stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

Rudarstvo 2011 / Mining 2011sa dva radnika je 300-400 sadnica dnevno (rupe 25-35 cm u preĉniku, dubine 25-35 cm), odnosno za osamĉasova.4.8. Popunjavanje kultura i zaštita kulturaBez obzira što se izvede najbriţljivija sadnja, kao i sadnja na najpovoljnijim stanišnim uslovima, jedanbroj sadnica se osuši pa treba planirati odreĊene koliĉine za zamjenu posušenih sadnica. Gubici seizraţavaju u procentima od ukupnog broja posaĊenih biljaka na odreĊenoj površini. Popunjavanje poĉinjeu drugoj godini ţivota kulture, i to samo onda kada je procenat propalih biljaka veći od 15% (10-20%) iako je ravnomjerno rasporeĊen. Kod izvršene sadnje sa gustinom od 2.000 sadnica i manjom, svaka seuginula biljka mora zamijeniti novom.Podignuta kultura izloţena upadu stoke i divljaĉi, najefikasnije se štiti izradom ograde. Osim ograĊivanja,glavna mjera za odbranu od upada stoke je stroga zaštita ispaše na više godina dok sadnice dovoljno neporastu (ispaša se potpuno zabranjuje u lišćarskim kulturama). Postavljanje mreţastih manţeta okostabala, premazivanje vrhova raznim odbijajućim preparatima, omotavanje vrhova staklenom vunom isliĉne mjere zaštite od divljaĉi su dosta skupe i teško izvodljive u pošumljavanjima na velikimpovršinama. Ostavljanjem livada i travnih proplanaka nezasaĊenim, zasijavanje izvjesnih površinakulturama trava i mjestimiĉnim unošenjem ţbunastih vrsta koje divljaĉ rado brsti, odbija se divljaĉ odposaĊenog drveća.Velika opasnost u ljetnjem periodu za vrijeme suše za ĉetinarske kulture predstavlja poţar pa se zbogpreventive ostavljaju nezasaĊeni protivpoţarni pojasevi široki 20 metara. Drugi naĉin je da se ostavljajupruge zasaĊene lišćarskim vrstama sa gustom krošnjom širine od 10-20 m ili više, u cilju brzoglokalizovanja i suzbijanja poţara. Vjetrovi mogu štetno uticati na razvoj mladih kultura te se na izloţenimi ugroţenim mjestima, duţ kulture mogu planirati vjetrobrani pojasevi od vrsta drveća koje brzo rastu ikojima vjetar ne škodi.5. ZAKLJUĈAKSvako preduzeće koje izvodi radove na biološkoj rekultivaciji, odnosno koje vrši pošumljavanjetehnogenih zemljišta kao što su deposoli odlagališta površinskih kopova uglja, duţno je da ima uraĊenoUputstvo o naĉinu pošumljavanja. Primjenu odredbi definisanih Upustvom vrši inţenjer šumarstva.LITERATURA1. Stilinović, S. (1991): Pošumljavanje. Nauĉna knjiga. Beograd.2. Maksimović, M. (2000): Efekti biološke rekultivacije bagremom (Robinia pseudoacacia L.)crnim borom (Pinus nigra Arn.) na odlagalištima površinskog kopa „Bogutovo Selo“ Ugljevik.Magistarski rad, Univerzitet u Beogradu, Šumarski fakultet, Beograd.3. Đorović, M., Isajev, V., Kadović, R. (2003): Sistemi antierozionog pošumljavanja izatravljivanja. Univerzitet u Banjoj Luci, Šumarski fakultet, Banja Luka.491