Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 36/2010 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNEw KRUS. W jaki sposób? Otóż rolnicy, ich małżonkowie i domownicy,którzy podlegali ubezpieczeniu w KRUS z mocy ustawy nieprzerwanie conajmniej 1 rok i po 1 stycznia 1997 r. rozpoczęli prowadzenie pozarolniczejdziałalności, mogli kontynuować je w Kasie. 15 A więc mogli wybraćsystem ubezpieczenia społecznego dla osób prowadzących pozarolnicządziałalność gospodarczą, składając w KRUS lub ZUS stosowne oświadczenie.Poprzednio każdorazowo taki rolnik lub domownik był obejmowanyubezpieczeniem ZUS. Te zaś osoby, które w dniu 1 stycznia 1997 r.podlegały ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z racji prowadzenia nierolniczejdziałalności gospodarczej, a spełniały w dniu 31 grudnia 1996 r.warunki do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników (prowadziłydziałalność rolniczą lub dział specjalny), mogły wybrać ubezpieczeniew KRUS. Tych osób nie obowiązywał warunek wcześniejszego podleganiaubezpieczeniu społecznemu rolników przez 1 rok. Tyle w telegraficznymskrócie o stronie formalno-prawnej wprowadzonych z dniem 1 stycznia1997 r. nowych przepisów ustawy, dotyczących okoliczności kontynuacjiubezpieczenia w KRUS w przypadku prowadzenia pozarolniczej działalnościgospodarczej. Wprowadzenie zmiany umożliwiającej wybór przezosobę ubezpieczoną ubezpieczyciela na okoliczność podjęcia prowadzenianierolniczej działalności gospodarczej było dobrodziejstwem dla rolników,szczególnie tych drobnych. Ale zastosowane wtedy zmiany miałyjednak szereg wad. Powodowały one wiele słusznych, ale też dużo nietrafnychsądów. Zaczęto wówczas coraz częściej łączyć prawo do kontynuacjiubezpieczenia w KRUS w przypadku wykonywania nierolniczej działalnościgospodarczej z tzw. „nieszczelnością” systemu.Nim wymienię podstawowe mankamenty tej regulacji, przybliżę przedtemcel, który jej przyświecał. Otóż, jej zadaniem była pomoc w uzyskaniuwiększych dochodów przez rodzinę rolniczą. Przypomnieć trzeba, że jeżeliobecnie parytet dochodowy osiąga ok. 15% rolników, to wówczas (połowalat 90-tych ubiegłego wieku) jego poziom był dostępny dla ok. 10%rolników. 16 Jednak tego zadania, tj. wspomagania poprzez tańsze ubezpieczeniew KRUS osiągania przez drobniejszych rolników dochodówz działalności pozarolniczej, nie zostało obwarowane żadnymi warunkami.Nie licząc, oczywiście, warunku posiadania areału większego niż 1 haprzeliczeniowy i poprzedzającego podjęcie nierolniczej działalności jednorocznegoubezpieczenia w Kasie. W rezultacie takiego stanu wprowadzonychprzepisów, z ich dobrodziejstw mogli korzystać nierolnicy, o ile15Art. 5a ustawy z dnia 20.12.1990 r. Tekst jednolity wg stanu prawnego na dzień1 stycznia 1997 r.16Prof. Dr Wojciech Józwiak, Wydolność gospodarstwa osób fizycznych do ponoszeniadodatkowych obciążeń z tytułu opodatkowań i ubezpieczeń społecznych. Konferencja XX latubezpieczeń społecznych rolników w Polsce, Warszawa 1998.41