stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

Rudarstvo 2011 / Mining 2011BEYOND 2010, ODRŢIVI RAZVOJ NA POVRŠINSKIMKOPOVIMA UGLJA RB ’’KOLUBARA’’ – ŠTA POSLEZAVRŠETKA OTKOPAVANJA UGLJA?BEYOND 2010, SUISTANABLE DEVELOPMENT ON ’’KOLUBARA’’COAL MINES – WHAT’S GOING ON AFTER THE OPEN PIT’SDEAD END?IZVODBogoljub Vuĉković, Duško NešićPD RB „‟Kolubara‟‟ d.o.o., Ogranak „‟Projekt‟‟, LazarevacOvaj rad daje saţeti prikaz stanja resursa Nemetaliĉnih Mineralnih Sirovina (NMS) na odrbeanim leţištima ugljakoja se nalaze u okviru kolubarskog ugljonosnog basena i procenjuje njihov potencijal u materijalnom iekonomskom smislu. Razmatranja vezana za ovu problematiku su preliminarna i imaju karakter prethodneocene. Rad je u saglasnosti sa principima kompletnog i kompleksnog iskorišćenja mineralno-sirovinskogpotencijala rudnih leţišta. Leţišta uglja ‘‘polje E‘‘, ‘‘polje G‘‘ i ‘‘Veliki Crljeni‘‘ predstavljaće veoma bitanmineralno-sirovinski potencijal proizvodnje uglja u kolubarskom basenu u bliskoj budućnosti. Vremezapoĉinjanja prvih radova na otvaranju i razradi polja ‘‘E‘‘ i ‘‘G‘‘ se neumitno primiĉe, a samim tim intezivirajuse radovi vezani za prethodna i detaljna projektovanja, kao i ostale vidove razmatranja. Na leţištu ‘‘VelikiCrljeni‘‘ od 2008. godine u radu je površinski kop, poĉetkom 2010. godine otkopane su i prve koliĉine uglja.Osnovna korisna mineralna sirovina u okviru rudarskog basena ‘‘Kolubara‘‘ je ugalj, na ĉijoj eksploataciji ibazira suština rudarskog basena. U prethodnom periodu ugalj je u celosti odreĊivao ekonomsku vrednost leţišta irudarske proizvodnje. Geološke rezerve lignita dostiţu 2,5B t, eksploatabilno je oko 1,5B t. Osim uglja, ovaleţišta izgraĊuju i prateće korisne NMS kao što su šljunkovi, kvarcni i obiĉni peskovi, niskokvalitetne gline,dijatomejska zemlja. Ogromne mase NMS se usled niţeg stepena geološke istraţenosti se ne mogu svrstati urudne rezerve, već u resurse. Znaĉajno je naglasiti da se npr. na ‘‘polju E‘‘ osim 330M t eksploatacionih rezerviuglja nalazi i oko 145M m 3 meĊuslojnog kvarcnog peska i oko 90M m 3 šljunka; na polju ‘‘Veliki Crljeni‘‘ sepored 28M t uglja otkopava i oko odlaţe oko 10M m 3 šljunka; na ‘‘polju G‘‘ projektuje se selektivnaeksploatacija 5M m 3 šljunka uz eksploataciju 36,5M t uglja. Osim navedenih NMS, lokalno se u podini ugljenogsloja registruju dodatne pojave tzv. podinskih kvarcnih peskova. Procenjene koliĉine ovih kvarcnih peskova sunekoliko desetina miliona m 3 . Na ‘‘polju D‘‘ se uspešno eksploatišu, preraĊuju i valorizuju. Moguća finansijska iostale vrste dobiti koje proizilaze iz ovako koncipirane kompletne rudniĉke proizvodnje nesumnjivo je odvelikog znaĉaja.KLJUĈNE REĈI : ugalj, kvarcni pesak, šljunak, NMSABSTRACTThis paper represent a short review of non-metallic resourceses (NMR) on few selected lignite deposits inKolubara Coalfield, Serbia and estimate thems potential in material and economic aspects. The furtherdiscussions are in preliminary mean and looks like an preliminary case study estimation. The paper is inagrement with the principles of sustainable development and the principles of complete and complex utilisationof mineral resourceses potential of the coal deposits. Lignite deposits ore field ‘‘E‘‘, ‘‘G‘‘ and ‘‘Veliki Crljeni‘‘represent a significiant mineral resources potential in coal production in Kolubara Coal Mines (KCM) in nearfuture. A timing of open pit works on ‘‘E‘‘ and ‘‘G‘‘ deposits are rappidlly incoming, according to that the alltypes of designig are accelerate. The open pit ‘‘Veliki Crlljeni‘‘ is under exploitation since 2008., at the beginingof 2010. it produced a first quantities of raw coal. The senior mineral resource in KCM is low ranked brown coal– lignite, which exploitation gave a dominant features of mining activities. In earlier years, digged ligniteprovide all the economic income to the mine. Additional, folowing the lignite, in mentioned deposits there are anumerous non-metallic types of resourceses such as gravels, quartz sands and sands, low ranked clays anddiatomea earth. Lignite is well geologicaly explored, so we can talk of about 2,5B t of it‘s quantities. More than1,5B t are exploatible; the rest of 1B t is stil under resourceses mean. The huge non-metalic quantities are,according to it‘s poor geologicaly explorations, still resourceses. It is improtant to say that the ‘‘E‘‘ deposit540