aluminiowa ramka. Wallpaper Mode umożliwia wyświetlaniena ekranie obrazów – tapet, o niemal takiej samejjasności i wyglądzie jak oryginalne obrazy malowanena płótnie. W trybie Wallpaper odbiornik zużywa jedynieok. 30-40 W.ŁATWE ŁĄCZENIENAWIGACJA NA ANDROIDZIEPY-GPS7007 z serii Exclusive fi rmy Peiying, to nawigacjaGPS z 7’’ dotykowym ekranem pojemnościowym LCD(800x480), systemem Android 4.0 i procesorem TelechipTCC8925 1 GHz, wspomaganym przez 1 GB pamięciRAM i 4 GB pamięci wewnętrznej.Połączenie z internetem poprzez Wi-Fi sprawia,że urządzenie staje się tabletem, na którym można przejrzećstrony www, sprawdzić pocztę e-mail czy czatowaćze znajomymi za pośrednictwem komunikatorów i portalispołecznościowych. Ponadto system Android 4.0ze Sklepem Play umożliwia dostęp do tysięcy przydatnychaplikacji, w tym gier, muzyki i fi lmów. Wbudowany tunerDVB-T MPEG4 zamienia nawigację w przenośny telewizorek,a złącze HDMI umożliwia podłączenie jej np. do telewizorai oglądanie na dużym ekranie programów telewizyjnychoraz fi lmów i zdjęć zapisanych w pamięci urządzenialub na karcie microSD.Zestawy audio CMT-BT80i CMT-BT60 (481x202x86 mm)fi rmy Sony dzięki technologiiNFC umożliwiają słuchaniemuzyki po prostym przyłożeniudo nich smartfonu lub innego urządzenia(parowanie „od dotknięcia”). Bezprzewodowe,strumieniowe przesyłanie muzyki ze smartfona, tabletu lubsieci domowej jest też możliwe poprzez Bluetooth (nawet plikówmuzycznych o wysokiej jakości, w formatach AAC i apt--X) lub sieć Wi-Fi (DNLA) – tylko model CMT-BT80, który mateż port USB do bezpośredniego podłączania urządzeń i ładowaniaakumulatora w iPadzie, iPhonie lub iPodzie.Pełnozakresowe głośniki z membraną bierną i ciecząmagnetoreologiczną (zaawansowany materiał opracowanypierwotnie przez NASA na potrzeby programów kosmicznych)oraz wzmacniacz S-Master dają czysty, mocnydźwięk (40 W). Brzmienie można poprawić korektorem,wzmocnieniem basu (Bass Boost) i DSEE.16 MAJ 2013

DO FIRMY, DO DOMUPROJEKTOR INSTALACYJNYSterowany pilotem SH940 fi rmy BenQ wyświetla obraz wideoo przekątnej 28-300’’ w rozdzielczości Full HD 1080poraz 480i, 480p, 576i, 576p, 720p i 1080i nagrany w systemachNTSC, PAL i SECAM z jasnością 4000 ANSI lm i kontrastem50 000:1.Zaawansowany procesor obrazu HQV (HollywoodQuality Video) konwertuje sygnał SD i HD do jakości analogicznejjak Full HD z 80% jakością skalowania. Poprzezpołączenie LAN projektor współpracuje z systemem sieciowegozarządzania zasobami Crestron RoomView, dziękiczemu administrator ma zdalny dostęp do każdego projektora(albo grupy projektorów) w sieci wprost ze swojegokomputera w czasie rzeczywistym.Projektor ma 1,5-krotny zoom optyczny i funkcję LensShift pozwalającą na przesunięcie obrazu o 40% w lewo/prawo i o 125% w górę/dół. W trybie normalnym SH940emituje „hałas” na poziomie 36 dBA (33 dBA w trybieekonomicznym). W standby’u pobiera poniżej 0,5 W,a żywotność lampy to 2 000 godz. (3 000 godz. w trybieSmartEco).BLU-RAY Z MIRACASTEMOferowane w wersjachWi-Fi ready lub z wbudowanymmodułemWi-Fi odtwarzaczeBDX5400KE, BDX4400KE,BDX3400SE i BDX2400KE fi rmyToshiba obsługują większość mediów cyfrowych nawet gdysą podłączone do telewizora bez dostępu do internetu.Podłączone do sieci, zapewnią szybki dostęp do popularnychusług, jak YouTube Leanback i serwisów VOD(Acetrax) czy rozwiązań opartych o chmurę (np. Picasa).Do telewizora przekazują obraz Full HD, a obrazy SDsą automatycznie skalowane do 1080p. Technologie DolbyTrue HD i DTS-HD nadają nagranym fi lmom kinową jakośćdźwięku. Modele BDX5400KE i BDX4400KE odtwarzająpłyty 3D Blu-ray. Z kolei BDX5400KE i BDX3400SE mająwbudowane Wi-Fi i nowy standard Miracast, ułatwiającybezprzewodowe współdzielenie treści między różnymiurządzeniami.SZYBKI TRANSFER2,5’’ dyski fi rmy Seagate (1 TB, 750 GB lub 500 GB) możemypodłączyć do komputera bezpośrednio za pomocą kablaUSB 3.0 (kompatybilny z USB 2.0) albo poprzez adapterThunderbolt Seagate GoFlex. Zastosowana w nim technologiaIntela obsługuje duże ilości danych nawet dwukrotnieszybciej w porównaniu z USB 3.0 i do 12 razyszybciej w porównaniu z FireWire 800. Adapternie wymaga zewnętrznego źródła zasilania,a transfer odbywa się z prędkościądo… 10 Gbps. Niestety,do dysków 3,5’’ jest inny.ELITARNY TABLETHP ElitePad 900, o grubości 9,2 mm (masa –0,68 kg), wyposażono w system operacyjny MicrosoftWindows 8, nowej generacji procesor Intela (zgodnośćze standardem Intel x86 umożliwia obsługęistniejących aplikacji biznesowych, m.in. HP ClientManagement), wyświetlacz 16:10 o przekątnej 10,1’’,dwie kamery: przednią pracującą w technologii 1080pi tylną o rozdzielczości 8 MP z doświetleniem LED.Oprogramowanie CyberLink YouCam zapewnia komunikacjętwarzą w twarz, tworzenie fi lmów wideo w interneciew standardzie HD.Funkcja HP Executive Tablet Pen umożliwia ręcznepisanie wiadomości i notatek bezpośrednio na ekranie,a następnie zapisanie ich lub przekształcenie w tekstdrukowany. Aplikacja HP PageLift automatycznie korygujeoraz prawidłowo oświetla i ustawia zdjęcia informacjizapisanych na tablicy ściennej czy papierowychdokumentów. Treści z tabletu HP ElitePad można łatwobezpośrednio drukować na dowolnej drukarce HP z aktywnymoprogramowaniem ePrint (pozwala na zdalnedrukowanie w ponad 24 000 miejsc) lub na sieciowejdrukarce HP. Tablet można też połączyć z HP WirelessHotspot – aplikacją do komputerów biurkowych, któraumożliwia współużytkowanie bezprzewodowego łączainternetowego i sieci. Aplikacja Evernote pomagaw zarządzaniu informacjami, a oprogramowanie Skitchpozwala na szybkie umieszczanie na obrazach napisówlub uzupełnień.Tablet można umieścić w HP ElitePad SmartJackets ze zintegrowaną klawiaturą, portami (m.in.USB i HDMI) i czytnikiem kart SD. Komfort użytkowaniaurządzenia zwiększa regulacja kątów widzenia.Stacja dokowania umożliwia przekształcenie tabletuw komputer biurkowy klasy korporacyjnej poprzezpodłączenie do niego dodatkowej klawiatury i monitora.Ochronę danych, urządzenia i tożsamości zapewniarozwiązanie HP Client Security (HP BIOSProtection, Security Manager i HP DriveEncryption). Bezpieczeństwo zwiększająrównież funkcje Device AccessManager, Computrace i Sparekey.JERZY BOJANOWICZMAJ 201317

KONFERENCJEV POZNAŃ MEDIA EXPOCyfrowa PolskaDLA WSZYSTKICHTargi zdominowała przyszłość naziemnej cyfrowej telewizji(w lipcu sygnał analogowy zostanie defi nitywnie wyłączony) i radia(w październiku rozpocznie się nadawanie DAB+).Jesteśmy w trakcie cyfryzacji i dużo przed nami jeszczespraw do rozwiązania, zarówno ekonomicznychjak i prawnych. Podczas tej konferencji postaramysię spojrzeć szerzej na cyfryzację mediów, jakie modeleekonomiczne są tworzone oraz jakie są niebezpieczeństwai co można zrobić, by ich uniknąć – powiedziałJan Dworak, przewodniczący Krajowej Rady Radiofoniii Telewizji, podczas otwarcia konferencji Cyfrowa Polskadla wszystkich towarzyszącej V edycji targów PoznańMedia Expo – Forum technologii cyfrowych (5-7 kwietnia),zorganizowanych przez Krajową Radę Radiofoniii Telewizji oraz Międzynarodowe Targi Poznańskie,pod patronatem honorowym Ministerstwa Administracjii Cyfryzacji oraz Prezydenta Miasta Poznania.Pierwszą sesję tematyczną, którą prowadziłaKrystyna Rosłan-Kuhn, ekspert KRRiT, poświęconodostępowi do telewizji dla osób niepełnosprawnych.Peter Olaf Looms z Danii, przewodniczącyGrupy Celowej Grupa ds. Dostępności MediówAudiowizualnych (ITU-T: FG Audiovisual MediaAccessibility), autor opublikowanego w listopadzie2011 r. raportu Uczynić telewizję dostępną, mówiło przełamywaniu barier w dostępie do telewizjidla niepełnosprawnych z perspektywy europejskiej;Ewa Murawska-Najmiec, ekspert w KRRiT, o działaniachKRRiT na rzecz udostępniania telewizji osobomz dysfunkcją sensoryczną; Zbigniew Kunecki, głównyspecjalista w Ośrodku Itp.-HD Telewizji Polskiejo progach i barierach w realizacji usług dostępowychdla osób niepełnosprawnych z perspektywynadawcy, a Agnieszka Grabowska, Zarząd GłównyPolskiego Związku Głuchych i Robert Więckowski,Forum Kultury bez Barier, powiedzieli czego oczekująod telewizji z punktu widzenia odbiorcy z niepełnosprawnościąsensoryczną.CO PO WDROŻENIU DVB-T?Sesję otworzyło wystąpienie Jana Dworaka, przewodniczącegoKRRiT, w której przedstawił perspektywy rozwojutelewizji cyfrowej. – W 2013 r. zakończymy pierwszyetap cyfryzacji. Co dalej? Przed nami albo budowadwóch multipleksów albo decyzja, że ich nie będzie.Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji wolałoby oddaćdywidendę telekomunikacji, natomiast Krajowa Radastoi na stanowisku, że możliwości nadawania rozsiewczego,cyfrowego szybko się nie skończą. Na Zachodziemówi się o 10-15 latach, natomiast jestem przekonany,że w Polsce będzie to proces o wiele dłuższy. I dlategowarto budować poważniejsza ofertę niż tylko te trzymultipleksy. Jeśli zapadną decyzje o przeznaczeniu częstotliwościzwolnionych przez naziemną telewizję analogowąna rozwój DVB-T, trzeba będzie uzgodnić sposóbzagospodarowania nowych multipleksów. Prywatnieuważam, że powinny podlegać normalnemu konkursowina aktywnego operatora i zawierać płatną ofertę. Jeślichodzi o nadające w analogu programy lokalne, to niewidzę możliwości, by ogłosić konkurs na ich wersję cyfrową,bo na multipleksach nie ma miejsca.Niestety, nie dojechała Małgorzata Olszewska,podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracjii Cyfryzacji, która miała przedstawić ocenę procesuprzebiegu cyfryzacji z perspektywy MAC i dalsze losynaziemnej telewizji cyfrowej w kontekście realizacjiEuropejskiej Agendy Cyfrowej!Zdaniem Dariusza Gumbrychta, analityka z fi rmybadawczej Nielsen, w skutek cyfryzacji naziemny odbiór18 MAJ 2013

KONFERENCJEtelewizji będzie zyskiwał na znaczeniu. W 2012 r. 29,5%gospodarstw domowych w Polsce (4,13 mln odbiorców)miało jedynie dostęp do sygnału naziemnego.Piotr Siemieniec, dyrektor Biura Usług Radiowychi Telewizyjnych fi rmy EmiTel, operatora multipleksów,przedstawił stan uruchamiania stacji nadawczych i doświetlających.Bardzo ciekawe wystąpienie, choć zbyt „techniczne”,miał dr Dariusz Więcek z Instytutu Łączności z Wrocławiadotyczące przeznaczenia Dywidendy Cyfrowej 2.Następnego dnia dyskutowano o przyszłości telewizjii radia. Pierwszą sesję zdominowali pracownicyOśrodka TVP Technologie. I tak Marcin Dąbrowski, zastępcadyrektora, mówił o możliwościach i problemachDVB-T, Krzysztof Matlak – o szybkości i dostępnościRegionalnego Systemu Ostrzegania, który wdrożonyw województwie lubuskim ostrzega widzów za pomocąkomunikatów tekstowych o zagrożeniach, a MarcinWiśniewski – o telewizji hybrydowej (łączy przekaz tvz treściami dostępnymi w internecie).Paweł Tutka, niezależny ekspert, zastanawiał sięczy Conected TV jest nam potrzebna, Iwona Kowalskaz Dolby Laboratories przekonywała, że zastosowanietechnologii Dolby Digital Plus daje korzyści nadawcomi odbiorcom, a Krzysztof Mądrzyk, kierownikds. Rozwoju Produktów w EmiTel reklamował noweusługi, m.in. dostępu do platformy ZarządzanegoTransferu Plików „FiDex” (kilkukrotne przyspieszeniew stosunku do FTP), która została nagrodzona ZłotymMedalem Międzynarodowych Targów Poznańskich.CZEKAJĄC NA DABW sesji „Teraz radio” – Postscriptum przedstawiono różneaspekty cyfryzacji radia. Niemiecką drogę do sukcesuomówił Michael Reichert z Future Radio Project,SWR. Plany cyfryzacji Polskiego Radia przedstawił PawełMathia, Naczelny Inżynier Polskiego Radia i pełnomocnikZarządu PR SA ds. cyfryzacji emisji, przewodniczącyPolskiego Forum Radiofonii Cyfrowej. – Rozpoczęciestałej emisji programów w DAB+ począwszy od października2013 r., wypełni luki zasięgów programów PR w dostępienaziemnym, poprawi jakość odbioru na obszarachwielkomiejskich i rozszerzy ofertę programową. W każdymkanale programowym zarezerwowana będzie przepływność8 kbit/s dla usług dodatkowych. Z 12 programówradiowych na multipleksie, aż pięć będzie nadawaneprzez Polskie Radio: Jedynka, Dwójka, Trójka, Czwórka– Radio z Wizją i Polskie Radio dla Zagranicy.Mirosław Ostrowski z Radia Wrocław SA omówiłsytuację radia cyfrowego w Europie i zaprezentowałDVB na żywo, a Piotr Bieniek z Mediamobile Nordic– system TEPG, umożliwiający dostęp do informacjidrogowych w cyfrowym odbiorniku radiowym.NIE TYLKO SPRZĘTTargi Poznań Media Expo to przede wszystkim wystawa.W tym roku stoiska miało blisko 20 fi rm, m.in. producencitunerów DVB-T: Comsat, Ferguson (Ferguson Ariva T650i,umożliwiający także korzystanie z popularnych serwisówinternetowych, zdobył Złoty Medal MTP oraz statuetkęCyfrowy Super Produkt 2013), Technisat (dekoderDiGYBOXX HD nagrodzono statuetką Cyfrowego SuperProduktu), WIWA (Złoty Medal dla HD 95 Memo ControlFull HD & Media Player HD i statuetka dla tunera WIWAHD 102 Memo Full HD & Media Player); anten: Corab(Złoty Medal dla anteny satelitarnej COR 900 SA i statuetkadla wzmacniacza liniowego HD-COR 20HD/5V); cyfrowychstacji czołowych: Diomar (Złoty Medal dla stacjiChameleon niemieckiej fi rmy WISI Communications i statuetkaza system dystrybucji sygnałów TV SAT w obudowachdostosowanych do montażu w stojakach 19''),Fracarro (statuetka dla stacji czołowej SAF 7HD wyposażonejw selektywne fi ltry aktywne o zmiennej częstotliwości),Wisat/Instalsat oraz Elpio – importer i dystrybutorsprzętu dla największych operatorów sieci multimedialnychdo budowy telekomunikacyjnych systemów cyfrowych.Firma Manta oprócz dekoderów DVB-T, jak np. hybrydowyHBB01, pokazała m.in. tablet MID 1004 3GDuo Power 10” HD i smartfon Duo Titan. Wystawiali sięteż EmiTel, Polska Izba Radiodyfuzji Cyfrowej (PIRC),PaKaSOFT, Radiowa Czwórka eksponowała nowoczesnerozwiązania wykorzystujące internet, m.in. odbiornikSmartTV i pokazała – na przykładzie widżetów PolskieRadio i Czwórka – Radio z Wizją - jak działają aplikacjemobilne. Dzięki nim, oprócz funkcji słuchania programuna żywo, można także odsłuchiwać poszczególne nagrania,audycje archiwalne, odtwarzać koncerty w dobrejjakości, czy przeglądać informacje ze strony internetowejPolskiego Radia.Zwiedzających było zdecydowanie więcej niż roktemu. Sądzę, że to efekt zorganizowania w tym samymczasie targów: Motor Show oraz beautyVision - ForumKosmetyki i Solariów, i Look – Forum Fryzjerstwa.Bo jak już ktoś przyszedł na jedne targi, to przy okazjizaglądał na pozostałe.JERZY BOJANOWICZMAJ 201319

KONFERENCJEPIKE, TORUŃKOPERNIKANIE BYŁOPo raz pierwszy w Toruniu, po raz pierwszy w hoteluCopernicus, po raz pierwszy na wiosnę poza Warszawąi jej najbliższymi okolicami…Wiosenna Ogólnopolska KonferencjaOperatorów Komunikacji Elektronicznej, połączonaz II Forum Telewizji Lokalnych (tym razemnie numerowana, bo numerowane będą tylko spotkaniajesienne) zgromadziła, jak zawsze, niemal całąbranżę mediów elektronicznych. I jak zawsze w swejczęści merytorycznej bardziej stawiała pytania, niżudzielała na nie odpowiedzi. Ale pewnie dlatego, że mimoobecności na panelach dyskusyjnych przedstawicieliodpowiednich urzędów i organizacji, ważne decyzjezapadają jakby przez przypadek i zwykle w kształcieodbiegającym od wcześniejszych ustaleń czy konsultacji.Taka już jest uroda naszego rynku audiowizualnego,której wciąż – co zrozumiałe skądinąd – nie może przyswoićsobie i zrozumieć telewizyjna Europa.4K I LISTA (NIE)OBECNOŚCIWiosenne konferencje zawsze miały skromniejszywymiar niż spotkania jesienne. Te ostatnie zawszew międzynarodowym otoczeniu, z wieloma wybitnymigośćmi, z rozbudowaną częścią wystawową. Ale tegorocznaimpreza w Toruniu była chyba najskromniejszaod lat. Zabrakło nie tylko kilku dyżurnych wystawcówz kręgu dużych producentów i nadawców telewizyjnychjak Discovery Channel (nie pojawił się nawet w reklamachprasowych), Viacom czy BBC, ale i w działachpersonalnych wielu fi rm było wiele wakatów. Stąd teżroszady wśród uczestników poszczególnych paneli,zaskakujące zastępstwa i poczucie, że niektóre z fi rmprzechodzą dynamiczne zmiany strukturalno-organizacyjnealbo wręcz szukają nowego miejsca na telewizyjnejmapie nie tylko w naszym kraju.Hitem konferencji okazał się telewizor zainstalowanyw stoisku fi rmy Eutelsat, pracujący w bardzo ostatniopromowanym standardzie 4K. Wart ok. 25 tys. euro odbiornikprezentował znakomitą jakość obrazu i dźwięku,będących wizytówką nowego standardu, który jest niczyminnym, tylko modyfi kacja doskonale znanego HD,20MAJ 2013

ale propagowany głównie przez koncerny japońskie,dość skutecznie wypiera ze świadomości telewidzówprzebój ostatnich sezonów, czyli 3D. Ultra HD, czyli 4Kw natarciu!Interesujące propozycje znalazły się także na stoiskachDiomaru, ADB i BEiKS-a.Po raz pierwszy swą ofertę proponowała TelewizjaNiezależna i należąca do niej TV Republika. Jak zawszegościnnie było na stoiskach Universala, Chellomediioraz History/ci Polsat, zaś najbardziej spokojnie i tajemniczo– ze zrozumiałych powodów – w boksie zajmowanymprzez Canal+.Historyczna oprawę, bo w końcu impreza PIKE gościław starym i zabytkowym Toruniu, zapewnił Viasati jeśli ktoś spróbował specjałów oferowanych w obozierycerskim, zbudowanym na zapleczu hotelowym, tenjuż wie, jak smakować mogły średniowieczne mięsiwai nalewki.ConvergentDesign - Gemini 4:4:4(R)evolutionary Uncompressed HD Video RecorderGemini 4:4:4 Features:NOWO– OPCJA ARRI RAW!• Fully uncompressed, 10-bit, 4:2:2/4:4:4 videorecorder with sunlight viewable monitor• Supports Dual-Link, 3G, 1080p60, 3D andS-Log with full support for viewing LUTs• Perfect for F3, F35, Alexa, all Filmakers• Uses new high performance, low cost SSDMedia• Compliments the highly acclaimed nanoFlash• Support for ARRIRAW recording and playbackwith Confidence Monitoring.SŁOWA, SŁOWA…Sprawozdania z poszczególnych paneli dyskusyjnychprowadzonych na kolejnych konferencjach PolskiejIzby Komunikacji Elektronicznej już od pewnego czasunastręczają niejakich kłopotów, bo mimo widocznegowysiłku organizatorów ich realne rezultaty są iluzoryczne.To raczej sezonowe przypominanie znanychproblemów czy spraw do załatwienia, tudzież symbolicznygłos protestu wobec przedłużających się w nieskończonośćprocedur, czy apel o aktywne działanie,kierowany do resortowych urzędników. Bo nie każdyurząd ma tak świetnych, kompetentnych i rzeczowychszefów jak Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, któregoreprezentantka, Iwona Wendel, dała w Toruniu popisREKLAMATWENTY 4 SEVEN S.C.tel.: 00 48 22 632 66 22fax: 00 48 22 632 66 52e-mail: biuro@twety4seven.pl

KONFERENCJEkompetencji i zdolności do perspektywicznego myśleniakategoriami pozapartyjnymi. Jej wystąpienie właściwieukierunkowało debatę nt. Inwestycji w infrastrukturę– budowa sieci szerokopasmowych, stan obecny i perspektywyrozwoju, bo poza listą oczekiwanych zagrożeńdla planu upowszechnienia szerokopasmowego internetu,do czego zobowiązują nas unijne plany, pojawiłysię w tej drodze przez mękę (dosłownie i w przenośni)konkretne wnioski.Zabrakło niestety adresata pretensji w dyskusjio prawie autorskim, bo do Torunia nie dotarł zapowiadanyprzedstawiciel Ministerstwa Kultury i DziedzictwaNarodowego. A usłyszałby, pewnie po raz kolejny, że jegoresort wespół z Ministerstwem Cyfryzacji zdają sięnie rozumieć idei protestu nadawców i reemitentów telewizyjnych,dla których obecne tzw. tabele opłat i systemdziałania organizacji zbiorowego zarządzania prawamiautorskimi jest trudny do zaakceptowania. Ale w tej samejdebacie Jan Dworak, przewodniczący KRRiT, przypomniałmocnym głosem, że to od twórców zaczynasię cały proces i bez ich właśnie pierwotnej aktywnościwszystkie telewizje i sieci kablowe nie miałyby racjibytu, a zatem nie można ich, twórców, traktować tylkojak osobników o wiecznie niezaspokojonych oczekiwaniachfi nansowych.Dość zaskakujący wniosek generalny otworzył spotkaniepoświęcone kształtowi polskiego rynku telewizyjnegow trakcie wyłączania naziemnej telewizji analogowej.Zaskakujący, bo w powszechnym tonie narzekańi pretensji, niespełnionych oczekiwań czy żalów, naglepojawia się informacja, że… do tej pory proces cyfryzacjinaziemnej telewizji przebiega zaskakująco dobrze,bez większych problemów oraz z zapowiedzią szczęśliwegoi terminowego fi nału. Zaś nowe rozdanie, jakiesię na tym rynku dokonuje, może i powinno zaskakiwaćnawet doświadczonych obserwatorów, bo potwierdza,choć w inny sposób i na innej płaszczyźnie, preferencjepolskiej widowni telewizyjnej.Zmiany w prawie telekomunikacyjnym i jego konsekwencjedla rynku to temat na tyle wąski, że nie sposóbbez fachowej wiedzy prawniczej czy biznesowej podjąćsię oceny zawartości i poziomu dyskusji.Inaczej rzecz ma się zachowaniem kanałów telewizyjnychwobec inwazji smart tv, która przybiera postaćniemal niekontrolowanej lawiny. Mówił o tym ekspertPaweł Tutka, który „w tym temacie” czuje się znakomicie,bo na polskim rynku był jednym z prekursorów tworzeniaaplikacji telewizyjnych. Teraz, kiedy zdobyły sobieone prawo bytu, stawia pytania o kierunek, w jakimsię będą rozwijać.Jedyny panel związany z ofertą programową, który– niestety jak zawsze – zamyka już kolejną konferencję,przyniósł także jedną istotną zapowiedź i jedno potwierdzenie.Prezes koncernu ZPR, Zbigniew Benbenek zapowiedziałjesienią tego roku start nowego kanału edukacyjnego,co zabrzmiało dość zaskakująco, bowiemw październiku 2012 na konferencji PIKE w Jachrancerekomendował niedługi start kanału informacyjnego!!!Start nie nastąpił i być może nowy edukanał zajął miejscestacji newsowej.Z kolei dyrektor fi nansowa fundacji Lux Veritatis– Lidia Kochanowicz – po raz kolejny w tym gronie (pierwszyraz miało to miejsce podczas ubiegłorocznego22 MAJ 2013

NA CELOWNIKUsympozjum Media i Telekomunikacja w Warszawie)przedstawiła jedyny w swoim rodzaju „raport z oblężonejtwierdzy”, czyli perturbacje związane z uzyskaniemprzez Telewizję Trwam miejsca na cyfrowym MUX-ie.Powtórzyła długą listę zarzutów i pretensji pod adresemKRRiT, jej poszczególnych członków, Sejmu i Senatu,rządu RP i wszystkich innych ludzi, którzy w taki czy innysposób nie wsparli telewizji – jedynej jej zdaniem katolickiejtelewizji w Polsce – w jej staraniach o dołączeniedo cyfrowej rodziny.TV REPUBLIKA, SZKOŁY I NAGRODYZa ofi cjalnym komunikatem PIKE podajmy, że 24 kwietnia2013 roku w trakcie Ogólnopolskiej KonferencjiOperatorów Komunikacji Elektronicznej, Polska IzbaKomunikacji Elektronicznej podpisała porozumieniez Telewizją Niezależną dotyczące reemisji sygnałuTelewizji Republika w sieciach operatorów telewizji kablowychzrzeszonych w PIKE. Zgodnie z treścią porozumienia,dzięki pośrednictwu PIKE operatorzy zyskająmożliwość włączenia do swojej oferty nowego programuinformacyjno-publicystycznego, który od początkumaja będzie nadawała Telewizja Republika.W Toruniu potwierdzono także fakt podpisaniaprzez PIKE i Fundację PIKSEL umowy z dwoma pomorskimiszkołami średnimi (chodzi o Zespół SzkółPonadgimnazjalnych nr 2 w Wejherowie i technikumw Gdańsku), których uczniowie od najbliższego rokuszkolnego będą mogli kształcić się w nowym zawodzie:technika sieci komunikacji elektronicznej. W wyposażeniuobu placówek w niezbędny sprzęt pomogą specjalistycznefi rmy, uczestniczące w realizacji projektu.W Toruniu poznaliśmy także zdobywców głównychnagród – Kryształowych Ekranów w X Edycji Konkursudla Telewizji Lokalnych To Nas Dotyczy. Do tegorocznejedycji Konkursu zgłoszono 189 materiałów fi lmowychnadesłanych przez 47 telewizji lokalnych i regionalnych,które oceniło jury w składzie: Krzysztof Grabowski, EwaGadomska, Jerzy Krzysztof Czerwiecki oraz AndrzejMikołajczyk.W kategorii Moja mała ojczyzna zwyciężyłaWielkopolska Telewizja Kablowa, w kategorii Nie madzieci – są ludzie nagrodę otrzymała Telewizja TOYA,w kategorii Nowe życie starej „duszy” najlepsza okazałasię TV Sfera za reportaż Na straży bogactwa, najlepsząKrótką Formę Telewizyjną – Nagrodę Publiczności zaprezentowałaTV Mazury.Po raz czwarty w historii Konkursu wręczono takżestatuetkę Złotoustej telewizji przyznaną AgnieszceSupron z Telewizji Kwidzyn przez Fundację AkademiaMediów, która postanowiła zwrócić szczególną uwagęna język, jakim posługują się dziennikarze telewizji lokalnych.Podczas uroczystości wręczona została także statuetkaDiamentowego Ekranu przyznana z okazji X jubileuszowejedycji Konkursu. Statuetka powędrowałado TV Sfera z Rudy Śląskiej, której materiały wyróżniająsię w każdym roku wysokim poziomem.JANUSZ KOŁODZIEJROZPOGADZA SIĘW NASZYM KINIEPodczas debaty krytyków, zorganizowanej tradycyjniepodczas Tarnowskiej Nagrody Filmowej, dominowałw tym roku nastrój pełen optymizmu. I tozarówno w konstatacjach dotyczących aktualnegostanu rodzimej kinematografi i, jak i prognoz na czasnajbliższy. Mówiono o coraz bardziej – gatunkowymi tematycznym – jej zróżnicowaniu, serii udanychdebiutów (Dziewczyna z szafy Bodo Koxa, Dzień kobietMarii Sadowskiej, Być jak Kazimierz Deyna AnnyWieczur-Bluszcz), dostrzeżeniu przez jurorów znaczącychfestiwali (W imię… Małgośki Szumowskieji Bejbi blues Katarzyny Rosłaniec w Berlinie, Zabićbobra Jana Jakuba Kolskiego w Karlowych Warach,Gwizdek Grzegorza Zaricznego na Sundance),a także powrocie widzów do kin, właśnie na fi lmy rodzimejprodukcji, czego spektakularnymi dowodamiponadmilionowe wyniki frekwencyjne Jesteś bogiemLeszka Dawida, W ciemności Agnieszki Hollandczy Drogówki Wojtka Smarzowskiego.Optymistyczny nastrój udzielił się także juroromoraz publiczności tegorocznej edycji TarnowskiejNagrody Filmowej, którzy nagrodzili wyłącznie tytułypełne pozytywnej energii, powodujące, że po projekcjiwidz wychodzi z kina w dobrym nastroju. Bo solidnyładunek optymizmu zawiera w sobie kino AndrzejaJakimowskiego, którego fi lm najnowszy zatytułowanyImagine uhonorowano w Tarnowie laurem najwyższym,pierwszy mainstreamowy obraz dotychczasoffowego Bodo Koxa – Dziewczyna z szafy – nagrodzonyprzez jury profesjonalne oraz młodzieżowe,debiutancka fabuła Marii Sadowskiej Dzień kobiet,której przyznano laur specjalny, oraz Mój rower PiotraTrzaskalskiego, zwycięzca plebiscytu publiczności.Nie jest to tani optymizm, wszak Imagine rozgrywasię wśród ludzi niewidzących, bohater Dziewczynyz szafy cierpi na nieuleczalną chorobę, życie protagonistkiDnia kobiet składa się w dużej mierze z upokorzeń,a trzech mężczyzn z Mojego roweru – dziadka,syna i wnuka – początkowo więcej dzieli, niż łączy.Każdy jednak z tych fi lmów zawiera w sobie spory ładunekpozytywnej energii, daje nadzieję.Wojciech Waglewski, którego twórczość cenię,a poglądy w dużej mierze podzielam, w rozmowiez Wojciechem Bonowiczem na łamach TygodnikaPowszechnego powiedział: Nie ma nic prostszegoniż spowodować u ludzi załamanych jeszcze większezałamanie. Najtrudniejsza rzecz, gdy chodzio przekaz, to dawać ludziom radość. I po chwili dodał:Chciałbym, żeby wychodząc z naszego koncertu,mężczyźni wzięli swoje kobiety za rękę. Po kilkuostatnich fi lmach polskich taka reakcja widzów wydajesię być także możliwa.JERZY ARMATAMAJ 201323

KONFERENCJEXIII SYMPOZJUM ŚWIATA TELEKOMUNIKACJI I MEDIÓWDECYDUJEtechnologiaJuż po raz 13. w warszawskim hotelu Radisson Blu spotkali siępod koniec kwietnia br. na dorocznym sympozjum przedstawicielesektora mediów i telekomunikacji.Otwierająca sympozjum, Magdalena Gaj, PrezesUrzędu Komunikacji Elektronicznej przedstawiłagłówne założenia strategii regulacyjnejdo 2015 roku oraz najważniejsze informacje, zawartew programach rządowych: Lepsze Regulacje 2015,Narodowym Planie Szerokopasmowym, a takżestrategię innowacyjności i efektywności gospodarkiDynamiczna Polska 2020. Cieszę się, że będziemydzisiaj debatować nad zagadnieniem związanym z roląi udziałem państwa w kształtowaniu rzeczywistości gospodarczej.Dla mnie jako organu Państwa to bardzoistotne, gdyż jako regulator jestem najbliżej podmiotówgospodarczych. Dlatego najlepszym mottem strategiimądrego regulatora na konkurencyjnym rynku, a zarazemmojego dzisiejszego wystąpienia powinno byćjedno zdanie "Najlepiej nie przeszkadzać!" Organy takiejak Prezes UKE zostały powołane do tego, aby staćna straży konkurencyjności i praw jednostki. Pytanietylko jak bardzo Regulator powinien być aktywny i jakbardzo powinien ingerować w procesy biznesowe zachodzącena rynku. To wszystko zależy od stanu rynku,od stopnia jego rozwoju, ilości podmiotów, stanu całejgospodarki – zaznaczyła Prezes UKE.Przedstawiciel Orange Polska dodał, że bez aktywnejpomocy państwa przedsiębiorcy nie będąw stanie opleść naszego kraju siecią światłowodową,zaś Cezary Albrecht z PTC podkreślił jak ważna jestneutralność dostępu użytkownika do sieci.Uczestnicy (Magdalena Gaj, Prezes UKE;Małgorzata Olszewska, Podsekretarz Stanu,Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji; PiotrMuszyński, Wiceprezes Zarządu TP ds. Operacyjnych,Orange Polska, Simon Boyd, Prezes Zarządu UPCPolska oraz Cezary Albrecht, Dyrektor Biura Spraw24 MAJ 2013

Regulacyjnych PTC) pierwszego z paneli dyskusyjnychpróbowali odpowiedzieć na pytanie: Ile Państwaw gospodarce?, rozprawiając o podziale kompetencjipomiędzy różnymi agendami Państwa, spójności politykiregulacyjnej, kamieniach milowych rozwoju sektorakomunikacji cyfrowej.Kolejna rozmowa dotyczyła perspektyw rozwojuLTE, bo technologia ta ma za sobą dobry rok. Stosujeja już ponad 200 operatorów w 75 krajach, a korzystaz niej na blisko 300 różnych urządzeniach ponad200 milionów użytkowników. W zgodnej opinii LTE wyrósłjuż z roli fajnego i pożytecznego gadżetu, za jakiuchodził jeszcze dwa lata temu.Telewizja w sieci czy sieć w telewizji? to temat następnejdyskusji, a na tytułowe pytanie prostą i logicznąodpowiedź dał szef Cyfrowego Polsatu, DominikLibicki wskazując, że jedno i drugie rozwiązanie jestzgodne z naturalnym kierunkiem postępu technologicznego.Uczestnicy kolejnych paneli mówili takżeo: zmianach sposobu konsumpcji mediów, łańcuchuwartości w internecie, infrastrukturze telekomunikacyjnejw Polsce. Zastanawiali się również nad tym czy fi r-my telekomunikacyjne zaczną zarabiać na energii orazdo kogo będzie należeć karta (telekomy vs. wydawcykart)?Drugi dzień sympozjum wypełniły dyskusje paneloweprowadzone w kilku zespołach. Nas najbardziejzainteresowało spotkanie dotyczące dylematu przedktórym stoi telewizja naziemna – czy w jej wypadku kolejnadywidenda cyfrowa jest niezbędna? Na wstępiezarówno przedstawiciel Emitela jak i szef CyfrowegoPolsatu oraz ekspert rynku mediów, Krystyna Rosłan-Kuhn podkreślili zgodnie, że proces cyfryzacji przebiegaw naszym kraju nadspodziewanie dobrzei bez większych zakłóceń. Jacek Silski z PIRC-u dodałtylko, że Polskę zalała fala tandetnego sprzętu niewiadomegopochodzenia co zepsuło nieco obraz, ale wydajesię, że i tak bilans jest pozytywny. Prezes PIKE,Jerzy Straszewski dodał, że właściciele sieci kablowychzawsze podążali za technologią dzięki czemuich klienci mogli zawsze w przeszłości – i jest tak nadal– korzystać z wszystkich udogodnień i nowości (terazz możliwości jakie daje np. Smart TV).Program XIII edycji Sympozjum ŚwiataTelekomunikacji i Mediów uzupełniła tradycyjna WielkaGala Złotych i Kryształowych Anten Świata Mediów.Poprzedzający ją konkurs (nagrody przyznaje30-osobowe jury, w skład którego wchodzą przedstawicielepolskich fi rm telekomunikacyjnych orazmedialnych) ma na celu popularyzację ludzi, którzyprzyczynili się do rozwoju rynku telekomunikacyjnegoi mediów w Polsce, nagrodzenie najciekawszych produktówi rozwiązań. W gronie tegorocznych laureatówznaleźli się m.in.: kanał TVN24, Orange Polska, fi rmaSamsung i NetWorksS!, Fakty TVN zaś CzłowiekiemRoku ogłoszony został prezes Polskiego Radia– Andrzej Siezieniewski. (Biel)REKLAMACAMBOProfesjonalny sprzęt do kamer wideo, statywy,jazdy kamerowe, krany oraz inny sprzęt studyjny.Oferujemy szeroki zakresspecjalistycznego sprzętu do kamer wideo.Nowoczesne i wygodne mobilne kranyoraz statywy niezbędne dla każdegoprofesjonalnego operatora kamery.Najwyższej jakości sprzęt oferowanyprzez producenta z ponad 65-letnimdoświadczeniem i praktyką.• statywy naramienne HDSLR,• krany kamerowe,• statywy,• wózki,• jazdy kamerowe,• elektroniczne i manualne głowice Pan-Tilt.www.cambo.pl

TARGINAB SHOW LAS VEGASPo hasłemPRZEWODNIM 4KNa początku kwietnia w Convention Center w Las Vegaswystawiło się 1500 fi rm z całego świata.Wtym roku podczas NAB Show hale targoweoraz miejsce pomiędzy nimi zostały podzielonena następujące kategorie: Aquisition& Production, w centralnej hali pokazywano kamery,soczewki, wirtualną produkcję i sprzęt oświetleniowy.Swą obecność w tej kategorii zaznaczyła międzyinnym fi rma Sony, która zwróciła uwagę prezentacjąkamer z sensorami 4K; Display Systems na dolnympoziomie hali południowej wystawiały się takie fi rmyjak Blackmagic Design, TVLogic oraz inne pokazująceurządzenia do edycji materiału wideo, systemygrafi czne, streamingowe i multiviewer’y,; Distribution &Delivery – reprezentacja fi rm LARCAN, Linear Industries,Streambox Inc. i innych; Managment & Systems –w hali północnej były obecne 360 Systems, CrispinCorp., Harris Broadcast, Miranda Technologies i inne;Outdood/Mobile Media; Post-Production – na dolnympoziomie hali południowej wystawiały się m.in. Adobe,Avid, Grass Valley i Quantel; Pro Audio – w hali centralnejpojawiły się fi rmy Aphex, DPA Microphones, Studeri inne; Radio – także umiejscowione w hali centralnej toNautel, Orban, Jampro Antennas i wiele innych.26 MAJ 2013

TARGINa targach zorganizowano także szereg pawilonówtematycznych. Był Cloud Computing Pavilion,w którym pokazywano nowe aplikacje, oraz koncentrowanouwagę na różnorakich strukturach platformw chmurze, na magazynowaniu materiałów i bezpieczeństwie.Z kolei w Connected Media World połączonotematycznie IPTV, media społecznościowe orazkontent i urządzenia mobilne. Skupiano się na tym,że to konsument/odbiorca dzięki interaktywnej personalizacjipowinien posiadać władzę nad mediami i decydowaćco chce zobaczyć czy usłyszeć. A ContentCentral to rodzaj targów, gdzie zarówno właścicielekontentu jak i technologii zastanawiali się wspólnienad nowymi, efektywnymi formami dotarcia do odbiorcyi jego portfela.SUPERSESJEPodczas tegorocznego NAB’u odbyło się kilka, tradycyjnieobleganych przez gości i dziennikarzy tzw.Super Sesji. Podczas Display Technology of the Futuredyskutowano, m.in. o rozwoju technologii 4K, o tymże OLED zadomowił się na dobre w naszej rzeczywistości,że LCD to 9 na 10 dostarczanych telewizorówi nadejściu nowej wersji HDMI. W czasie The Evolutionof Spectator Sports potwierdzono rolę mediów w prezentacjiwydarzeń sportowych. Dzięki radiu i telewizjiwidz może być obecnie w samym sercu wydarzeń.Na sesji TV Evloved: Successful Online Video BusinessModels starano się odpowiedzieć na pytanie: jak zarabiaćna VoD oraz IP Online Video.Pomimo tego, że w rozdzielczości Ultra HD nie majeszcze zbyt wielu materiałów, jak również infrastrukturanie pozwala na pełną prezentację, coraz więcejproducentów kontentu telewizyjnego i fi lmowego wykorzystujejuż tę technologię. Także producenci sprzętu,którzy zdają sobie sprawę z wysokich kosztów, postanowilizrobić zdecydowany krok w tym kierunku.Główną kategorią, która została wzięta pod uwagęprzy 4K, jest sport. Dobrym przykładem jest stacjaCBS, która w specjalnie przygotowanym wozie realizowałarozgrywki Super Bowl. Wóz został wyposażonyw sześć kamer 4K For-A FT One, soczewki Fujinoni serwery Evertz’a. Wszystko było transmitowanew HD, jednak kamery uchwyciły więcej detali. Podobnyzestaw dwóch kamer 4K, tym razem Sony F65, zostałużyty podczas produkcji rozgrywek NFL dla FoxSports.GŁOS MA RADIODużo miejsca na tegorocznym NAB’ie zajęło radio.Producenci dostrzegli nowe możliwości dzięki łączeniuróżnych systemów dźwiękowych z wyświetlaczami.Dla przykładu fi rma Emmis Communications pracujenad hybrydą, która na podstawie odbioru lokalnego radia„dociąga“ dodatkowe informacje z bezprzewodowegointernetu, wszystko dla wzbogacenia opcji radiadla kierowców. Firma ma nadzieję na sprzedaż pomysłuinnym w branży, co rodzi nowe możliwości dystrybucjireklam. Ponadto trwają próby zainteresowaniaMAJ 201327

TARGIproducentów telefonów komórkowych czipami HDRadio, które miałyby być montowane w smartfonach.Nie da się ukryć, że dzięki temu odbiorca – poza zwykłymsłuchaniem radia – będzie mógł na wyświetlaczuswojego telefonu zobaczyć okładki albumów, biografi ęwykonawców muzyki, a wszystko to mogłoby zostaćzlinkowane do sklepów internetowych.Pro Audio Pit – podczas spotkań, które trwająprzez całe targi i są jedynie dla audio-profesjonalistówmożna było wziąć udział w dwudziestominutowychsesjach prowadzonych między innymi przez nominowanegodo Oscara za fi l-my Thor i Star Trek Peter’sDevlin’a. Sesje poświęconybyły takim tematom jakDoświadczenia w dźwiękuSurround w broadcast’cie,Złe audio!: Rozwiązywaniepowstawania problemóww telewizji, czy Zwizualizujswoje audio: Widzenie to słyszenie.Video Online Model – tasesja dotyczyła możliwości„zmonetyzowania“ VoD.Uczestnicy dyskusji doszlido wniosku, że w dalszymciągu nie jest to sprawa prosta,a branża mimo swojegozaawansowania cały czasjest w momencie rozwoju.Jak zarobić na VoD? Dobrymrozwiązaniem może być przykładYahoo!, które stawia na własne, nigdzie indziej niedystrybuowane pozycje, a dodatkową, sprawdzonąmożliwością jest zamieszczanie mocnych produkcji telewizyjnychi fi lmowych.KTO I CO?Firma JVC zaprezentowała upgrade kamkordera GY-HM650. Dzięki modyfi kacji fi rmware’u oraz dołączeniamodemu 4G LTE (na razie tylko w sieci Verizon)kamkorder poza standardowym przysyłaniem danychna kartach pamięci uzyskał możliwość transferu materiałuna żywo przy wykorzystaniu technologii 4G LTE.EVS – poza nowym logo, fi rma prezentowała odmiennąstrategię marketingową, która koncentruje się pozajego dotychczasowym, podstawowym źródłem działalności,czyli sportem. Prawie 30% wzrost pochodziw fi rmie z niesportowych aplikacji, włączając w to archiwizowanie,czy zarządzanie formatami. EVS, chcącuprościć swoje działania i zwiększyć możliwości, uruchomiłaplikację LSM Connect, która działa na tabletachi rozszerza możliwości kontentowe łącznie z zarządzaniemlistami odtwarzania. Kolejnym dużymproduktem fi rmy jest Nano Air – software’owy kontrolerplay-out’u dla studiów telewizyjnych oraz produkcjirozrywkowej (scenicznej). W połączeniu z serweramiXSnano płynie integruje się z opartymi na plikachbazami danych oferując efektywne rozwiązaniadla studiów i nadawców.Fujifi lm Recording Media pokazała cartrige LTOUltrium 6, nośnik który może pomieścić 6,25 TB danych,umożliwić zapis do 400 Mbps. Oferuje on podwójnepartycjonowanie, a żywotność archiwizowaniaLTO Ultrium 6 ma wynieść więcej niż 30 lat.Gefen prezentował nowy GefenPro, scaler HDMIi DVI do 3GSDI z synchronizatorem ramki, który mamożliwość konwertowania HDMI lub DVI do SDI/HD-SDIDual Link HD-SDI/3G-SDI i wspiera 8 kanałówaudio. Rozdzielczość możebyć skalowana do 1080p,1920x1200 i 2K.Panasonic oferowałswój pierwszy kamkorderz natywnym nagrywaniemAVC-ULTRA o symbolu AJ-PX5000G, który zawierawbudowane sloty kart microP2. Także Japończycy zapowiedzielinową opcję do dofi rmware’u kamkordera AG-HPX600 P2 HD, który powstałprzy współpracy z LiveU.TVLogic zaprezentowałSRM-074W, 7-calową wersjąmonitora wyróżniającego sięmożliwością pracy w pełnymsłońcu. Ten lekki monitor LCDo rozdzielczości 1024x600 zawieramiędzy innymi dwa wejścia3G SD/HD-SDI, wejście/wyjście HDMI oraz HDMI to HD-SDI converted output.Sony, które skupiało się na rozdzielczości 4K zaprezentowałodwie nowe kamery F55 i F5, które charakteryzująsię lekką konstrukcją modułową orazłatwością konfi guracji. Obie posiadają nowy typ sensora4K Super 35mm o rozdzielczości 4096x2160 orazoferują wsparcie kodeków XAVC MPEG-4 AVC/H.264,SR (MPEG SStP).Natomiast Harris pokazał nowego Inscribera G8i TitleOne AE, systemy grafi czne czasu rzeczywistegoze znacznie zwiększoną wydajnością, wspierające zaawansowanągrafi kę w produkcji na żywo i off-line orazwykorzystujące szablony grafi czne z zarządzaniembazami danych.I-MOVIX prezentował X10, rozwiązanie które pozwalana ciągłe zapisywanie rozdzielczości natywnegoHD do 250 klatek na sekundę. System zaprojektowanydo produkcji sportowej jest stosowany z serwerem XT3fi rmy EVS, pod kontrolą LSM’a.Blackmagic Design demonstrował UltraStudio 4K,urządzenie z możliwością zamontowania w rack’u i bazującena technologii Thunderbolt. Służy ono do przechwytywaniai odtwarzania obrazu w pełnej rozdzielczości4K. Kable podłączone do urządzenia mogą byćdługości do 30 metrów od komputera.JACEK BIELSKI28 MAJ 2013

MOJA HISTORIA TELEWIZJIMAŁYZNACZY WIELKIZmienia się struktura widowni nie tylko „Wieczorynki”oraz zmienia się sposób oglądania telewizjii oczekiwania widza.Program TVP musi podążać za tymi zmianami– czytamy w wyjaśnieniu Telewizji Polskiej nadesłanymdo red. Michała Stangreta z gazetyMetro w związku z zawiązaną niedawno społeczną koalicjąw obronie dobranocki.O czym świadczy to wyjaśnienie? – Moim zdaniem,jego treść wskazuje na zupełny brak pomysłu,co zrobić z tym problemem. W piśmieczytamy dalej, że obecnie dzieciw wieku 4-15 lat (tak drogi czytelniku,proszę nie przecierać oczu ze zdumienia,15-latek to dla autora cytowanegowyjaśnienia: dziecko!) to tylko15% widowni Wieczorynki, reszta to widowniaw wieku 60 plus. Wynika stądjasno, że to telewizja publiczna maproblem z publicznością, a nie odwrotnie.Pomysłowy Dobromir z Woronicza odwraca kotaogonem i niby coś wyjaśniając ściemnia, że oferowanytowar (produkt, kontent, program itp.) nie znajduje nabywcyz winy klienta. No bo ten raczył się zmienić i niepasuje do formatu.Tak oto z czegoś, co powinno być siłą i magnesemanteny, powstaje antenowy kłopot! Czy istnieje dobrewyjście z tej sytuacji? Oczywiście, istnieje i to nie jedno.Trzeba go tylko poszukać, a to oznacza, niestety,pewien wysiłek. Uff, po co jednak się męczyć? Łatwiejzlikwidować kłopotliwe pasmo i upchnąć w tym czasieco innego, na przykład dodatkowe reklamy. Przecieżto drogocenny „prime time”, czyli z powodu likwidacjiniechcianego (rzekomo) pasma telewizyjną kasę dodatkowozasilą większe wpływy.Sprawa wieczorynki to symptom czegoś poważniejszego.Wirtualny adresat Jedynki pozostaje nadalkimś zagadkowym, kapryśnym i niezdefi niowanym.Nigdy nie wiadomo, co tych kilka milionów widzówzechce obejrzeć. Czy nikt odpowiedzialny za decyzjestrategiczne nie pomyślał, że tak liczną publicznośćtrzeba w końcu zacząć szanować i traktować poważnie.Nie lekceważyć, nie przymilać się, nie łudzić,nie obrażać tandetnymi atrakcjami produkowanymiza ogromne pieniądze, czyli jak mówią młodzi ludzie:nie robić wiochy. A zwłaszcza nie sądzić, że receptąna chroniczny kryzys z dobranocką w Jedynce jestutworzenie kanału dziecięcego. Kanał tworzony z myśląo najmłodszych widzach będzie umożliwiał dzieciomszeroki dostęp do interesującej oferty programowej– łudzi siebie i nas autor cytowanego listu z TVP,upatrując w tym kosztownym rozwiązaniu jedyne wyjściez kłopotliwej sytuacji.Otóż, nie. Wyjście istnieje, ale nietakie. I dotyczy ono tego jednego pasemka,a nie kolejnego kanału tematycznego(nawiasem mówiąc, skądTVP miałaby wziąć konieczne funduszena jego utworzenie?). W przypadkudobranocki małe znaczy wielkie.Rozsądne zdanie głoszą na ten tematJacek Żakowski, Krzysztof Skiba,Michał Stangret, Zuzanna Ziomeckai tysiące innych, których zjednoczyła koalicja w obroniedobranocki. Jej zachowanie – uważa koalicja – magłęboki społeczny sens. Zgadzam się z tym.Nie chodzi jednak tylko o to, by dobranockę zachowaćw charakterze reliktu. Należy wyjść na spotkaniewidzom i postarać się odrodzić sam pomysł:niezwłocznie ogłaszając konkurs na najlepszy projektnadawanej o stałej porze – trwającej każdego dnia, powiedzmy,równo kwadrans – Wieczorynki w Jedynce.Wokół idei nowej dobranocki warto uruchomićtwórczą wyobraźnię i poszukać optymalnego rozwiązania.Ale najpierw zapewnić fi nansowe środki na realizacjęprojektu, który wygra konkurs. Nie kupowaćcudzych formatów, stworzyć format własny (najlepiejkilka) i uruchomić obliczoną na lata produkcję na własnepotrzeby, a jak pomysł i realizacja okażą się świetne,to jeszcze zarobić na eksporcie.Jeśli telewizja sama nie podbije serc najmłodszejwidowni atrakcyjnym programem do niej adresowanym,bezpowrotnie straci następną generację widzów.Marnując szansę na wytworzenie trwalszej więzi i przyciągnięcieoglądającej ją dorosłej publiczności w wieku20 plus, 40 plus, 60 plus itd. Oto misja, której – przypomocy dobranocki (i nie tylko) – warto się podjąćz nadzieją na lepszą przyszłość.MAREK HENDRYKOWSKIMAJ 201329

TARGIMIPTV, CANNES`2013Pół wieku z telewizją50 lat temu Bernard Chevry, legendarny dyrektor najsłynniejszegofestiwalu fi lmowego świata w Cannes, zaproponował, by nowa muza– telewizja, zdobywająca na całym świecie rosnąca popularność,miała i nad Lazurowym Wybrzeżem swoje doroczne święto.Tak narodziły się targi telewizyjne – MIPTV.Marché International des Programmesde Télévision miały swoja premierę w 1964 roku,z czasem rozrastały się coraz bardziejo kolejne gatunki i formy telewizyjne (formaty, dokumenty,produkcje dla dzieci, seriale, nowe media)co spowodowało, że musiano dla nich uruchomić takżeedycję jesienną pod hasłem MIPCOM.TROCHĘ STATYSTYKIPonad 11 tysięcy gości i uczestników z ponad 100 krajów,4 tysiące programów, 79 ofi cjalnych delegacji, znaczącyprzyrost oferty z Rosji, Ukrainy, Brazylii i ZjednoczonychEmiratów Arabskich, liczne światowe czy europejskiepremiery głośnych seriali – oto najkrótszy bilans tegorocznegowiosennego i jubileuszowego spotkania branżytelewizyjnej w Pałacu Festiwalowym w Cannes.Choć organizatorzy wypinając z dumy piersi podkreślaliwielość oferty i liczbę gości, to jednak nawetnieuzbrojonym okiem można było zauważyć, że stoiskbyło mniej niż zwykle, na zewnątrz nie wyrosły zaś –jak zwykle – dodatkowe namioty. Kryzys? Chyba nie,bo branża ma się wciąż wcale dobrze, a w produkcję,emisję i reklamę kontentu telewizyjnego zaangażowanesą miliardy euro. Raczej – zmęczenie materiału, bo może…wszystko już było. Dowód? Bardzo proszę!Oczekiwany zwykle z ogromnym napięciem przeglądpięćdziesięciu wybranych spośród tysiąca formatówtym razem mocno rozczarował, bo do emisji nadawałosię ledwie kilka propozycji z Izraela, Wielkiej Brytanii,Holandii i USA.Brakuje pomysłów, niespodzianek, atrakcji. Jakktoś celnie zauważył, rosną tylko stawki w kolejnychkonkursach, wyścigach, pojedynkach dzieci, rodzin,blondynów, okularników, kucharzy, muzyków i innychuzdolnionych talentów.POLSKA?TO CHYBA GDZIEŚ KOŁO MOŁDAWII!!!Nie było w rekomendowanej pięćdziesiątce formatuz Polski, nie było też stoiska Telewizji Polskiej, a faktten skomentować można na wiele sposobów, używająccałego katalogu złośliwości, przytyków o niekompetencji,bałaganie itd.Standardowe stoisko TVN, mały kącik ATM Grupyi Jacek Samojłowicz pomagający sprzedać prawado Tajemnicy Westerplatte – oto cała "siła ognia"30 MAJ 2013

TARGISERIALE, SERIALE…Przegląd nowych produkcji serialowych pokazywanychna MIPTV 2013.„Call me Fitz” (dystrybucja: eOne)Komedia z wątkami kryminalnymi z Jasonem Pristleyem– gwiazdą Beverly Hills 90210 – w roli głównej. Szału niema. Humor też specyfi czny.„Da Vinci’s Demons” (Adjacent Productions/StarzWorldwide/BBC Worldwide)Nowy serial o genialnym Leonardo, u nas pokazywanywłaśnie w stacji Fox. Mimo, że produkcja wysokobudżetowa,scenarzystę opłacono chyba słabo. Jedno z największychrozczarowań serialowych na MIPTV.„Jo” (Atlantique Productions/ Red Arrow Int.)Serial kryminalny z Jeanem Reno w roli głównej. Do obejrzenia,ale bez fajerwerków.„Magic City” (Starz Worldwide)Ameryka sprzed lat, intrygi i wielki świat. Klimatyczneprodukcja warta polecenia.„The Odyssey” (100% Distribution)Czy można w serialu pokazać świat starożytnych bogówi herosów? Można. Ale raczej nie w ten sposób, jak reżyserStephane Giusti. Nowa ekranizacja Odysei to największerozczarowanie serialowe tegorocznych targów w Cannes.„Private” (Sonar Entertainment)Serial o elitarnej agencji detektywistycznej. Detektywówna ekranie nigdy dość. Dla fanów kryminałów. Pozostaliwidzowie mogą być lekko znudzeni.„Rookie blue” (eOne)Przyzwoicie zrobiony dramat policyjny. Serial kierowanyraczej do męskiej części widowni.„Rouge” (eOne)Kolejny serial kryminalny z portfolio bardzo aktywnego ostatniodystrybutora. Do obejrzenia, choć megahit to nie jest.„The Saint” (MPCA)Nowa wersja przeboju sprzed lat – Świętego z przygodamiSimona Templara. Święty w stylu Bonda w dobiecyfrowych gadżetów. Udana konfrontacja z legendarnymserialem z lat 60-tych i jeszcze Roger Moore – czylikultowy Święty – pojawia się na ekranie. Brawo!„The Source” (Newen Distribution)Serial z Nieśmiertelnym, czyli Christopherem Lambertemw roli głównej. Do obejrzenia. Ale bez szału.„Wentworth” (FremantleMedia)Dramat w odcinkach proponowany przez australijskioddział koncernu FremantleMedia. Zaletą produkcjisą przede wszystkim wyraźnie nakreślone postaci kobiece.„The White Queen” (Starz Worldwide)Uwaga hit! Serial doskonale wpisuje się w trwająca jużkilka sezonów modę na kino historyczne. PodstawąMAJ 201331

TARGIFORMATYTrochę śmiechu, trochę inwencji, dużo rozczarowań.Przegląd nowych formatów telewizyjnych pokazywanychna MIPTV 2013. Wybrane produkcje pojawiły sięw zestawieniu fi rmy The WIT (Fresh Formats Around theWorld)„BEDTIME LIVE” (TwoFour, Wielka Brytania)Co robią małe dzieci, gdy nie śpią? Doprowadzają rodzicówdo szaleństwa. Ale to wszyscy wiedzą.„BOOM TOWN” (ITV Studios, Wielka Brytania)Życie w fi kcyjnym mieście, gdzie wszystko jest iluzją.Po Truman Show już nas to nie dziwi.„THE DATING OFFICE” (La Competentia/Televisa,Meksyk)Jak zdobyć serce singla? Podpowiedzą ukryte kamery.„EVERYBODY AND THEIR BROTHER” (La Competentia/Televisa,Meksyk)100 osób robi wspólnie dziwne rzeczy np. przenosiprzez przejście zdezorientowanych przechodniów, witasię z przypadkowymi osobami na ulicy itp. Chwilamiśmieszny TV fl esh mob.„THE INSIDE JOB” (All3 Media, Wielka Brytania)Pięć osób aplikuje do nowej, atrakcyjnej pracy. Niestetywśród tej piątki jest szpieg przyszłego pracodawcy. I zaczynasię...„JODIE MARSH BULLIED” (Shine Int., Wielka Brytania)Znany model wśród młodych łobuzów. Nie pyta Co z waswyrośnie? tylko stara się pomóc. Cel szczytny, ale całośćtrochę naiwna.„MY LITTLE PRINCESS” (Zodiak Rights, Wielka Brytania)Jest zamek, są rycerze, królewicze i królewny, a nawetkatapulty. A jednak wieje nudą z tego reality show.„PLAYING WITH FIRE” (Talk To You/2P2L, Francja)Czy 20 młodych osób może wspólnie prowadzić beachclub? Raczej nie.czwartego rynku telewizyjnego w Europie. Nikt z miejscowychnie jest w stanie zrozumieć, jak to możliwe,ale nieliczni przybysze znad Wisły wiedzą doskonale,że rodzima branża najlepiej czuje się we własnymsosie i najlepsze fi nansowo-personalne interesy robiw Warszawie, a nie w Cannes.Wypada zacytować własne słowa niżej podpisanegoz korespondencji dla www.portalfi lmowy.pl: Honorubranży bronił, z powodzeniem, Dariusz Jabłoński, szeffi rmy Apple Production, która była polskim partneremBBC Worldwide przy produkcji serialu „Szpiedzyw Warszawie”. Na specjalnym panelu nie tylko fachowo,ale i z humorem opowiadał o współpracy z Anglikami,rekomendując Polskę jako dobre miejsce do produkcjifi lmowej ze względu na odpowiednią bazę, fachowypersonel i aktorów nie mających kłopotu z graniemw angielskiej wersji językowej na czele z MarcinemDorocińskim. Naszego aktora chwalili też bardzo angielscykoproducenci serialu, a kilkudziesięciu dziennikarzyz całego świata uważnie tego słuchało i nadawałopotem w świat. Dobry PR wart jest wszystkichpieniędzy – jak mawiał klasyk. Zobaczymy niebawem,czy i tym razem będzie miał rację.Do gorzkich słów o symbolicznym udziale Polskiw canneńskich targach, dodać trzeba jednak spostrzeżenie,że wielu indywidualnych gości znad Wisły mogłomówić o sukcesie. Wśród nich m.in. Olgierd Cygan,pomysłodawca i organizator łódzkiego FilmteractiveFestival, którego kolejna edycja odbędzie się pod koniecwrześnia.POWRÓT DO ŹRÓDEŁTelewizyjna publiczność, zmęczona formatami i informacyjnąpapką powraca do sprawdzonych formi gatunków. Znów w ofercie wielu producentów pojawiająsię klasyczne seriale. Klasyczne, bo zrealizowanemetodą filmową z należytą dbałościąchoćby tylko o szczegóły scenograficzne czy jakośćgry aktorskiej. W Cannes pokazano m.in.pierwszy odcinek 10-częściowej Białej królowej,rozgrywającą się w XV-wiecznej Anglii opowieśćo wielkiej miłości młodego księcia Edwarda IVdo uchodzącej za najpiękniejszą kobietę epoki,32 MAJ 2013

TARGIElizabeth Woodville. Ale były też na serialowympolu ewidentne porażki.Telewizyjna publiczność porzuca telenowelena rzecz klasycznych seriali, ale owa „nawrócona”miłość bywa wystawiana na ciężką próbę. PodczasMIPTV takich doświadczeń było kilka. Oto zrealizowanaza francuskie, amerykańskie i niemieckie pieniądzeOdyseja, prezentowana w Cannes jako wydarzeniesezonu, raziła teatralnością, fatalnym aktorstwemi niespieszną narracją. Jeśli ktoś pamięta legendarnąwłoską adaptację sprzed 45 lat (z bośniackim gwiazdoremBekimem Fehmiu w roli Odysa), a takich telewidzówobdarzonych pamięcią jest wielu, ten przeżyjespory zawód.Ciekawie z kolei zapowiada się konfrontacja polskiejwidowni (jest już w ramówce polskiego oddziałukoncernu FOX) z kolejną międzynarodową produkcją– Demonami Da Vinci, bo największa sala PałacuFestiwalowego szybko pustoszała podczas pokazupremierowego odcinka. Może raził nadmiar efektówkomputerowych, zbytnie przywiązanie do celebry,a może po prostu, jak to bywa z ekranizacjami książkowychhitów, każdy ma swoją wizję i na własny użytekwizualizuje literaturę.Nie zawiódł natomiast nikogo Święty, czyli SimonTemplar, który w nowym wcieleniu (w tej roli AdamRayner) znakomicie radzi sobie na trzech kontynentach,używając nie tylko klasycznego poczucia humoru,uroku osobistego, ale też całego arsenałuelektronicznych gadżetów. Dla cytowanych już wyżejmiłośników „starej" telewizji, nagrodą będzie epizodycznyudział sir Rogera Moore`a, jak zawsze eleganckiegoi wciąż kochanego przez kamerę 85-latka.JAK TO ROBIĄ INNI?Polska wciąż czeka na odkrycie, a jak to robią inni– pokazała Argentyna. Może nie jest to mocarstwomedialne, ale rozmach (organizacyjny i programowy)jaki zaprezentowała teraz w Cannes mógł budzić podziw.Ale główne uderzenie strona argentyńska (tamtejszeMinisterstwo Spraw Zagranicznych, HandluZagranicznego i Wyznań oraz Narodowy Instytut Kinai Sztuk Audiowizualnych) przygotowuje na jesień, kiedyFORMATY„SABOTAGE” (Talpa, Holandia)10 celebrytów mieszka w luksusowej willi w Tajlandiii walczy o wysoką wygraną. Też mi sabotaż.„SPECIAL DELIVERY” (Armoza Formats, Izrael)Dostawca pizzy dla zamawiających ma ofertę specjalną:12 pytań, na które trzeba odpowiedzieć w 8 minut.Do wygrania pieniądze. W razie przegranej trzebazjeść... nawet nie napiszemy co.„STARS SKI JUMP” (Talpa, Holandia)16 celebrytów próbuje swoich sił w… skokach narciarskich.Niektórzy mają dużo szczęścia, że przeżyją upadki.Coś dla miłośników skoków, a nawet dla samychskoczków, gdy nudzą się po sezonie pucharowym.„TEEN MUM CELEBRITY SUPPORT” (Absolutely Independent,Holandia)Celebrytki wspomagają nastoletnie matki. Nie wiadomo,kto na tym może zyskać więcej. Jedno jest pewne, nawetznane osoby nie uchronią nastolatek przed błędamimłodości. Ale to wiemy i bez telewizji.„TIGER MUM” (Strix, Dania)Duńskie dzieci na miesiąc trafi ają do surowej chińskiejszkoły. Radzą sobie średnio. I to jest najbardziej widowiskowe.„TOXIC OFFICE” (Endemol, USA)Szefowie „dysfunkcyjnej” fi rmy stawiają przed pracownikamiciągle nowe zadania. Ktoś z zespołu może odpaść.Mało krzepiące przesłanie, gdy bezrobocie rośnie.„UNBEATABLE” (Endemol, Niemcy)Dwójka celebrytów jeździ po świecie i szuka talentówwśród ludzi, zwierząt i... maszyn. A publiczność w studiugłosuje, kto wygra. 50 tys. euro do zgarnięcia – to najciekawszyelement programu.„13 NIGHTS IN VEGAS” (Eyeworks, Holandia)Nocą w Las Vegas można zaszaleć. I potem obejrzeć tood końca, czyli od poranka po. Raczej dla psychoterapeutówpracujących z młodzieżą.MAJ 201333

TARGIto na czas MIPCOM ma zapewniony status gościa specjalnego.A tymczasem skromne plany o organizacjichoćby tylko polskiej alei w Pałacu Festiwalowym wciążpozostają w sferze marzeń. Może zamiast molestowaćkolejne ministerstwa i urzędy, które na hasło promocjapolskiej sztuki i kultura za granicą, reagują alergicznieuruchamiając wszystkie możliwe mechanizmy obronne,warto namówić na wspólną, wzbogaconą także o elementyautopromocyjne, akcję miasta festiwalowe. Możewzorem Wrocławia, który właśnie podpisał porozumienieo współpracy (naturalnym łącznikiem będą dwa znanefestiwale fi lmowe funkcjonujące od lat w obu miastach)z baskijskim San Sebastian, w Cannes zachcąsię pokazać np. Gdynia, Tarnów, Kraków czy Toruń. Ichwładze zdają się dobrze rozumieć wymierne korzyścipłynące z marketingu a ich związki z fi lmem są oczywiste.Nie ma na tej liście stolicy, bo przykład z ostatnichtargów nieruchomości w - a jakże! – Cannes (oferowanotam działkę w samym centrum Warszawy, tyle, że… pozbawionądojazdu!!!) czy wcześniejszy skandal z Emilkądowodzą, że każda następna inicjatywa może zakończyćsię kolejną kompromitacją.AZJA U BRAMA W POWIETRZU RED BULLTytuł trochę nieaktualny, bo azjatyccy producencii nadawcy rozpychają się na europejskich i światowychrynkach telewizyjnych od kilku lat. TegorocznyMIPTV dopisał do katalogu sukcesów kolejny rozdział.Oto przedstawiciele CCTV, czyli chińskiej telewizji publicznej,podpisali kilka porozumień, dających im zarównoświatową dystrybucję (np. przez VinevisionInt.) swych propozycji, jak i wspólną produkcję nowychprogramów np. z fi rmą Guinnes World Records.Viceprezydent CCTV podpisał też porozumienie o partnerstwiez austriacką ORF. Jego kolega, szef kanałudokumentalnego CCTV-9 przyjechał do Cannes byz kolei zaprezentować zwiastuny pojedynczych fi lmówi serii, zrealizowanych w ramach porozumienia, jakiezostało podpisane tu przed rokiem z pierwszym kanałemfrancuskiej telewizji publicznej.Tradycyjnie bardzo aktywni byli Koreańczycy,Hindusi i Japończycy. Ci ostatni, także ustami dyrektorageneralnego fi rmy Sony, Akiry Shimazu, przekonywalicanneńskich gości do zalet formatu 4K, który,póki co, ma wypełnić naturalna lukę, jaka powstałapo 3D. O telewizji trójwymiarowej cicho, o 4K corazgłośniej, choć to tylko modyfi kacja jakości HD w wersjiUltra. Coraz aktywniejsze są fi rmy z Indonezji, Malezjii Filipin. Wraz z rynkiem rośnie jego naturalne zapleczew postaci konferencji, wystaw i targów branżowych.Jedne z największych Asia TV Forum & Market odbędąsię w Singapurze w grudniu tego roku.Do Cannes zjeżdżą nie tylko producenci, kreatorzyi komentatorzy rynku telewizyjnego ale takżegwiazdy mediów. Felix Baumgartner z pewnościądo tego grona należy, ale udany skok ze stratosferyani na trochę - jak twierdzi zgodnie jego otoczenie– nie zmienił tego sympatycznego, otwartegoAustriaka. W czasie spotkania z liczną publicznościąwypełniającą Grand Auditorium opowiadał o przygotowaniachdo skoku, swych problemach z klaustrofobiąi zwykłym strachu, który mu towarzyszył niemaldo końca. Ale także o współpracy z Red Bull MediaHouse, który fi nansował całe przedsięwzięcie, a terazfi rmuje dwuczęściowy dokument sprzedany z powodzeniemdo wielu telewizji całego świata. Szef RBMH,Alexander Koppel skupił się na liczbach i planach,ale prawdziwe wrażenie robiła dopiero wizyta na stoiskujego fi rmy – jednym z największych i najbardziejobleganym na targach.JANUSZ KOŁODZIEJ & PIOTR MACHUL34 MAJ 2013

TELE RAWAZAPOMNIANEfilmy PolteluPisałem niegdyś o wytwórni Poltelu w Katowicach. Mało kto pamięta,że taka wytwórnia nad Rawą istniała. Produkowano w niej seriale,jak Ślad na ziemi o hucie Katowice i Blisko, coraz bliżej (o drodzeGórnoślązaków do Polski). Produkowano także pojedyncze fi lmytelewizyjne, które dzisiaj są najczęściej zapomniane.Pierwszym fi lmem założonej w 1976 roku wytwórnibyła Próba ognia, będąca także – co oczywiste– „próbą ognia” ekipy realizacyjnej katowickiegoośrodka telewizyjnego. Do realizacji przystąpiłmłody reżyser Marek Wortman z Warszawy, który oparłsię na scenariuszu Aleksandra Minkowskiego, któryz kolei posiłkował się powieścią produkcyjną Na spotkaniednia Jerzego Wawrzaka.Było to studium młodego bohatera, który szukadla siebie miejsca w życiu. To świeżo upieczonyinżynier Górny, który po studiach politechnicznychpodejmuje pracę w górnośląskiej hucie. Jako człowiekambitny i niepokorny popada w konfl ikty z dyrekcją,a także z prostymi hutnikami, którzy broniąsię przed jego ignorancją. Gdy w stalowni dochodzido wypadku, bohater staje przed próbą ognia kształtującąjego przejście w dojrzałe życie. Była to próbawskrzeszenia najzwyczajniejszego produkcyjniaka,która nie wyszła specjalnie poza jego stereotypy.W tym samym czasie, w 1977 roku, właśniew Poltelu Janusz Kidawa zadebiutował fabularnieSprawą inżyniera Pojdy, fi lmem najmniej znanym spośródzbyt wielu przez niego nakręconych.Do zaskakujących należy przypadek fi lmu Kto dawięcej co ja o dawnym przodowniku pracy WincentymPstrowskim. Partia komunistyczna, w której władzęprzejmowali dawni zetempowcy, próbowała wykreowaćwtedy (w 1977 roku) coś rodzaju nowego przodownictwapracy. Ale reżyserię fi lmu powierzono niespodziewanieStefanowi Szlachtyczowi, znanemuz nowatorskiej telewizyjnej adaptacji powieści TeodoraParnickiego Tylko Beatrycze. Wprawdzie scenariuszmiał perswazyjny charakter, lecz z obrazów przebiłosię nieco prawdy o Pstrowskim. Szlachtycz opowiadało nim w szeregu retrospekcji, które sięgają do dzieciństwabohatera, obejmują początki pracy w kopalniachZagłębia Dąbrowskiego, emigrację do Belgii, wreszciepowrót po wojnie do Polski. Spróbował nadać socrealistycznemuherosowi jakieś ludzkie rysy, a pomogła mudobra kreacja Jana Bógdoła, który nawet zewnętrznieupodobnił się do bohatera. Jedna z recenzentek warszawskichwzięła go nawet za prawdziwego górnika,tyle że obdarzonego talentem aktorskim. Niemniej fi lmo nim pozostaje dzisiaj raczej pamiątką przeszłości.Z kolei Gra o jutro Andrzeja Kotkowskiego z 1977 rokuopowiadała o legendarnym piłkarzu chorzowskiego„Ruchu” Gerardzie Cieśliku, który zagrał na ekraniesamego siebie. Reżyser zastosował formułę fabularyzowanegodokumentu, rozpoczynając akcję fragmentamiPolskiej Kroniki Filmowej ze sławnego meczuPolska – ZSRR w 1957 roku na Stadionie Śląskim, gdybohater strzelił dwa gole. Dlatego szkoda, że fi lmowio Cieśliku zabrakło najzwyczajniej dramatyzmu.Natomiast Tramwajada Bolesława Pawicy należydo najmniej znanych fi lmów śląskich, może dlatego,że nakręcono ją w przełomowym 1989 roku, gdy uwagęmediów i opinii publicznej ogniskowała najwięcejscena polityczna. Podstawą scenariusza było opowiadaniepisarza z Bytomia Andrzeja Tuziaka. Jego bohateramisą kilkunastoletnie dzieci z domu dziecka, którew noc sylwestrową porywają tramwaj, by jeździć nimpo trasach łączących miasta górnośląskie. Spotykająróżnych ludzi: dziwaków, pijaków, osoby samotnei bezdomne. Przeżywają chwile radosne, zabawne,ale i przerażające. W kulminacyjnej sekwencji uciekajątramwajem przed milicyjnym radiowozem. Rankiempatrol milicji zabiera dzieciaki z powrotem do domudziecka, lecz przygoda sylwestrowa pozostanie w nichna zawsze.Zapomniany fi lm Pawicy pociąga nadal nastrojowościąi odmiennością konwencji, dzisiaj możemyw nim zobaczyć manifestację wolności, wzmocnionąwyrazistą muzyką rockową Tomasza Lipińskiego.Tych fi lmów pojedynczych nakręcono w Poltelu– na marginesie zasadniczej produkcji serialowej –znacznie więcej, naliczyłem przynajmniej dwadzieściatytułów, a po większości nie ma specjalnego powodudo tęsknoty. Niemniej kilka wzbudza zaciekawienie.Najczęściej te, które wtedy najmniej promowano.JAN F. LEWANDOWSKI36 MAJ 2013

FESTIWALEMin. Bogdan Zdrojewski i Artur Reinhard Bodo Kox Jerzy Armata, Anna Grygiel i Janusz Majewski27. TARNOWSKA NAGRODA FILMOWAJAK CO ROKUW TARNOWIE!19 pozycji w konkursie wybranych polskich fi lmów fabularnych,kilkanaście innych w pokazach specjalnych. A ponadto kino młodegowidza, w którym obchodzono m.in. 50-te urodziny Bolka i Lolka, orazdokumenty, wystawy, koncerty, debaty i spotkania z wieloma twórcami.Jak zawsze do Tarnowa przyjeżdżają z najdalszychkrańców Polski i świata, bo tu mogą zawszeliczyć na poważną i szczerą rozmowęo swych fi lmach, rolach, zdjęciach. O aktualnej pozycjipolskiej kinematografi i, kondycji branży, roli krytyki.A w końcu o nowych projektach, planach czy realizowanychjuż przedsięwzięciach.Przed tarnowskim kinem Marzenie, którego stulecieistnienia honorowano podczas tegorocznegofestiwalu z udziałem Ministra Kultury i DziedzictwaNarodowego, Bogdana Zdrojewskiego, leży wprawdzieczerwony dywan, ale to dywan w pełni demokratyczny,bo przeznaczony dla wszystkich widzówi gości. Wśród tych ostatnich, co odnotujemy z korespondencyjnegoobowiązku, znaleźli się m.in.: AnnaSeniuk, Janusz Zaorski, Teresa Budzisz-Krzyżanowska,Dorota Kędzierzawska, Wojciech Smarzowski, LeszekDawid, Artur Reinhart, Jerzy Domaradzki, WłodzimierzNiderhaus, Sonia Bohosiewicz i wielu, wielu innych ludzikina i zawodów fi lmowych.Na czele tej listy musi znaleźć się jedno nazwisko,wybitnego i uwielbianego zresztą w Tarnowie, równieżza wieloletnie z nim związki (kultywowane na różnychpłaszczyznach: artystycznych, ale też męskich, damskich,kulinarnych i sportowych) aktora, który odebrałpodczas uroczystej gali zamykającej 27 TNF nagrodęza całokształt dokonań dla polskiej kinematografi i.Będący w świetnej formie, Jan Nowicki zapowiedziałz prowokacyjnym uśmiechem, że jeszcze dostarczynam, widzom niejednego powodu do niezadowolenia,swą obecnością na scenie czy ekranie. Póki co,niemal niesiony na ramionach przez członków fanklubuswego imienia, Jan N. dotarł w arcygościnne progigoszczącej artystów przez cały czas trwania festiwaluTatrzańskiej, i do późnej nocy bawił anegdotą, wespółz Andrzejem Poniedzielskim (wcześniej brawurowopoprowadził fi nałowy koncert muzyki fi lmoweji teatralnej Jerzego Satanowskiego), skutkiem czegobyła mała epidemia oboustnych zajadów i zmęczeniaprzepon brzusznych.IMAGINE I RESZTANiezwykły fi lm Andrzeja Jakimowskiego wydawał sięnaturalnym faworytem do nagrody głównej, choć kilkainnych tytułów, na czele z opromienioną niedawnymzwycięstwem w krakowskiej OFF Plus Camera, ObławąMarcina Krzyształowicza, czy cieszącym się rewelacyjnąfrekwencją obrazem Leszka Dawida Jesteś Bogiem,także wymieniano w gronie potencjalnych zwycięzców.Jury 27 TNF, kierowane przez jednego z mistrzówpolskiego kina, Janusza Majewskiego, jednogłośnieprzyznało Grand Prix wraz ze statuetką MaszkaronaImagine. Ciekawe jak widownia międzynarodowa ocenitę polsko-francusko-portugalską produkcję, którawprowadzi ich w świat bohaterów pozbawionych wzroku,w którym dominuje umysł i wyobraźnia, a zmysłypozostają w „rezerwie”? Pierwsze dwa tygodniepo polskiej premierze fi lm Jakimowskiego obejrzałoblisko 50 tysięcy kinomanów, a więc rokowania sąobiecujące wobec informacji, że do tej pory Imaginema zapewnioną dystrybucję w 20 krajach świata.Z pewnością usatysfakcjonowany wyjechał teżz Tarnowa Bodo Kox autor świetnej Dziewczyny z szafy,która uwiodła skutecznie jury młodzieżowe oraz jurydorosłe, przyznające jej Nagrodę Specjalną. Po sukcesachw kinie off-owym, którego to kierunku wrocławski38 MAJ 2013

FESTIWALEPrzed kinem Marzenie Debata krytyków Bolek i Lolek mają 50 lat!fi lmowiec, wtedy jeszcze amator, był jednym z prekursorówi niekwestionowaną gwiazdą, Bodo Kox pilniestudiuje reżyserię na łódzkiej Filmówce i… już pierwszym„dorosłym” fi lmem udowadnia, że czuje kino jakmało który z jego rówieśników.Druga Nagroda Specjalna Jury przypadła MariiSadowskiej za Dzień Kobiet, zaś Nagroda PublicznościPiotrowi Trzaskalskiemu za Mój rower.Tarnowska impreza nie tylko prezentuje i promujepolskie kino fabularne, ale też wychowuje sobie nowepokolenia widzów. Tradycyjnie odbywają się podczasTNF pokazy i prezentacje fi lmów adresowanychdo młodych widzów, zaś złożone z przedszkolakówi uczniów szkól podstawowych jury (oklaskiwane zawszenajgoręcej podczas fi lmowej gali) przyznaje swojąnagrodę. W tym roku otrzymała ją Niezwykła podróżMami Fatale z serii Mami Fatale, zrealizowana w warszawskimSemaforze. Wcześniej szczelnie wypełnionamłodymi widzami sala kina Marzenie przeżyła symbolicznąwycieczkę do Bielska-Białej, gdzie 50 lat temuw tamtejszym Studiu Filmów Rysunkowych powstałpierwszy odcinek legendarnego Bolka i Lolka.POLSKIE KINO AD 2013, 2014…Od kilku lat stałym punktem tarnowskiego festiwalujest spotkanie krytyków fi lmowych, którzy zastanawiająsię nad aktualną kondycją polskiego kina i prognozująjego przyszłość. W niemal zgodniej opinii uczestnikówdebaty (m.in. z: Kina, Polityki, portalufi lmowego.pl,Gazety Wyborczej, TELE PRO, Magazynu FilmowegoSFP, stopklatki.pl) sezon 2012/2013 był dla polskiego kinawcale udany. Choć nie ilość decyduje o całościowejocenie, to jednak fakt, że udało się zrealizować bliskopięćdziesiąt tytułów, sprawił, że oferta była różnorodnatreściowo i gatunkowo, że pojawiło się kilka interesującychdebiutów, że w końcu zdarzyły się fi lmy-niespodzianki.Skromny udział w fi nansowaniu tych produkcji mielinadawcy telewizyjni. Telewizja publiczna już od kilku latwspomaga rynek symbolicznymi kwotami, teraz jest to4,5 miliona rozłożone na bodaj siedem – osiem fi lmów,co czyni z TVP tylko jednego z wielu partnerów. Aktualnidecydenci z Woronicza nie mają nie tylko pieniędzy(pytanie wciąż aktualne: dlaczego obecny rząd boi sięjak ognia wprowadzenia powszechnego abonamentuczy opłaty audiowizualnej?), ani ochoty na ich zdobywanie(permanentna nieobecność szefów TVP na targachtelewizyjnych w Cannes, gdzie są do wzięcia milionyna koprodukcje), ale przede wszystkim świadomości,że rodzima telewizja winna zapewnić sobie przedewszystkim stały dostęp do bieżącej produkcji, fi nansowaćją i pokazywać, a nie zadawalać się okazjonalnymizakupami komercyjnej anglojęzycznej papki, którana co dzień wypełnia ramówki.Wydaje się, że pod znakiem zapytania jest realizacjarozgrywającego się w czasie Powstania WarszawskiegoMiasta Jana Komasy, z którego współfi nansowania wycofałsię ostatecznie TVN. Oznacza to, że po kilku latachprzygotowań i trwających aktualnie castingach rozpoczęciezdjęć w najbliższych tygodniach wcale nie jestprzesądzone.Niestety ostatnie tygodnie przyniosły kolejną złąwiadomość dla polskiego rynku fi lmowego. Z fi nansowania– przynajmniej na jakiś czas – wycofał się Canal+,od wielu lat ważny partner, dzięki pieniądzom któregozrealizowano wiele ważnych i potrzebnych fi lmów.Teraz, po ostatnich zawirowaniach organizacyjno-fi nansowychi katastrofi e wizerunkowej, jaką zakończyło siępołączenie platform cyfrowych w jedną platformę, nc+,nie sposób przewidzieć, czy i kiedy francuski nadawcapowróci do fi nansowego wspierania polskiego kina.Wiadomością dobrą z kolei jest deklaracja szefów europejskiejczęści koncernu HBO, którzy zachęceni dobrymprzyjęciem tryptyku Agnieszki Holland Gorejącykrzew, a wcześniej sukcesami dokumentów realizowanychnad Wisłą za ich pieniądze, nie wykluczają w najbliższymczasie „wejścia” w produkcje fabularne.Polskie kino wciąż czeka na wielki spektakularnysukces międzynarodowy, taki na miarę rumuńskich fajerwerkówsprzed kilku lat. Bo choć warsztatowo i jakościowonie odstaje od europejskiej, przyzwoitej średniej,to jednak wciąż ma kłopot z dotarciem do europejskieji światowej publiczności. Może potrzebuje osobowościna miarę Hanekego czy Seidla z Austrii, może fi nansowo-marketingowegowsparcia kinowego giganta jakiegoudzielili Francuzi Rumunii, może literackiej eksplozji,która uczyniła ze Skandynawii niewyczerpane źródło inspiracjidla kryminalnych seriali.MOŻE…Za rok organizatorów 28 Tarnowskiej Nagrody Filmowejnie „dotkną” już takie kłopoty bogactwa jak obecnie.Produkcja bieżąca oscyluje bowiem wokół 30-35 tytułów,ale za to wśród autorów są nazwiska tej miary co:Wajda, Machulski, Smarzowski, Szumowska. Tematówwięc do nocnych rozmów fi lmowych Polaków z pewnościąnie zabraknie.JANUSZ KOŁODZIEJMAJ 201339

MOIM ZDANIEMZABÓJCAZ LUBIEŻNOŚCIPOLSKA 2013EMISJA: TVP 2Zabójca z lubieżnościTytuł fi lmu Marcina Koszałki brzmi smakowicie. Kiedy okazujesię, że nie jest to dowód na kreatywność autora, lecz określeniezaczerpnięte z kryminologii, ciekawość wzrasta. Ostrzegam jednak:lubieżność oglądana przez pryzmat zbrodni ma posmak nieskandalu, ale paraliżującego strachu.Koszałka proponuje kino totalne, połączenie dokumentu,animacji, kina aktorskiego (bo chybafragmenty zapisu wizji lokalnej nie pochodząz epoki?) i fotografi i. To w warstwie wizualnej. W warstwienarracyjnej też mamy niezły miszmasz. Niby tytułodnosi się do niejakiego Joachima Knychały, zwanegorównież Wampirem z Bytomia, ale o Knychale Koszałkamówi najmniej. Właściwie nic, poza kilkoma fotografi amii informacją, że został powieszony w 1985 roku za zamordowaniepięciu kobiet, no i jeszcze to, że był klonem(choć w fi lmie pada inne sformułowanie – copycat,czyli naśladowca) innego wampira, tego z Sosnowca,Zdzisława Marchwickiego. Ale fi lm trwa ponad 40 minuti ma jeszcze dwóch bohaterów, tych – jak mówią samio sobie – co „go powiesili”. Jeden, dobrotliwy emeryt,okaże się milicjantem, który prowadził śledztwo w sprawieKnychały, ale do dziś pozostawał w cieniu. Druginazywa się Edward Kozak i jest dziennikarzem, któryna wampirze z Bytomia zrobił niezły interes. To on wydałPamiętniki wampira – przerażające zwierzenia Knychały,spisanie w więzieniu, w oczekiwaniu na wykonanie wyrokuśmierci. Wampir zgodził się na nie po obietnicymiliona dolarów, jaki mieli otrzymać jego żona i dzieci.Oczywiście, rodzina zbrodniarza nie dostała żadnychpieniędzy, za to Kozak wystrzelił w wielki świat. W opublikowanymprzez katowicką edycję Gazety Wyborczejcyklu Ludzie przełomu artykule został przedstawionyjako dziennikarz, który miał nie tylko wyczucie tematu,ale i smykałkę do interesów. To on, między innymi, uruchomiłprywatną telewizję Rondo na Śląsku i jako pierwszypuszczał w eter pornografi ę.Ale tak naprawdę, fi lm Koszałki nie mówi anio Knychale, ani o milicjancie, który go schwytał,ani o Kozaku. To opowieść o wirusie zła, który wisiw powietrzu i tylko czeka na moment, by przenieśćsię na człowieka, choćby poprzez media. Bo przecież,gdyby nie wiadomości o Marchwickim, dawkowanebardzo oszczędnie (wszak z Zagłębia pochodziłEdward Gierek i połowa jego ekipy, więc tytuł „wampirz Sosnowca” mógłby przylgnąć do niewłaściwejosoby), Knychała nie uległby fascynacji jego osobąi, być może, pięć kobiet ocaliłoby życie. Ofi arą tegowirusa są i policjant, który ze swego całego długiegożycia ocalił właściwie to jedno wspomnienie, i dziennikarz,który do dziś tęskni za sławą i pełnym uciech życiem,jakie ofi arował mu swoimi wyznaniami Knychała.Życiem, z którego dziś pozostały wizyty w porno-shopach,barach ze striptizem i czaty z prostytutkami.Zabójca z lubieżności porusza, nawet wstrząsa,a przede wszystkim nakłania do refl eksji: gdzie jestgranica między przyjemnością i lubieżnością? To takżeopowieść o tym, że we wszystkim trzeba szukaćrównowagi, bo tylko ona może dać gwarancję spełnienia.Bo zatracić się jest bardzo łatwo. A wtedy nie pomożenajbardziej nawet szczery akt skruchy.KONRAD J. ZARĘBSKI40MAJ 2013

Młodzi i Film32. Koszaliński FestiwalDebiutów Filmowych24-29.06.2013 KOSZALIN32

LUDZIE TELEWIZJIŚWIATŁO:JAN TYSZLERAnna Dymna, Piotr Fronczewski, Krzysztof Kolberger,Marek Kondrat, Tadeusz Łomnicki, Zofi a Mrozowska, Anna Seniuk,Danuta Szafl arska, Zbigniew Zapasiewicz…Twarze tych oraz bardzo wielu innych sławnychaktorek i aktorów oświetlał w ciągu swej ponadczterdziestoletniej pracy w TVP realizator światłaJan Tyszler. Jego dorobek obejmuje spektakle TeatruTelewizji wyreżyserowane przez tak wybitnych twórców,jak Jerzy Gruza, Adam Hanuszkiewicz, GustawHoloubek, Zygmunt Hubner, Grzegorz Królikiewicz,Olga Lipińska czy Stefan Szlachtycz.W styczniu tego roku Jan Tyszler skończył 80 lat. Niewidać po nim wieku, ma krzepę i świetną pamięć, nicwięc dziwnego, że z TVP rozstał się dopiero przed sześciomalaty – i to nie na dobre, bo wciąż z nią okazjonalniewspółpracuje.Urodził się w Wieluniu. Ukończył studiana Wydziale Grafi ki ASP w Krakowiei na Wydziale Operatorskim PWSFw Łodzi. Do TVP trafi ł jako studentostatniego roku Filmówki. Tematemteoretycznej pracy dyplomowej uczyniłtelerecording – metodę utrwalaniana taśmie fi lmowej programów telewizyjnych(zarzuconą po wejściu w życiemagnetowidów). Utrwalenie odgrywałoszczególnie dużą rolę w przypadku programówemitowanych na żywo, a więcniepowtarzalnych. Kamera fi lmowa rejestrowałana taśmie 16 mm obraz z monitora,przesyłany nań z kamer telewizyjnych. W Polscejuż wtedy kamery telewizyjne były wysłużone, ich lampyanalizujące eksploatowano nie kilkaset godzin, zgodniez normą, lecz kilka tysięcy, toteż obraz na monitorze byłmarny. Wokół konturów przedmiotów i postaci pojawiałysię czarne smugi, które widzimy do dzisiaj w archiwalnychprogramach telewizyjnych – żali się Jan Tyszler.Jako samodzielny realizator światła zadebiutowałw 1966 roku spektaklem Stanisława GrochowiakaChłopcy w reżyserii Tadeusza Jaworskiego.W tamtych czasach Telewizja nadawała jeszczeobraz czarno-biały, wiele programów i spektakli szłona żywo, a ponadto nie było studiów przy Woronicza.Zarówno w Studio nr 1, przy Placu PowstańcówWarszawy, jak i w zlokalizowanym w Pałacu KulturyStudio nr 2, którego nie należy mylić z późniejszym programemMariusza Waltera Studio 2 (Tyszler był współtwórcątego programu!), panowała ciasnota.– Spektakle Teatru Telewizji realizowano w Studionr 1. W tych warunkach była to najwyższa szkoła jazdy– mówi Tyszler. I ma rację: we względnie niewielkim pomieszczeniunie lada zręczności wymagało perfekcyjnezgranie inscenizacji, gry aktorskiej, scenografi i i światładla trzech kamer – z rejestracją dźwięku. Nikomu nieśniło się wówczas o mikroportach, dźwięk chwytałymikrofony umieszczone na długich wysięgnikach, którejak nie tu, to tam rzucały cienie. – Najprościej byłobyoświetlić wszystko „na mięciutko”, żeby zniwelowaćcienie. Na tym jednak ucierpiałaby dramaturgia przedstawienia,która zwłaszcza w kryminałach w rodzaju„Kobry” wymagała wykreowania światłem „twardym”,kontrastowym, niepokojącego nastroju– tłumaczy Jan Tyszler. Ono z kolei byłoryzykowne dla urody aktorek, a przecieżkażda z nich chciała wyglądać na ekraniejak bogini – dodaje z uśmiechem.Aktorki miały jednak o mnie dobre zdanie,bo nawet w scenach dramatycznychwystrzegałem się oszpecania światłemtwarzy.Przed kolejnym wyzwaniem postawiłorealizatorów światła przejście TelewizjiPolskiej z czerni i bieli na kolor, które dokonałosię na początku lat 70. ubiegłegowieku.Jaki był ówczesny prezes Radiokomitetu MaciejSzczepański, taki był, ale nie można mu odmówić wyposażeniaTelewizji w dobry sprzęt do koloru. Tyle żeprzyjęty przez Polskę system barwny SECAM był słaby,lepsze rezultaty można by uzyskać, gdyby przyjętoPAL. – Toteż niektórzy realizatorzy światła bali się pracowaćprzy programach barwnych. Mnie ośmielało mojewykształcenie plastyczne. To że zostałem malarzem, zaszczepiłowe mnie wrażliwość na kolory, co potem w telewizjidodało mi odwagi – opowiada Jan.Wśród, jak mówi się w żargonie fi lmowców, świeconychprzez Tyszlera produkcji Teatru Telewizji są spektaklelegendarne, takie jak Świętoszek Moliera w reżyseriiZygmunta Hubnera, z Tadeuszem Łomnickim w roliTartuffe’a, Lato w Nohant Iwaszkiewicza, które zrealizowałaOlga Lipińska, wyreżyserowana przez JerzegoGruzę Szekspirowska tragedia Romeo i Julia z młodziutkimiwówczas (w 1974 roku) Bożeną Adamek42 MAJ 2013

LUDZIE TELEWIZJIJAN TYSZLER JAKO SAMODZIELNY REALIZATOR ŚWIATŁAZADEBIUTOWAŁ W 1966 ROKU SPEKTAKLEM STANISŁAWAGROCHOWIAKA CHŁOPCY W REŻYSERII TADEUSZA JAWORSKIEGO.i Krzysztofem Kolbergerem w rolach tytułowych, czyRewizor Gogola, także w reżyserii Gruzy, z Łomnickimjako Horodniczym.– Chyba nigdy się tak nie napracowałem, jak przy„Nie-Boskiej komedii” Krasińskiego, którą reżyserowałZygmunt Hubner. Nie dość, że przedstawienie realizowaliśmygłównie w plenerze, w Ogrodzieńcu, więc dużowysiłku kosztowało nas zainstalowanie tam parku oświetleniowego,to jeszcze wszystko to działo się w 1982 roku,w stanie wojennym, kiedy na rynku niczego nie możnabyło dostać – wspomina bohater naszego artykułu.– Napięcia łagodziła cierpliwość i wielka kultura osobistaHubnera. Reżyserzy polegali na mojej wrażliwościartystycznej i solidności zawodowej, z żadnym z nichnie miałem konfl iktów, nawet z tak impulsywnymi osobami,jak Olga Lipińska czy Grzegorz Królikiewicz – mówiTyszler. Z rozbawieniem wspomina sytuację z planujednego z Kabaretów Olgi Lipińskiej. Słynąca z perfekcjonizmureżyserka miała o godzinie czwartej nad ranem,po kilkunastogodzinnej pracy, zarejestrowanychczterdzieści (!) dubli jednego ujęcia i wciąż była niezadowolonaz występującej w nim artystki. Od kolejnychpowtórek wybawiło ekipę niespodziewane wtargnięciedo studia… brygady antyterrorystycznej. Zapewne właśniektoś z ekipy, już mocno poirytowany, powiadomiłantyterrorystów, że podłożono bombę.Jan Tyszler pracował przy wszystkich wydaniachBanku Miast. Oświetlał ABBĘ podczas pamiętnego występuzespołu w Telewizji Polskiej.Mnóstwo wysiłku włożył w transmisje najróżniejszychimprez masowych, od światowego zjazdu młodzieżykatolickiej, który odbył się w 1991 roku w Częstochowiez udziałem papieża Jana Pawła II, po festiwale piosenkiw Kołobrzegu, Opolu, Sopocie i Zielonej Górze. W amfi -teatrze opolskim refl ektory były podwieszane tak wysoko,że musieli je instalować taternicy! Od realizatora światławymagano więc, aby z góry możliwie najtrafniej przewidziałrozmieszczenie refl ektorów. Ale jak miał sprawdzićtrafność swoich przewidywań, skoro próby z artystamiodbywały się w świetle dziennym? Tak naprawdę dopierona wieczornej próbie generalnej dało się przeprowadzićostateczne korekty oświetlenia – mówi Tyszler.Był pierwszym realizatorem światła, który na festiwalachpiosenki podjął dwie odważne decyzje. Po pierwszezrezygnował z olbrzymich podestów na refl ektory, tzw. ambon,które stały na widowni i częściowo zasłaniały estradę.Po drugie postanowił skierować kolorowe światło nie tylkona scenę i wykonawców, ale również na publiczność.W trakcie wieloletniej kariery telewizyjnej JanTyszler bywał także autorem zdjęć. W tym charakterzepracował m.in. przy głośnym spektaklu GrzegorzaKrólikiewcza Kronika polska Galla Anonima, czy w polsko-włoskimfi lmie operowym Ernestyna, nakręconymw Radziejowicach. – Na planie tego obrazu ciężko harowałem,podczas gdy reżyser, Włoch, starszy pan, siedziałsobie wygodnie w wozie transmisyjnym i co chwilatylko mówił do mnie: Jan, jest O.K. – śmieje się TyszlerZa swoją twórczość bohater naszego artykułu zostałodznaczony m.in. Brązowym i Srebrnym KrzyżemZasługi, Złotą Odznaką TVP oraz Nagrodą I StopniaPrezesa TVP.ANDRZEJ BUKOWIECKIMAJ 201343

TELE INFOKALENDARIUM2-11.05 TELAVIV, DocAviv Int. Documentary Film Fest.7-11.05 EUGENE, International Film & Video Festival9-12.05 TORONTO, 4th Toronto Int. Deaf Film & Arts Festival10-19.05 WARSZAWA, WROCŁAW 10 Planete+Doc Film Fest.15-26.05 CANNES, 66 International Film Festival26.05-2.06 KRAKÓW, 53 Kraków Film FestivalTVP ROZRYWKA JUŻ NADAJETVP Rozrywka, który ofi cjalnie wystartował 15 kwietnia,a uroczyście kilka dni później “przy okazji” nagrania kolejnegobloku program Dzięki Bogu już weekend prezentujew swej ramówce programy satyryczne, muzyczne kabaretowe,festiwale i widowiska telewizyjne oraz koncerty,teleturnieje, fi lmy komediowe i seriale.Nowy kanał szybko znalazł się w ofercie CyfrowegoPolsatu w pakiecie dla całej rodziny Familijnym Max HD.TVP Rozrywka został umieszczony na pozycji 57 na liściekanałów Cyfrowego Polsatu. Jest nadawany w standardzieMPEG-4, co oznacza, że jest dostępny wyłączniedla użytkowników dekoderów HD. Obecnie ok. 2,5 mlnabonentów platformy korzysta z dekoderów wysokiejrozdzielczości. Pakiet dla całej rodziny Familijny Max HD,do którego trafi ła nowa stacja zapewnia teraz aż 89 różnorodnychkanałów, w tym 17 w jakości HD.Oferta Cyfrowego Polsatu, w tym także pakietuFamilijnego Max HD, jest systematycznie rozszerzanao nowe kanały tematyczne. W ostatnich tygodniachdołączyły do niej także 13th Street Universali Universal Channel HD należące do UniversalNetworks International oraz TLC HD, którego właścicielemjest Discovery Communications. PANASONIC W BITWIE O DOMPanasonic jest sponsoremnajnowszej produkcjiTVN – programuBitwa o Dom, który emitowanyjest w każdą niedzielędo 30 czerwca.W ramach tej produkcjiosiem rodzin walczących o mieszkanie będzie mogłowykorzystać w swoich aranżacjach urządzenia fi rmyPanasonic. Są wśród nich telewizory plazmowe z najnowszychserii VT60 i ST60, a także telewizory LEDz oferty na 2013 rok z serii DT60 i ET60. Dodatkowouczestnicy będą mieli do dyspozycji kamerę HC-X920,a także aparaty LUMIX G3 i G5 oraz aparat kompaktowyLUMIX FZ200. Uczestnicy będą też mogli korzystaćze sprzętów z kategorii Home Audio Video takich, jak:minisystem hifi SC-PMX5, kino domowe SC-BTT460,odtwarzacz Blu-ray DMP-BDT230 oraz soundbar SU-HTB527. AWANSE/TRANSFERY/ ODEJŚCIA28 kwietnia zmarł w Warszawie w wieku 72 lat KarolJakubowicz. Wybitny dziennikarz i publicysta, medioznawcai ekspert. Z wykształcenia politolog specjalizującysię w zagadnieniach związanych z dziennikarstwem,pełnił rolę eksperta Rady Europy, UNESCO,Unii Europejskiej, OBWE w zakresie ustawodawstwaradiowo-telewizyjnego. Był pracownikiem naukowymInstytutu Dziennikarstwa UW, przewodniczącym RadyNadzorczej TVP, dyrektorem działu analiz i doradcąKRRiT.Cieszył się szacunkiem i niekwestionowanym autorytetemw środowiskach związanych z mediami elektronicznymi.Ceniono nie tylko jego ogromną wiedzę,ale także podziwiano pogodę ducha, poczucie humorui życzliwość. ERICSSON SERVICES DEBIUTUJEBroadcast Services to nowy obszar zainteresowaniafi rmy Ericsson, rodzaj partnerstwa pomiędzy dostawcąinfrastuktury i nadawcami TV. W tym układzie,Ericsson przejmuje odpowiedzialność za sprawy technicznei operacyjne platform TV, powiązane z zarządzaniemtreścią, dystrybucją, wprowadzaniem nowychusług, aplikacji webowych i mobilnych.Broadcast Services to odpowiednik ManagedServices - współpracy fi rmy Ericsson z operatorami telekomunikacyjnymi,podczas której Ericsson przejmujezarządzanie siecią telekomunikacyjną, gwarantującobniżenie kosztów przy zachowaniu niezawodnościsystemu. Modelowym przykładem Managed Servicesna rynku polskim jest trwająca od 2006 roku współpracafi rmy Ericsson z grupą Netia.Jako globalny lider w obszarze telekomunikacji,Ericsson w sposób naturalny wkracza na pole przemysłumediowego, zwłaszcza że granice pomiędzy telekomuniacjąi telewizją coraz bardziej się zacierają. Ericssonbył obecny w branży TV od długiego czasu. Od 20 latjest światowym liderem w technologiach kompresji wideoi przyczynił się do cyfryzacji TV. Za swoje zasługi fi rmaEricsson otrzymała trzy nagrody Emmy m.in. za pionierskiewprowadzenie systemu MPEG-4 AVC dla telewizji HD.Obecnie Ericsson świadczy usługi dla ponad2000 nadawców i dostawców TV w ponad 100 krajach.Z systemów zarządzania treścią fi rmy Ericssonkorzysta 60% spośród 20 największych dostawców TVna świecie. Ponad połowa treści VOD na świecie jestprocesowana przez rozwiązania fi rmy Ericsson. 44MAJ 2013

TELE INFOTVP HD ODŚWIEŻA OPRAWĘIII FILMTERACTIVEJUŻ WE WRZEŚNIUTrzecia edycja Filmteractive odbędzie się 25-26 września 2013 w Łodzi, a organizatorem jestFundacja Media Klaster oraz agencja interaktywnaDigital One przy współpracy z Państwową WyższąSzkołą Filmową, Telewizyjną i Teatralną.Filmteractive to wydarzenie poświęcone innowacyjnymtreściom audiowizualnym takim jak: interaktywnefi lmy, projekty crossmedialne / transmedialneoraz branded i digital content. Poprzednie edycjeFilmteractive przyciągnęły kilkudziesięciu uznanychspecjalistów przemysłu audiowizualnego, w tymprzedstawicieli światowych marek, twórców i producentów,media oraz przedstawicieli branży internetowej.Trzecia edycja Filmteractive będzie jeszczebardziej międzynarodowa. Organizatorzy nawiązalibowiem współpracę z wydarzeniem partnerskimCross Video Days z Paryża. Otrzymali wsparciem.in. od Northern Dimension Partnership on Culture,British Council oraz Austriackiego Forum Kultury.Filmteractive jest zaś promowany na takich eventachjak MIPTV (Cannes), Cross Video Days (Paryż),Cross Media Forum (Londyn), Transmedia Fest(Londyn) czy Future Media 2.0 Starts Now (Ryga).Filmteractive 2013 ma formułę łączącą trzyw jednym – konferencję biznesową (FilmteractiveConference), targów innowacyjnego contentu audiowizualnego(Filmteractive Market) oraz festiwaludla twórców audiowizualnych (FilmteractiveFestival). Bilety „early-birds” na FilmteractiveConference i Filmteractive Market (25-26 września2013) można kupować do końca maja, wypełniającformularz na stronie www.fi lmteractive.eu. Wstępna Filmteractive Festival jest wolny. Należy jednakdokonać wcześniejszej rezerwacji na adres e-mail info@filmteractive.eu. Liczba miejsc jest ograniczona.TELE PRO jest ponownie jednym z patronów medialnychłódzkiej imprezy.TVP HD, najnowocześniejszy technologiczniekanał telewizji publicznej,odświeża oprawę programu.W nowych klipach wideo znajdująsię elementy podkreślające ścisłyzwiązek TVP HD z nowinkami technologicznymi w świeciemediów, z których najczęściej korzystają ludzie młodzi.Motywem przewodnim nowej oprawy jest wyżeł weimarski,znany już widzom TVP HD. W nowych klipach wideo piesbawi się w otoczeniu multimedialnych gadżetów, takich jaksmartfon, odtwarzacz mp3, cyfrowa kamera, laptop, okularydo oglądania telewizji 3D, konsole gier komputerowych.Symbolizuje to ścisły, codzienny związek TVP HD z najnowocześniejszymizdobyczami technologii multimedialnych,wykorzystywanych przez ten kanał. Nowością i ciekawostkązarazem jest także specjalnie przygotowana animacjaz wyżłem weimarskim w roli głównej, którą TVP HD będzieemitować nocą po zakończeniu programu. Klipy oprawy, tokrótkie, trwające kilka, kilkanaście sekund fi lmiki emitowanemiędzy kolejnymi pozycjami programu, blokami promującymiprogram i reklamami. Są one swoistą cezurą, stanowiąwyróżnik kanału, budują jego wizerunek. Odświeżona oprawaTVP HD wzbogaci się o wideoklipy, których autorem jestGrzegorz Nowiński (Novinastudio). DIXIE OD MAJAMiniMini+ przypomina w maju serialstworzony w oparciu o opowiadanieAgnieszki Osieckiej – to wielkaprzygoda w magicznej krainie,gdzie wyobraźnia nie ma granic...Na osiedlowym podwórkubliźniaki, Karolina i Marek, poznająmówiący samochód. Wkrótce magiczne auto o imieniuDixie zabiera ich do baśniowej krainy, pełnej dziwacznychi wesołych stworków. Jadąc zaczarowaną autostradąchłopiec i dziewczynka odwiedzają budyniowe gaje,poznają muzykalnego diabełka, podziwiają mruczącegrzyby oraz uciekają przed niebezpiecznym potworem.Jednymi z najdziwniejszych postaci w tym świecie sąpsotliwe piątaki, dla których liczy się tylko liczba pięć... REKLAMA

TELE INFOLEKARZE RATUJĄ ŻYCIELekarze ratują życie to akcja społeczna non-profi tmająca na celu zwiększenie akceptacji społecznejdla idei transplantacji m.in. poprzez promocję podpisaniaoświadczenia woli i zachęcenie do poinformowaniao swojej decyzji rodziny. Organizatorem akcjijest telewizja TVN, a partnerami są: placówki medyczneMedicover w całej Polsce, Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji Poltransplant PolskaUnia Medycyny Transplantacyjnej oraz dwutygodnikGala.W serialu Lekarze aktorzy wcielając się w role lekarzy,ratują życie pacjentom m.in. dokonując operacjiprzeszczepiania narządów. W realnym świecie obsadai twórcy serialu oraz rada programowa akcji, w składktórej wchodzą uznani w środowisku medycznym eksperci,poprzez akcję będą propagować znaczenie tzw.:oświadczeń woli, które są zgodą na pobieranie narządówpo śmierci na rzecz ratowania innych ludzi. Będątakże zachęcać do porozmawiania o swojej decyzjiz rodziną, jak bowiem wynika z badań opinii publicznejprzeprowadzonych przez CBOS w 2012 roku mimo iż74% badanych godzi się na oddanie swoich narządówpo śmierci, ale aż trzy czwarte Polaków (75%) nie rozmawiałoz bliskimi na ten temat. DZIEWCZYNY W NOWYCHTECHNOLOGIACH GRAŁY O STAŻ!Projekt Dziewczyny w Nowych Technologiach to inicjatywaspołeczna Prezesa Urzędu KomunikacjiElektronicznej ściśle związana z ustanowionymiprzez Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny(ITU) obchodami Światowego Dnia Kobiet i Dziewczątw Nowych Technologiach – Women and Girls in ICTDay, który przypadał w tym roku na 25 kwietnia.Najnowsze dane Komisji ds. InternetuSzerokopasmowego (The Broadband Commission)działającej przy ONZ wskazują na brak równości płciw sektorze technologii informacyjnych i komunikacyjnych.Jest to szczególnie widoczne w nierównym dostępiekobiet do technologii informacyjnych i komunikacyjnychoraz w ograniczonej reprezentacji kobietw sektorze ITC, wyrażonej liczbą zajmowanych stanowisk,szczególnie kierowniczych i właścicielskich.Konkurs ogłoszony przez Prezesa UKE i wiodącefi rmy technologicznych jak: Cisco Systems Polska,Motorola Solutions Polska, SAS Institute Polskai Sygnity S.A. przeznaczony był dla najzdolniejszychstudentek od II roku studiów pierwszego stopnia orazroczników wyższych, a także studiów drugiego stopniai jednolitych studiów magisterskich. Warunkiem udziałuw konkursie jest rozwiązanie autorskiego zadania,przygotowanego przez każdą z fi rm partnerskich. NAKRĘCAMY WYOBRAŹNIĘ NA FINISZUKonkurs w ramach programu społecznego AXN.Nakręcamy Wyobraźnię dobiegł końca. Po burzliwychobradach, w których rozstrzygający okazał się głos internautów,jury wyłoniło najlepszą pracę wykonanąprzez dzieci ze świetlic środowiskowych. Zwycięzcą drugiejedycji programu społecznego telewizji AXN zostałaplacówka Serce dla Serca z Opola.W fi nale programu znalazły się trzy świetlice środowiskowe.Każda placówka miała za zadanie nakręcenieetiudy fi lmowej według własnego scenariusza. Ogromnezaangażowanie dzieciaków, wsparte doświadczeniemprofesjonalnej ekipy fi lmowej, zaowocowało powstaniemtrzech różnorodnych fi lmów.Jury, w składzie Magdalena Mastalerz, Regional PRManager AXN, Tatiana Mindewicz-Puacz, PrezesZarządu TFC, oraz zespół De Mono (w składzieAndrzej Krzywy, Piotr Kubiaczyk), stanęło przed bardzotrudnym wyborem. Burzliwe i pełne emocji obradynie wyłoniły zwycięzcy, bo każdy z jurorów oddał głosna inną świetlicę. Zgodnie z regulaminem, punktowy remisrozstrzygnięto na korzyść placówki, która uzyskałanajwiększe poparcie wśród internautów. Tym samymzwyciężyła opolska świetlica Serce dla Serca, na którązagłosowało 4849 osób. Nagrodą główną w programiejest remont świetlicy zgodny z pomysłami i życzeniamipodopiecznych.Do rywalizacji w organizowanym przez telewizję AXNkonkursie stanęło ponad 1000 podopiecznych z 44 świetlicz całej Polski. 46 MAJ 2013

TELE INFOCHELLO Z SHORTSChello Central Europe zawarła partnerstwo z ShortsInternational, czołową fi rmą specjalizującą się w emisji fi l-mów krótkometrażowy. Przedmiotem umowy jest rozszerzeniedystrybucji kanału ShortsTV w Europie Środkowo-Wschodniej. Zgodnie z umową Chello Central Europebędzie dystrybuować ShortsTV w jakości HD w Polsce,na Węgrzech, w Rumunii, w Czechach, na Słowacji,w Bułgarii oraz na Bałkanach. Ponadregionalne partnerstwojest strategicznie dostosowane do oczekiwańszybko rosnącego zapotrzebowania rynku na nowyatrakcyjny kontent oraz na prawa do wykorzystania gorównież na platformach mulitmedialnych. ShortsTV HDto pierwszy na świecie kanał w wysokiej rozdzielczościz krótkometrażowym kontentem. Został uruchomionyw kwietniu 2012 roku i dociera obecnie do ponad 8 mlnabonentów w: Holandii, Belgii, Francji, Turcji, Rumuniii wschodniej Afryce. Program jest nadawany 24/7.W Polsce jest dostępny w portfolio kanałów reprezentowanychChello Central Europe od stycznia 2013. NOWA PROMOCJA UPCOd 29 kwietnia UPC zaproponowała najbogatsząna rynku ofertę telewizyjną w bezkonkurencyjnej cenie.Obniża nie tylko ceny pakietów podstawowych z nagrywarką,ale także w specjalnej promocji zaoferujeje z Pakietami Premium – HBO i Canal+. Teraz, klienciTelewizji Cyfrowej UPC będą mogli obejrzeć najbardziejprestiżowe wydarzenia fi lmowe oraz sportowew jeszcze niższej cenie. Ponadto, każdy nowy klientw dalszym ciągu będzie mógł bez opłat poznać ofertękanałów UPC, korzystać z nagrywarki i tysięcy darmowychprogramów dostępnych „na żądanie”.Integralną częścią Telewizji Cyfrowej UPC jestniemal 5 000 fi lmów prosto z kin, seriali, programówi koncertów dostępnych „na żądanie” – ponad połowęz nich można oglądać bezpłatnie. UPC nadal kontynuujeakcję, w której każdy nowy klient przez 14 dni możebez opłat poznać świat Telewizji Cyfrowej UPC. W nowejpromocji instalacja jest nadal bezpłatna, a okreszobowiązania to tylko 12 miesięcy. MAREK ŻYDOWICZCZŁONKIEM HONOROWYM ASCPrezydent Amerykańskiego StowarzyszeniaAutorów Zdjęć Filmowych, Stephen Lighthill orazPrzewodniczący Komisji Członkowskiej ASC, LowellPeterson ogłosili, że Zarząd ASC wybrał MarkaŻydowicza, Dyrektora Międzynarodowego FestiwaluSztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage,na swojego Członka Honorowego. To niezwykłe wyróżnieniejest dowodem uznania Stowarzyszeniadla Marka Żydowicza za stworzenie i wieloletnie kierowanieFestiwalem, który przyczynił się do rozwojusztuki operatorskiej.Amerykańskie Stowarzyszenie Autorów ZdjęćFilmowych to organizacja non-profi t, której celem jestwspieranie rozwoju sztuki fi lmowej. Od momentu powstaniaw roku 1919, Stowarzyszenie poświęca się edukacjina rzecz sztuki i rzemiosła operatorskiego orazaktywnie angażuje się w rozwój technologii fi lmowych.Do misji ASC należy także promowanie wkładu autorazdjęć fi lmowych w proces tworzenia fi lmu. Dla operatorówotrzymanie członkostwa w ASC to jeden z największychzaszczytów oraz niezwykłe wyróżnienie i prestiż. GIRO D’ITALIA W EUROSPORCIE4 maja rozpoczął się Giro d’Italia – pierwszy w sezoniekolarskim wyścig zaliczany do tzw. Wielkich Tourów.W trwającej trzy tygodnie rywalizacji wezmą udział najlepsikolarze na świecie, wśród których będą międzyinnymi mistrz olimpijski z Londynu i zwycięzca Tourde France w 2012 r. Bradley Wiggins czy triumfatorzywłoskiego touru w latach poprzednich, m.in. RyderHesjedal (2012), Michele Scarponi (2011), Ivan Basso(2006, 2010) i Alberto Contador (2008). Polscy kibiceze szczególną uwagą obserwować będą drużynę TeamSaxo-Tinkoff, której liderem będzie Rafał Majka. KanałyEurosport i Eurosport 2 pokażą na żywo wszystkie etapywyścigu. – Polskie trio Gołaś, Majka i Niemiec powinnobyć widoczne – mówi Tomasz Jaroński, komentator kolarstwaw Eurosporcie. SES WSPIERA ULTRA HDFirma SES ogłosiła start nowej inicjatywypod hasłem SES Ultra HDExperience, do współpracy przy której,mającej na celu popularyzacjęnowego standardu, zaprosiła dostawcówtreści oraz nadawców zainteresowanychrozwojem Ultra HD.– Podczas gdy producenci oferujątelewizory o coraz większych przekątnych,konsumenci oczekują równieżmożliwie najwyższej rozdzielczościobrazu – powiedział Norbert Hoelzle,Wiceprezes SES w Europie. – Jakoglobalny operator satelitarny, SES zamierzaodegrać kluczową rolę w popularyzacjinowego standardu, wspierającrozwój całego ekosystemu UltraHD – dodał.Dla nadawców, podstawowe wyzwaniestanowi dostęp do treści w jakościUltra HD, a droga satelitarnastanowi najlepszą z dostępnych metoddystrybucji wysokiej rozdzielczościobrazu do masowego odbiorcy.Dzięki swojej infrastrukturze satelitarnejSES jest w stanie zapewnićnadawcom i twórcom treści w UltraHD możliwość testowania nowychrozwiązań, zanim standard stanie sięrynkową rzeczywistością.W ramach inicjatywy SES UltraHD Experience, dostawcy treści oraznadawcy z całego świata zostali zaproszenido przesyłania swoich materiałówwideo w Ultra HD na stronęwww.ses.com/ultrahd-experience.Partnerzy projektu otrzymają w tensposób możliwość nadawania i testowaniaswoich materiałów za pośrednictwemsatelitów SES. MAJ 201347

NA PLANIESZYMON MAJEWSKIW AFRYCE11 kwietnia wystartowała nowa odsłona kampanii reklamowejPKO Banku Polskiego. Tym razem Szymon Majewskiz mieszkańcami Afryki przekonują do usług płatności mobilnych.Na potrzeby reklamyw ciągu jednego dniazdjęciowego w haliprodukcyjnej zbudowano afrykańskąscenografi ę oraz przygotowanospecjalne kostiumydla odtwórców Pigmejów.Spot został wyprodukowanyprzez Film Reaktor. Firma taprzygotowała również materiałprezentujący kulisy powstawaniareklamy.– Przygotowanie 30-sekundowegospotu to nie tylko całydzień zdjęciowy. To także długiecastingi – spośród bliskostu osób wybraliśmy jedenaście,które zagrały Pigmejów.Dużym wyzwaniem byłopomniejszenie aktorów względemSzymona Majewskiego.Do uzyskania takiego efektuwykorzystaliśmy technologięMotion Control, która pozwalana takie zaprogramowanieruchów kamery, aby mócprecyzyjnie je powtórzyćw kolejnym ujęciu. W efekciepowstały dwa identyczneobrazy – jeden z samymSzymonem, drugi z Pigmejami,które w postprodukcji zostałyna siebie nałożone, co pozwoliłonam przeskalowaćwybrane postacie – powiedziałSebastian Maj, PrezesZarządu Film Reaktora.Reżyserem spotu jest MichałGazda, mający w dorobkufi lm Świadek koronny oraztakie seriale, jak Usta, ustaczy Odwróceni. Przy produkcjipracował cenionyoperator Piotr Szczepański,laureat m.in. Srebrnej Kijankina festiwalu Camerimagei Nagrody PrezesaStowarzyszenia FilmowcówPolskich na festiwaluw Gdyni. Za kostiumy odpowiadałapopularna stylistkaMalwina Wędzikowska. (adr)48 MAJ 2013

PRZED PREMIERĄSEKRETYŻYCIABEYONCÉKanał HBO zaprezentuje w maju(22 maja w HBO2, a od 6 majafi lm będzie dostępny w HBOGO) osobisty portret jednej z największychwspółczesnych gwiazd muzykiBeyoncé Knowles. Premiera dokumentuBeyoncé: Życie to tylko sen.Beyoncé to jedna z najpopularniejszychgwiazd światowej sceny muzycznej.Artystka zdobyła 16 nagródGrammy, każda jej kolejna płyta jestsukcesem, a jej życie prywatne śledząmiliony fanów na całym świecie.Jednocześnie Beyoncé i jej mąż, znanyproducent i raper, Jay-Z, to najpotężniejszapara show biznesu. Od latstrzegą swojej prywatności – nie udzielająwspólnych wywiadów i starają sięw konsekwentny sposób zarządzaćinformacjami dotyczącymi ich małżeństwa.Tylko w dokumencie HBO Beyoncéodkrywa sekrety swojego prywatnegożycia. Na fi lm składają się sceny nakręconeprzez samą artystkę, materiałyz prób i występów. Jest to pierwszy takintymny portret Beyoncé, która wspominaswoją drogę na szczyt. Otwarcieopowiada o karierze oraz najważniejszychmomentach życia prywatnego– relacji z mężem i radości z długooczekiwanego macierzyństwa.Warto dodać, że Beyoncé: życie totylko sen był najchętniej oglądanymdokumentem w historii HBO – premieraw USA przyciągnęła przed telewizoryniemal 2 miliony widzów. Dokumentzostał wyreżyserowany i wyprodukowanyprzez samą artystkę, którą wsparłwspółpracujący z nią od lat i dokumentującyjej dokonania Ed Burke.Trzy dni po premierze dokumentu,25 maja Beyoncé wystąpi w Warszawiena swoim pierwszym polskim koncercie.(agni)MAJ 201349

SEZAMKTO TO OGLĄDA?15 miliardówW 2020 ROKUWedług analizy fi rmy Ericsson w 2020 roku na całym świecie będzie50 miliardów urządzeń połączonych z siecią. Każde urządzeniektóre uzyska korzyść z dostępu do internetu, zostanie podłączone.Otaczać nas będą nie tylko smartfony i tablety, ale również corazwięcej inteligentnych domów i samochodów. 15 miliardów spośródurządzeń połączonych z siecią w 2020 roku będzie umożliwiałooglądanie wideo.Telewizor przestaje być jedynym urządzeniempozwalającym na oglądanie telewizji. Z raportuMobility Report fi rmy Ericsson wynika, że ruchzwiązany z transmisją programów telewizyjnych i fi l-mów zdominuje sieci i w ciągu najbliższych 3-4 latwzrośnie z 40 do 90% całego ruchu w sieciach mobilnych.Daje to olbrzymie możliwości dla przemysłu mediowego,ale jednocześnie stanowi wyzwanie dla operatorówtelekomunikacyjnych i przepustowości ichsieci mobilnych. Badanie Ericsson ConsumerLab pokazuje,że choć oczekiwania konsumentów i ich schematyzachowań się zmieniają, to jedynie 7% użytkownikówtwierdzi, że w najbliższej przyszłości zredukujeswoją subskrypcję telewizyjną. Podczas gdy aż 41%konsumentów jest gotowych zapłacić dodatkową kwotęza oglądanie TV i treści wideo w jakości HD.Co szczególnie istotne dla przemysłu mediowego,globalnie więcej osób zwiększyło swoje wydatki na TVniż je zredukowało. Usługi typu wideo na żądanie niewpływają na ograniczenie wydatków konsumentówna tradycyjne abonamenty, a pozwalają na oglądanieTV w dowolnym miejscu i czasie. Obecnie ponad połowęmateriałów wideo oglądamy poza domem.Według prognoz branżowych dla 80 krajów, przychodyz płatnej telewizji wzrosną z 23 miliardów w roku2011 do 200 miliardów dolarów rocznie w 2017 r.Prognozy dotycząc subskrypcji TV oraz usług VOD.DANE OSOBISTEZbieranie, przechowywanie i wykorzystywanie danychosobistych to wciąż obszar, który dla większościkonsumentów pozostaje niejasny. Użytkownicyposiadają podstawową świadomość faktu, że ich danesą zbierane, ale nie potrafi ą zrozumieć jak i kiedymogą zostać wykorzystane oraz jaką wartość majądla biznesu.50 MAJ 2013

SEZAMPREMIERA MIESIĄCANARODZINY I ŚMIERĆWedług ponad 50% konsumentów zapytanychprzez Ericsson ConsumerLab operatorzy komórkowii media społecznościowe zbierają nasze dane osobiste.Tego samego zdania w przypadku producentówaplikacji na urządzenia mobilne oraz fi rm tj. Applei Google jest około 40% respondentów.Konsumenci zapytani o to, którymi informacjamiprywatnymi byliby skłonni się podzielić najczęściejujawniliby swoje poglądy religijne (41% osób nie chciałobyujawnić), polityczne (41%), preferencje zakupowe(47%) oraz nawyki korzystania z aplikacji (48%).Najrzadziej konsumenci byliby skłonni dzielić się swojądokumentacją medyczną (67% osób czułaby się z tymźle) oraz informacjami i plikami posiadanymi na komputerze(73% niechętnych).Z badania firmy Ericsson wynika, że ponad 40%konsumentów zgodziłoby się na wykorzystywaniedanych osobistych przez firmy w celu otrzymywaniabardziej spersonalizowanej oferty. Ważnym wymogiemw tym wypadku jest transparentność i możliwośćsprawowania kontroli przez użytkownika orazodstąpienia od korzystania z serwisu w dowolnymmomencie.41% respondentów zgodziłoby się na wykorzystanieswoich danych w celu ulepszenia istniejącego serwisu,natomiast 22% zrobiłoby to w celu otrzymaniabardziej spersonalizowanych reklam. Niemal 30% konsumentówzapytanych przez Ericsson ConsumerLabnie znalazło powodu, dla którego byliby skłonni podzielićsię swoimi danymi osobistymi.BBC Knowledge przygląda się ważnym ideom i przedstawianowe perspektywy, inspirując widzów orazskłaniając do dyskusji. Od 5 maja prezentuje kolejnycykl ambitnych, odważnych programów, które przedstawiająniezwykle istotne zagadnienia.W 2012 roku kanał ten zaprezentował cykl programówCzłowiek – zdumiewająca wędrówka. Ich twórcyzadawali pytania o naturę człowieczeństwa. Wkrótcepo nim nadany został sezon Na froncie – opowiadającyo rzeczywistości współczesnych pól walki.Tym razem BBC Knowledge przygotował dla polskichwidzów cykl programów poświęconych życiui śmierci. Od nowych przełomowych odkryć dotyczącychżycia płodowego, po badania, dzięki którym zyskamyszansę na dłuższe, zdrowsze życie... Narodzinyi śmierć podejmuje temat narodzin i umierania, dwóchdoświadczeń, które dotyczą nas wszystkich. Cykl rozpoczyna5 maja fi lm Tata – czyli kto? Następnego dniapremierowy odcinek tryptyku Okiem patologa.Każda śmierć jest inna. Jeśli jej przyczyny nie sąznane, zgon nastąpił nieoczekiwanie albo w niejasnychokolicznościach, do akcji wkraczają patolodzy.Twórcom trzyczęściowego dokumentu udało się dotrzećdo specjalistów medycyny sądowej, patomorfologóworaz policjantów. Koroner Alison Thompsonwraz ze swą ekipą odtwarza najdrobniejsze szczegółyzgonów w zachodnim Londynie, jednym z najbardziejwymagających okręgów wymiaru sprawiedliwościw Wielkiej Brytanii. Przyczyny śmierci bywają różne– do niektórych doszło w wyniku przemocy, natomiastw innych przypadkach trudno ustalić okoliczności i powodyzgonu.Każdy z przypadków to także historia konkretnejosoby. Poznamy poruszające relacje rodzin zmarłych,co pozwoli widzom lepiej zrozumieć, jak doszło do tragedii.W pierwszym odcinku ekipa Alison zbada sprawędomniemanego otrucia. Patolodzy zajmą się też przypadkiemprawdopodobnego przedawkowania lekóworaz sprawą mężczyzny, którego ciało odkryto dopierowiele miesięcy po zgonie. Dzięki pracy patologówsąd może wydać werdykt – określić, kim był zmarły,a także gdzie i w jakich okolicznościach zmarł.MAJ 201351

ZŁOTA DWUDZIESTKADEMONY DA VINCI (SEZON 1)Florencja w latach 1477-1478. Owiane tajemnicąlata życia Leonarda,młodego, porywczego,twórczego wizjonera,który nie boi sięzaryzykować wszystkiegodla miłości i wolności.KOCHAM TO CO LUBIĘAutorski programWojciecha Manna,który zapraszado swego telewizyjnegostołu osobowościreprezentujące różnedziedziny twórczościartystycznej.EMISJA: od 4 maja, godz. 22.00EMISJA: 11 maja, godz. 19.40AUTOBUS1963 rok. Dwunastumężczyzn wybiera sięautobusem na zwołanyprzez Martina LutheraKinga, słynny Marszna Waszyngton. Nie łączyich nic poza rasą i celempodróży.EMISJA: 20 maja, godz. 20.00OGROMNA AUSTRALIAAustralię, szóstepod względem wielkościpaństwo świata,zamieszkuje 21 milionówosób. Podstawągospodarki tego krajujest wydobycie bogatychpokładów surowcównaturalnych.EMISJA: od 2 maja, godz. 20.00FIRMA (ODC. 1)Po wycofaniu sięz programu ochronyświadków Mitch McDeerewraz z rodziną – Abby,Rayem i Tammy –przeprowadza siędo Waszyngtonu.Otwiera tam kancelarięadwokacką.EMISJA: 26 maja, godz. 18.25BUDOWNICZOWIE AMERYKIRockefeller, Vanderbilt,Carnegie, Fordi Morgan – oto ludzie,którzy zbudowaliStany Zjednoczonei których nazwiskastały się synonimemamerykańskiego snu.EMISJA: od 13 maja, godz. 21.30ZA KULISAMI : II WOJNA ŚWIATOWA (ODC. 1)Seria wyjątkowychfi lmów dokumentalnychzawiera intymnespojrzenie na osobistedoświadczenia wojenneweteranów i obywateli,którzy krwawy konfl iktprzeżyli na linii frontu.IGRASZKI LOSUDwoje obcych sobie ludzispotyka się przypadkiemi spędza razem wieczór.Para rozstaje sięw przekonaniu, że losponownie ich połączy,jeśli tylko pisane jest imbyć razem.EMISJA: od 15 maja, godz. 19.00EMISJA: 12 maja, godz. 20.00KOD 9Komediowy showz ukrytą kamerą. Całarodzina pracuje razemz topowymi gwiazdamiod efektów specjalnychi designerami, żebyzaplanować szczegółowocały swój występ.FOOD & DRINKProwadzącym jestświatowej sławy kucharzMichel Roux Jr, któryopowie o swoichulubionych przepisach,zdradzi kuchenne sekretyi zaprosi do dyskusjio tym, co jemy i pijemy.EMISJA: od 11 maja, godz. 8.35EMISJA: od 13 maja, godz. 18.3052 MAJ 2013

ZŁOTA DWUDZIESTKARADOŚNIE ŚPIEWAJMYDolly Parton i QueenLatifah jako rywalizująceze sobą liderkiprowincjonalnegochóru, który walczyo zwycięstwow ogólnokrajowymkonkursie muzyki gospel.GRAND TORINODemony przeszłościwciąż prześladująweterana wojnykoreańskiej, WaltaKowalskiego. Nastoletnisąsiad próbuje ukraśćmu cennego Forda GranTorino z 1972 roku.EMISJA:23 maja, godz. 20.00EMISJA: 26 maja, godz. 21.00SUPA STRIKAS 3Shaker ze swojądrużyną wybierze sięw piłkarską podróżdookoła świata. Chłopcyzmierzą się z groźnymiprzeciwnikami, poznająnowe techniki i zagrająw różnych miejscachświata.ATLANTIC CITYŻycie starzejącegosię gangsteraniespodziewanie ulegazmianie, gdy Loupoznaje w Atlantic CityDave’a, młodego dileranarkotykowego – i jegopiękną żonę Sally.EMISJA: od 11 maja, godz. 15.20EMISJA: 11 maja, godz. 21.00EUROLIGA FINAL FOURW weekend 10-12 majaw Londynie odbędziesię turniej Final Fourkoszykarskiej Euroligi.Zakwalifi kują się do niegocztery najlepsze zespołyobecnego sezonu.FARBAMłodziutka Martazwana "Farbą" jestw ciąży. Razem ze swymprzyjacielem Cypemjeździ po Polscei próbuje szantażowaćginekologów, którzygodzą się na dokonanieaborcji.EMISJA: 10 maja, godz. 20.50EMISJA: 24 maja, godz. 20.20HISTORIA KOLEIAktor Mark Williamsprezentuje fascynującedzieje kolei, któraobchodzi dwusetneurodziny. W 1804 rokuna szynach północnejAnglii pojawiła siępierwsza lokomotywaparowa.BAŁKAŃSKIE MELODIEPrzez ponad 50 lat MarcelCellier wraz z żonąCatherine podróżowalipo Bałkanach, zauroczenitamtejszą muzykąludową. Ich podróżeszybko przekształciły sięw życiową pasję.EMISJA: od 20 maja, godz. 19.00EMISJA: 31 maja, godz. 20.45SPRAWA MILGAARDAHistoria jednejz najsłynniejszychkanadyjskich pomyłeksądowych z 1969 roku.17-letni David Milgaardzostaje skazany na karęśmierci za zbrodnię,której nie popełnił.ZMARLI ŚREDNIOWIECZAJeśli szczątki ludzizmarłych w okresieśredniowieczamogłyby przemówić,przywołałyby historieo pogańskich rytuałach,wyniszczającychplagach i nieprzyjaznychwarunkach.EMISJA: 26 maja, godz. 21.00EMISJA: od 28 maja, godz. 20.00MAJ 201353

PIERWSZA POMOC W SUCHOŚCI NOSAŁza na rzęsie się trzęsie...Jak napisała jedna z internautek na wspomnienieo śp. Teatrze Młodego Widza. I nie chodziłojej wcale o własnego autorstwa językowy popis,ale o symboliczne nawiązanie do genialnych spektakli,w których najwybitniejsi polscyaktorzy podawali – jak mawiał teatralnyklasyk – teksty genialnych wierszyTuwima czy Brzechwy.Ktoś, kto choć raz oglądał na telewizyjnymekranie Ptasie radio w wykonaniuIreny Kwiatkowskiej, Pchłęszachrajkę w interpretacji Anny Seniukczy legendarną Lokomotywę z udziałemtercetu: Pszoniak – Fronczewski – Olbrychski, tenwie, że już nic potem nie było jak dawniej. To się wchłaniałosamo przez się.Do głowy, rozumu, pokładów wrażliwości i zostałow pokoleniach polskich inteligentów, dla których dzisiajnie ma wątpliwości, że komuna nie była – mówiącna duże skróty – udanym eksperymentem, ale „w temaciekultury” pozostawiła po sobie ogromny i ważnydorobek, którego znaczenia nie sposób przecenić.Bo pokolenia wychowane na upowszechnianej wtedyklasyce literacko-teatralnej to jednak byli i są INNILUDZIE.A jacy są i jacy będą ci, którym prezes obecnej telewizjipublicznej praktycznie zlikwidował Dobranockę,a szef Dwójki po jednym sezonie zamknął Pankotai Kotpana? Jerzy K. pewnie musiał ulec logice wywodówfachowców od sprzedaży czasuantenowego, którzy to wespół z reklamodawcamitak naprawdę i realnieukładają ramówkę. A dla tego gronaliczy się tylko kasa, czyli wyniki oglądalności,które z kolei nie są porażającewielkością, bo dzieci rodzi sięnad Wisłą coraz mniej… Ale ci dobrzeopłacani humaniści, którzy będą siękiedyś smażyć w telewizyjnym piekle, póki co mają cichepoparcie kilkutysięcznej załogi z Woronicza, któraz jednej strony odgraża się, że gdyby naród płacił abonamentto wtedy ona, że ho! ho! a z drugiej nie chcealbo nie potrafi wykorzystywać istniejących możliwościpozyskiwania pieniędzy na nową i oryginalną produkcję.A nie tylko na zakup formatów!I niczego tu nie zmieni zapowiedź uruchomieniaprzez TVP specjalnego kanału dla dzieci, bo nic nie zastąpinawyku codziennego oglądania kwadransa z dobranockowymikreskówkami i cotygodniowego spotkaniaz bohaterami TMW. Łza na rzęsie…WD-40WYDAWCA:VITULUS AUREUS s.c.ADRES WYDAWCY I REDAKCJI:02-972 Warszawa,ul. ks. Prymasa A. Hlonda 10/81tel.: 00 48 22 403 69 33fax: 00 48 22 403 96 65e-mail: redakcja@telepro.com.plwww.telepro.com.plREDAKCJA:Janusz Kołodziej(red. naczelny)i zespółe-mail: jk@telepro.com.plStale współpracują:Marek Hendrykowski, Wojciech Kowalczyk,Grzegorz Morkowski, Jacek Bielski,Andrzej Bukowiecki, Jerzy Bojanowicz,Jan F. Lewandowski, Jerzy Armata, PiotrMachul, Konrad J. ZarębskiOpracowanie grafi czne: Anna StępniakREKLAMA: reklama@telepro.com.plDRUK: SEMAFIC, WarszawaZDJĘCIA: Universal Networks Int. Poland(okładka), Jerzy Bojanowicz, Samsung El.Poland, Sharp Polska, Pelying Corp., SonyPoland, Benq Polska, Toshiba Poland,Seagate, HP Polska, MTP sp. z o.o.,PIKE, mmc SA, Nab Show Corp., ReedMidem, TCK/Pawel Topolski oraz zespołyprasowe i PR dystrybutorów fi lmowych,stacji telewizyjnych, kanałów tematycznychi platform satelitarnych.REKLAMAFestiwale, targi i nagrody, którym patronujemy54 MAJ 2013

EVSNEWSEVSMEDIAEVSSPORTSEVSENTERTAINMENTwww.evs.com