stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

Rudarstvo 2011 / Mining 2011leţi kredni fliš, koji prelazi u paleogen. Najveća debljina ovih krednih sedimenata je baš na podruĉju gradaBijeljine. Tu iznosi oko 950 m. Prostirući se prema obodnim dijelovima Semberije i Posavine ona sepostepeno smanjuje, da bi na juţnom i zapadnom delu izbila na površinu kod Tavne i Teoĉaka, a na istoku,prema Maĉvi išĉezava.Trijasi sedimenti (T) nalaze se na većim dubinama ispod 1.300,0 m, a predstavljeni su kreĉnjacima idolomitima. Obzirom na nagib slojeva od istoka ka zapadu, to se dubina do pojedinih sedimenata povećava.Podaci o geotermalnim karakteristikama ovog podruĉja dobijeni na osnovu analize i reinterpretacije rezultatadjelimiĉnih geoloških istraţivanja, sastava, debljine i razvoja Zemljine kore ovog i susednih dijelova bivšeJugoslavije. Debljina Zemljine kore na podruĉju Semberije je relativno dobro poznata zahvaljujućirezultatima dubokih seizmiĉkih ispitivanja vršenih za ovu namenu, a kreće se od 25,0 – 27,0 km.U toku neogena i kvartara teren je bio zahvaćen intenzivnom tektonskom aktivnošću, gdje neotektonska etapatraje od srednjeg miocena pa do danas. Tokom vremena, pojedini tektonski blokovi i geotektonske jedinicerazliĉito su se tektonski ponašali. Posmatrano lokalno, podruĉje Semberije predstavlja depresiju tercijarnog ikvartarnog basena koji je ranije spušten, a od nedavno je poĉeo da se lagano izdiţe brzinom od 0,0 – 0,2mm/god, obzirom da se nalazi u obimu velikog bloka.Prognozne vrijednosti temperature stijenskih masa i geotermalnih fluida dobijeni na nekim istraţnimbušotinama na podruĉju Semberije i Posavine u uslovima nestacionarnog temperaturnog polja, date su u tabelibr. 1, iako se moţe smatrati da su realne vrednosti znatno više.Tabela br. 1. Prognozne vrijednosti temperature stijenskih masa i geotermalnih fluidaTable. 1 Prognostic value of the temperature of the rock mass and the geothermal fluidDubina (m) / ( 0 C).Bušotina 500 750 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000V – 1 35,2 1 47,3 1 53,2 1 67,6 2 86,4 2V – 2 31,1 1 41,2 1 51,2 1 71,3 2 91,4 2V – 3 36,5 1 49,2 1 61,9 1 87,4 2 112,8 2Po – 3 34,8 1 46,6 1 58,5 1 82,3 2 106,0 2S – 1 50,6 1 63,0 1 88,3 2Bij – 1 49,8 1 62,1 1 81,5 1 101,0 1 123,0 2 145,0 2Dv – 1 52,6 1 65,9 1 92,3 2 116,2 21 Interpolovane vrijednosti temperature, 2 Ekstrapolovane vrijednosti temperaturePorijeklo termalnih voda u krednim i trijaskim kreĉnjacima na podruĉju Semberije, pokazuje da se sistemprihranjuje, obzirom da je dosadašnjim istraţivanjima utvrĊeno miješanje mladih voda (mlaĊih od 50 godina)sa starim vodama, ĉija je starost prema sadrţaju izotopa 14 C od 16.000 – 24.000 godina. Detaljnijeposmatrano, moţe se zakljuĉiti da se radi o ogromnoj jedinstvenoj karsnoj izdani, gdje se nalaze vode malemineralizacije sa povećanim sadrţajem pojedinih komponenti kao posledicom dubine.Hidrogeotermalni sistem na podruĉju Semberije karaktertiše rezervoar koji se nalazi u mezozojskimsedimentima i ĉine ga kredni kreĉnjaci i trijaski kreĉnjaci i dolomiti. Predstvlja jedinstvenu karstnu izdan,gdje se nalaze vode male mineralizacije sa povećanim sadrţajem pojedinih komponenti kao posljedicomdubine. Pri tome se tople vode mogu racionalno eksploatisati u cilju korištenja toplotne enerije.433