stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...
Share Embed Flag
Download ePaper

stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ... stanje i perspektive u rudarstvu i odrţivi razvoj mining present state ...

pks.rs
13.07.2015 Views

Rudarstvo 2011 / Mining 2011PRIMJENA HIDRAULIĈNIH BAGERA KAŠIKARA NASELEKTIVNOJ EKSPLOATACIJI UGLJA NAPOVRŠINSKOM KOPU ''GRAĈANICA'' GACKOUSAGE OF HYDRAULIC EXCAVATOR IN SELECTIVEEXPLOITATION OF COAL ON OPEN PIT ''GRAĈANICA'' GACKORanko Stojanović , Boško VukovićRudnik i termoelektrana Gacko, Republika SrpskaRezimeU radu je opisana tehnologija rada hidrauliĉnog bagera kašikara na selektivnoj eksploataciji uglja.Prikazan jenivo selekcije u funkciji smanjenja eksploatacionih gubitka i razblaţenja uglja. Ugalj u leţištu gataĉkog bazenaje sloţene geološke graĊe raslojen znatnim brojem jalovih proslojaka debljine od 0.2 do 0,5 m. Tehnologijaselektivnog otkopavanja ima za cilj da smanji gubitke i razblaţenja mineralne sirovine (uglja) , umanjitroškove proizvodnje, a istovremeno povećava vijek eksploatacije leţišta.Selektivnom eksploatacijomotkopavaju se proslojci meĊuslojne jalovine debljine veće od 0,2 m, a svi manji proslojci se otkopavajuzajedno sa ugljem.Prikazan je simulacioni model rada hidrauliĉnog bagera kašikara sa razliĉitim debljinamaproslojaka i ostvareni kapaciteti. Ovim tehnološkim rješenjem selektivne eksploatacije postiţu se optimalniekonomski efekti iskorištenja ugljene materije iz leţišta, a za termoelektranu Gacko obezbjeĊuje se energetskogorivo topletne vrijednosti veće od 9 MJ/kg , što zadovoljava projektovane parametre kotlovskog postrojenja.Kljuĉne rijeĉi: ugljeni sloj, gubitci i razblaţenje, selektivna eksploatacija, hidrauliĉni bager.AbstractIn this paper we describe the usage of the hydraulic excavator in the selective exploitation of coal. The selectionlevel is shown in function of reduction of exploitation losses and dilution of coal. Coal found in the open pit inGacko has a complex geological content as it contains a number of tailings layers - 0.2 m to 0.5 m thick. Thegoal of the selective exploitation technology is to reduce the loss and dilution of coal, reduce the productionexpenses, as well as to allow the exploitation of the pit for the longer period of time.With the selectiveexploitation we are able to dig separately the tailings layers larger than 0.2 m and remaining dirt bands are dugwith the coal. The simulation explains how hydraulic excavator is working with different layer thickness and thecapacity that we were able to achieve. With this technology we are able to achieve the optimal economical levelof coal exploitation and we provide the Thermal Plant in Gacko with the energy fuel with calorific value largerthan 9 MJ/kg, which satisfy designed parameters.Key words: Coal layer, loses and dilution, selective exploitation, hydraulic excavat.GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE LEŢIŠTA UGLJA „GACKO″Ugalj je osnovna mineralna sirovina gataĉke ugljonosne formacije. U gataĉkom neogenom basenusaĉuvano je (neerodovano) oko 470 m debljine sedimenata Gataĉke ugljonosne formacije. Geološkimistraţivanjima utvrĊeno je da je u nastaloj meĊuplaninskoj depresiji odlaganje biljne materije istvaranje slojeva treseta poĉelo ubrzo poslije deponovanja prvih neorganskih slojeva u odvojenimpaleoudubljenjima plitkog jezera. Geohemijski (metamorfni) procesi u gataĉkom ugljonosnom basenudošli su do stadijuma karbonifakacije gdje DTE iznosi oko 10 MJ/kg, a najzastupljeniji macerali sudensinit, ulminit, atrinit i tekstinit. Ugljevi imaju znaĉajan procenat ksilita (najmanje prvi podinski anajviše krovinski slojevi), što ima za posljedicu nepovoljan Hardgrove indeks, odnosno oteţanumeljivost uglja pri ulasku u termoelektranu.353

Rudarstvo 2011 / Mining 2011Geološke karakteristike glavnog ugljenog slojaGlavni ugljeni sloj ( 6 Ng) je najproduktivnija jedinica u Gataĉkom ugljonosnom basenu. Od podruĉjado podruĉja u basenu, pored promjene litologije, u ovom paketu mijenja se i struktura što se ogleda upromjenama debljine paketa, promjenama debljina i rasporeda slojeva uglja, u promjeni odnosaugalj/jalovina i sl. Pored uglja litološki sadrţaj jedinice ĉine ugljeviti, pjeskoviti i glinoviti laporci,ugljevite gline i gline. Ovi sedimenti, centimetarskih do metarskih debljina, preslojavaju se saugljenim slojevima, takoĊe razliĉitih debljina.Osnovni metod istraţivanja uglja u gataĉkom ugljonosnom basenu bio je istraţno dubinsko bušenje sajezgrovanjem. Kod proraĉuna rezervi svih kategorija u Zapadnom polju (prostor PK Graĉanica) podpojmom "ĉist" ugalj podrazumjeva se debljina uglja sa proslojcima jalovine do 0,20 m iz razloga što sena kopu primjenjuje tehnologija selektivnog otkopavanja uglja sa nivoom selektivnosti do 0,20 m. Sviproslojci jalovine debljine manje od ove, otkopavaju se zajedno sa ugljem, a debljine veće od 0,20 m,otkopavaju se selektivno i predstavljaju meĊuslojnu jalovinu koja se u proraĉunima rezervi raĉunazajedno sa ugljem, kao rovni ugalj. Na slici 1 prikazana je struktura ugljenog sloja na PK „Graĉanica″Gacko.Slika 1: Geološka graĊa glavnog ugljenog sloja na PK “Graĉanica” GackoU zapadnom podruĉju, gdje su graniĉni djelovi sa Zapadnim poljem (PK "Graĉanica"), glavni slojponekad u cjelini, katkad samo u pojedinim dijelovima (najĉešće gornjim), ima, generalnoposmatrano, trakast izgled: preslojavanja slojeva uglja sa proslojcima jalovine.Ugalj iz leţišta „Gacko″ kao termoenergetsko gorivoUgalj Gataĉkog ugljenog basena kao energetsko gorivo definisan je putem klasiĉnih imedijatnihanaliza. MeĊutim, rezultati takvih istraţivanja ĉesto odstupaju od onih koji su provjereni u praksi.Istraţivanja kvaliteta uglja su izvedena na naĉin koji nije prilagoĊen zahtjevima selektivneeksploatacije. Pri tome nisu precizno definisane ni partije nisko kaloriĉne vrijednosti, kakve suglinoviti ugalj ili ugljevite gline, koje isto tako smanjuju toplotnu vrijednost uglja. Sve je to direktnouticalo na slabo odvajanje proslojaka jalovine iz uglja i umanjenje njegove toplotne vrijednosti. Dokazza to su istraţivanja kvaliteta uglja na glavnoj deponiji termoelektrane. Na dijagramu zavisnosti354

Rudarstvo 2011 / Mining 2011Geološke karakteristike glavnog ugljenog slojaGlavni ugljeni sloj ( 6 Ng) je najproduktivnija jedinica u Gataĉkom ugljonosnom basenu. Od podruĉjado podruĉja u basenu, pored promjene litologije, u ovom paketu mijenja se i struktura što se ogleda upromjenama debljine paketa, promjenama debljina i rasporeda slojeva uglja, u promjeni odnosaugalj/jalovina i sl. Pored uglja litološki sadrţaj jedinice ĉine ugljeviti, pjeskoviti i glinoviti laporci,ugljevite gline i gline. Ovi sedimenti, centimetarskih do metarskih debljina, preslojavaju se saugljenim slojevima, takoĊe razliĉitih debljina.Osnovni metod istraţivanja uglja u gataĉkom ugljonosnom basenu bio je istraţno dubinsko bušenje sajezgrovanjem. Kod proraĉuna rezervi svih kategorija u Zapadnom polju (prostor PK Graĉanica) podpojmom "ĉist" ugalj podrazumjeva se debljina uglja sa proslojcima jalovine do 0,20 m iz razloga što sena kopu primjenjuje tehnologija selektivnog otkopavanja uglja sa nivoom selektivnosti do 0,20 m. Sviproslojci jalovine debljine manje od ove, otkopavaju se zajedno sa ugljem, a debljine veće od 0,20 m,otkopavaju se selektivno i predstavljaju meĊuslojnu jalovinu koja se u proraĉunima rezervi raĉunazajedno sa ugljem, kao rovni ugalj. Na slici 1 prikazana je struktura ugljenog sloja na PK „Graĉanica″Gacko.Slika 1: Geološka graĊa glavnog ugljenog sloja na PK “Graĉanica” GackoU zapadnom podruĉju, gdje su graniĉni djelovi sa Zapadnim poljem (PK "Graĉanica"), glavni slojponekad u cjelini, katkad samo u pojedinim dijelovima (najĉešće gornjim), ima, generalnoposmatrano, trakast izgled: preslojavanja slojeva uglja sa proslojcima jalovine.Ugalj iz leţišta „Gacko″ kao termoenergetsko gorivoUgalj Gataĉkog ugljenog basena kao energetsko gorivo definisan je putem klasiĉnih imedijatnihanaliza. MeĊutim, rezultati takvih istraţivanja ĉesto odstupaju od onih koji su provjereni u praksi.Istraţivanja kvaliteta uglja su izvedena na naĉin koji nije prilagoĊen zahtjevima selektivneeksploatacije. Pri tome nisu precizno definisane ni partije nisko kaloriĉne vrijednosti, kakve suglinoviti ugalj ili ugljevite gline, koje isto tako smanjuju toplotnu vrijednost uglja. Sve je to direktnouticalo na slabo odvajanje proslojaka jalovine iz uglja i umanjenje njegove toplotne vrijednosti. Dokazza to su istraţivanja kvaliteta uglja na glavnoj deponiji termoelektrane. Na dijagramu zavisnosti354

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!