Afleiðsla og samsetning - Orðabók Háskólans

4.3 Gagnasafnið og Ritmálsskráin 95(4) „Eitt orð eða tvö“ í Ritmálsskrá:tuttugukjaftastrákur n m s 1 20fm 20fm Aðvestantuttugukrónupeningur n m sv 4 19s 19s Nftuttugumilljónkróna adj s 1 20m 20m Birttuttuguogfimmaurapeningur n m sv 1 19s 19s Lagalþtuttuguogfimmeyringur n m sv 3 20fm 20m JThorSvtuttuguogfimmfalda v s 1 20f 20f Alþttuttuguogfjórmæltur adj s 1 19s 19s HSigBragfrþúsundogeinnarnæturpótentáti n m s 1 20ms 20ms KristmGStuttþúsundogeinnarnæturstíll n m s 1 20m 20m HKLGæannarsvegar adv s 2 19s 20f MJÞLeikhversvegna adv s 5 17m 20f RJónGrammenguaðsíður adv s 1 20m 20m HKLSjfólkmargstaðar adv f > 17m 19m Annhvergistaðar adv s 2 19m 19s GÞórðTúnalstaðar adv f* > 16s 20m 2Móshinstaðar adv s 1 19m 19m Ursallannarstaðar adv s 2 18m 19m JÁNuclnokkurstaðar adv s 1 19m 19m JÁÞjengisstaðar adv s 1 19m 19m NíelsJFlórsumsstaðar adv s 4 18s 19m LFReinsstaðar adv s 1 19s 19s Bjarkineinsstaðar adv s > 16m 20m Hebrhinsstaðar adv s 1 19f 19f HJÞHreðannarsstaðar adv s 4 16s 18ms 3Móseinhversstaðar adv s 4 18m 19m JÁrnGlósnokkursstaðar adv s 5 16s 19m 2KongMargt af þessu tagi er venjulega ekki sett upp sem eitt orð en fylgir með í gagnasafni mínuaf áðurnefndum ástæðum.4.3.3 Um orðflokksgreiningu í RitmálsskráOrðflokksgreiningin í Ritmálsskránni er næsta hefðbundin orðabókargreining þar semhvert orð hefur sinn orðflokk og ekki er greint eftir setningarstöðu nema í undantekningartilvikum,t.d. þar sem hvorugkyn lýsingarorða er greint sem atviksorð. Í Ritmálsskránnieru notaðar latneskar skammstafanir fyrir orðflokka og er þeim haldið í gagnasafnimínu. Orðflokkamerkingarnar sem þar eru notaðar eru þessar: adj (lýsingarorð), adv (atviksorð),f (nafnorð í kvenkyni), fpl (nafnorð í kvenkyni fleirtölu), m (nafnorð í karlkyni),mpl (nafnorð í karlkyni fleirtölu), n (nafnorð í hvorugkyni), npl (nafnorð í hvorugkynifleirtölu), num (töluorð), pron (fornöfn) og v (sagnir). Í úrvinnslunni koma síðan til fleiriorðflokkamerkingar eins og greint verður frá í kaflanum 4.5.2 hér á eftir.Eitt af þeim vandamálum sem upp koma við það að nota orðalista úr Ritmálsskránnisem stofn í orðmyndunargreiningu er að þar eru ýmsar orðmyndir færðar upp undir hefðbundnumorðabókaruppflettimyndum, burtséð frá því hvort þær uppflettimyndir eru í raunog veru til í málinu. Við þetta verður orðflokksgreiningin stundum vafasöm. Sem dæmium slíkt má nefna lýsingarháttarmyndir sem settar eru upp undir nafnhætti, jafnvel þó aðsögnin sjálf sé sjaldgæf eða komi ekki fyrir í germynd. Öll dæmi undir uppflettimyndunumstighækka og stiglækka í seðlasafninu eru t.d. um lýsingarhátt nútíðar en ekki umgermynd. Önnur dæmi um slíkt eru miðmyndarsagnir sem eru sjaldgæfar eða finnastekki í germynd, t.d. ólmast og þarfnast, 8 en eru samt settar upp sem slíkar, og nafnorð8 Skýringin á því að slíkar sagnir eru settar upp í germynd í Ritmálssafni eru reyndar mjög oft sögulegar þarsem sagnirnar koma að einhverju marki fyrir í germynd í eldra máli.